Brontekst bekijken van Zevende-dags Adventisten

Het '''Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten''', of kortweg de '''Zevende-dags Adventisten''' (ZDA) is een internationaal christelijk kerkgenootschap, dat de nadruk legt op het houden van de sabbat (= de zevende dag van de week) en gericht is op de wederkomst van Christus ('advent'). Volgens de website van de zevendedagsadventisten<ref>[http://www.adventist.nl Website van de zevendedagsadventisten]</ref> telde [[Nederland]] in het jaar 2013 55 adventistische gemeenten en 5387 gedoopte leden.<ref>http://www.adventist.nl/2013/09/09/adventkerk-groeit/</ref> Wereldwijd zijn er meer dan 18 miljoen leden.<ref>http://news.adventist.org/all-news/news/go/2013-12-19/adventist-church-membership-passes-18-million-member-mark/</ref>

De Zevende-dags Adventisten ontstonden als een andere partij onder de [[Adventisten]]. Zij zijn talrijker dan de anderen en goed georganiseerd.

Het kerkblad van het kerkgenootschap in Nederland heet ''Advent''. 

==Geschiedenis==
Het kerkgenootschap ontstond in de 19e eeuw in de [[Adventisme|adventistenbeweging]] in de [[Verenigde Staten]]. Deze beweging was met name in de jaren 40 van de 19e eeuw dieper gericht op de [[Profetie|profetische]] teksten in de Bijbel over de wederkomst van Jezus. Deze interesse werd vooral veroorzaakt door [[William Miller]], die voorspelde dat de Heer Jezus in 1843/44 terug zou komen op aarde.<ref>George R. Knight (1993): ''Millennial fever — And the end of the world'', Pacific Press, Boise (Idaho), ISBN 0816311781</ref>  

Onder invloed van de [[zevendedagsbaptisten]], met name Rachel Oakes uit New Hampshire, kwamen een aantal vroege adventisten tot de overtuiging dat volgens de Bijbel de sabbat op zaterdag<ref name="dagindeling">volgens de joodse dagindeling van zonsondergang op vrijdagavond tot zonsondergang op zaterdagavond</ref>, de zevende dag van de week, gevierd moet worden. In 1846 trad Joseph Bates op, om te verdedigen, dat de rustdag op zaterdag gehouden moest worden. Hij propageerde dat standpunt met woord en geschrift. Bij hem sloot zich aan het echtpaar White. Mevrouw White (Ellen G. Harmon, 1827-1915) trad als profetes op, en verkondigde, wat God in gezichten haar toonde. Omdat de kerken de sabbat hadden afgeschaft, waren zij de grote hoer uit de Openbaring geworden. Toen de Adventisten optraden, was de boodschap gehoord van de eerste Engel, die het eeuwig Evangelie verkondigde (Openb. 14 : 6). Het woord van de tweede Engel, die de val van Babel verkondigde (Opb. 14:8), gold de kerken, en, wat de derde Engel riep, „hier is de lijdzaamheid der heiligen, hier zijn zij, die de geboden Gods bewaren en het geloof van Jezus” (Opb. 14 : 12) gold de Adventisten.  

'''Stichting'''. Het kerkgenootschap werd in 1860 gesticht in Washington<ref name="Aanzien">Bron: "''Overzicht kerken en godsdiensten''" in "Het aanzien van kerk en godsdienst in Nederland en België 1945-1985", Gerard Klaasen, uitgeverij Het Spectrum, 1985</ref>, men nam toen voor het eerst de naam van Seventh-day-Adventist aan; de formele oprichting volgde drie jaar later in 1863.<ref name="WebsiteKerk">Bron: http://www.adventist.nl, website van het Kerkgenootschap der zevendedagsadventisten (Nederland), januari 2007</ref> 

'''Uitbreiding'''. De „Seventh-day-Adventists” hebben een krachtige propaganda gedreven. Zij hebben hun opvattingen in grotere en kleinere tractaten verdedigd. De eerste adventistische "zendelingen" trokken in 1874 naar Europa en wisten nog voor het begin van de 20e eeuw kleine groepen adventisten verspreid over vele Europese landen te creëren. Enkele decennia later zouden ook andere werelddelen volgen.  

In de jaren twintig van de 20e eeuw werden zij gevonden in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië, Denemarken, Noorwegen en Engeland<ref name=":0">J. H. Landwehr, ''Handboek der kerkgeschiedenis''. Deel 4 (Kampen: J.H. Kok, 2e druk 1924), blz. 149. </ref>. In 1894 telden zij al ongeveer 40.000 aanhangers, van wie er ongeveer 5000 woonden buiten Amerika<ref name=":0" />. Door een krachtige zendingsactiviteit vanuit het hart van de organisatie in de Verenigde Staten, wist het kerkgenootschap binnen ruim een eeuw uit te groeien tot een groepering met enkele miljoenen aanhangers.<ref name="WebsiteKerk" />  

'''Nederland.''' In Nederland ontstond de beweging in 1887 en bestond uit leden uit een kleine groep [[zevendedagsbaptisten]] in Oost-Groningen.<ref name="WebsiteKerk" /> In België werd de beweging tien jaar later opgericht.<ref name="WebsiteKerk2">Bron: http://www.adventist.be, website van het Kerkgenootschap der zevendedagsadventisten (België), januari 2007</ref>

==Leer en leven==
De belangrijkste verschillen tussen de gevestigde kerken en de zevendedagsadventisten betreffen de visie op de blijvende geldigheid van de wetten van God in het [[Oude Testament]] die voor de Israëlieten golden (en nog steeds voor hedendaagse orthodoxe joden) en het verwachten van de wederkomst van Jezus.

=== De Tien Geboden ===
Volgens de zevendedagsadventisten zijn de wetten van God uit het Oude Testament, daarmee verwijzend naar de [[Tien geboden]], nooit door Jezus afgeschaft, maar gelden ze nog steeds voor alle mensen die geloven in God.

=== Oorsprong van de mens ===
De mens is door God geschapen en niet door natuurlijke evolutie ontstaan. 

=== Sabbat houden ===
De zevendedagsadventisten houden de sabbat - die God onder meer in de Tien Geboden beveelt - als rustdag in plaats van de zondag zoals de meeste andere christenen.  

=== Avondmaal ===
De zevendagsadventisten hebben de voetwassing bij het het avondmaal.

=== Vrouw in de gemeente ===
In een adventgemeente kan een vrouw ouderling of predikant worden. 

=== Voeding en gezondheid ===
Ellen White zou in een visioen allerlei adviezen voor een goede gezondheid ontvangen hebben die een belangrijke rol in het kerkgenootschap zouden gaan spelen. De zevendedagsadventisten houden zich aan de spijswetten zoals die beschreven staan in het Bijbelboek [[Leviticus]] 11 (onder meer geen paarden- en varkensvlees, geen garnalen en geen ongeschubde vis). Dit vertoont grote gelijkenis met kosjer en met halal eten. Bovendien onthouden zevendedagsadventisten zich van alcoholische dranken en tabak<ref name="Time">Volgens [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,873714,00.html "Advancing Adventists"], een artikel in [[Time (tijdschrift)|Time]] van vrijdag 10 augustus 1962, zouden de adventisten zich ook onthouden van [[Roken (tabak)|roken]], [[koffie]], [[Thee (drank)|thee]], [[sieraad|sieraden]], [[cosmetica]], [[dans]]en, [[Speelkaart|kaarten]], [[Film (cinematografie)|films]] kijken en [[Theater (kunstvorm)|theaterbezoek]], en is de overgrote meerderheid van de adventisten [[vegetariër]].</ref>. 

De cornflakes, die door de zevendedagsadventist John Harvey Kellogg (1852-1943) op de markt werden gebracht, werden over de hele wereld bekend en pasten in de gerichtheid op gezonde voeding. Kellogg was ook de eigenaar van een adventistisch sanatorium.

'''Lichaam een tempel.''' Voor de begronding van deze voorschriften wordt onder meer verwezen naar de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs 6:19-20. Daarin wordt beschreven dat het lichaam een tempel is van de [[Heilige Geest]], dat God eigenaar is van dit lichaam en dat mensen God met dit lichaam eer moeten bewijzen. Waar dit door veel andere kerken vooral op geestelijk en seksueel gebied geïnterpreteerd wordt (ook met inachtneming van de verzen 12-18 uit hetzelfde hoofdstuk), streven de adventisten ernaar om deze tempel ook wat betreft voeding zo zuiver mogelijk te houden en zo de Schepper te verheerlijken.

'''Zalving.''' De zevendagsadventisten kennen de zalving van de zieken met olie.

===Ethiek en seksualiteit===
'''Abortus.''' Volgens de officiële leer van de kerk  is het niet toegestaan om [[abortus]] te plegen ten behoeve van geboortebeperking, vanwege het geslacht van het kind, of uit gemakzucht. In de uitzonderingsgevallen waarbij morele of medische dilemma's een rol spelen, zoals een levensbedreigende situatie voor de aanstaande moeder, of zwangerschap ten gevolge van [[verkrachting]] of [[incest]], wordt iedere situatie individueel begeleid om een keuze te kunnen maken.<ref name="WebsiteWereldwijd">Bron: [http://www.adventist.org/beliefs/guidelines/main-guide1.html Guidelines on Abortion (www.adventist.org)], richtlijnen voor abortus, opgesteld op een conferentie van adventisten, 12 oktober 1992</ref>

'''Seksuele omgang.''' Een [[huwelijk]] tussen een [[Man (geslacht)|man]] en een [[vrouw]] wordt beschouwd als de enige verbintenis waarbinnen seksuele omgang mag plaatsvinden. Een [[buitenechtelijke relatie]] van de partner is een geldige reden voor het aanvragen van een [[echtscheiding]]. 

'''<nowiki/>'Homohuwelijk'.''' Bij de zevendedagsadventisten zijn [[homohuwelijk]]en niet mogelijk<ref name="Huwelijk">Bron: [http://www.adventist.org/beliefs/statements/main-stat46.html Seventh-day Adventist Position Statement on Homosexuality (www.adventist.org)], visie van de zevendedagsadventisten op [[homoseksualiteit]], document opgesteld in 1999</ref><ref name="Huwelijk2">Bron: [http://www.adventist.org/beliefs/statements/main-stat53.html Seventh-day Adventist Response to Same-Sex Unions—A Reaffirmation of Christian Marriage (www.adventist.org)], visie van de zevendedagsadventisten op het christelijk huwelijk, document opgesteld in 2004</ref>. 

In Nederland komt het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten sterk op voor de rechten van LHBTI's wereldwijd.<ref>Zie b.v. http://www.adventist.nl/2014/01/15/persbericht-betreffende-mensenrechten-in-afrika/ of http://www.adventist.nl/2011/05/18/algemeen-kerkbestuur-tegen-geweld-tegen-homoseksuelen/</ref> Om het geestelijke, emotionele, sociale en fysieke welzijn van homo- en [[Biseksualiteit|biseksuele]] en transgenderistische zevendedagsadventisten te ondersteunen, werd in 1976 de internationale organisatie Zevende-dags Adventisten Kinship Internationaal (ZDA Kinship) opgericht.<ref name="Kinship">Bron: [http://www.sdakinship.org/en/europe/netherlands.html SDA Kinship, Regio Nederland]</ref>

=== Toekomst ===
[[Profeet|Profetieën]], met name uit de Bijbelboeken [[Het boek Daniël|Daniël]] en [[Openbaring van Johannes|Openbaring]], vormen voor zevendedagsadventisten een bron van kennis. De christenen die in de eindtijd, wanneer het Beest heerst, niet de sabbat houden, horen bij de valse godsdienst, welke door Babylon wordt voorgesteld.  

'''Wederkomst van Christus.''' Naast het streven de Tien Geboden strikt na te leven, ligt de nadruk van het kerkgenootschap ook meer op de verwachting van de wederkomst van de Heer Jezus dan bij de gevestigde kerken het geval is. Hij kan elk moment terugkomen naar de aarde.

=== Universiteiten en theologisch genootschap ===
De belangrijkste theologische opleiding (anno 2013) is de theologische faculteit van Andrews University. De adventistische universiteit is ook de La Sierra University in Riverside, Californië (VS). In Mexico is een adventistische Montemorelos Universiteit. 

Er bestaat een Adventist Theological Society (ATS). 

== Kritiek ==
Kritiek vanuit de gevestigde kerken is er vooral op het strikt naleven van de joodse wetten. De vraag of dat nu wel of niet noodzakelijk is, speelde overigens al tijdens het christendom van de eerste eeuw zoals blijkt uit teksten (zoals [[Handelingen van de Apostelen|Handelingen]], hoofdstuk 15).

De internationale kerk krijgt ook kritiek vanwege haar sterke antivakbondshouding, die teruggaat op de stelling van Ellen White dat een echte christen niet aangesloten kan zijn bij een [[vakbond]]. Een bekend geval dat de pers haalde, was het rechtsgeding in 1998, toen Ukiah Valley Medical Centre, eigendom van de Adventkerk, een uitzondering van de federale arbeidswetgeving omtrent syndicalisering vroeg. Het hospitaal vond dat het wettelijk verplichte toestaan van het personeel om een vakbond te vormen, een inbreuk vormde op zijn [[godsdienstvrijheid]].<ref>[http://web.archive.org/web/20080616164037/http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=/chronicle/archive/1998/10/29/BU76787.DTL Church Hospital Challenges Labor Law]</ref>
De adventisten ondervonden ook veel kritiek wegens de zienswijze dat Ellen White geïnspireerd zou zijn geweest zoals de oudtestamentische profeten. Hoewel de waardering voor Ellen White doorgaans sterk is, zijn de adventisten in Europa hierin vaak wat terughoudender dan hun geloofsgenoten in de Verenigde Staten.<ref>dr. Reinder Bruinsma, ''Het zevende-dags adventisme'', Kampen, 1999</ref>

==Toenadering evangelische beweging ==
In 2006 en 2007 zochten de zevendedagsadventisten en de WEA (World Evangelical Alliance, een koepelorganisatie van verschillende evangelische kerken en organisaties, zoals de Nederlandse en Vlaamse [[Evangelische Alliantie]]) toenadering. In een gemeenschappelijke persverklaring, naar aanleiding van deze bijeenkomsten, meldden beide partijen dat de grote [[theologie|theologische]] overeenstemming ruimte biedt voor een samenwerkingsverband. Tevens verklaarden zij geen formeel samengaan dan wel lidmaatschap van de Zevendedagsadventisten te hebben besproken.<ref>[http://www.worldevangelicalalliance.com/news/WEAAdventistDialogue20070809d.pdf Joint Statement of the World Evangelical Alliance and the Seventh-day Adventist Church]</ref> Rolf Hille, een WEA-theoloog zei in 2007 dat de Zevendedagsadventisten op weg waren een 'gewoon' evangelisch kerkgenootschap te worden, waardoor ze lid van de Evangelische Wereldalliantie zouden kunnen worden.<ref>[http://web.archive.org/web/20111114045037/http://weeswaakzaam.punt.nl/index.php?id=410834&r=1&tbl_archief=& Adventisten worden 'gewoon evangelisch'], [[Nederlands Dagblad]], 30 augustus 2007</ref>

== Bronnen ==
Art. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Zevendedagsadventisten Zevendedagsadventisten] op Wikipedia.nl. Tekst hiervan is op 16 mei 2016 verwerkt in de eerste versie van het Christipedia-artikel. 

J. H. Landwehr, ''Handboek der kerkgeschiedenis''. Deel 4 (Kampen: J.H. Kok, 2e druk 1924), blz. 149. Enige tekst hiervan is verwerkt op 2 febr. 2017

== Meer informatie ==
Website van het kerkgenootschap: [http://www.adventist.nl/ www.Adventist.nl]

=== Kritische beoordeling ===
Harold Grevers, [http://www.debijbelvoorjou.nl/wp-content/uploads/2015/09/Dwalingen-van-de-Zevende-Dags-Adventisten-HW-Grevers.pdf Dwalingen in de leer van de ‘Zevende-dags Adventisten’], op DeBijbelVoorJou.nl. Omvang: 10 pagina's. Documentformaat: pdf. 

David Cloud, [http://www.verhoevenmarc.be/PDF/adventisme.pdf Ketterijen van het Zevendedags Adventisme], op VerhoevenMarc.be. Omvang: 10 pagina's. Documentformaat: pdf.

== Voetnoten ==
[[Categorie:Zevendedagsadventisme| ]]