Ziekte: verschil tussen versies

1.088 bytes toegevoegd ,  2 jaar geleden
k
Regel 72:
 
== Oorzaken ==
Waar komt ziekte en lijden vandaan? Er zijn verscheidene oorzaken die ziekte en lijden tot gevolg hebben. Men kan onderscheiden: stoffelijke oorzaken (bijv. virussen, bacteriën, schadelijke stoffen, gendefecten), zedelijke oorzaken (zonden) en bovennatuurlijke oorzaken (God, Christus, engelen, satan).
 
=== OngezondeStoffelijke leefwijzeoorzaken ===
Er zijn allerlei stoffelijke zaken die ons ziek kunnen maken. Trouwens, God heeft ons lichaam uitgerust met een [[afweersysteem]] dat de hele dag druk doende is om stoffelijke ziekteverwekkers te bestrijden.
Ziekten kunnen een gevolg zijn van een ongezonde leefwijze: roken, overmatig eten, verkeerde leefwijze (bijvoorbeeld te weinig beweging), vormen de belangrijkste factoren voor doodsoorzaak nummer één, de hart en vaatziekten. Onmatig drankgebruik kan ziek maken. <blockquote>''Hos 7:5  Op de dag van onze koning maken de vorsten [hem] ziek met de gloed van wijn.'' (HSV)</blockquote>Alcoholisme, direct of indirect, veroorzaakt niet alleen een groot deel van alle ziektekosten, maar eist ook zijn tol van het nageslacht.
 
==== Medicijnen,Ongezonde vaccinsleefwijze of -omgeving ====
Ziekten kunnen een gevolg zijn van een ongezonde leefwijze: roken, overmatig eten, verkeerde leefwijze (bijvoorbeeld te weinig beweging), vormen de belangrijkste factoren voor wat in de wereld genoemd wordt doodsoorzaak nummer één,: de hart en vaatziekten. Onmatig drankgebruik kan ziek maken. <blockquote>''Hos 7:5  Op de dag van onze koning maken de vorsten [hem] ziek met de gloed van wijn.'' (HSV)</blockquote>Alcoholisme, direct of indirect, veroorzaakt niet alleen een groot deel van alle ziektekosten, maar eist ook zijn tol van het nageslacht.
 
Fijnstof in de omgeving kan oorzaak van een longziekte worden.
 
==== Medicijnen, vaccins ====
Medicijnen worden ontwikkeld om gezond te maken, maar ze kunnen door hun bijwerkingen ziek maken. Vaccins worden ontwikkeld om ziekte te voorkomen, maar ook zij kunnen ziekmakende bijwerkingen hebben. Een genetisch [[coronavaccin]] kan bijvoorbeeld trombose veroorzaken.
 
==== BozeRisicofactoren geesteninfectieziekten ====
'''Factoren in de natuurlijke, culturele en sociale omgeving''' kunnen indirect een oorzakelijke rol spelen en de kans op een ''infectieziekte'' vergroten<ref>[https://www.volkskrant.nl/mensen/viroloog-marion-koopmans-leuk-was-het-niet-om-op-deze-manier-gelijk-te-krijgen~bf6e41bd/ Viroloog Marion Koopmans: ‘Leuk was het niet om op deze manier gelijk te krijgen’.] Volkskrant.nl, 19 juni 2020. </ref>:
Satan en zijn engelen kunnen mensen plagen met ziekte en rampspoed. God laat de [[satan]] of een andere boze geest toe ons te bedroeven met ziekte, Job 1:11-12; 2: 6, 7; 1 Sam. 16:14-16; Luk. 9: 39; 13: 16.
* ''Diercontact''. Ziekteverwekkers kunnen afkomstig zijn van dieren, met wij in contact komen. Ongeveer 60 procent van onze nieuwe ziekteverwekkers is afkomstig van dieren, stelde een deskundige in 2016<ref name=":0" />.
*''Intensieve veehouderij'' vergroot de kans op de verspreiding van virussen afkomstig van vee.
* ''Overbevolking en verstedelijking.'' Hierdoor komen meer mensen dicht bij elkaar te leven, zoals in sloppenwijken. Virussen kunnen makkelijker overspringen.
* ''Veelvuldig internationaal vliegverkeer'' brengt een besmetting via reizigers makkelijk over van het ene land naar het andere.
*''Opwarming van de aarde.'' De [[opwarming van de aarde]] leidt tot meer overstromingen. Gewassen worden overspoeld en komen onder het vuil te zitten, waardoor mensen infectieziekten kunnen krijgen.
 
=== Zedelijke oorzaken ===
'''Job.''' Een schrijnend geval is de rampspoed die de rechtvaardige Job troffen. God liet de satan toe Job te treffen in alles wat Job had (vee, veehoeders, kinderen).
'''Algemeen.''' De ''algemene'' grondoorzaak van ziekte, gebrek en kwaal in de wereld is (1) de historische zondeval van het eerste mensenpaar, (2) waarom God de aarde onder een vloek bracht en Adam en zijn vrouw behept raakten met een zondige natuur, die zij op natuurlijke wijze hebben overgedragen op hun nageslacht. God heeft na de zondeval de schepping aan de vruchteloosheid onderworpen (Rom. 8:20). Ook voor een gelovige in Christus geldt dat zijn lichaam sterfelijk is, "dood vanwege de zonde" (Rom 8:10).
 
'''Algemeen.''' De ''algemene'' grondoorzaak van ziekte, gebrek en kwaal in de wereld is (1) de historische zondeval van het eerste mensenpaar, (2) waarom God de aarde onder een vloek bracht en Adam en zijn vrouw behept raakten met een zondige natuur, die zij op natuurlijke wijze hebben overgedragen op hun nageslacht. God heeft na de zondeval de schepping aan de vruchteloosheid onderworpen (Rom. 8:20). Ook voor een gelovige in Christus geldt dat zijn lichaam sterfelijk is, "dood vanwege de zonde" (Rom 8:10). <blockquote>''Ro 8:10 Maar als Christus in u is, dan is het lichaam wel dood vanwege de zonde, maar de Geest is leven vanwege de gerechtigheid. Ro 8:11  En als de Geest van Hem die Jezus uit de doden heeft opgewekt, in u woont, dan zal Hij die Christus uit de doden heeft opgewekt, ook uw sterfelijke lichamen levend maken door zijn Geest die in u woont. Ro 8:12  Daarom dan, broeders, zijn wij schuldenaars, niet aan het vlees om naar het vlees te leven; Ro 8:13  want als u naar het vlees leeft, zult u sterven; maar als u door de Geest de werkingen van het lichaam doodt, zult u leven. Ro 8:14  Want allen die door de Geest van God geleid worden, die zijn zonen van God. Ro 8:15  Want u hebt niet ontvangen een geest van slavernij om opnieuw te vrezen, maar u hebt ontvangen een geest van zoonschap, waardoor wij roepen: Abba, Vader! Ro 8:16  De Geest Zelf getuigt met onze geest, dat wij kinderen van God zijn. Ro 8:17 En zijn wij kinderen, dan ook erfgenamen: erfgenamen van God en medeerfgenamen van Christus, als wij inderdaad met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden. Ro 8:18  Want ik acht, dat het lijden van de tegenwoordige tijd niet waard is vergeleken te worden met de toekomstige heerlijkheid die aan ons geopenbaard zal worden. Ro 8:19  Want de schepping verwacht reikhalzend de openbaring van de zonen van God. Ro 8:20  Want de schepping is aan de vruchteloosheid onderworpen (niet vrijwillig, maar om wille van hem die haar onderworpen heeft), Ro 8:21  in de hoop dat ook de schepping zelf zal worden vrijgemaakt van de slavernij van de vergankelijkheid tot de vrijheid van de heerlijkheid van de kinderen van God. Ro 8:22  Want wij weten, dat de hele schepping tezamen zucht en tezamen in barensnood is tot nu toe.  Ro 8:23  En dat niet alleen, maar ook wijzelf, die de eerstelingen van de Geest hebben, ook wijzelf zuchten bij onszelf in de verwachting van het zoonschap: de verlossing van ons lichaam. Ro 8:24  Want wij zijn behouden geworden in de hoop. Een hoop nu die men ziet, is geen hoop; want wie hoopt er op wat hij ziet? (...) Ro 8:28  Maar wij weten dat hun die God liefhebben, alle dingen meewerken ten goede, hun die naar zijn voornemen zijn geroepen. Ro 8:29 Want hen die Hij tevoren heeft gekend, heeft Hij ook tevoren bestemd om aan het beeld van zijn Zoon gelijkvormig te zijn, opdat Hij de eerstgeborene zou zijn onder vele broeders.'' (Telos) </blockquote>'''Eigen zonde.''' Persoonlijk bedreven kwaad kan een oorzaak van ziekte en lijden zijn. Koning David getuigt ervan: <blockquote>''Ps 32:3  Toen ik zweeg, teerden mijn beenderen weg, onder mijn jammerklachten, de hele dag. Ps 32:4  Want dag en nacht drukte Uw hand zwaar op mij, mijn levensvocht veranderde in een zomerse droogte. Sela Ps 32:5  Mijn zonde maakte ik U bekend, mijn ongerechtigheid bedekte ik niet. Ik zei: Ik zal mijn overtredingen belijden voor de HEERE. En Ú vergaf [mijn] ongerechtigheid, mijn zonde. Sela'' (HSV) </blockquote>Geslachtsziekten (aids, gonorroe,  syfilis) zijn vaak het gevolg van seksuele ontucht. In 1 Cor.6:18 lezen we: door hoererij bezondigt men zich aan zijn eigen lichaam. De zonde van hoererij kan de dader in lichamelijke ellende brengen. <blockquote>''Spr 5:11  zodat je uiteindelijk kermt, als het gedaan is met je vlees en je lichaam, Spr 5:12  en je zegt: Hoe heb ik vermaning kunnen haten, en heeft mijn hart bestraffing kunnen verwerpen, (...) Spr 5:14  In bijna alle kwaad heb ik verkeerd, in het midden van de gemeente en de gemeenschap!'' (HSV) </blockquote>'''Gehazi.''' Gehazi, de dienstknecht van ELisa, werd vanwege zijn zonde met ziekte gestraft. De melaatsheid van Naäman wordt hem en zijn nageslacht opgelegd.<blockquote>''2Kon 5:25  Daarna keerde hijzelf [terug] en ging voor zijn heer staan. Elisa zei toen tegen hem: Waar [kom je] vandaan, Gehazi? Hij zei: Uw dienaar is niet hierheen of daarheen gegaan. 2Kon 5:26  Maar hij zei tegen hem: Ging mijn hart niet mee, toen die man zich vanaf zijn wagen omkeerde [en] je tegemoet ging? Was het tijd om dat zilver aan te nemen en gewaden aan te nemen, [om] olijfbomen en wijngaarden, schapen en runderen, dienaren en dienaressen [te kunnen kopen]?  2Kon 5:27  Daarom zal de melaatsheid van Naäman zich voor eeuwig aan jou en aan jouw nageslacht hechten. Toen ging hij bij hem weg, melaats, [wit] als de sneeuw.'' (HSV)</blockquote>'''De zieke in [[Bethesda]].''' De man die al 38 jaar ziek was, had zonde bedreven. <blockquote>''Joh 5:14  Daarna vond Jezus hem in de tempel en zei tot hem: Zie, u bent gezond geworden; zondig niet meer, opdat u niet iets ergers overkomt. Joh 5:15  De man ging weg en berichtte de Joden dat het Jezus was die hem gezond had gemaakt.'' (Telos)</blockquote>'''De verlamde man.''' De verlamde man die door vrienden door het dak was neergelaten kreeg van de Heer de woorden te horen: "Kind, uw zonden worden vergeven". Daarna geneest de Heer hem en kan de man weer lopen.<blockquote>''Mt 9:2  En toen Jezus hun geloof zag, zei Hij tot de verlamde: Heb goede moed, kind, uw zonden worden vergeven. (...) Mt 9:6  Maar opdat u weet dat de Zoon des mensen macht heeft op de aarde zonden te vergeven, toen zei Hij tot de verlamde: Sta op, neem uw bed op en ga naar uw huis.  Mt 9:7  En hij stond op en ging weg naar zijn huis.'' (Telos)</blockquote>De Heer lijkt erop te wijzen dat de verlamming een gevolg was van zonden.
<blockquote>''Job 1:11  Maar toch strek nu Uw hand uit, en tast aan alles, wat hij heeft; zo hij U niet in Uw aangezicht zal zegenen? Job 1:12  En de HEERE zeide tot den satan: Zie, al wat hij heeft, zij in uw hand; alleen aan hem strek uw hand niet uit. En de satan ging uit van het aangezicht des HEEREN.'' (SV)</blockquote>
 
'''Eigen zonde.''' Persoonlijk bedreven kwaad kan een oorzaak van ziekte en lijden zijn. Koning David getuigt ervan:
De satan stelt de natuur en Chaldeeuwse benden in het werk voor zijn boos opzet. Na dood en verderf gezaaid te hebben, krijgt satan de gelegenheid om Jobs lichaam te treffen.
 
<blockquote>''Ps 32:3  Toen ik zweeg, teerden mijn beenderen weg, onder mijn jammerklachten, de hele dag. Ps 32:4  Want dag en nacht drukte Uw hand zwaar op mij, mijn levensvocht veranderde in een zomerse droogte. Sela Ps 32:5  Mijn zonde maakte ik U bekend, mijn ongerechtigheid bedekte ik niet. Ik zei: Ik zal mijn overtredingen belijden voor de HEERE. En Ú vergaf [mijn] ongerechtigheid, mijn zonde. Sela'' (HSV) </blockquote>
<blockquote>''Job 2:3  En de HEERE zeide tot den satan: Hebt gij [ook] acht geslagen op Mijn knecht Job? Want niemand is op de aarde gelijk hij, een man, oprecht en vroom, godvrezende en wijkende van het kwaad; en hij houdt nog vast aan zijn oprechtigheid, hoewel gij Mij tegen hem opgehitst hebt, om hem te verslinden zonder oorzaak. Job 2:4  Toen antwoordde de satan den HEERE, en zeide: Huid voor huid, en al wat iemand heeft, zal hij geven voor zijn leven.  Job 2:5  Doch strek nu Uw hand uit, en tast zijn gebeente en zijn vlees aan; zo hij U niet in Uw aangezicht zal zegenen! Job 2:6  En de HEERE zeide tot den satan: Zie, hij zij in uw hand, doch verschoon zijn leven. Job 2:7 Toen ging de satan uit van het aangezicht des HEEREN, en sloeg Job met boze zweren, van zijn voetzool af tot zijn schedel toe.'' (SV)</blockquote>
 
Geslachtsziekten (aids, gonorroe,  syfilis) zijn vaak het gevolg van seksuele ontucht. In 1 Cor.6:18 lezen we: door hoererij bezondigt men zich aan zijn eigen lichaam. De zonde van hoererij kan de dader in lichamelijke ellende brengen.
Merk op dat God zich mede verantwoordelijk acht voor wat Job overkomt: "hem te verslinden zonder oorzaak". Iets dergelijks liet God ook aan Zijn mens geworden Zoon gebeuren.
 
<blockquote>''Spr 5:11  zodat je uiteindelijk kermt, als het gedaan is met je vlees en je lichaam, Spr 5:12  en je zegt: Hoe heb ik vermaning kunnen haten, en heeft mijn hart bestraffing kunnen verwerpen, (...) Spr 5:14  In bijna alle kwaad heb ik verkeerd, in het midden van de gemeente en de gemeenschap!'' (HSV) </blockquote>
'''Saul.''' Koning Saul werd meermalen verschrikt door "een boze geest van Jahweh", d.i. een boze geest die met Gods toestemming de ontrouwe koning schrik aanjoeg.
 
'''Gehazi.''' Gehazi, de dienstknecht van ELisa, werd vanwege zijn zonde met ziekte gestraft. De melaatsheid van Naäman wordt hem en zijn nageslacht opgelegd.
<blockquote>''1Sa 16:14 En de Geest des HEEREN week van Saul; en een boze geest van den HEERE verschrikte hem. 1Sa 16:15  Toen zeiden Sauls knechten tot hem: Zie toch, een boze geest Gods verschrikt u. 1Sa 16:16  Onze heer zegge toch tot uw knechten, die voor uw aangezicht [staan], dat zij een man zoeken, die op de harp spelen kan; en het zal geschieden, als de boze geest Gods op u is, dat hij met zijn hand spele, dat het beter met u worde.'' (SV)</blockquote>
 
<blockquote>''2Kon 5:25  Daarna keerde hijzelf [terug] en ging voor zijn heer staan. Elisa zei toen tegen hem: Waar [kom je] vandaan, Gehazi? Hij zei: Uw dienaar is niet hierheen of daarheen gegaan. 2Kon 5:26  Maar hij zei tegen hem: Ging mijn hart niet mee, toen die man zich vanaf zijn wagen omkeerde [en] je tegemoet ging? Was het tijd om dat zilver aan te nemen en gewaden aan te nemen, [om] olijfbomen en wijngaarden, schapen en runderen, dienaren en dienaressen [te kunnen kopen]?  2Kon 5:27  Daarom zal de melaatsheid van Naäman zich voor eeuwig aan jou en aan jouw nageslacht hechten. Toen ging hij bij hem weg, melaats, [wit] als de sneeuw.'' (HSV)</blockquote>
'''Een jongen.''' Na de verheerlijking op de berg werd de Heer Jezus geconfronteerd met een jongen die geplaagd werd door een onreine geest. De Heer bestrafte de onreine geest en maakte het kind gezond.
 
'''De zieke in [[Bethesda]].''' De man die al 38 jaar ziek was, had zonde bedreven.
<blockquote>''Lu 9:38  En zie, een man uit de menigte riep de woorden uit: Meester, ik smeek U naar mijn zoon om te kijken, want hij is mijn eniggeborene. Lu 9:39  En zie, een geest grijpt hem en plotseling schreeuwt hij en laat hem stuiptrekken en schuimen, en hij gaat ternauwernood bij hem vandaan als hij hem mishandelt. Lu 9:40  En ik heb uw discipelen gesmeekt dat zij hem zouden uitdrijven en zij konden het niet. Lu 9:41  Jezus nu antwoordde en zei: O ongelovig en verdraaid geslacht, hoe lang zal Ik nog bij u zijn en u verdragen? Breng uw zoon hier. Lu 9:42  En nog terwijl hij naderbij kwam, rukte de demon aan hem en liet hem stuiptrekken. Jezus echter bestrafte de onreine geest, maakte het kind gezond en gaf het aan zijn vader terug.'' (Telos)</blockquote>
 
<blockquote>''Joh 5:14  Daarna vond Jezus hem in de tempel en zei tot hem: Zie, u bent gezond geworden; zondig niet meer, opdat u niet iets ergers overkomt. Joh 5:15  De man ging weg en berichtte de Joden dat het Jezus was die hem gezond had gemaakt.'' (Telos)</blockquote>
'''Een vrouw.''' De Heer genas een vrouw die "een geest van ziekte had" (Luk. 13:11). De satan had haar gebonden. De Heer maakt de band los en verloste haar van haar ziekte.
 
'''De verlamde man.''' De verlamde man die door vrienden door het dak was neergelaten kreeg van de Heer de woorden te horen: "Kind, uw zonden worden vergeven". Daarna geneest de Heer hem en kan de man weer lopen.
<blockquote>''Lu 13:11  En zie, er was een vrouw die achttien jaar <u>een geest van ziekte</u> had gehad, en zij was kromgebogen en kon zich in het geheel niet oprichten. Lu 13:12  Toen nu Jezus haar zag, riep Hij haar bij Zich en zei tot haar: Vrouw, u bent verlost van uw ziekte. (...)  Lu 13:16  Moest dan deze, die een dochter van Abraham is, <u>die de satan</u>, zie, achttien jaar <u>had gebonden</u>, niet van deze band worden losgemaakt op de sabbatdag?'' (Telos)</blockquote>
 
<blockquote>''Mt 9:2  En toen Jezus hun geloof zag, zei Hij tot de verlamde: Heb goede moed, kind, uw zonden worden vergeven. (...) Mt 9:6  Maar opdat u weet dat de Zoon des mensen macht heeft op de aarde zonden te vergeven, toen zei Hij tot de verlamde: Sta op, neem uw bed op en ga naar uw huis.  Mt 9:7  En hij stond op en ging weg naar zijn huis.'' (Telos)</blockquote>
 
De Heer lijkt erop te wijzen dat de verlamming een gevolg was van zonden.
=== Zonde ===
'''Algemeen.''' De ''algemene'' grondoorzaak van ziekte, gebrek en kwaal in de wereld is (1) de historische zondeval van het eerste mensenpaar, (2) waarom God de aarde onder een vloek bracht en Adam en zijn vrouw behept raakten met een zondige natuur, die zij op natuurlijke wijze hebben overgedragen op hun nageslacht. God heeft na de zondeval de schepping aan de vruchteloosheid onderworpen (Rom. 8:20). Ook voor een gelovige in Christus geldt dat zijn lichaam sterfelijk is, "dood vanwege de zonde" (Rom 8:10). <blockquote>''Ro 8:10 Maar als Christus in u is, dan is het lichaam wel dood vanwege de zonde, maar de Geest is leven vanwege de gerechtigheid. Ro 8:11  En als de Geest van Hem die Jezus uit de doden heeft opgewekt, in u woont, dan zal Hij die Christus uit de doden heeft opgewekt, ook uw sterfelijke lichamen levend maken door zijn Geest die in u woont. Ro 8:12  Daarom dan, broeders, zijn wij schuldenaars, niet aan het vlees om naar het vlees te leven; Ro 8:13  want als u naar het vlees leeft, zult u sterven; maar als u door de Geest de werkingen van het lichaam doodt, zult u leven. Ro 8:14  Want allen die door de Geest van God geleid worden, die zijn zonen van God. Ro 8:15  Want u hebt niet ontvangen een geest van slavernij om opnieuw te vrezen, maar u hebt ontvangen een geest van zoonschap, waardoor wij roepen: Abba, Vader! Ro 8:16  De Geest Zelf getuigt met onze geest, dat wij kinderen van God zijn. Ro 8:17 En zijn wij kinderen, dan ook erfgenamen: erfgenamen van God en medeerfgenamen van Christus, als wij inderdaad met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden. Ro 8:18  Want ik acht, dat het lijden van de tegenwoordige tijd niet waard is vergeleken te worden met de toekomstige heerlijkheid die aan ons geopenbaard zal worden. Ro 8:19  Want de schepping verwacht reikhalzend de openbaring van de zonen van God. Ro 8:20  Want de schepping is aan de vruchteloosheid onderworpen (niet vrijwillig, maar om wille van hem die haar onderworpen heeft), Ro 8:21  in de hoop dat ook de schepping zelf zal worden vrijgemaakt van de slavernij van de vergankelijkheid tot de vrijheid van de heerlijkheid van de kinderen van God. Ro 8:22  Want wij weten, dat de hele schepping tezamen zucht en tezamen in barensnood is tot nu toe.  Ro 8:23  En dat niet alleen, maar ook wijzelf, die de eerstelingen van de Geest hebben, ook wijzelf zuchten bij onszelf in de verwachting van het zoonschap: de verlossing van ons lichaam. Ro 8:24  Want wij zijn behouden geworden in de hoop. Een hoop nu die men ziet, is geen hoop; want wie hoopt er op wat hij ziet? (...) Ro 8:28  Maar wij weten dat hun die God liefhebben, alle dingen meewerken ten goede, hun die naar zijn voornemen zijn geroepen. Ro 8:29 Want hen die Hij tevoren heeft gekend, heeft Hij ook tevoren bestemd om aan het beeld van zijn Zoon gelijkvormig te zijn, opdat Hij de eerstgeborene zou zijn onder vele broeders.'' (Telos) </blockquote>'''Eigen zonde.''' Persoonlijk bedreven kwaad kan een oorzaak van ziekte en lijden zijn. Koning David getuigt ervan: <blockquote>''Ps 32:3  Toen ik zweeg, teerden mijn beenderen weg, onder mijn jammerklachten, de hele dag. Ps 32:4  Want dag en nacht drukte Uw hand zwaar op mij, mijn levensvocht veranderde in een zomerse droogte. Sela Ps 32:5  Mijn zonde maakte ik U bekend, mijn ongerechtigheid bedekte ik niet. Ik zei: Ik zal mijn overtredingen belijden voor de HEERE. En Ú vergaf [mijn] ongerechtigheid, mijn zonde. Sela'' (HSV) </blockquote>Geslachtsziekten (aids, gonorroe,  syfilis) zijn vaak het gevolg van seksuele ontucht. In 1 Cor.6:18 lezen we: door hoererij bezondigt men zich aan zijn eigen lichaam. De zonde van hoererij kan de dader in lichamelijke ellende brengen. <blockquote>''Spr 5:11  zodat je uiteindelijk kermt, als het gedaan is met je vlees en je lichaam, Spr 5:12  en je zegt: Hoe heb ik vermaning kunnen haten, en heeft mijn hart bestraffing kunnen verwerpen, (...) Spr 5:14  In bijna alle kwaad heb ik verkeerd, in het midden van de gemeente en de gemeenschap!'' (HSV) </blockquote>'''Gehazi.''' Gehazi, de dienstknecht van ELisa, werd vanwege zijn zonde met ziekte gestraft. De melaatsheid van Naäman wordt hem en zijn nageslacht opgelegd.<blockquote>''2Kon 5:25  Daarna keerde hijzelf [terug] en ging voor zijn heer staan. Elisa zei toen tegen hem: Waar [kom je] vandaan, Gehazi? Hij zei: Uw dienaar is niet hierheen of daarheen gegaan. 2Kon 5:26  Maar hij zei tegen hem: Ging mijn hart niet mee, toen die man zich vanaf zijn wagen omkeerde [en] je tegemoet ging? Was het tijd om dat zilver aan te nemen en gewaden aan te nemen, [om] olijfbomen en wijngaarden, schapen en runderen, dienaren en dienaressen [te kunnen kopen]?  2Kon 5:27  Daarom zal de melaatsheid van Naäman zich voor eeuwig aan jou en aan jouw nageslacht hechten. Toen ging hij bij hem weg, melaats, [wit] als de sneeuw.'' (HSV)</blockquote>'''De zieke in [[Bethesda]].''' De man die al 38 jaar ziek was, had zonde bedreven. <blockquote>''Joh 5:14  Daarna vond Jezus hem in de tempel en zei tot hem: Zie, u bent gezond geworden; zondig niet meer, opdat u niet iets ergers overkomt. Joh 5:15  De man ging weg en berichtte de Joden dat het Jezus was die hem gezond had gemaakt.'' (Telos)</blockquote>'''De verlamde man.''' De verlamde man die door vrienden door het dak was neergelaten kreeg van de Heer de woorden te horen: "Kind, uw zonden worden vergeven". Daarna geneest de Heer hem en kan de man weer lopen.<blockquote>''Mt 9:2  En toen Jezus hun geloof zag, zei Hij tot de verlamde: Heb goede moed, kind, uw zonden worden vergeven. (...) Mt 9:6  Maar opdat u weet dat de Zoon des mensen macht heeft op de aarde zonden te vergeven, toen zei Hij tot de verlamde: Sta op, neem uw bed op en ga naar uw huis.  Mt 9:7  En hij stond op en ging weg naar zijn huis.'' (Telos)</blockquote>De Heer lijkt erop te wijzen dat de verlamming een gevolg was van zonden.
 
'''Saulus de vervolger.''' Saulus, die, geestelijk blind, christenen vervolgde, werd met blindheid geslagen.<blockquote>''Hnd 9:9  En hij kon drie dagen niet zien en hij at en hij dronk niet.'' (Telos)</blockquote>Na drie dagen van inkeer, vasten, omkeer en belijdenis, ontving hij genezing door de handen van Ananias.
 
'''Wangedrag in een gemeente.''' Gelovigen kunnen ziek worden als gevolg van wangedrag in de gemeente van God. In de christelijke gemeente te Korinthe waren ernstige misstanden bij de maaltijd van de Heer, zoals dronkenschap (1 Kor. 11:21). "Daarom zijn er onder u velen zwak en ziekelijk en er ontslapen niet weinigen" (1 Kor. 11:30). Ze werden gekastijd met ziekte. Vergelijk:<blockquote>''Opb 2:21  En Ik heb haar tijd gegeven om zich te bekeren en zij wil zich niet bekeren van haar hoererij. Opb 2:22  Zie Ik werp haar op een bed en werp hen die met haar overspel bedrijven in grote verdrukking, als zij zich niet bekeren van haar werken. Opb 2:23  En haar kinderen zal Ik door de dood ombrengen, en alle gemeenten zullen weten dat Ik het ben die nieren en harten doorzoek, en Ik zal u geven ieder naar uw werken.'' (Telos)</blockquote>
 
<blockquote>''Opb 2:21  En Ik heb haar tijd gegeven om zich te bekeren en zij wil zich niet bekeren van haar hoererij. Opb 2:22  Zie Ik werp haar op een bed en werp hen die met haar overspel bedrijven in grote verdrukking, als zij zich niet bekeren van haar werken. Opb 2:23  En haar kinderen zal Ik door de dood ombrengen, en alle gemeenten zullen weten dat Ik het ben die nieren en harten doorzoek, en Ik zal u geven ieder naar uw werken.'' (Telos)</blockquote>
Ziekte is evenwel niet noodzakelijk een teken van persoonlijk zonde. Job werd ziek, niet als gevolg van een zonde, maar door toedoen van Satan. De blindgeborene in Joh. 9 was niet blind door een zonde van hemzelf of van zijn ouders.<blockquote>''Joh 9:1 En toen Hij voorbijging, zag Hij een mens, blind van de geboorte af. Joh 9:2  En zijn discipelen vroegen Hem aldus: Rabbi, wie heeft gezondigd, deze of zijn ouders, dat hij blind geboren werd? Joh 9:3  Jezus antwoordde: Noch deze heeft gezondigd, noch zijn ouders; maar de werken van God moeten in hem worden geopenbaard.'' (Telos) </blockquote>'''Zonde van een ander mens.'''
 
Ziekte is evenwel niet noodzakelijk een teken van persoonlijk zonde. Job werd ziek, niet als gevolg van een zonde, maar door toedoen van Satan. De blindgeborene in Joh. 9 was niet blind door een zonde van hemzelf of van zijn ouders.<blockquote>''Joh 9:1 En toen Hij voorbijging, zag Hij een mens, blind van de geboorte af. Joh 9:2  En zijn discipelen vroegen Hem aldus: Rabbi, wie heeft gezondigd, deze of zijn ouders, dat hij blind geboren werd? Joh 9:3  Jezus antwoordde: Noch deze heeft gezondigd, noch zijn ouders; maar de werken van God moeten in hem worden geopenbaard.'' (Telos) </blockquote>'''Zonde van een ander mens.'''
=== God ===
 
'''Zonde van een ander mens.'''
 
=== Bovennatuurlijke oorzaken ===
 
====God Zonde ====
God zendt ziekte, Deut. 32: 39; 1 Sam. 5: 6; 2 Sam. 12: 15; Job 6: 18; Klaagl. 3: 38; Hand. 12: 23. Ziekte kan van God zelf komen: (1) als straf, tuchtiging, (2) als deel van Zijn hoge, grote, goede plan.
 
Regel 160 ⟶ 178:
<blockquote>''Ps 22:14  (22-15) Ik ben uitgestort als water, en al mijn beenderen hebben zich vaneen gescheiden; mijn hart is als was, het is gesmolten in het midden mijns ingewands. Ps 22:15  (22-16) Mijn kracht is verdroogd als een potscherf, en mijn tong kleeft aan mijn gehemelte; en Gij legt mij in het stof des doods.'' (SV)</blockquote>'''Saulus' blindheid.''' Saulus, de latere apostel Paulus, werd blind bij de ontmoeting met de Heer. Zijn blindheid kan als een oordeel worden gezien, maar gaf hem ook gelegenheid om ernstig in zichzelf te keren, tot bezinning te komen en zijn geestelijke blindheid te verstaan, in welke hij de christenen vervolgd had. De tijdelijke blindheid van de vervolger kan ook worden gezien als een deel van Gods plan met hem. <blockquote>''Hnd 9:9  En hij kon drie dagen niet zien en hij at en hij dronk niet. (...) Hnd 9:11  En de Heer zei tot hem: Sta op en ga naar de straat, de Rechte geheten, en zoek in het huis van Judas naar iemand van Tarsus, genaamd Saulus; want zie, hij bidt. Hnd 9:12  En hij heeft in een gezicht gezien dat een man, genaamd Ananias, binnenkwam en hem de handen oplegde, opdat hij weer kon zien. (...) Hnd 9:17  Ananias nu ging en kwam het huis binnen; en hij legde hem de handen op en zei: Saul, broeder, de Heer heeft mij gezonden, Jezus, die u verschenen is op de weg waarlangs u kwam, opdat u weer kunt zien en met de Heilige Geest vervuld wordt. Hnd 9:18  En terstond vielen hem als het ware schubben van de ogen en hij kon weer zien; en hij stond op en werd gedoopt.'' (Telos)</blockquote>
 
=== Christus ===
De Heer Jezus kondigde aan, de valse profetes Izebel in de gemeente te Thyatira "op een bed", een ziekbed, te werpen. <blockquote>''Opb 2:21  En Ik heb haar tijd gegeven om zich te bekeren en zij wil zich niet bekeren van haar hoererij.  Opb 2:22  Zie Ik werp haar op een bed en werp hen die met haar overspel bedrijven in grote verdrukking, als zij zich niet bekeren van haar werken.  Opb 2:23  En haar kinderen zal Ik door de dood ombrengen, en alle gemeenten zullen weten dat Ik het ben die nieren en harten doorzoek, en Ik zal u geven ieder naar uw werken.'' (Telos)</blockquote>Zie het verschil met Opb. 2:10, waar het de duivel is, in de gevangenis 'werpt'. <blockquote>''Opb 2:10  Vrees niets van wat u zult lijden. Zie, de duivel zal sommigen van u in de gevangenis werpen, opdat u op de proef gesteld wordt, en u zult een verdrukking hebben van tien dagen. Wees trouw tot de dood, en Ik zal u de kroon van het leven geven.'' (Telos) </blockquote>God zal het aardrijk oordelen door de Heer Jezus. Deze zal een verzegelde boekrol openen dat de oordelen bevat. De oordelen brengen ook ziekte en kwalen.
 
=== Engel ===
Een goede engel kan iemand ziek maken. De engel Gabriël zei dat de priester Zacharia stom zou worden omdat hij Gabriëls woorden niet had geloofd. <blockquote>''Lu 1:20  En zie, u zult zwijgen en niet kunnen spreken tot op de dag dat deze dingen zullen gebeuren, omdat u mijn woorden niet hebt geloofd die op hun tijd zullen worden vervuld. (...) Lu 1:22  Toen hij nu naar buiten kwam, kon hij niet tot hen spreken; en zij merkten dat hij in het tempelhuis een gezicht had gezien. En hij wenkte hun toe en bleef stom.'' (Telos) </blockquote>In het laatste Bijbelboek lezen we van engelen die schalen vol Gods grimmigheid uitstorten op de aarde. Van de vijfde engel wordt gezegd: <blockquote>''Opb 16:10  En de vijfde goot zijn schaal uit op de troon van het beest, en zijn koninkrijk werd verduisterd; en zij kauwden hun tongen van pijn  Opb 16:11  en lasterden de God van de hemel vanwege hun pijnen en vanwege hun zweren, en zij bekeerden zich niet van hun werken.'' (Telos)</blockquote>
 
=== OverigBoze geesten ===
Satan en zijn engelen kunnen mensen plagen met ziekte en rampspoed. God laat de [[satan]] of een andere boze geest toe ons te bedroeven met ziekte, Job 1:11-12; 2: 6, 7; 1 Sam. 16:14-16; Luk. 9: 39; 13: 16.
'''Factoren in de natuurlijke, culturele en sociale omgeving''' kunnen indirect een oorzakelijke rol spelen en de kans op een ''infectieziekte'' vergroten<ref>[https://www.volkskrant.nl/mensen/viroloog-marion-koopmans-leuk-was-het-niet-om-op-deze-manier-gelijk-te-krijgen~bf6e41bd/ Viroloog Marion Koopmans: ‘Leuk was het niet om op deze manier gelijk te krijgen’.] Volkskrant.nl, 19 juni 2020. </ref>:
 
'''Job.''' Een schrijnend geval is de rampspoed die de rechtvaardige Job troffen. God liet de satan toe Job te treffen in alles wat Job had (vee, veehoeders, kinderen).
* ''Diercontact''. Ziekteverwekkers kunnen afkomstig zijn van dieren, met wij in contact komen. Ongeveer 60 procent van onze nieuwe ziekteverwekkers is afkomstig van dieren, stelde een deskundige in 2016<ref name=":0" />.
 
*''Intensieve veehouderij'' vergroot de kans op de verspreiding van virussen afkomstig van vee.
<blockquote>''Job 1:11  Maar toch strek nu Uw hand uit, en tast aan alles, wat hij heeft; zo hij U niet in Uw aangezicht zal zegenen? Job 1:12  En de HEERE zeide tot den satan: Zie, al wat hij heeft, zij in uw hand; alleen aan hem strek uw hand niet uit. En de satan ging uit van het aangezicht des HEEREN.'' (SV)</blockquote>
* ''Overbevolking en verstedelijking.'' Hierdoor komen meer mensen dicht bij elkaar te leven, zoals in sloppenwijken. Virussen kunnen makkelijker overspringen.
 
* ''Veelvuldig internationaal vliegverkeer'' brengt een besmetting via reizigers makkelijk over van het ene land naar het andere.
De satan stelt de natuur en Chaldeeuwse benden in het werk voor zijn boos opzet. Na dood en verderf gezaaid te hebben, krijgt satan de gelegenheid om Jobs lichaam te treffen.
*''Opwarming van de aarde.'' De [[opwarming van de aarde]] leidt tot meer overstromingen. Gewassen worden overspoeld en komen onder het vuil te zitten, waardoor mensen infectieziekten kunnen krijgen.
 
<blockquote>''Job 2:3  En de HEERE zeide tot den satan: Hebt gij [ook] acht geslagen op Mijn knecht Job? Want niemand is op de aarde gelijk hij, een man, oprecht en vroom, godvrezende en wijkende van het kwaad; en hij houdt nog vast aan zijn oprechtigheid, hoewel gij Mij tegen hem opgehitst hebt, om hem te verslinden zonder oorzaak. Job 2:4  Toen antwoordde de satan den HEERE, en zeide: Huid voor huid, en al wat iemand heeft, zal hij geven voor zijn leven.  Job 2:5  Doch strek nu Uw hand uit, en tast zijn gebeente en zijn vlees aan; zo hij U niet in Uw aangezicht zal zegenen! Job 2:6  En de HEERE zeide tot den satan: Zie, hij zij in uw hand, doch verschoon zijn leven. Job 2:7 Toen ging de satan uit van het aangezicht des HEEREN, en sloeg Job met boze zweren, van zijn voetzool af tot zijn schedel toe.'' (SV)</blockquote>
 
Merk op dat God zich mede verantwoordelijk acht voor wat Job overkomt: "hem te verslinden zonder oorzaak". Iets dergelijks liet God ook aan Zijn mens geworden Zoon gebeuren.
 
'''Saul.''' Koning Saul werd meermalen verschrikt door "een boze geest van Jahweh", d.i. een boze geest die met Gods toestemming de ontrouwe koning schrik aanjoeg.
 
<blockquote>''1Sa 16:14 En de Geest des HEEREN week van Saul; en een boze geest van den HEERE verschrikte hem. 1Sa 16:15  Toen zeiden Sauls knechten tot hem: Zie toch, een boze geest Gods verschrikt u. 1Sa 16:16  Onze heer zegge toch tot uw knechten, die voor uw aangezicht [staan], dat zij een man zoeken, die op de harp spelen kan; en het zal geschieden, als de boze geest Gods op u is, dat hij met zijn hand spele, dat het beter met u worde.'' (SV)</blockquote>
 
'''Een jongen.''' Na de verheerlijking op de berg werd de Heer Jezus geconfronteerd met een jongen die geplaagd werd door een onreine geest. De Heer bestrafte de onreine geest en maakte het kind gezond.
 
<blockquote>''Lu 9:38  En zie, een man uit de menigte riep de woorden uit: Meester, ik smeek U naar mijn zoon om te kijken, want hij is mijn eniggeborene. Lu 9:39  En zie, een geest grijpt hem en plotseling schreeuwt hij en laat hem stuiptrekken en schuimen, en hij gaat ternauwernood bij hem vandaan als hij hem mishandelt. Lu 9:40  En ik heb uw discipelen gesmeekt dat zij hem zouden uitdrijven en zij konden het niet. Lu 9:41  Jezus nu antwoordde en zei: O ongelovig en verdraaid geslacht, hoe lang zal Ik nog bij u zijn en u verdragen? Breng uw zoon hier. Lu 9:42  En nog terwijl hij naderbij kwam, rukte de demon aan hem en liet hem stuiptrekken. Jezus echter bestrafte de onreine geest, maakte het kind gezond en gaf het aan zijn vader terug.'' (Telos)</blockquote>
 
'''Een vrouw.''' De Heer genas een vrouw die "een geest van ziekte had" (Luk. 13:11). De satan had haar gebonden. De Heer maakt de band los en verloste haar van haar ziekte.
 
<blockquote>''Lu 13:11  En zie, er was een vrouw die achttien jaar <u>een geest van ziekte</u> had gehad, en zij was kromgebogen en kon zich in het geheel niet oprichten. Lu 13:12  Toen nu Jezus haar zag, riep Hij haar bij Zich en zei tot haar: Vrouw, u bent verlost van uw ziekte. (...)  Lu 13:16  Moest dan deze, die een dochter van Abraham is, <u>die de satan</u>, zie, achttien jaar <u>had gebonden</u>, niet van deze band worden losgemaakt op de sabbatdag?'' (Telos)</blockquote>
 
== Zinnebeeld ==
Ziekte is in de Heilige Schrift een zinnebeeld van de zonde, Jes. 1: 6; Jer. 8: 22; 30: 12; Klaagl. 2: 13: Ezech. 34: 4; Matth. 9: 12. Daarom wordt een zondige toestand ook als een ziekte, kwaal, aandoening getekend:<blockquote>''Jes 1:4  Wee het zondige volk, het volk van zware ongerechtigheid, het zaad der boosdoeners, de verdervende kinderen! Zij hebben den HEERE verlaten, zij hebben den Heilige Israëls gelasterd, zij hebben zich vervreemd, wijkende achterwaarts.  Jes 1:5  Waartoe zoudt gij meer geslagen worden? Gij zoudt des afvals des te meer maken; het ganse hoofd is krank, en het ganse hart is mat. Jes 1:6  Van de voetzool af tot het hoofd toe is er niets geheels aan hetzelve; maar wonden, en striemen, en etterbuilen, die niet uitgedrukt noch verbonden zijn, en geen derzelve is met olie verzacht.  Jes 1:7  Uw aardrijk is een verwoesting, uw steden zijn met het vuur verbrand; uw land verteren de vreemden in uw tegenwoordigheid, en een verwoesting is er, ... (SV)''</blockquote>
 
== Bewaring ==
God bewaart de gelovigen voor ziekte, Exod. 15: 26; Deut. 7: 15; Ps. 91:6, 7, 10. Dat doet God echter niet altijd.
 
== Gods doel met een ziekte ==
Hoewel God geen behagen heeft in ziekte, lijden of dood als zodanig, kan hij zulke dingen gebruiken om Zijn doel te bereiken. Ziekte als tuchtmiddel dient om de getuchtigde mens tot inkeer en bekering te brengen. Ziekte als straf dient om recht te doen, onrecht te vergelden.
 
Regel 215 ⟶ 249:
 
<blockquote>''2Co 4:6  Want de God die gezegd heeft: ‘Uit duisternis zal licht schijnen’, Die heeft geschenen in onze harten tot de lichtglans van de kennis van de heerlijkheid van God in het aangezicht van Jezus Christus.  2Co 4:7  Maar wij hebben deze schat in aarden vaten, opdat de uitnemendheid van de kracht van God is, en niet uit ons:  2Co 4:8  in alles verdrukt, maar niet benauwd; geen uitweg ziende, maar niet geheel zonder uitweg; 2Co 4:9  vervolgd, maar niet verlaten; neergeworpen, maar niet omkomend; 2Co 4:10  altijd het sterven van Jezus in het lichaam omdragend, opdat ook het leven van Jezus in ons lichaam openbaar wordt. 2Co 4:11  Want wij die leven, worden altijd aan de dood overgegeven om Jezus’ wil, opdat ook het leven van Jezus openbaar wordt in ons sterfelijk vlees. 2Co 4:12  De dood werkt dus in ons, maar het leven in u.'' (Telos) </blockquote>
== Houding en bijstand==
Job was in zijn worsteling en ziekte onderworpen, Job 2: 10. We moeten God vrezen (ontzag voor hem hebben) en Hem zijn plan met ons leven laten uitwerken, ook al snap wij niets van het puzzelstuk uit Gods plan dat wij hebben ontvangen - een puzzelstuk in de vorm van 'ziekte'<ref name=":1">[https://www.youtube.com/watch?v=EsPB7xfomTE 12 Ziekte en Genezing]. Youtube.com: CIP.nl, 12 sept. 2014. Duur: 4 min. 9 sec. Pastoraal hulpverlener Jef de Vriese, die lijdt aan chronische lymfatische leukemie (een vorm van bloedkanker), spreekt over ziekte en genezing op grond van een Bijbelgetrouwe zienswijze.  </ref>. Het is Gods puzzel, het is de puzzel die Hij legt. Hij heeft de regie, hij regeert. Hij, de Almachtige, doet alle dingen meewerken ten goede voor hen die Hem liefhebben.
 
Regel 233 ⟶ 267:
'''Gelovigen.''' De gelovigen delen in de smart der zieken, Ps. 35: 13. De gelovigen bidden voor de zieken, Hand. 28: 8; Jac. 5: 14, 15.<blockquote>''1Co 12:26 En als een lid lijdt, lijden alle leden mee; en als een lid wordt verheerlijkt, verblijden alle leden zich mee.'' (TELOS)</blockquote>De gelovigen bezoeken hen, die met ziekte bezocht zijn, Matth. 25: 36; Hand. 28: 8. De goddelozen bezoeken de zieke broeders van de Heer niet, Matth. 25: 43. De Heer waardeert het bezoek aan een gelovige zieke.<blockquote>''Mt 25:36  naakt en u hebt Mij gekleed; Ik was ziek en u hebt Mij bezocht; Ik was in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen. Mt 25:37  Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden en zeggen: Heer, (...) wanneer zagen wij U ziek of in de gevangenis en zijn bij U gekomen? Mt 25:40  En de koning zal antwoorden en tot hen zeggen: Voorwaar, Ik zeg u: voor zoveel u het hebt gedaan aan een van de geringsten van deze broeders van mij, hebt u het Mij gedaan.'' (Telos)</blockquote><blockquote>''Mt 25:41  Dan zal Hij ook zeggen tot hen die aan zijn linkerhand zijn: Gaat weg van Mij, vervloekten, in het eeuwige vuur dat voor de duivel en zijn engelen is bereid; Mt 25:42  want (...) Ik was een vreemdeling en u hebt Mij niet opgenomen; naakt en u hebt Mij niet gekleed; ziek en in de gevangenis en u hebt Mij niet bezocht. Mt 25:44  Dan zullen ook dezen antwoorden en zeggen: Heer, wanneer zagen wij U hongerig of dorstig of als vreemdeling of naakt of ziek of in de gevangenis, en hebben U niet gediend? Mt 25:45  Dan zal Hij hun antwoorden en zeggen: Voorwaar, Ik zeg u: voor zoveel u het aan een van deze geringsten niet hebt gedaan, hebt u het Mij ook niet gedaan.'' (Telos)</blockquote>
 
== Toekomst==
=== Ziekte X===
In 2018 bedacht de Wereldgezondheidsorganisatie een ziekte, de fictieve ''Ziekte X'' (Eng. Disease X) en voegde haar toe aan de lijst van bekende, gevaarlijke besmettelijke ziektes. Hiertegen bestaan nog geen vaccins of medicijnen. Ziekte X staat voor een ziekte die door een nieuwe, onbekende ziekteverwekker ontstaat en daarop wil de Wereldgezondheidsorganisatie voorbereid zijn. Bij de uitbraak van zo'n nieuwe ziekte, die zich wereldwijd verspreid of dreigt te verspreiden, treedt een bijzonder actieplan in werking: de ''Blauwdruk Onderzoek en Ontwikkeling'' (''Research and Development Blueprint''), dit is een internationaal plan voor onderzoek om de ziekte zo snel mogelijk te kunnen bestrijden en verdere verspreiding tegen te gaan. Bij de uitvoering van het plan komt een heel netwerk van organisaties en instellingen wereldwijd in actie: ziekenhuizen, universiteiten, overheidsministeries.
 
Na de uitbraak van het nieuwe [[coronavirus]] 2019-nCoV trad het actieplan in werking.
 
=== Eindtijd===
 
In de zware tijd die kort voorafgaat aan het vrederijk van Christus zal de wereld geplaagd worden door epidemische ziekten en aandoeningen zoals zweren. De Heer Jezus heeft voorzegd dat in de tijd de pest zal voorkomen, samen met andere rampen en vreselijke dingen.<blockquote>''Lu 21:10  Toen zei Hij tot hen: Volk zal opstaan tegen volk en koninkrijk tegen koninkrijk.'' ''Lu 21:11 En grote aardbevingen en in verschillende plaatsen hongersnoden en pest zullen er zijn, en er zullen vreselijke dingen en grote tekenen van de hemel zijn.''</blockquote>De profeet [[Habakuk]] sprak:<blockquote>''Hab 3:3 God kwam van Theman, en de Heilige van den berg Paran. Sela. Zijn heerlijkheid bedekte de hemelen, en het aardrijk was vol van Zijn lof. Hab 3:4 En er was een glans als des lichts, Hij had hoornen aan Zijn hand, en aldaar was Zijn sterkte verborgen. Hab 3:5 Voor Zijn aangezicht ging de pestilentie, en de vurige kool ging voor Zijn voeten henen. Hab 3:6 Hij stond, en mat het land, Hij zag toe, en maakte de heidenen los, en de gedurige bergen zijn verstrooid geworden; de heuvelen der eeuwigheid hebben zich gebogen; de gangen der eeuw zijn Zijne. (SV)''</blockquote>Bij de vierde zegel in het laatste Bijbelboek doden de Dood en de [[Hades]] met 'de dood', dat is waarschijnlijk de dodelijke pestziekte.<blockquote>''Opb 6:8  En ik zag en zie, een bleekgroen paard, en hij die erop zat, zijn naam was de dood en de hades volgde hem; en hun werd macht gegeven over het vierde deel van de aarde om te doden met het zwaard en met honger en met de dood en door de wilde dieren van de aarde. (Telos)''</blockquote>Het paard is bleekgroen of vaal (NBG51-vertaling), de kleur van dood en ziekte. Velen lezen voor 'dood' (Grieks: thanatos) 'de pest' (Canisius-vertaling, Leidse vertaling, Willibrord-vertaling, Naardense vertaling)  of 'zwarte dood' (NBG51-vertaling), daar in elk geval drie van de vier strafgerichten (zwaard, honger, wild gedierte) genoemd schijnen te worden (vgl. Ezech. 14: 21). De oude Griekse vertaling (septuagint) neemt In Ezech. 14:21 voor het Hebreeuwse ''deber'' (d.i. verderf, zoals de pest) het Griekse woord ''thanatos'' = dood. De pest of pestachtige ziekte hier kan veroorzaakt worden door een microbiologisch wapen, een door mensen gekweekt of gevormd virus of bacil. Microbiologische wapens verspreiden virussen, bacteriën of schimmels die zich kunnen vermenigvuldigen in mens, dier of plant.