Aioon, aioonios (Grieks)
Aioon en aioonios zijn een Grieks zelfstandig naamwoord respectievelijk bijvoeglijk naamwoord. In de bijbel en in oudtijdse buitenbijbelse geschriften hebben beide woorden verschillende betekenissen, welke betrekking hebben op een beperkte of een onbeperkte tijd. Uit het zinsverband moet worden opgemaakt welke betekenis geldt.
Buitenbijbels Grieks
In het heidense literaire Grieks komt het woord aioon al in verschillende betekenissen voor, te verdelen in beperkt en onbeperkt. Zo zien we naast ‘leven’, ‘generatie’, ‘tijdperk’, ‘tijd’, de betekenis ‘eeuwigheid’: deze laatste betekenis vooral vanaf Plato (427-347 v. Chr.). In zijn werk de Timaeus duidt aioon een tijdloze eeuwigheid aan, waarin er geen dagen, maanden of jaren zijn. Aristoteles (384-322 v. Chr.) definieert het begrip aioon als ‘oneindige tijd’. Na Aristoteles, in de Hellenistische tijd, wordt Aioon zelfs de naam van de god van de eeuwigheid.
Ook het verwante bijvoeglijk naamwoord aioonios komt in vergelijkbare betekenissen in het heidense literaire Grieks voor. De betekenissen variëren van ‘levenslang’, ‘voortdurend’ tot ‘eeuwig’. Voor beide woorden met al hun betekenissen geldt: de samenhang is beslissend!
Bijbels Grieks
In het Grieks van het Nieuwe Testament hebben beide woorden aioon en aioonios diverse betekenissen. Volgens een woordenboek[1] heeft aioon drie betekenissen: 1. voor altijd, onafgebroken tijdperk, eeuwigheid; 2. de werelden, heelal; 3. tijdsperiode, eeuw.
In de volgende Schriftplaatsen heeft 'aioon' een beperkte, niet-eeuwige betekenis.
Mt 13:39 de dolik zijn de zonen van de boze, de vijand die het gezaaid heeft, is de duivel, de oogst is de voleinding van de eeuw, en de maaiers zijn engelen. (TELOS)
Lu 1:70 (zoals Hij heeft gesproken door de mond van zijn heilige profeten die van oudsher zijn geweest), (TELOS)
Hnd 3:21 die de hemel moet opnemen tot op de tijden van de herstelling van alle dingen, waarvan God heeft gesproken door de mond van zijn heilige profeten van oudsher. (TELOS)
Joh 9:32 Van eeuwigheid af is het niet gehoord, dat iemand de ogen van een blindgeborene heeft geopend. (TELOS)
Dit 'van eeuwigheid af' in Joh. 9:32 is generaliserend spraakgebruik, want er zijn geen blinden van eeuwigheid af. In dit laatste vers hebben de Statenvertaling en de Voorhoevevertaling van 1877 "Van [alle] eeuw is het niet gehoord". De Willibrordvertaling van 1995 heeft "nog nooit heeft men gehoord". De Leidse vertaling heeft "van oudsher is het niet gehoord". De Naardense bijbel heeft "sinds eeuwig". De vertaling van Palm heeft "bij mensen heugen". De Herziene Statenvertaling heeft"door de eeuwen heen". De Latijnse Vulgaatvertaling heeft "a saeculo non est auditum" ("van [het begin van] de wereld af"). Luther vertaalde "Van der welt an" ("Van de wereld af aan"). De Engelse King James-vertaling heeft "since the world began" ("sinds de wereld begon").
'Deze eeuw'. Ook kan aioon een tijdsperiode met een bepaald kenmerk aanduiden, zoals in alle plaatsen waar sprake is van ‘deze eeuw’, ‘die eeuw’, ‘de toekomende eeuw’, ‘de voleinding van de eeuw’. Deze eeuw is 'deze tegenwoordige eeuw' (Tit. 2:12), onderscheiden van 'de toekomende eeuw', 'die eeuw'. Satan is "de god van deze eeuw" (2 Cor. 4:4)
Mt 12:32 En wie een woord spreekt tegen de Zoon des mensen, het zal hem worden vergeven; maar wie tegen de Heilige Geest spreekt, het zal hem niet worden vergeven, niet in deze eeuw en niet in de toekomstige. (TELOS)
Mt 13:40 Zoals dan de dolik verzameld en met vuur verbrand wordt, zo zal het zijn in de voleinding van deze eeuw. (TELOS)
Lu 16:8 En de heer prees de onrechtvaardige rentmeester, omdat hij met overleg had gehandeld; want de zonen van deze eeuw zijn verstandiger ten aanzien van hun eigen geslacht dan de zonen van het licht. (TELOS)
Lu 20:34 En Jezus zei tot hen: De zonen van deze eeuw trouwen en worden uitgehuwelijkt. Lu 20:35 Zij echter die het waard geacht zijn deel te hebben aan die eeuw en aan de opstanding uit de doden, trouwen niet en worden niet uitgehuwelijkt, (TELOS)
1Co 1:20 Waar is de wijze? Waar de schriftgeleerde? Waar de redetwister van deze eeuw? Heeft God niet de wijsheid van de wereld tot dwaasheid gemaakt? (TELOS)
1Co 3:18 Laat niemand zichzelf bedriegen. Als iemand onder u meent wijs te zijn in deze eeuw, laat hij dwaas worden, opdat hij wijs wordt.
2Co 4:4 in wie de God van deze eeuw de gedachten van deze ongelovigen verblind heeft, opdat de lichtglans van het evangelie van de heerlijkheid van Christus, die het beeld van God is, hen niet zou bestralen. (TELOS)
Efe 1:21 boven alle overheid, gezag, kracht en heerschappij en elke naam die genoemd wordt, niet alleen in deze, maar ook in de toekomstige eeuw. (TELOS)
Tit 2:12 en onderwijst ons, dat wij met verzaking van de goddeloosheid en de wereldse begeerten ingetogen, rechtvaardig en godvruchtig zouden leven in deze tegenwoordige eeuw, (TELOS)
'Voleinding van deze eeuw'. De 'voleinding' van de/deze eeuw wordt genoemd in de volgende Bijbelverzen.
Mt 13:40 Zoals dan de dolik verzameld en met vuur verbrand wordt, zo zal het zijn in de voleinding van deze eeuw. (TELOS)
Mt 24:3 Toen Hij nu op de Olijfberg zat, kwamen de discipelen afzonderlijk naar Hem toe en zeiden: Zeg ons, wanneer zullen deze dingen zijn, en wat is het teken van uw komst en van de voleinding van de eeuw? (TELOS)
'Toekomstige eeuw'. De 'toekomstige eeuw' of 'toekomende eeuw' is de tijd na de huidige tijdsbedeling. De toekomstige eeuw heeft krachten die in de tegenwoordige eeuw niet of minder voorkomen, Heb. 6:5.
Mr 10:30 die niet honderdvoudig ontvangt, nu in deze tijd: huizen, broeders, zusters, moeders, kinderen en akkers, met vervolgingen, en in de toekomstige eeuw eeuwig leven. (TELOS)
Mt 12:32 En wie een woord spreekt tegen de Zoon des mensen, het zal hem worden vergeven; maar wie tegen de Heilige Geest spreekt, het zal hem niet worden vergeven, niet in deze eeuw en niet in de toekomstige. (TELOS)
Lu 18:30 die niet veelvoudig ontvangt in deze tijd, en in de toekomstige eeuw het eeuwige leven. (TELOS)
Efe 1:21 boven alle overheid, gezag, kracht en heerschappij en elke naam die genoemd wordt, niet alleen in deze, maar ook in de toekomstige eeuw. (TELOS)
Heb 6:5 en het goede woord van God en de krachten van de toekomstige eeuw geproefd hebben
'Eeuwig leven' in de Mr. 10:30 en Lu 18:30 wijst ongetwijfeld leven zonder einde aan.
'In eeuwigheid'.
Mt 21:19 En toen Hij een vijgeboom langs de weg zag, ging Hij er naar toe en vond niets daaraan dan alleen bladeren. En Hij zei tot hem: Laat van u in eeuwigheid geen vrucht meer komen! En de vijgeboom verdorde onmiddellijk. (TELOS)
Mr 3:29 maar wie zal lasteren tegen de Heilige Geest, heeft geen vergeving in eeuwigheid, maar is schuldig aan een eeuwige zonde (TELOS)
Vergelijk dit laatste vers met:
Mt 12:32 En wie een woord spreekt tegen de Zoon des mensen, het zal hem worden vergeven; maar wie tegen de Heilige Geest spreekt, het zal hem niet worden vergeven, niet in deze eeuw en niet in de toekomstige. (TELOS)
'Aionen'. De Heer Jezus heeft de 'aionen' (Grieks: aionas, meervoud) gemaakt. De meeste vertalingen in het Nederlands hebben 'werelden' of 'wereld'.
Heb 1:2 die Hij gesteld heeft tot erfgenaam van alle dingen, door Wie Hij ook de werelden gemaakt heeft. (Telos)
De Latijnse Vulgaatvertaling heeft "saecula" ("werelden"). Luther vertaalde door "Welten" ("werelden"). De Engelse King James-vertaling heeft "worlds" ("werelden"). De Willibrordvertaling van 1978 en 1995 en de Groot Nieuws Bijbel hebben "heelal". De vertaling van Nicolaas de Jonge (1890) heeft "eeuwen". De Duitse Schlachtervertaling heeft "Weltzeiten".
Heb 11:3 Door het geloof begrijpen wij dat de werelden door Gods woord bereid zijn, zodat wat men ziet, niet ontstaan is uit wat zichtbaar is. (TELOS)
De Latijnse Vulgaatvertaling heeft "saecula" ("wereld"). Luther vertaalde door "Welt". De Engelse King James-vertaling heeft "worlds" ("werelden"). De Willibrordvertaling van 1978 en 1995 en de Groot Nieuws Bijbel hebben "heelal". De vertaling van Nicolaas de Jonge (1890) heeft "eeuwen". De Duitse Schlachtervertaling heeft "Weltzeiten".
Statenvertaling
De Statenvertaling vertaalt aioon (enkelvoud) of aioones (meervoud), welke in het Nieuwe Testament 125x voorkomen, door: eeuwigheid (82x), wereld (20x), eeuw (12x), eeuwen (7x), eeuwig (4x)[2]. Opmerking: εις τους αιωνας των αιωνων, 'in alle eeuwen der eeuwen', vertaalt de Statenvertaling door 'in alle eeuwigheid'. Dit rekenen wij telkens echter als 2x 'eeuwigheid' in de Statenvertaling.
Bron
Gerard Kramer, Is de eeuwige straf altijddurend? Artikel in Rechtstreeks, jaargang 8, nummer 7 - juli/augustus 2011. De auteur is classicus, docent klassieke talen en heeft meegewerkt aan de TELOS-vertaling en de Herziene Statenvertaling. Tekst van zijn artikel is met zijn toestemming gebruikt en verwerkt in dit Christipedia-artikel.