Caspar Tauber

Caspar (of Kaspar) Tauber was een burger uit Wenen, in Oostenrijk, die om de belijdenis van de christelijke vrijheid en zijn kritiek op Rooms-katholieke dwalingen werd onthoofd in 1524.

Nadat hij de kennis der waarheid uit enige gedrukte boeken verkregen had, en de slavernij van de christenen onder de tirannie van de Rooms-katholieke Kerk inzag, begon hij de christelijke vrijheid bij enigen van zijn medeburgers te Wenen te verdedigen en voort te planten. Hij schreef een vlugschrift, waarin hij bekritiseerde de oorbiecht, de voorspraak van heiligen en de leer van het vagevuur. Ook wees hij de Rooms-katholieke transsubstantiatieleer af en stond een symbolische duiding van het avondmaalsbrood en de avondmaalswijn voor.

Daarom werd hij in 1524 gevangen genomen, en in een zeer vuile gevangenis geworpen. Terwijl hij daar zat, zond de bisschop Johannes dikwijls enige godgeleerden naar hem, om hem van opvatting te doen veranderen, en tot de schoot van de Rooms-katholieke Kerk te doen terugkeren. En, toen zij dachten dat hij hun enige hoop op herroeping gegeven had, spraken zij een vonnis over hem uit, dat in de drie volgende hoofdstukken bestond.

1. Dat hij al zijn dwalingen, in al de Lutherse artikelen vervat, op drie feestdagen, na de preek in de St. Stephanuskerk, voor de preekstoel overluid zou herroepen, en de verboden boeken verbranden.
2. Dat hij op drie volgende zondagen bloots­hoofds en barrevoets, in een boetekleed, met een strop om de hals, zo lang de mis duurde, voor de deur van de St. Stephanuskerk zou staan, en, tot een teken van boetvaardigheid, een brandende fakkel in de hand houden; en op de vrijdagen voor die zondagen niets dan brood en water zou eten, en drie arme lieden van voedsel voorzien.
3. Dat hij gedurende een geheel jaar in de gevangenis boete zou doen, en enige van zijn bezittingen afstaan, ten behoeve van de oorlog tegen de Turken, al de onkosten van het rechtsgeding betalen, en zijn gehele leven een kruis dragen, opdat hij uit anderen herkend zou kunnen worden.

Toen men meende dat hij dit alles doen zou, werd hij op het feest van Maria-boodschap in de kerk geleid, opdat hij uit een geschrift al de arti­kelen zou herroepen. Nadat de preek geëindigd was, beleed hij met grote ijver in het openbaar, dat hij niet wist dat hij in enige zaak gedwaald had; en dat hij alleen geloofde en leerde wat in de Heilige Schrift was vervat. Toen de genoemde gees­telijkheid door bedreigingen, noch smeken en bidden iets vorderde, werd hij weer naar de gevangenis gebracht, en op een verschrikkelijke wijze gemarteld en gepijnigd.

Eindelijk werd hij uit de gevangenis naar het klooster van de Augustijnen overgevoerd, waar hij onverhoord door de geestelijke orde als een ketter werd veroordeeld, en aan de wereldlijke overheid overgeleverd, om door haar gestraft te worden, die dan ook terstond zijn handen in boeien sloeg. Caspar klaagde er over dat het onbehoorlijk was, iemand te veroordelen zonder eerst zijn ver­ontschuldiging gehoord te hebben. Maar daarmee vorderde hij niets, zodat de omstanders met grote meedogendheid zich over zulk een rechtsgeding verwonderden.

Op de 17de september van het jaar 1524, 's morgens om 6 uur, werd hij op een kar gezet, en met de meeste spoed naar de gerichtsplaats buiten de stad gevoerd, zodat er nauwelijks honderd toe­schouwers bij deze handeling tegenwoordig waren.

Toen hij de kar verliet, bad hij zeer aandachtig tot God zijn Heer, en antwoordde de priester die hem dwong zijn zonde te belijden en voor zijn ziel te zorgen: "Mijn ziel is in Christus mijn Heer zeer goed bezorgd". Daarna vermaande hij de omstanders, dat niemand hunner hen die het vonnis van de rechters uitvoerden, later verkeerd moest beje­genen.

Eindelijk zei hij drie keer: "Heer, in uw handen beveel ik mijn geest." En toen hij dit gezegd had, sloeg de beul hem het hoofd af.

Daarna werd zijn lichaam verbrand, en aldus is de vrome martelaar van Christus tot as vergaan, en de haat van de vijanden aan hem openbaar geworden. De moed van Tauber maakte diepe indruk op de kerkhervormer Maarten Luther.

Meer informatie

1524: Caspar Tauber, Protestant protomartyr of Vienna, op ExecutedToday.com

Caspar Tauber, op de.wikipedia.org.

Bronnen

Adrianus Haemstedius, Historie der martelaren; Die, om de getuigenis der evangelische waarheid, hun bloed gestort hebben, van Christus onze Zaligmaker af tot het jaar 1655 (Amsterdam: 1671. Herziene druk 1881), blz. 102-103. Tekst hiervan is onder wijziging verwerkt op 10 sept. 2024.

Caspar Tauber, op de.wikipedia.org.