Geloof aan God

Uit Christipedia

Geloof aan God is geloven dat Hij bestaat. Geloven in God is geloven dat Hij bestaat en op hem vertrouwen. Geloven in en geloven aan worden ook wel als gelijk in betekenis genomen.

De bewering dat God bestaat, geloof aan een of meer goden, wordt theïsme genoemd.

Redelijkheid van geloof aan God

Het is redelijk om aan God te geloven, er zijn goede redenen om aan zijn bestaan te geloven.

Godsbegrip

Welke hoedanigheid van Gods bestaan kan men met goede gronden aannemelijk maken? Voor het bestaan van wat voor God wordt geargumenteerd? Wel, dat Hij is een (1) zelfbewust wezen, dat (2) geldt als de eerste oorzaak van de werkelijkheid. Ad. 1 God kan kennen, ervaren, willen, handelen. Ad 2. Hij is zelf onveroorzaakt en is de directe of indirecte oorzaak van al het andere. Als er een Eerste Oorzaak val al het andere bestaat, dan is deze uniek, want er kan, logisch gesproken, geen tweede eerste oorzaak zijn.

Terechte grondovertuiging

Een redelijk verantwoord of redelijk gerechtvaardigd geloof vereist niet dat de gelovige redelijke gronden heeft voor zijn geloof aan God. De Amerikaanse christenfilosoof Alvin Plantinga heeft overtuigend laten zien dat geloof in God een terechte grondovertuiging ('basic belief') kan zijn, dat wil zeggen een overtuiging die ook zonder redelijke argumenten redelijk gerechtvaardigd kan zijn. Andere voorbeelden van zulke grondovertuigingen zijn:

  • geloof aan het bestaan van de buitenwereld;
  • geloof in de betrouwbaarheid van ons rede-vermogen;
  • geloof aan het bestaan van bepaalde algemeen menselijke zedelijke waarden;

'Argumenten' of 'bewijzen'?

Het bestaan van God kan - zeggen sommigen - niet hard of sluitend worden bewezen, maar wel aannemelijk of waarschijnlijk worden gemaakt. Daarom spreken sommigen liever van "rationele argumenten" dan over "Godsbewijzen"[1]. Anderen nemen 'argument' en 'bewijs(middel)' als synoniem.

Redelijke argumenten

Volgens een christenfilosoof is er "een zeer omvangrijke, en nog altijd groeiende, verzameling van uitstekende rationele argumenten voor het bestaan van God"[2].

Het is om twee redenen belangrijk om aan zulke argumenten meer bekendheid te geven:

  1. Zij kunnen allerlei oneigenlijke intellectuele blokkades voor het geloof aan God slechten, wegnemen.
  2. Zij kunnen bijdragen aan de bevordering van een denkklimaat waarin Godsgeloof weer als een redelijk standpunt wordt gezien, weer serieus genomen wordt en niet ondoordacht wordt weggezet als irrationeel en onzinnig. In West-Europa is relatief veel ongeloof aan God.

Redelijk verantwoord

Voor geloof aan het bestaan van God zijn goede redenen aan te voeren. Ja, geloof aan God is zelfs waarschijnlijker dan ongeloof aan Zijn bestaan. Het is het meest redelijke standpunt. Een christenfilosoof stelt zelfs: "de rationele case voor theïsme heeft er nog nooit zo goed voorgestaan als juist in onze tijd."[2]

Moderne wetenschap

Velen denken dat geloof aan God strijdig is met de wetenschap. Dit is een dwaling, "een moderne mythe"[2]. Geloof aan God is niet in strijd met de stand van de wetenschap; geen van de Godsargumenten staat op gespannen voet met de moderne wetenschap. Sommige argumenten maken juist gebruik van de resultaten van modern wetenschappelijk onderzoek.

Eerste oorzaak

Opvattingen van de Eerste Oorzaak:

  • zij is materieel, materie. Dit standpunt heet materialisme.
  • zij is informatie. Dit is het standpunt van de platonisten.
  • zij is een bewustzijn, een geest. Dat is wat de theïsten betogen.

Geschiedenis

Aan het begin van de 20e eeuw waren veel filosofen, die geoefend zijn in onafhankelijk redeneren, van mening, dat filosofen als David Hume (1711-1776), Immanuel Kant (1724-1804) en Bertrand Russell (1872-1970) definitief hadden afgerekend met alle rationele argumenten voor het bestaan van God.

Vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw zien wij deze gebeurtenissen:

  1. De klassieke argumenten voor het bestaan van God zijn sterk verbeterd;
  2. De kritiek van Hume, Kant en Russell is afdoende weerlegd;
  3. Er zijn vele nieuwe argumenten voor het bestaan van God bijgekomen. Onder andere door het werk van Alvin Plantinga, Richard Swinburne, William Alston, Alexander Pruss, Robert Koons en Joshua Rasmussen. Deze nieuwe argumenten maken gebruik van ontwikkelingen in de logica en inzichten in de wetenschap (o.a. de natuurkunde).

Dat zijn gebeurtenissen op het terrein van de filosofie. Hoe zijn ze te verklaren?

  1. Ze zijn vooral het gevolg van de ineenstorting van het 20e-eeuwse positivisme en postmodernisme.
  2. Met deze ineenstorting ging gepaard een herleving van de metafysica. "We zouden dan ook kunnen zeggen dat de filosofie inmiddels haar aloude projecten weer heeft hervat."[2]
  3. Nieuwe ontwikkelingen in de formele logica hebben een cruciale bijdrage geleverd aan de renaissance van rationele argumenten voor het bestaan van God.
  4. Ontdekkingen in de moderne kosmologie, zoals de Big Bang-theorie en de ontdekking van de opvallende fine-tuning van de natuurconstanten en begincondities van de kosmos.

Bron

Emanuel Rutten, Geloof in God helemaal niet strijdig met wetenschap. DeGroteVragen.nl, 19 juni 2018.

Voetnoot

  1. Zo de christenfilosoof Emanuel Rutten
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Emanuel Rutten, Geloof in God helemaal niet strijdig met wetenschap. DeGroteVragen.nl, 19 juni 2018.