Johann Ruchrath von Wesel

Johann Ruchrath von Wesel, ook genoemd Johannes van Wesel, in het Latijn Johannes de Vesalia, was een een Duitse theoloog prediker, die als ketter ter dood werd gebracht in 1481. Hij was een voorloper van de kerkhervormer Maarten Luther.

Hij heette eigenlijk Johannes Ruchrath of Richrath, maar wordt doorgaans genoemd naar zijn geboorteplaats, het Duitse stadje Oberwesel, tussen Mainz en Koblenz. Hij was doctor in de godgeleerdheid en prediker in de Duitse stad Worms, waar hij in het jaar onzes Heeren 1470, onder grote toeloop van hoorders, het evangelie verkondigde. Doch de vijanden der waarheid, die dit niet konden ver­dragen, legden hem listen en lagen, en namen hem tenslotte gevangen.

Naar aanleiding van enige arti­kelen, ontleend aan zijne predicatiën en geschriften, beschuldigden zij hem van ketterij. Onder andere dingen hield hij vol, dat alle christenen zalig wor­den uit loutere genade en door het geloof in Jezus Christus; dat de mens geen vrije wil, dat is de genegenheid en begeerte tot het goede, had; dat men alleen het Woord van God moet geloven en niet de uitleggingen van de 'kerkvaders', en dat dit Woord van God door zich zelf moet verklaard wor­den, en wel door vergelijking van de ene tekst met de andere; dat de geestelijken geen macht hebben om enige wetten te geven voor de gewetens van de mensen, of om aan de Heilige Schrift zulk een uitlegging te geven als hun goed dunkt. Hij verwierp ten enenmale alle inzettingen, zoals het vasten, om daarmee iets te verdienen, de vergeving van zonden door de Paus, de bedevaarten en andere bijgelovigheden. Hij verwierp verder het laatste oliesel en het vormsel, keurde de oorbiecht en priesterlijke voldoening af. Betreffende de oppermacht van de paus zei hij, dat dit maar een droom was, en dat hij vreesde, dat de godgeleerden van vroeger tijd de teksten der Heilige Schrift zeer verkeerd uitlegden en niet verstonden. Het huwelijk der 'geestelijken' en de bediening van het avondmaal onder beide gestalten (= brood én wijn) keurde hij goed.

Als een ketter werd hij ter dood veroordeeld, en te Mainz, in het jaar onzes Heeren 1481, in het openbaar omgebracht. Deze daad mishaagde vele voortreffelijke mannen, die door de vonken der waarheid enigermate waren ontstoken, onder wie waren Johannes Keijserbergh en Eugelinus Bruijswijck, beide doctoren in de godgeleerdheid, die vrijmoedig betuigden dat de monniken hem uit haat en nijd hadden gedood, en dat het merendeel van zijn artikelen, uit zijn predicatiën bijeen gebracht niets berispelijks inhield.

Meer informatie

Johann Ruchrat von Wesel, op: de.wikipedia.org

Bron

Adrianus Haemstedius, Historie der martelaren; Die, om de getuigenis der evangelische waarheid, hun bloed gestort hebben van Christus onzen zaligmaker af tot het jaar 1655. (Rotterdam: D. Bolle, 1881) blz. 88-89. De tekst hiervan is onder wijziging verwerkt op 27 nov. 2022.