Jom Kipoer
Jom Kipoer, een van de Hoge Feestdagen (Hebr. Jamiem Nora’iem) is de belangrijkste, heiligste dag in de Joodse kalender. ‘Kipoer’ komt van het woord kappara, ‘schoonwassen’. Op deze dag, de tiende van de Joodse maand Tisjrie, bezinnen de Joden zich en belijden zij hun schuld (zondebelijdenis, Hebr. vidoej). Al de zonden tussen mens en God worden door God weggewassen, verzoend, vergeven.
Andere schrijfwijze: Yom Kippoer.
Over de Bijbelse hoogtijdag, zie Grote Verzoendag
De overgangstijd tussen 'Hoofd des Jaars' (Hebr. Rosj Hasjana), d.i. het burgerlijk Nieuwjaar, en Jom Kipoer heet kol nidree. In deze tijd bezinnen de Joden zich op hun waarden en normen, in de omgang met mensen en in de verhouding tot God. Bijvoorbeeld: heb ik God een belofte gedaan zonder haar na te komen? Het is gebruikelijk al een paar dagen voor Verzoendag verontschuldiging te vragen aan vrienden en bekenden, indien zij in het afgelopen jaar door ons gekwetst zijn.
Datum. Jom Kipoer valt op 10 Tisjrie van de Joodse kalender, van zonsondergang tot zonsondergang. In 2013 viel de dag op vrijdagavond 13 september tot en met zaterdagmiddag 14 september in de Gregoriaanse kalender, die in Nederland gangbaar is; in 2016 viel de dag op dinsdagavond 11 oktober tot en met woensdagmiddag 12 oktober.
Inkeer. Jom Kipoer is een dag van inkeer en bezinning. Dan doet de Jood aan zelfanalyse, zelfbeoordeling en zelfverbetering. Niet alleen de religieuze Joden houden deze dag, maar ook de meeste seculiere Joden.
Rust. Het leven in Israël komt bijna volledig tot stilstand: alle winkels en restaurants zijn gesloten en het wegverkeer komt tot stilstand. Wie niet naar de synagoge gaat, brengt de tijd thuis door. In Israël gaan de kinderen van niet-religieuze ouders met hun fietsen en skateboards in de lege straten rijden. Religieuze gezinnen doen dat niet, omdat het een rustdag is.
Vasten. De dag van bezinning en zondebelijdenis is tevens een dag van vasten. Dit houdt in: niets eten of drinken, dagelijkse beslommeringen opzij zetten, geen leren schoeisel dragen, geen seksuele omgang hebben. De vastentijd duurt 25 uur. De laatste maaltijd voor het begin van het vasten heet 'aroechat mafseqet'. Wie een gezondheidsprobleem heeft mag naar behoefte iets drinken of ook eten.
Gebeden. In de synagoge (sjoel) wordt de hele dag gebeden; daar worden de vijf grote gebeden (Hebr. tefillot) uitgesproken.
Toekomst. Er komt een tijd dat Jom Kipoer in het teken zal staan van de verzoening van het volk met Zijn God in Messias Jezus. De Joden zullen dan inzien dat de Heer Jezus het grote zoenoffer is, alsook de Koheen Gadol – de Hogepriester - die het offer van Zichzelf ten behoeve van het volk heeft voltrokken aan het vloekhout van Golgotha. Zij zullen bitter leed dragen over Hem, die zij verworpen hadden. Hij zal uit de hemel neerdalen en in heerlijkheid verschijnen, zoals de hogepriester in zijn heerlijke kleding verscheen toen het werk in het heiligdom op Verzoendag was volbracht.
Volgende feest. De volgende feest in dezelfde maand Tisjrie is het Loofhuttenfeest (Hebr. Soekot).
Bronnen
R. Evers, Joden over de hele wereld vieren Jom Kipoer, de grote verzoendag, JoodsActueel.be, 13 sept. 2013.
Dov Eilon, Groeten uit Israël: Grote Verzoendag staat voor de deur, artikel op IsraelToday.nl, 5 okt. 2016.