Kritisch denken

Kritisch denken is de zorgvuldige toepassing van de rede bij het bepalen of een bewering waar of aannemelijk is; of de grond(en) van de bewering waar of aannemelijk is; of de redenering geldig is of niet.

= Bekritiseren? Kritisch denken is niet hetzelfde als bekritiseren. Kritisch denken kan uiteraard wel leiden tot het bekritiseren van een bewering of redenering, doch de kritiek zal redelijk, overwogen, gegrond zijn, in plaats van onnadenkend, overijld.

‘Kritisch’ wil zeggen dat het denken (zorgvuldig) ontledend en onderscheidend is in het beoordelen van beweringen en redeneringen waarmee wij in aanraking komen.  

Definities. Volgens één definitie is kritisch denken “de zorgvuldige toepassing van de rede bij het bepalen of een bewering waar is”. Een andere definitie stelt dat kritisch denken “oordeelkundig redeneren is over wat te geloven en, derhalve, wat te doen”.

Voorwerp. Kritisch denken gaat voornamelijk over 1. redeneren (zie Redenering), 2. redelijkheid. Kritisch denken houdt zich bezig met:

1. kwesties, vraagstukken, strijdvragen, twistvragen (Eng. issues). Bijvoorbeeld vragen waarop onverenigbare antwoorden worden gegeven. “Wie van ons gezin moet vandaag de tuin maaien?” “Komt de mens voort uit de dierenwereld?”. “Is abortus moord?”.

2. beweringen. Ze kunnen betrekking hebben op een kwestie (Eng. claims).

3. bewijsmiddelen, argumenten ter ondersteuning (begronding, onderbouwing) van beweringen.

Doel. Het doel van kritisch denken is om redelijkerwijs te beslissen of een bewering waar of aannemelijk is; of de grond(en) van een bewering waar of aannemelijk is; of de redenering geldig is of niet; kortom, om een weloverwogen en beredeneerde beslissing te nemen over waarheid, aannemelijkheid en/of geldigheid.

Nut

Kritisch denken helpt ons ook redenen op te geven voor ons eigen standpunt.

Bron

Episode 1.1: What is Critical Thinking? Youtube.com: Center for Innovation in Legal Education, 1 aug. 2013. Duur: 12 min. 30 sec.