Mesopotamië na de torenbouw van Babel

Dit artikel sluit aan op het artikel 'Sinear en de torenbouw van Babel'. De genoemde jaartallen zijn overgenomen van het artikel 'Chronologie: Noach tot Abraham'.

genoemd zijn:

4066 Zondvloed

3716 Noach overleden

3650 (ca) Begin alpiene gebergtevorming. Naar Sinear en begin torenbouw te Babel.

3400 (ca) Mislukking van de torenbouw. Tijdens de torenbouw ontstond er in de vlakte van Sinear een omvangrijke bevolkingstoename. De regio heeft waarschijnlijk een grote aantrekkingskracht gehad op de bevolking in de wijde omgeving, waardoor de bevolking explosief groeide. Het zal duidelijk zijn dat onder leiding van de 'Kaïniet' Nimrod de dienst aan de Ware God vaarwel werd gezegd. Daarvoor in de plaats vereerde men voorouders en zichzelf.

De Kaïniet Lamech stond later onder de Grieken bekend als de geweldenaar Herakles. Hij was de leeuwendoder. Hij was degene die de oude reus Nereus (Noach) zijn gezag afnam. Een andere belangrijke persoon die met goddelijke eer in deze occulte wereld werd bekroond was Naëma (Gen. 4:22). Zij zal de geschiedenis in gaan als de godin Nammu. De godin (Sum.) Nammu heeft hemel en aarde voortgebracht. Ze vertegenwoordigt de zee en om die reden denkt men dat ze als vrouw van Cham de vloed heeft overleefd. Ze is de slangengodin van de grote waterdiepte. Ze werd na de torenbouw algemeen aanbeden in de oudheid onder verschillende namen: Namma, Artemis, Astarte, Hathor, Isis, Ishtar, Ashera (Kan., de dame van de zee), Amaunet (Egypte, moedergodin, voortgekomen uit de wateren van de voortijd) en Athena. 2) Kenmerkend voor deze godin is, dat ze de leer van de slang na de vloed heeft ingevoerd. Al deze moedergodinnen dragen dezelfde kenmerken en zijn terug te voeren tot Naëma (Gen. 4). Ze worden afgebeeld als een soort vruchtbaarheidsgodin met slangen of water. Ze hebben alles na de vloed voortgebracht. Of Naëma nog leefde tijdens of na de torenbouw weten we niet.

Hemel en aarde werden voorgesteld als een berg. Aan de voet van de berg is de aarde. Boven op de berg is de hemel. Boven op de berg wonen zij die met goddelijke macht gezegend zijn.

Naar de mens gesproken is na de dood van Noach, God de Grote Verliezer geworden. De dienst aan de Enige Ware God (Jahwe) werd algemeen vervangen door een meergodendom. In evolutionistische kring beweert men het tegenovergestelde. Het monotheisme zou zich volgens hen ontwikkeld hebben uit voorouderverering. Dikwijls heeft het er de schijn van dat de Almachtige en Alwetende God de wereld die van Hem niet wilt weten, ongestraft haar gang laat gaan. Ze beseft dan niet dat ze zich daarbij rijp maakt voor het oordeel. De schrijver van Gen. 11:1-9 ziet, geleid door Gods Geest, in de mislukking van de torenbouw Gods speciale bemoeienis. De spraakverwarring was een te bijzondere gebeurtenis. God greep in. De miscommunicatie moet enorm zijn geweest en heeft misschien wel geleid tot veel agressie. Daarin is mogelijk de groep van Assur een belangrijke partij geweest. Hij vertrekt met zijn aanhang. Had dat misschien een Goddelijke bedoeling? Uit het geslacht van Sem zou namelijk de Messias geboren worden. Bij de intocht in Kanaän zal de HEERE terugkomen op deze Gode vijandige wereld van Nimrod (Jozua 23). God is wel absoluut in Zijn genade, maar ook absoluut in Zijn oordeel. Bij het betreden van Kanaän, zal het volk van Israël duidelijk moeten demonstreren aan wiens kant het staat. Zondvloed, vloek over Kanaän door Noach, torenbouw te Babel, de mislukking daarvan en intocht in Kanaän liggen in één lijn en zijn niet los van elkaar te denken. Ook de Kanaänieten zelf zullen hun geschiedenis gekend hebben en beseft hebben, dat zij te doen hadden met volgelingen van Jahwe, de God Die zij meenden te kunnen weerstaan. Het was aan Israël om in opdracht van God deze Kanaänieten ten felste te bestrijden (Joz. 23). Bij de intocht te Kanaän bleken de Kanaänieten het kustgebied te bezetten. God eist hun gebied voor 'Zijn volk' op!

3400 - 2659 Van mislukking torenbouw tot Peleg

Na de mislukking van het bouwproject was het effect groot. Groepen verzamelden zich rond nieuwe leiders en trokken weg. Ook de achtergeblevenen schaarden zich rond sterke personen, bij wie ze leiding en bescherming verwachtten.

De steden, gesticht door Nimrod (Babel, Erech, Accad en Calné, Gen. 10:10) zullen zich hebben moeten herbezinnen op de toekomst. Assur, een zoon van Sem, is met een grote groep via het dal van de Tigris, naar het noorden getrokken en heeft daar Ninevé, Rehoboth-Ir, Resen en Kalah gesticht (Gen. 10:11-12). Zijn broer Aram heeft zich waarschijnlijk ruim ten westen daarvan gevestigd. Daar vindt men het Veld van Aram, Paddan-Aram. De wegtrekkende bevolkingsgroepen hebben bij de gevestigde bevolkingsgroepen tot in Europa en Azië veel onrust veroorzaakt. De ene groep bewerkstelligde het op drift geraken van de andere groep. Bij het mislukken van de torenbouw was Arfachsad ongeveer 400 jaar oud, zijn kleinzoon Selah was 30 jaar oud. Selah is waarschijnlijk met de groep van Aram (oom van zijn vader Kenan) meegegaan naar Paddan-Aram. Paddan-Aram werd het stamland van Abrahams' familie.

Er begint in het land van Mesopotamië duidelijk een nieuw tijdperk. Het staat in de geschiedenis bekend als het middenchalcolithicum. Dit beslaat de periode tussen ca. 3400 v. Chr. tot 2659 v. Chr. de geboorte van Peleg, een periode van bijna 800 jaar (zie Chronologie: Noach tot Abraham). Het is de wereld geweest van de aartsvaders Selah en Heber. De gangbare geschiedschrijving plaatst het middenchalcolithicum tussen 6500 v. Chr. en 3100 v. Chr.

De groepen emigranten die richting Europa getrokken zijn, zullen zich vooral in de zuidelijke helft van Europa gevestigd hebben, hoewel ten noorden van de Alpen zich een interessant jachtgebied ontwikkelde van trekkende kudden dieren. Als vestigingsklimaat was de noordelijke helft van Europa minder geschikt, vanwege de strenge koude die er heersen kon (in Europa bekend als het pleistoceen). De alpiene gebergten zoals de Alpen, de Pyreneeën, de Karpaten, maar ook het Zagros Gebergte, oostelijk van Mesopotamië, waren oorzaak geworden van een koud klimaat of sterk veranderend klimaat. Gelijktijdig aan het middenchalcolithicum van Mesopotamië bevond Europa zich in de 'Würm-ijstijd' of  'Weichsel-ijstijd'. Tijdens de torenbouw woonden verspreid over Europa Neanderthaler gemeenschappen. Zij waren de dragers van de Moustérien-cultuur. Hun cultuur verdween als gevolg van die koude of werd opgenomen in de nieuwe ijstijdcultuur van het Châtelperronien (Spanje, Frankrijk). De diverse ijstijdculturen hebben in Europa hun mooie grotschilderingen nagelaten.

Met de stichting van Ninevé (ca 3400 v.Chr.) begon in Mesopotamië het middenchalcolithicum. Al spoedig begon de regio van Ubaid (Eridoe), later gevolgd door Uruk (Erech of Warka), cultureel bepalend te worden. Beide plaatsen liggen in de zuidelijke helft van Mesopotamië. In Kanaän ontwikkelde zich na de torenbouw de Ghassoel-cultuur. Uruk verkreeg zijn dominante positie na een periode van grote onrust (vanwege natuurgeweld of oorlog). Die periode staat bekend als de tijd van Hajji Muhammad. Tijdens deze onrustige periode verdween de Ghassoel-cultuur van Kanaän. De periode van Uruk, na Hajji Muhammad, laat een sterke ontwikkeling zien van schrift, techniek en cultuur.

Ook Egypte maakte met het begin van het middenchalcolithicum kennis met nieuwe bevolkingsgroepen. Het middenchalcolithicum begon in Mesopotamië met een zeer vochtig klimaat. Na verloop van tijd veranderde het klimaat van nat naar droog. Egypte begon eveneens met een toenemende vochtigheidsgraad, maar ging na verloop van tijd lijden onder droogte. Bevolkingsgroepen trokken gaandeweg naar de oevers van de Nijl. Gedurende het middenchalcolithicum ontstonden in het zuiden van Egypte de culturen van Amra en Badari (Nagada I, Naqada I) gevolgd door de cultuur van Gerza (Nagada II, Naqada II). In het noorden van Egypte, in de delta, ontwikkelde zich eerst de cultuur van Merimde, gevolgd door de cultuur van Maadi.

Bronnen

• Bourke, S. e.a. - The Middle East. The cradle of civilization revealed (Londen 2008)
• R. Schulz en M. Seidel - Egypte. Het land van de farao's. (Keulen 1997)
• W. de Visser - Herschreven Geschiedenis. Bijdrage aan de vorming van een Bijbels paradigma. (Zoetermeer 2010)
• Bill Cooper - Na de vloed. De geschiedenis van de Europese volken vanaf Noach. (Amerongen 2008)
• M. Settegast - Plato. Prehistorian  (Cambridge 1986)
• K. Wong - Hoe viel het doek voor de neanderthaler?  (in: Scientific American 2009, 5)