Messiah (Händel): verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
k (→Tekst: Taalfouten verbeterd) |
||
(23 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Messiah''', '''an Oratorio''', ook ''A New Sacred Oratorio'', is een oratorium van de protestantse componist Georg Friedrich Händel (1685-1759), zijn meesterwerk. |
'''Messiah''', '''an Oratorio''', ook ''A New Sacred Oratorio'', is een oratorium van de protestantse componist Georg Friedrich Händel (1685-1759), zijn meesterwerk. |
||
[[Bestand:Georg Friedrich Händel.jpg|miniatuur|Georg Friedrich Händel, geschilderd door Thomas Hudson in 1741 |
[[Bestand:Georg Friedrich Händel.jpg|miniatuur|Georg Friedrich Händel, geschilderd door Thomas Hudson in 1741. Een jaar later ging Messiah in premiere.]] |
||
Het muziekstuk heet niet "The Messiah" (met lidwoord). Het werd in 1741 gecomponeerd voor orkest, vocale solisten en koor, en voor het eerst uitgevoerd in 1742 in Dublin. Het werk duurt ongeveer tweeënhalf uur. De compositie is door de componist in de loop der tijd op onderdelen gewijzigd. |
Het muziekstuk heet niet "The Messiah" (met lidwoord), maar "Messiah". Het werd in 1741 gecomponeerd voor orkest, vocale solisten en koor, en voor het eerst uitgevoerd in 1742 in Dublin. Het werk duurt ongeveer tweeënhalf uur. De compositie is door de componist in de loop der tijd op onderdelen gewijzigd. |
||
[[Bestand:Charles Jennens23.jpg|miniatuur|Charles Jennens, ca. 1745, dus ongeveer 4 jaar na het uitkomen van Messiah.]] |
[[Bestand:Charles Jennens23.jpg|miniatuur|Charles Jennens, ca. 1745, dus ongeveer 4 jaar na het uitkomen van Messiah.]] |
||
De tekst van Messiah is aan de Heilige Schrift ontleend door Händels vriend Charles Jennens, een Engelse landeigenaar en beschermheer van kunstenaars. Jennens is de tekstschrijver van vier of vijf oratoria van Händel. Hij schreef op 10 juli 1741 aan iemand over de verzameling bijbelteksten voor |
De tekst van Messiah is aan de Heilige Schrift ontleend door Händels vriend Charles Jennens, een Engelse landeigenaar en beschermheer van kunstenaars. Jennens is de tekstschrijver van vier of vijf oratoria van Händel. Hij schreef op 10 juli 1741 aan iemand over de verzameling bijbelteksten voor Messiah: <blockquote>"Händel zegt dat hij zal niets doen komende winter, maar ik hoop dat ik zal hem te overtuigen om een andere Schriftverzameling, die ik voor hem gemaakt heb, in te zetten en die uit te voeren tot zijn eigen voordeel in de Lijdensweek. Ik hoop dat hij zijn hele genie en vaardigheid erop zal toeleggen, opdat de compositie al zijn vroegere composities mag overtreffen, daar het onderwerp uitnemender is dan elk ander onderwerp. Het onderwerp is Messias ... "</blockquote>In het oorspronkelijke Engels:<blockquote>"Händel says he will do nothing next Winter, but I hope I shall persuade him to set another Scripture collection I have made for him, & perform it for his own Benefit in Passion week. I hope he will lay out his whole Genius and Skill upon it, that the Composition may excel all his former Compositions, as the Subject excels every other Subject. The Subject is Messiah..."<ref>Charles Jennens aan Edward Holdsworth, 10 juli 1741; correspondentie in de Gerald Coke Collection.</ref></blockquote>Hieruit blijkt dat Jennens de Bijbelteksten bedoeld had voor een oratorium uit te voeren in de week vóór pasen. Jennens' opmerking over 'another Scripture collection' verwijst naar Händels oratorium ''Israel in Egypt'', dat Händel drie jaar eerder in 1738 schreef. ''Israel in Egypt'' maakte voor de tekst volledig gebruik van een selectie Bijbelteksten. |
||
Het onderwerp van Messiah is de Messias, de |
Het onderwerp van Messiah is de [[Messias]], de [[Heiland]] zoals Hij in de [[Bijbelonderzoek|Bijbel]] wordt voorgesteld. De tekst vermeldt: |
||
* voorzeggingen in het Oude Testament aangaande de komst van de Messias; |
* voorzeggingen in het Oude Testament aangaande de komst van de Messias; |
||
* Zijn geboorte en zijn heil voor ons |
* Zijn geboorte en zijn heil voor ons |
||
Regel 14: | Regel 14: | ||
* de opstanding van de doden en de verandering van de levenden |
* de opstanding van de doden en de verandering van de levenden |
||
* de voorspraak van de Messias en de aanbidding van Hem. |
* de voorspraak van de Messias en de aanbidding van Hem. |
||
De Messiah wordt, met name in de Angelsaksische landen, vooral rond de Kerst uitgevoerd, maar ook wel in de paastijd. |
De Messiah wordt, met name in de Angelsaksische landen, vooral rond de Kerst uitgevoerd, maar ook wel in de paastijd. Dat is niet verwonderlijk gezien de thema's van belofte, geboorte, lijden en opstanding. |
||
== Tekst == |
|||
⚫ | |||
De Engelse tekst in Messiah is ontleend aan de Engelse vertaling die genoemd is naar Koning James, die koning van Engeland en Ierland was van 1603-1625. De King James-vertaling stamt uit 1611. Wel heeft Jennens zich enige vrijheid veroorloofd om de tekst hier en daar veranderd over te nemen. Bij voorbeeld in de aanhaling van Ps. 69:21 is "ik/mij/mijn" vervangen door "hij/hem/zijn", en Jezus' woorden "komt tot Mij" zijn veranderd in "komt tot Hem". |
|||
⚫ | Hieronder volgt de oorspronkelijk Engelse tekst van Messiah en de tamelijk letterlijke vertaling in het Nederlands. Deze vertaling wijkt ten dele af van Nederlandse bijbelvertalingen, omdat de Engelse King James vertaling èn de Messiah-tekst af en toe iets anders is. De enkele toelichtingen (voetnoten) zijn van de vertaler<ref name=":0">De tekst van Messiah is uit het Engels in het Nederlands vertaald door Kees Langeveld.</ref>. |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|'''<nowiki/>'Messiah' - tekst en vertaling'''<ref name=":0" /> |
|'''<nowiki/>'Messiah' - tekst en vertaling'''<ref name=":0" /> |
||
Regel 33: | Regel 36: | ||
''Troost, troost Mijn volk, zegt uw God.'' |
''Troost, troost Mijn volk, zegt uw God.'' |
||
Speak ye comfortably to Jerusalem, |
Speak ye comfortably to Jerusalem, |
||
''Spreekt |
''Spreekt troostend tot Jeruzalem,'' |
||
and cry unto her, that her warfare is accomplish'd, |
and cry unto her, that her warfare is accomplish'd, |
||
''en roept haar toe, dat haar |
''en roept haar toe, dat haar strijd is volbracht,'' |
||
that her iniquity is pardon'd. |
that her iniquity is pardon'd. |
||
''dat haar ongerechtigheid is vergeven.'' |
''dat haar ongerechtigheid is vergeven.'' |
||
The voice of him that crieth in the wilderness, |
The voice of him that crieth in the wilderness, |
||
''De stem van hem die roept in de wildernis,'' |
''De stem van hem die roept in de wildernis,''<ref>De stem van de profeet Johannes de Doper, wiens oproep tot bekering aan de komst van de Messias vooraf ging</ref> |
||
"Prepare ye the way of the Lord, |
"Prepare ye the way of the Lord, |
||
''“Bereidt de weg van de HEER,'' |
''“Bereidt de weg van de HEER,'' |
||
Regel 59: | Regel 62: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>And the glory of the Lord shall be revealed, |
|<poem>And the glory of the Lord shall be revealed, |
||
''En de heerlijkheid van de HEER zal worden geopenbaard,'' |
''En de heerlijkheid<ref>Pracht, luister, schoonheid</ref> van de HEER zal worden geopenbaard,'' |
||
and all flesh shall see it together, |
and all flesh shall see it together, |
||
''en al het vlees tezamen zal het zien,'' |
''en al het vlees tezamen zal het zien,'' |
||
Regel 86: | Regel 89: | ||
''zal plotseling komen tot Zijn tempel,'' |
''zal plotseling komen tot Zijn tempel,'' |
||
ev'n the messenger of the convenant, |
ev'n the messenger of the convenant, |
||
''namelijk de boodschapper van het |
''namelijk de boodschapper van het verbond,'' |
||
whom ye delight in: |
whom ye delight in: |
||
''in wie gij behagen hebt:'' |
''in wie gij behagen hebt:'' |
||
behold, He shall come, saith the Lord of Hosts. |
behold, He shall come, saith the Lord of Hosts. |
||
''ziet, Hij zal komen, zegt de HEER der heerscharen''</poem> |
''ziet, Hij zal komen, zegt de HEER der heerscharen<ref>Heerscharen = legerscharen, legermachten. Hier menigten van engelen</ref>.''</poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''6. Aria (Alt) - Maleachi 3:2''' |
|'''6. Aria (Alt) - Maleachi 3:2''' |
||
Regel 104: | Regel 107: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>And He shall purify the sons of Levi, |
|<poem>And He shall purify the sons of Levi, |
||
''Hij zal |
''Hij zal zuiveren de zonen van Levi,'' |
||
that they may offer unto the Lord an offering in righteousness. |
that they may offer unto the Lord an offering in righteousness. |
||
''opdat zij de HEER offeren een |
''opdat zij de HEER offeren een offerande in gerechtigheid.''</poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''Scene 3: De profetie van Christus' geboorte''' |
|'''Scene 3: De profetie van Christus' geboorte''' |
||
Regel 128: | Regel 131: | ||
''verhef uw stem met kracht:'' |
''verhef uw stem met kracht:'' |
||
lift it up, be not afraid |
lift it up, be not afraid |
||
''verhef ze, wees niet bang |
''verhef ze, wees niet bang'' |
||
say unto the cities of Judah: |
say unto the cities of Judah: |
||
''zeg tot de steden van Juda''<ref>Juda is een belangrijk deel van het toenmalige Israël, dat de gebieden van de stammen Juda en Benjamin omvatte. </ref>'':'' |
''zeg tot de steden van Juda''<ref>Juda is een belangrijk deel van het toenmalige Israël, dat de gebieden van de stammen Juda en Benjamin omvatte. </ref>'':'' |
||
Regel 134: | Regel 137: | ||
''Ziet uw God!'' |
''Ziet uw God!'' |
||
O thou that tellest good tidings to Zion, |
O thou that tellest good tidings to Zion, |
||
''O gij die goede tijdingen vertelt aan Sion'' |
''O gij die goede tijdingen vertelt aan Sion,'' |
||
arise, shine, for thy light is come |
arise, shine, for thy light is come |
||
''sta op, schijn, want uw licht komt'' |
''sta op, schijn, want uw licht komt'' |
||
Regel 142: | Regel 145: | ||
|'''9. Koor - Jesaja 60:1''' |
|'''9. Koor - Jesaja 60:1''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>O thou that tellest good tidings to |
|<poem>O thou that tellest good tidings to Zion, |
||
''O gij die goede tijdingen vertelt aan Sion'' |
''O gij die goede tijdingen vertelt aan Sion,'' |
||
good tidings to Jerusalem, |
good tidings to Jerusalem, |
||
''goede tijdingen aan Jeruzalem'' |
''goede tijdingen aan Jeruzalem,'' |
||
arise, lift up thy voice with strength, |
arise, lift up thy voice with strength, |
||
''sta op, verhef uw stem met kracht'' |
''sta op, verhef uw stem met kracht,'' |
||
say unto the cities of Judah: |
say unto the cities of Judah: |
||
''zeg tot de steden van Juda:'' |
''zeg tot de steden van Juda:'' |
||
Behold your God! |
Behold your God! |
||
''Zie uw God'' |
''Zie uw God!'' |
||
Behold, the glory of the Lord is risen upon thee. |
Behold, the glory of the Lord is risen upon thee. |
||
''Ziet, de heerlijkheid van de HEER gaat over u op.''</poem> |
''Ziet, de heerlijkheid van de HEER gaat over u op.''</poem> |
||
Regel 157: | Regel 160: | ||
|'''10. Recitatief - Jesaja 60:2-3''' |
|'''10. Recitatief - Jesaja 60:2-3''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>For behold, darkness shall cover the |
|<poem>For behold, darkness shall cover the earth, |
||
''Want zie, duisternis zal de aarde |
''Want zie, duisternis zal de aarde bedekken,'' |
||
and gross darkness the people, |
and gross darkness the people, |
||
''en grote donkerheid het volk'' |
''en grote donkerheid het volk,'' |
||
but the Lord shall arise upon thee, |
but the Lord shall arise upon thee, |
||
''maar de HEER zal over u opgaan'' |
''maar de HEER zal over u opgaan,'' |
||
and His glory shall be seen upon thee. |
and His glory shall be seen upon thee. |
||
''en zijn heerlijkheid zal over u |
''en zijn heerlijkheid zal over u gezien worden.'' |
||
And the Gentiles shall come to thy light, |
And the Gentiles shall come to thy light, |
||
''en de heidenen zullen komen tot uw licht'' |
''en de heidenen zullen komen tot uw licht,'' |
||
and kings to the brightness of thy rising. |
and kings to the brightness of thy rising. |
||
''en koningen |
''en koningen tot de glans van uw opgang''<ref>Van het licht dat is opgegaan.</ref>''.''</poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''11. Aria (Bas) - Jesaja 9:1''' |
|'''11. Aria (Bas) - Jesaja 9:1''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>The people that walketh in darkness have seen a great light, |
|<poem>The people that walketh in darkness have seen a great light, |
||
''Het volk dat in donkerheid wandelt, heeft een groot licht gezien |
''Het volk dat in donkerheid wandelt, heeft een groot licht gezien,'' |
||
and they that dwell in the land of the shadow of death, |
and they that dwell in the land of the shadow of death, |
||
''en zij die wonen in het land van de schaduw van de dood,'' |
''en zij die wonen in het land van de schaduw van de dood,'' |
||
Regel 182: | Regel 185: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>For unto us a Child is born, |
|<poem>For unto us a Child is born, |
||
''Want ons is een Kind geboren'' |
''Want ons is een Kind geboren,'' |
||
unto us a Son is given; |
unto us a Son is given; |
||
''aan ons is een Zoon gegeven'' |
''aan ons is een Zoon gegeven;'' |
||
and the government shall be upon his shoulder |
and the government shall be upon his shoulder |
||
''en de heerschappij zal op zijn schouder wezen'' |
''en de heerschappij zal op zijn schouder wezen'' |
||
and His name shall be called: Wonderful, Counsellor, |
and His name shall be called: Wonderful, Counsellor, |
||
''en Zijn naam zal genoemd worden: |
''en Zijn naam zal genoemd worden: Wonderbaar, Raadsman,'' |
||
The Mighty God, The Everlasting Father, The Prince of Peace. |
The Mighty God, The Everlasting Father, The Prince of Peace. |
||
''De Machtige God, De Eeuwige Vader, De Vredevorst''. </poem> |
''De Machtige God, De Eeuwige Vader, De Vredevorst''. </poem> |
||
Regel 198: | Regel 201: | ||
|'''14-16. Recitatief (Sopraan) - Lucas 2:8-11, 13''' |
|'''14-16. Recitatief (Sopraan) - Lucas 2:8-11, 13''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>There were shepherds abiding in the |
|<poem>There were shepherds abiding in the field, |
||
''Er waren herders die zich ophielden in |
''Er waren herders die zich ophielden in het veld,'' |
||
keeping watch over their flocks by night. |
keeping watch over their flocks by night. |
||
''de wacht houdend over hun kudden bij nacht.'' |
''de wacht houdend over hun kudden bij nacht.'' |
||
And lo, the angel of the Lord came upon them, |
And lo, the angel of the Lord came upon them, |
||
''En ziet, de engel van de Heer |
''En ziet, de engel van de Heer kwam bij hen,'' |
||
and the glory of the Lord shone round them, |
and the glory of the Lord shone round them, |
||
''en de heerlijkheid van de Heer |
''en de heerlijkheid van de Heer omscheen hen,'' |
||
and they were sore afraid. |
and they were sore afraid. |
||
''en zij waren zeer bang.'' |
''en zij waren zeer bang.'' |
||
Regel 211: | Regel 214: | ||
''En de engel zei tot hen:'' |
''En de engel zei tot hen:'' |
||
"Fear not, for, behold, I bring you good tidings of great joy |
"Fear not, for, behold, I bring you good tidings of great joy |
||
''“Vreest niet, want ziet, Ik verkondig u goede tijdingen van grote blijdschap |
''“Vreest niet, want ziet, Ik verkondig u goede tijdingen van grote blijdschap'' |
||
which shall be to all people. |
which shall be to all people. |
||
'' |
''die zullen zijn voor al het volk.'' |
||
For unto you is born this day in the city of David, |
For unto you is born this day in the city of David, |
||
''Want u is geboren deze dag in de |
''Want u is geboren deze dag in de stad van David,'' |
||
a Saviour, which is Christ the Lord." |
a Saviour, which is Christ the Lord." |
||
''een Heiland, welke is Christus, |
''een Heiland, welke is Christus, de Heer.”'' |
||
And suddenly, there was with the angel a multitude of the heav'nly host, |
And suddenly, there was with the angel a multitude of the heav'nly host, |
||
''En plotseling was er bij de engel |
''En plotseling was er bij de engel een menigte van de hemelse heerschaar''<ref>Heerschaar = grote menigte, legermacht. Hier een menigte van engelen. </ref>'','' |
||
praising God, and saying: |
praising God, and saying: |
||
''die God prezen, en zeiden'': </poem> |
''die God prezen, en zeiden'': </poem> |
||
Regel 226: | Regel 229: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Glory to God, glory to God in the highest |
|<poem>Glory to God, glory to God in the highest |
||
''Heerlijkheid aan God in de hoogste |
''Heerlijkheid aan God in de hoogste [hemel]'' |
||
and peace on earth, goodwill towards men. |
and peace on earth, goodwill towards men. |
||
''en |
''en vrede op aarde, welwillendheid jegens mensen.''</poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''Scene 5: Christus' genezing en verlossing''' |
|'''Scene 5: Christus' genezing en verlossing''' |
||
Regel 235: | Regel 238: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Rejoice greatly, o daughter of Zion! |
|<poem>Rejoice greatly, o daughter of Zion! |
||
''Verheug u zeer, o dochter van Sion |
''Verheug u zeer, o dochter van Sion!'' |
||
Shout, o daughter of Jerusalem! |
Shout, o daughter of Jerusalem! |
||
''Schreeuw, o dochter van Jeruzalem'' |
''Schreeuw, o dochter van Jeruzalem!'' |
||
Behold, thy King cometh unto thee! |
Behold, thy King cometh unto thee! |
||
''Zie uw koning komt tot u'' |
''Zie uw koning komt tot u!'' |
||
He is the righteous Saviour, |
He is the righteous Saviour, |
||
''Hij is de rechtvaardige Heiland'' |
''Hij is de rechtvaardige Heiland,'' |
||
and He shall speak peace unto the heathen. |
and He shall speak peace unto the heathen. |
||
''en hij zal vrede verkondigen aan de heidenen.'' </poem> |
''en hij zal vrede verkondigen aan de heidenen.'' </poem> |
||
Regel 248: | Regel 251: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Then shall the eyes of the blind be open'd |
|<poem>Then shall the eyes of the blind be open'd |
||
''Dan zullen de ogen van de blinden |
''Dan zullen de ogen van de blinden worden geopend'' |
||
and the ears of the deaf unstopped. |
and the ears of the deaf unstopped. |
||
''en de oren van de doven ontsloten.'' |
''en de oren van de doven ontsloten.'' |
||
Then shall the lame man leap as an hart |
Then shall the lame man leap as an hart |
||
''Dan zal de lamme springen als een |
''Dan zal de lamme springen als een hert'' |
||
and the tongue of the dumb shall sing. |
and the tongue of the dumb shall sing. |
||
''en de tong van de stomme zal zingen.'' </poem> |
''en de tong van de stomme zal zingen.'' </poem> |
||
Regel 259: | Regel 262: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>He shall feed His flock like a shepherd |
|<poem>He shall feed His flock like a shepherd |
||
''Hij zal zijn kudde weiden als een |
''Hij zal zijn kudde weiden als een herder'' |
||
and He shall gather the lambs with His arm |
and He shall gather the lambs with His arm |
||
''en Hij zal |
''en Hij zal de lammeren vergaderen met zijn arm'' |
||
and carry them in His bosom, |
and carry them in His bosom, |
||
''en |
''en ze aan zijn boezem dragen,'' |
||
and gently lead those that are with young. |
and gently lead those that are with young. |
||
''en die met jongen zijn''<ref>Die jongen hebben, de zogenden.</ref> |
''en zachtjes leiden degenen die met jongen zijn''<ref>Die jongen hebben, de zogenden.</ref>''.'' |
||
Come unto Him, all ye that labour, |
Come unto Him, all ye that labour, |
||
''Komt tot Hem, allen die vermoeid |
''Komt tot Hem, allen die vermoeid zijt,'' |
||
come unto Him, all ye that are heavy laden |
come unto Him, all ye that are heavy laden |
||
''komt tot Hem, allen die zwaar |
''komt tot Hem, allen die zwaar belast zijt'' |
||
and He will give you rest. |
and He will give you rest. |
||
''en Hij zal u rust geven'' |
''en Hij zal u rust geven.'' |
||
Take His yoke upon you and learn of Him |
Take His yoke upon you and learn of Him |
||
''neemt Zijn juk op u en leert van |
''neemt Zijn juk op u en leert van Hem'' |
||
for He is meek and lowly of heart |
for He is meek and lowly of heart |
||
''want Hij is zachtmoedig en nederig van hart'' |
''want Hij is zachtmoedig en nederig van hart'' |
||
Regel 290: | Regel 293: | ||
|'''22. Koor - Johannes 1:29''' |
|'''22. Koor - Johannes 1:29''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>Behold the Lamb of God that taketh away |
|<poem>Behold the Lamb of God that taketh away the sin of the world. |
||
''Zie het lam van God, dat wegneemt |
''Zie het lam van God, dat wegneemt de zonde van de wereld.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''23. Aria (Alt) - Jesaja 53:3 en 50:6''' |
|'''23. Aria (Alt) - Jesaja 53:3 en 50:6''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>He was despised and rejected of men, |
|<poem>He was despised and rejected of men, |
||
''Hij werd veracht en verworpen |
''Hij werd veracht en verworpen door mensen,'' |
||
a men of sorrows and acquainted with grief. |
a men of sorrows and acquainted with grief. |
||
''een man van smarten en vertrouwd |
''een man van smarten en vertrouwd met ziekte.'' |
||
He gave His back to the smiters, |
He gave His back to the smiters, |
||
''Hij gaf zijn aan wie sloegen'' |
''Hij gaf zijn rug aan wie sloegen,'' |
||
and His cheeks to them that plucked off the hair. |
and His cheeks to them that plucked off the hair. |
||
''en Zijn wangen aan wie het haar uittrokken |
''en Zijn wangen aan wie het haar uittrokken.'' |
||
He hid not His face from shame |
He hid not His face from shame and spitting. |
||
''Hij verborg zijn gelaat niet voor schande en gespuug'' </poem> |
''Hij verborg zijn gelaat niet voor schande en gespuug.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''24. Koor - Jesaja 53:4-5a''' |
|'''24. Koor - Jesaja 53:4-5a''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>Surely, He hath borne our griefs and |
|<poem>Surely, He hath borne our griefs and carried our sorrows. |
||
''Waarlijk, Hij heeft onze |
''Waarlijk, Hij heeft onze ziekten op zich genomen en onze smarten gedragen.'' |
||
He was wounded for our transgressions, |
He was wounded for our transgressions, |
||
''Hij werd verwond om onze overtredingen,'' |
''Hij werd verwond om onze overtredingen,'' |
||
He was bruised for our iniquities, |
He was bruised for our iniquities, |
||
''Hij werd verbrijzeld om onze |
''Hij werd verbrijzeld om onze ongerechtigheden,'' |
||
the chastisement of our peace was upon Him. |
the chastisement of our peace was upon Him. |
||
''de straf voor onze vrede was op |
''de straf voor onze vrede was op hem.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''25. Koor - Jesaja 53:5b''' |
|'''25. Koor - Jesaja 53:5b''' |
||
Regel 329: | Regel 332: | ||
''wij wendden ons ieder naar zijn eigen weg'' |
''wij wendden ons ieder naar zijn eigen weg'' |
||
and the Lord has laid on Him the iniquity of us all. |
and the Lord has laid on Him the iniquity of us all. |
||
''maar de HEER heeft op Hem gelegd |
''maar de HEER heeft op Hem gelegd de ongerechtigheid van ons allen.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''27. Recitatief (Tenor) - Psalm 22:8''' |
|'''27. Recitatief (Tenor) - Psalm 22:8''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>All they that see Him, laugh Him to scorn; |
|<poem>All they that see Him, laugh Him to scorn; |
||
''Allen die Hem zien bespotten Hem |
''Allen die Hem zien bespotten Hem;'' |
||
they shoot out their lips and shake their heads, saying: |
they shoot out their lips and shake their heads, saying: |
||
''zij steken hun lippen uit en schudden |
''zij steken hun lippen uit en schudden hun hoofd, terwijl zij zeggen:'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''28. Koor - Psalm 22:9''' |
|'''28. Koor - Psalm 22:9''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>He trusted in God that He would deliver |
|<poem>He trusted in God that He would deliver Him, |
||
''Hij vertrouwde op God dat Hij Hem zou verlossen'' |
''Hij vertrouwde op God dat Hij Hem zou verlossen,'' |
||
let Him deliver Him, if He delight in Him. |
let Him deliver Him, if He delight in Him. |
||
''laat Die Hem verlossen, als Hij behagen in Hem heeft.'' </poem> |
''laat Die Hem verlossen, als Hij behagen in Hem heeft.'' </poem> |
||
Regel 348: | Regel 351: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Thy rebuke hath broken His heart; |
|<poem>Thy rebuke hath broken His heart; |
||
''Uw straf heeft Zijn hart gebroken'' |
''Uw straf heeft Zijn hart gebroken;'' |
||
He is full of heaviness; |
He is full of heaviness; |
||
'' |
''Hij is zeer bezwaard;'' |
||
He looked for some to have pity on Him, |
He looked for some to have pity on Him, |
||
''Hij zag uit naar iemand die medelijden met Hem had'' |
''Hij zag uit naar iemand die medelijden met Hem had,'' |
||
but there was no man, |
but there was no man, |
||
''maar er was geen mens'' |
''maar er was geen mens,'' |
||
neither found He any to comfort Him. |
neither found He any to comfort Him. |
||
''noch vond Hij iemand om Hem te troosten.'' </poem> |
''noch vond Hij iemand om Hem te troosten.'' </poem> |
||
Regel 361: | Regel 364: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Behold, and see if there be any sorrow like unto His sorrow. |
|<poem>Behold, and see if there be any sorrow like unto His sorrow. |
||
''Aanschouwt en ziet, of er een smart is |
''Aanschouwt en ziet, of er een smart is gelijk Zijn smart.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''Scene 2: Christus' dood en opstanding''' |
|'''Scene 2: Christus' dood en opstanding''' |
||
Regel 367: | Regel 370: | ||
|'''31. Recitatief (Tenor) - Jesaja 53:8''' |
|'''31. Recitatief (Tenor) - Jesaja 53:8''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>He was cut off out of the land of the |
|<poem>He was cut off out of the land of the living. |
||
''Hij werd afgesneden uit het land der levenden |
''Hij werd afgesneden uit het land der levenden.'' |
||
For the transgressions of Thy people was He stricken. |
For the transgressions of Thy people was He stricken. |
||
'' |
''Om de overtredingen van Uw volk werd Hij getroffen.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''32. Aria (Tenor) - Psalm 16:10''' |
|'''32. Aria (Tenor) - Psalm 16:10''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>But Thou didst not leave His soul in hell |
|<poem>But Thou didst not leave His soul in hell |
||
''Maar Gij liet Zijn ziel niet achter in het dodenrijk |
''Maar Gij liet Zijn ziel niet achter in het dodenrijk'' |
||
nor didst Thou suffer Thy Holy One to see corruption. |
nor didst Thou suffer Thy Holy One to see corruption. |
||
''noch liet Gij Uw Heilige ontbinding''<ref>Of verderving. In het graf gaat een lijk tot ontbinding over.</ref> ''zien.'' </poem> |
''noch liet Gij Uw Heilige ontbinding''<ref>Of verderving. In het graf gaat een lijk tot ontbinding over.</ref> ''zien.'' </poem> |
||
Regel 384: | Regel 387: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Lift up your heads, o ye gates |
|<poem>Lift up your heads, o ye gates |
||
''Heft uw hoofden omhoog, o gij poorten |
''Heft uw hoofden omhoog, o gij poorten'' |
||
and be ye lift up, ye everlasting doors |
and be ye lift up, ye everlasting doors |
||
''en weest opgeheven, gij aloude deuren'' |
''en weest opgeheven, gij aloude deuren'' |
||
and the King of Glory shall come in. |
and the King of Glory shall come in. |
||
''en de Koning der Heerlijkheid zal |
''en de Koning der Heerlijkheid zal binnenkomen.'' |
||
Who is this King of Glory? |
Who is this King of Glory? |
||
''Wie is deze Koning der |
''Wie is deze Koning der Heerlijkheid?'' |
||
The Lord strong and mighty, the Lord mighty in battle. |
The Lord strong and mighty, the Lord mighty in battle. |
||
''De HEER, sterk en geweldig, de HEER, |
''De HEER, sterk en geweldig, de HEER, geweldig in de strijd.'' |
||
Lift up your heads, o ye gates, |
Lift up your heads, o ye gates, |
||
''Heft uw hoofden omhoog, o gij poorten,'' |
''Heft uw hoofden omhoog, o gij poorten,'' |
||
and be ye lift up, ye everlasting doors, |
and be ye lift up, ye everlasting doors, |
||
''en weest opgeheven, gij aloude deuren'' |
''en weest opgeheven, gij aloude deuren,'' |
||
and the King of Glory shall come in! |
and the King of Glory shall come in! |
||
''en de Koning der Heerlijkheid zal |
''en de Koning der Heerlijkheid zal binnenkomen!'' |
||
Who is this King of Glory? |
Who is this King of Glory? |
||
''Wie is deze Koning der |
''Wie is deze Koning der Heerlijkheid?'' |
||
The Lord of Hosts, He is the King of Glory. |
The Lord of Hosts, He is the King of Glory. |
||
''De HEER der Heerscharen, Hij is |
''De HEER der Heerscharen, Hij is de Koning der Heerlijkheid.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''Scene 4: Christus' ontvangst in de hemel''' |
|'''Scene 4: Christus' ontvangst in de hemel''' |
||
Regel 411: | Regel 414: | ||
''Tot wie van de engelen heeft Hij ooit gezegd:'' |
''Tot wie van de engelen heeft Hij ooit gezegd:'' |
||
"Thou art My Son, this day have I begotten Thee?" |
"Thou art My Son, this day have I begotten Thee?" |
||
''Gij zijt Mijn Zoon, heden heb Ik |
''Gij zijt Mijn Zoon, heden heb Ik U verwekt?'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''35. Koor - Hebreeën 1:6b''' |
|'''35. Koor - Hebreeën 1:6b''' |
||
Regel 423: | Regel 426: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Thou art gone up on high, |
|<poem>Thou art gone up on high, |
||
''Gij zijt opgevaren naar de hoge'' |
''Gij zijt opgevaren naar de hoge,'' |
||
Thou hast led captivity captive |
Thou hast led captivity captive |
||
''Gij hebt de gevangenschap |
''Gij hebt de gevangenschap gevangen genomen'' |
||
and receivest gifts for men, |
and receivest gifts for men, |
||
''en gaven voor de mensen |
''en ontving gaven voor de mensen,'' |
||
yea even for Thine enemies, |
yea even for Thine enemies, |
||
''ja zelfs voor Uw vijanden,'' |
''ja zelfs voor Uw vijanden,'' |
||
that the Lord God might dwell among them. |
that the Lord God might dwell among them. |
||
''opdat de Heer God onder hen mocht |
''opdat de Heer God onder hen mocht wonen.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''37. Koor - Psalm 68:12''' |
|'''37. Koor - Psalm 68:12''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>The Lord gave the word; great was the company of the preachers. |
|<poem>The Lord gave the word; great was the company of the preachers. |
||
''De Heer gaf het woord; groot was het gezelschap van de predikers'' </poem> |
''De Heer gaf het woord; groot was het gezelschap van de predikers.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''38. Aria (versie II: Duet en Koor) - Jesaja 52: 7 Romeinen 10:15''' |
|'''38. Aria (versie II: Duet en Koor) - Jesaja 52: 7 Romeinen 10:15''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>How beautiful are the feet of them that preach the gospel of peace |
|<poem>How beautiful are the feet of them that preach the gospel of peace |
||
''Hoe liefelijk zijn de voeten van hen die het evangelie van vrede prediken |
''Hoe liefelijk zijn de voeten van hen die het evangelie van vrede prediken'' |
||
and bring glad tidings of good things. |
and bring glad tidings of good things. |
||
''en |
''en blijde tijdingen van goede dingen brengen.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''39. Koor - Romeinen 10:18''' |
|'''39. Koor - Romeinen 10:18''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>Their sound is gone out into all lands, |
|<poem>Their sound is gone out into all lands, |
||
''Hun geluid is uitgegaan naar alle landen'' |
''Hun geluid is uitgegaan naar alle landen,'' |
||
and their words unto the ends of the world. |
and their words unto the ends of the world. |
||
''en hun woorden tot de uiteinden |
''en hun woorden tot de uiteinden van de wereld.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''Scene 6: De wereld verwerpt het evangelie''' |
|'''Scene 6: De wereld verwerpt het evangelie''' |
||
Regel 457: | Regel 460: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Why do the nations so furiously rage together? |
|<poem>Why do the nations so furiously rage together? |
||
''Waarom woeden de naties |
''Waarom woeden de naties tesamen?'' |
||
Why do the people imagine a vain thing? |
Why do the people imagine a vain thing? |
||
''Waarom bedenken de volken ijdelheid''<ref>IJdelheid = iets dat zinloos, nutteloos, tevergeefs is.</ref>''?'' |
''Waarom bedenken de volken ijdelheid''<ref>IJdelheid = iets dat zinloos, nutteloos, tevergeefs is.</ref>''?'' |
||
The kings of the earth rise up |
The kings of the earth rise up |
||
''De koningen van de aarde staan op'' |
''De koningen van de aarde staan op'' |
||
and the rulers take counsel together against the Lord, and against His |
and the rulers take counsel together against the Lord, and against His Anointed. |
||
''en de vorsten beraadslagen samen tegen de HEER, en tegen Zijn Gezalfde |
''en de vorsten beraadslagen samen tegen de HEER, en tegen Zijn Gezalfde.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''41. Koor - Psalm 2:3''' |
|'''41. Koor - Psalm 2:3''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>Let us break their bonds asunder, |
|<poem>Let us break their bonds asunder, |
||
''Laat ons hun banden |
''Laat ons hun banden in stukken breken,'' |
||
and cast away their yokes from us. |
and cast away their yokes from us. |
||
''en |
''en hun jukken van ons werpen.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''42. Recitatief (Tenor) - Psalm 2:4''' |
|'''42. Recitatief (Tenor) - Psalm 2:4''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>He that dwelleth in heaven shall laugh them to scorn, |
|<poem>He that dwelleth in heaven shall laugh them to scorn, |
||
''Hij die in de hemel woont, zal met hen spotten |
''Hij die in de hemel woont, zal met hen spotten,'' |
||
the Lord shall have them in derision. |
the Lord shall have them in derision. |
||
'' |
''de Heer zal hen belachelijk maken''. </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''Scene 7: Gods uiteindelijke overwinning''' |
|'''Scene 7: Gods uiteindelijke overwinning''' |
||
Regel 483: | Regel 486: | ||
|'''43. Aria (Tenor) - Psalm 2:9''' |
|'''43. Aria (Tenor) - Psalm 2:9''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>Thou shalt break them with a rod of |
|<poem>Thou shalt break them with a rod of iron. |
||
''Gij zult hen verbreken met een staf |
''Gij zult hen verbreken met een staf van ijzer.'' |
||
Thou shalt dash them in pieces like a potter's vessel. |
Thou shalt dash them in pieces like a potter's vessel. |
||
''Gij zult hen stukslaan als een |
''Gij zult hen stukslaan als een pottenbakkersvat.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''44. Koor - Openbaringen 19:6, 16 en 11:15''' |
|'''44. Koor - Openbaringen 19:6, 16 en 11:15''' |
||
Regel 493: | Regel 496: | ||
''Halleluja!'' |
''Halleluja!'' |
||
For the Lord God Omnipotent reigneth. |
For the Lord God Omnipotent reigneth. |
||
''Want de Heer God Almachtig |
''Want de Heer God Almachtig regeert.'' |
||
Hallelujah! |
Hallelujah! |
||
''Halleluja!'' |
''Halleluja!'' |
||
The Kingdom of this world is become the Kingdom of our Lord and of His Christ; |
The Kingdom of this world is become the Kingdom of our Lord and of His Christ; |
||
''Het koninkrijk van deze wereld is |
''Het koninkrijk van deze wereld is geworden het Koninkrijk van onze Heer en van Zijn Christus'' |
||
and He shall reign for ever and ever, |
and He shall reign for ever and ever, |
||
''en Hij zal regeren voor altoos en |
''en Hij zal regeren voor altoos en immer,'' |
||
King of Kings and Lord of Lords! |
King of Kings and Lord of Lords! |
||
''Koning der koningen en Heer der Heren!'' |
''Koning der koningen en Heer der Heren!'' |
||
And He shall reign for ever and ever. Hallelujah! |
And He shall reign for ever and ever. Hallelujah! |
||
''En Hij regeren voor altoos en immer. Halleluja!'' </poem> |
''En Hij zal regeren voor altoos en immer. Halleluja!'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''Part III''' |
|'''Part III''' |
||
Regel 512: | Regel 515: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>I know that my Redeemer liveth, |
|<poem>I know that my Redeemer liveth, |
||
''Ik weet dat mijn Verlosser leeft'' |
''Ik weet dat mijn Verlosser leeft,'' |
||
and that He shall stand at the latter day upon the earth. |
and that He shall stand at the latter day upon the earth. |
||
''en dat Hij op de laatste dag zal |
''en dat Hij op de laatste dag zal staan op de aarde.'' |
||
And though worms destroy this body, |
And though worms destroy this body, |
||
''En ofschoon wormen dit lichaam |
''En ofschoon wormen dit lichaam vernietigen,'' |
||
yet in my flesh shall I see God. |
yet in my flesh shall I see God. |
||
''toch zal ik in mijn vlees God zien'' |
''toch zal ik in mijn vlees God zien'' |
||
For now is Christ risen from the dead, |
For now is Christ risen from the dead, |
||
''Maar nu, Christus is opgewekt |
''Maar nu, Christus is opgewekt uit de doden,'' |
||
the first fruits of them that sleep. |
the first fruits of them that sleep. |
||
''de eersteling van hen die |
''de eersteling van hen die ontslapen zijn.'' </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''46. Koor - 1 Korinthiërs 15:21-22''' |
|'''46. Koor - 1 Korinthiërs 15:21-22''' |
||
|- |
|- |
||
|<poem>Since by man came death, |
|<poem>Since by man came death, |
||
''Omdat de dood |
''Omdat de dood kwam door een mens''<ref>De eerste mens, Adam, zondigde. Hierdoor kwam de dood in de wereld.</ref>'','' |
||
by man came also the resurrection of the dead. |
by man came also the resurrection of the dead. |
||
''zo kwam door een mens''<ref>De Messias, de mens Jezus Christus, stond als eerste uit de doden op. De andere mensen zullen volgen.</ref> ''ook de opstanding van |
''zo kwam door een mens''<ref>De Messias, de mens Jezus Christus, stond als eerste uit de doden op. De andere mensen zullen volgen.</ref> ''ook de opstanding van de doden.'' |
||
For as in Adam all die, |
For as in Adam all die, |
||
''Want evenals in Adam allen |
''Want evenals in Adam allen sterven,'' |
||
even so in Christ shall all be made alive. |
even so in Christ shall all be made alive. |
||
''zo zullen ook in Christus allen levend gemaakt worden.'' </poem> |
''zo zullen ook in Christus allen levend gemaakt worden.'' </poem> |
||
Regel 549: | Regel 552: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>The trumpet shall sound, |
|<poem>The trumpet shall sound, |
||
''want de bazuin zal klinken'' |
''want de bazuin zal klinken,'' |
||
and the dead shall be raised incorruptible, |
and the dead shall be raised incorruptible, |
||
''en de doden zullen onverderfelijk''<ref>zodanig dat hun lichamen niet meer zullen vergaan.</ref> ''opgewekt worden'' |
''en de doden zullen onverderfelijk''<ref>zodanig dat hun lichamen niet meer zullen vergaan.</ref> ''opgewekt worden'' |
||
Regel 564: | Regel 567: | ||
|- |
|- |
||
|<poem>Then shall be brought to pass the saying that is written: |
|<poem>Then shall be brought to pass the saying that is written: |
||
''zal het woord werkelijkheid |
''Dan zal het woord werkelijkheid worden, dat geschreven is:'' |
||
Death is swallow'd up in victory. |
Death is swallow'd up in victory. |
||
''De Dood is verzwolgen in de |
''De Dood is verzwolgen in de overwinning''. </poem> |
||
|- |
|- |
||
|'''50. Duet (Alt en Tenor) - 1 Korinthiërs 15:55-56''' |
|'''50. Duet (Alt en Tenor) - 1 Korinthiërs 15:55-56''' |
||
Regel 573: | Regel 576: | ||
''O dood, waar is uw angel?'' |
''O dood, waar is uw angel?'' |
||
O grave, where is thy victory? |
O grave, where is thy victory? |
||
''O |
''O graf, waar is uw'' overwinning? |
||
The sting of death is sin, and the strenght of sin is the law. |
The sting of death is sin, and the strenght of sin is the law. |
||
''De angel van de dood is de zonde''<ref>Want de zonde heeft de dood tot gevolg.</ref>'', en de kracht van de zonde is de wet''<ref>Wet doet de zonde kennen. Bij voorbeeld “ik zou de zonde niet gekend hebben dan door de wet; want ook de begeerte zou ik niet gekend hebben, als de wet niet gezegd had: ‘U zult niet begeren’.” (Romeinen 7:7).</ref>''.'' </poem> |
''De angel van de dood is de zonde''<ref>Want de zonde heeft de dood tot gevolg.</ref>'', en de kracht van de zonde is de wet''<ref>Wet doet de zonde kennen. Bij voorbeeld “ik zou de zonde niet gekend hebben dan door de wet; want ook de begeerte zou ik niet gekend hebben, als de wet niet gezegd had: ‘U zult niet begeren’.” (Romeinen 7:7).</ref>''.'' </poem> |
||
Regel 587: | Regel 590: | ||
''Als God vóór ons is, wie kan tegen ons zijn?'' |
''Als God vóór ons is, wie kan tegen ons zijn?'' |
||
Who shall lay anything to the charge of God's elect? |
Who shall lay anything to the charge of God's elect? |
||
''Wie zal |
''Wie zal iets ten laste leggen van Gods uitverkorenen?'' |
||
lt is God that justifieth. |
lt is God that justifieth. |
||
''God is het, die rechtvaardigt.'' |
''God is het, die rechtvaardigt.'' |
||
Regel 612: | Regel 615: | ||
''en sterkte en eer en heerlijkheid en zegen.'' |
''en sterkte en eer en heerlijkheid en zegen.'' |
||
Blessing and honour, glory and power, |
Blessing and honour, glory and power, |
||
''Zegen en eer, heerlijkheid en macht'' |
''Zegen en eer, heerlijkheid en macht,'' |
||
be unto Him that sitteth upon the throne |
be unto Him that sitteth upon the throne |
||
''zij aan Hem die zit op de troon'' |
''zij aan Hem die zit op de troon'' |
||
Regel 622: | Regel 625: | ||
Artikel [https://nl.wikipedia.org/wiki/Messiah Messiah] op Wikipedia.nl |
Artikel [https://nl.wikipedia.org/wiki/Messiah Messiah] op Wikipedia.nl |
||
[https://www.youtube.com/watch?v=ZuGSOkYWfDQ TV-opname] van een uitvoering onder leiding van Colin Davis, 2006. Youtube.com, |
[https://www.youtube.com/watch?v=ZuGSOkYWfDQ TV-opname] van een uitvoering onder leiding van Colin Davis, 2006. Youtube.com: itis4peace, 3 apr. 2013. Duur: 2 uur 38 min. |
||
[https://www.youtube.com/watch?v=bR0cEOTpYSk Handel's Messiah Live from the Sydney Opera House]. Youtube.com: ABC Classic, 14 dec. 2019. Duur: 2 uur 32 min. 51 sec. |
|||
De [http://opera.stanford.edu/iu/libretti/messiah.htm Engelse tekst] van Messiah op Stanford.edu. |
|||
== Bron == |
== Bron == |
Huidige versie van 10 jan 2022 om 00:01
Messiah, an Oratorio, ook A New Sacred Oratorio, is een oratorium van de protestantse componist Georg Friedrich Händel (1685-1759), zijn meesterwerk.
Het muziekstuk heet niet "The Messiah" (met lidwoord), maar "Messiah". Het werd in 1741 gecomponeerd voor orkest, vocale solisten en koor, en voor het eerst uitgevoerd in 1742 in Dublin. Het werk duurt ongeveer tweeënhalf uur. De compositie is door de componist in de loop der tijd op onderdelen gewijzigd.
De tekst van Messiah is aan de Heilige Schrift ontleend door Händels vriend Charles Jennens, een Engelse landeigenaar en beschermheer van kunstenaars. Jennens is de tekstschrijver van vier of vijf oratoria van Händel. Hij schreef op 10 juli 1741 aan iemand over de verzameling bijbelteksten voor Messiah:
"Händel zegt dat hij zal niets doen komende winter, maar ik hoop dat ik zal hem te overtuigen om een andere Schriftverzameling, die ik voor hem gemaakt heb, in te zetten en die uit te voeren tot zijn eigen voordeel in de Lijdensweek. Ik hoop dat hij zijn hele genie en vaardigheid erop zal toeleggen, opdat de compositie al zijn vroegere composities mag overtreffen, daar het onderwerp uitnemender is dan elk ander onderwerp. Het onderwerp is Messias ... "
In het oorspronkelijke Engels:
"Händel says he will do nothing next Winter, but I hope I shall persuade him to set another Scripture collection I have made for him, & perform it for his own Benefit in Passion week. I hope he will lay out his whole Genius and Skill upon it, that the Composition may excel all his former Compositions, as the Subject excels every other Subject. The Subject is Messiah..."[1]
Hieruit blijkt dat Jennens de Bijbelteksten bedoeld had voor een oratorium uit te voeren in de week vóór pasen. Jennens' opmerking over 'another Scripture collection' verwijst naar Händels oratorium Israel in Egypt, dat Händel drie jaar eerder in 1738 schreef. Israel in Egypt maakte voor de tekst volledig gebruik van een selectie Bijbelteksten.
Het onderwerp van Messiah is de Messias, de Heiland zoals Hij in de Bijbel wordt voorgesteld. De tekst vermeldt:
- voorzeggingen in het Oude Testament aangaande de komst van de Messias;
- Zijn geboorte en zijn heil voor ons
- Zijn lijden en sterven om onze zonden
- Zijn opstanding en hemelvaart;
- de prediking van de goede boodschap
- de opstand van de volken en Zijn heerschappij
- de opstanding van de doden en de verandering van de levenden
- de voorspraak van de Messias en de aanbidding van Hem.
De Messiah wordt, met name in de Angelsaksische landen, vooral rond de Kerst uitgevoerd, maar ook wel in de paastijd. Dat is niet verwonderlijk gezien de thema's van belofte, geboorte, lijden en opstanding.
Tekst
De Engelse tekst in Messiah is ontleend aan de Engelse vertaling die genoemd is naar Koning James, die koning van Engeland en Ierland was van 1603-1625. De King James-vertaling stamt uit 1611. Wel heeft Jennens zich enige vrijheid veroorloofd om de tekst hier en daar veranderd over te nemen. Bij voorbeeld in de aanhaling van Ps. 69:21 is "ik/mij/mijn" vervangen door "hij/hem/zijn", en Jezus' woorden "komt tot Mij" zijn veranderd in "komt tot Hem".
Hieronder volgt de oorspronkelijk Engelse tekst van Messiah en de tamelijk letterlijke vertaling in het Nederlands. Deze vertaling wijkt ten dele af van Nederlandse bijbelvertalingen, omdat de Engelse King James vertaling èn de Messiah-tekst af en toe iets anders is. De enkele toelichtingen (voetnoten) zijn van de vertaler[2].
'Messiah' - tekst en vertaling[2] |
Part I |
Scene 1: Jesaja's profetie van het heil |
1. Ouverture |
grave - allegro moderato |
2. Recitatief - Jesaja 40:1-3 |
Comfort ye, comfort ye My people, saith your God. |
3. Aria (Tenor) - Jesaja 40:4 |
Ev'ry valley shall be exalted, |
4. Koor - Jesaja 40:5 |
And the glory of the Lord shall be revealed, |
Scene 2: Het komende oordeel |
5. Recitatief (Bas) - Haggaï 2:7-8, Maleachi 3:1 |
Thus saith the Lord, The Lord of Hosts: |
6. Aria (Alt) - Maleachi 3:2 |
But who my abide the day of His coming? |
7. Koor - Maleachi 3:3 |
And He shall purify the sons of Levi, |
Scene 3: De profetie van Christus' geboorte |
8. Recitatief (Alt) - Mattheüs 1:23 |
Behold, a virgin shall conceive and bear a son, |
9. Aria (Alt) - Jesaja 40:9 en 60:1 |
O thou that tellest good tidings to Zion, |
9. Koor - Jesaja 60:1 |
O thou that tellest good tidings to Zion, |
10. Recitatief - Jesaja 60:2-3 |
For behold, darkness shall cover the earth, |
11. Aria (Bas) - Jesaja 9:1 |
The people that walketh in darkness have seen a great light, |
12. Koor - Jesaja 9:5 |
For unto us a Child is born, |
Scene 4: De aankondiging aan de herders |
13. Pastorale |
14-16. Recitatief (Sopraan) - Lucas 2:8-11, 13 |
There were shepherds abiding in the field, |
17. Koor - Lucas 2:14 |
Glory to God, glory to God in the highest |
Scene 5: Christus' genezing en verlossing |
18. Aria (versie II: Sopraan) - Zacharia 9:9 en 10 |
Rejoice greatly, o daughter of Zion! |
19. Recitatief (Sopraan) - Jesaja 35: 5,6 |
Then shall the eyes of the blind be open'd |
20. Aria (versie II: Alt) - Jes. 40:11, Mattheüs 11:28-29 |
He shall feed His flock like a shepherd |
21. Koor - Mattheüs 11:30 |
His yoke is easy and His burden is light. |
Part II |
Scene 1: Christus' lijden |
22. Koor - Johannes 1:29 |
Behold the Lamb of God that taketh away the sin of the world. |
23. Aria (Alt) - Jesaja 53:3 en 50:6 |
He was despised and rejected of men, |
24. Koor - Jesaja 53:4-5a |
Surely, He hath borne our griefs and carried our sorrows. |
25. Koor - Jesaja 53:5b |
And with His stripes we are healed. |
26. Koor - Jesaja 53:6 |
All we like sheep have gone astray, |
27. Recitatief (Tenor) - Psalm 22:8 |
All they that see Him, laugh Him to scorn; |
28. Koor - Psalm 22:9 |
He trusted in God that He would deliver Him, |
29. Recitatief (Tenor) - Psalm 69:21 |
Thy rebuke hath broken His heart; |
30. Aria (Tenor) - Klaagliederen 1:12 |
Behold, and see if there be any sorrow like unto His sorrow. |
Scene 2: Christus' dood en opstanding |
31. Recitatief (Tenor) - Jesaja 53:8 |
He was cut off out of the land of the living. |
32. Aria (Tenor) - Psalm 16:10 |
But Thou didst not leave His soul in hell |
Scene 3: Christus' hemelvaart |
33. Koor - Psalm 24:7-10 |
Lift up your heads, o ye gates |
Scene 4: Christus' ontvangst in de hemel |
34. Recitatief (Tenor) - Hebreeën 1:5 |
Unto which of the angels said He at any time: |
35. Koor - Hebreeën 1:6b |
Let all the angels of God worship Him! |
Scene 5: Het begin van de evangelieprediking |
36. Aria (Alt) - Psalm 68:19 |
Thou art gone up on high, |
37. Koor - Psalm 68:12 |
The Lord gave the word; great was the company of the preachers. |
38. Aria (versie II: Duet en Koor) - Jesaja 52: 7 Romeinen 10:15 |
How beautiful are the feet of them that preach the gospel of peace |
39. Koor - Romeinen 10:18 |
Their sound is gone out into all lands, |
Scene 6: De wereld verwerpt het evangelie |
40. Aria (Bas) - Psalm 2:1-2 |
Why do the nations so furiously rage together? |
41. Koor - Psalm 2:3 |
Let us break their bonds asunder, |
42. Recitatief (Tenor) - Psalm 2:4 |
He that dwelleth in heaven shall laugh them to scorn, |
Scene 7: Gods uiteindelijke overwinning |
43. Aria (Tenor) - Psalm 2:9 |
Thou shalt break them with a rod of iron. |
44. Koor - Openbaringen 19:6, 16 en 11:15 |
Hallelujah! |
Part III |
Scene 1: De belofte van eeuwig leven |
45. Aria (Sopraan) - Job 19:25-26, 1 Korinthiërs 15:20 |
I know that my Redeemer liveth, |
46. Koor - 1 Korinthiërs 15:21-22 |
Since by man came death, |
Scene 2: De dag van het oordeel |
47. Recitatief (Bas) - 1 Korinthiërs 15:51-52 |
Behold, I tell you a mystery, we shall not all sleep, |
48. Aria (Bas) - 1 Korinthiërs 15: 52-53 |
The trumpet shall sound, |
Scene 3: De eindoverwinning over de zonde |
49. Recitatief (Alt) - 1 Korinthiërs 15:54 |
Then shall be brought to pass the saying that is written: |
50. Duet (Alt en Tenor) - 1 Korinthiërs 15:55-56 |
51. Koor - 1 Korinthiërs 15:57 |
But thanks be to God, Who giveth us the victory through our Lord Jesus Christ. |
52. Aria (Sopraan) - Romeinen 8:31, 33-34 |
If God is for us, who can be against us? |
Scene 4: De toejuiching van de Messias |
53. Koor - Openbaringen 5:12-13 |
Worthy is the Lamb, that was slain, |
Meer informatie
Artikel Messiah op Wikipedia.nl
TV-opname van een uitvoering onder leiding van Colin Davis, 2006. Youtube.com: itis4peace, 3 apr. 2013. Duur: 2 uur 38 min.
Handel's Messiah Live from the Sydney Opera House. Youtube.com: ABC Classic, 14 dec. 2019. Duur: 2 uur 32 min. 51 sec.
De Engelse tekst van Messiah op Stanford.edu.
Bron
Artikel Messiah op Wikipedia.nl. Hieraan is op 27 dec. 2016 enige tekst ontleend.
Voetnoten
- ↑ Charles Jennens aan Edward Holdsworth, 10 juli 1741; correspondentie in de Gerald Coke Collection.
- ↑ 2,0 2,1 De tekst van Messiah is uit het Engels in het Nederlands vertaald door Kees Langeveld.
- ↑ De stem van de profeet Johannes de Doper, wiens oproep tot bekering aan de komst van de Messias vooraf ging
- ↑ Pracht, luister, schoonheid
- ↑ Heerscharen = legerscharen, legermachten. Hier menigten van engelen
- ↑ Sion is een andere benaming van Jeruzalem.
- ↑ Juda is een belangrijk deel van het toenmalige Israël, dat de gebieden van de stammen Juda en Benjamin omvatte.
- ↑ Van het licht dat is opgegaan.
- ↑ Heerschaar = grote menigte, legermacht. Hier een menigte van engelen.
- ↑ Die jongen hebben, de zogenden.
- ↑ Of verderving. In het graf gaat een lijk tot ontbinding over.
- ↑ IJdelheid = iets dat zinloos, nutteloos, tevergeefs is.
- ↑ De eerste mens, Adam, zondigde. Hierdoor kwam de dood in de wereld.
- ↑ De Messias, de mens Jezus Christus, stond als eerste uit de doden op. De andere mensen zullen volgen.
- ↑ De gelovigen die nog op aarde leven bij de komst van Jezus Christus.
- ↑ zodanig dat hun lichamen niet meer zullen vergaan.
- ↑ Vergankelijke
- ↑ Onvergankelijkheid
- ↑ Want de zonde heeft de dood tot gevolg.
- ↑ Wet doet de zonde kennen. Bij voorbeeld “ik zou de zonde niet gekend hebben dan door de wet; want ook de begeerte zou ik niet gekend hebben, als de wet niet gezegd had: ‘U zult niet begeren’.” (Romeinen 7:7).
- ↑ De Messias is als een lam geslacht en geofferd tot verzoening van onze zonden.
- ↑ Waardig is Hij om ...