Vaccin tegen SARS-CoV-2: verschil tussen versies

Toegevoegde inhoud Verwijderde inhoud
Regel 32: Regel 32:


=== mRNA-vaccin ===
=== mRNA-vaccin ===
Drie uren na de bekendwording van de genetische code van het virus werd met de ontwikkeling van mRNA-vaccins begonnen. Het stekeleiwit is een goede ingang, zo wist men al, voor vaccineren<ref name=":6" />. De mRNA-techniek wordt voor het eerst breed toegepast voor vaccins die aan mensen worden gegeven. Het mRNA-vaccin van Pfizer/BioNTech is getest op meer dan 20.000 mensen, die ermee zijn ingeënt<ref name=":3">[https://www.youtube.com/watch?v=QfMufkTBBdM Erasmus MC vaccinatie Q&A.] Youtube.com: Erasmus MC, 6 jan. 2021. Duur: 4 min. 35 sec.</ref>.
Drie uren na de bekendwording van de genetische code van het virus werd met de ontwikkeling van mRNA-vaccins begonnen. Het stekeleiwit is een goede ingang, zo wist men al, voor vaccineren<ref name=":6" />. De mRNA-techniek wordt voor het eerst breed toegepast voor vaccins die aan mensen worden gegeven. Het mRNA-vaccin van Pfizer/BioNTech is getest op meer dan 20.000 mensen, die ermee zijn ingeënt<ref name=":3">[https://www.youtube.com/watch?v=QfMufkTBBdM Erasmus MC vaccinatie Q&A.] Youtube.com: Erasmus MC, 6 jan. 2021. Duur: 4 min. 35 sec.</ref>.


'''mRNA.''' Op grond van het gevonden recept voor stekeleiwitten maakte men mRNA (messenger RNA, boodschapper-RNA). Dit is een speciale vorm van RNA die een cel kan binnenkomen en de cel instructies kan geven<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=WOvvyqJ-vwo How mRNA Vaccines Work - Simply Explained]. Youtube.com: Simply Explained, 30 dec. 2020. Duur: 4 min. 25 sec.</ref> voor de aanmaak van stekeleiwitten, niet voor de aanmaak van het virus zelf. Een mRNA-vaccin bevat een RNA-virusachtige met een recept (mRNA) uit het coronavirus virus voor de aanmaak van het stekeleiwit dat kenmerkend is voor het coronavirus. Een cel die het boodschappermolecuul RNA binnen krijgt maakt aan de hand van het recept het stekeleiwit aan. Dit eiwit zit, zoals gezegd, aan de buitenkant van het virus en komt, door de 'geïnfecteerde' cel aangemaakt, ook aan de buitenkant van de cel te zitten. Het eiwit is vreemd aan ons lichaam en lokt een reactie van ons afweersysteem uit. Zo rust het vaccin ons immuunsysteem toe voor de herkenning en bestrijding van het coronavirus. Ons lichaam wordt alvast bewapend voor wanneer we echt zouden raken met het virus. Dit virus wordt dan herkend aan de stekel-eiwitten en vervolgens aangevallen en vernietigd.
'''mRNA.''' Op grond van het gevonden recept voor stekeleiwitten maakte men mRNA (messenger RNA, boodschapper-RNA). Dit is een speciale vorm van RNA die een cel kan binnenkomen en de cel instructies kan geven<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=WOvvyqJ-vwo How mRNA Vaccines Work - Simply Explained]. Youtube.com: Simply Explained, 30 dec. 2020. Duur: 4 min. 25 sec.</ref> voor de aanmaak van stekeleiwitten, niet voor de aanmaak van het virus zelf. Een mRNA-vaccin bevat een RNA-virusachtige met een recept (mRNA) uit het coronavirus virus voor de aanmaak van het stekeleiwit dat kenmerkend is voor het coronavirus. Een cel die het boodschappermolecuul RNA binnen krijgt maakt aan de hand van het recept het stekeleiwit aan. Dit eiwit zit, zoals gezegd, aan de buitenkant van het virus en komt, door de 'geïnfecteerde' cel aangemaakt, ook aan de buitenkant van de cel te zitten. Het eiwit is vreemd aan ons lichaam en lokt een reactie van ons afweersysteem uit. Zo rust het vaccin ons immuunsysteem toe voor de herkenning en bestrijding van het coronavirus. Ons lichaam wordt alvast bewapend voor wanneer we echt zouden raken met het virus. Dit virus wordt dan herkend aan de stekel-eiwitten en vervolgens aangevallen en vernietigd.


'''Vetbolletje.''' Als men mRNA los in het lichaam spuit, valt het uit elkaar. Om het boodschappermolecuul RNA te beschermen wordt ingekapseld in een beschermend hoesje van vetdeeltjes, een minuscuul vettig bolletje. Dit beschermt het stukje virale RNA tegen afbraak en en bevordert de opname in onze cellen<ref name=":0" />. De vetdeeltjes worden nano-lipiden genoemd. Om te zorgen dat de vetbolletjes vóór de vaccinatie intact blijven, wordt het RNA-vaccin van de firma Pfizer/BioNTech bij -70 <sup><small>o</small></sup>C bewaard vóórdat het wordt toegediend.
'''Vetbolletje.''' Als men mRNA los in het lichaam spuit, valt het uit elkaar. Om het boodschappermolecuul RNA te beschermen wordt het ingekapseld in een beschermend hoesje van vetdeeltjes. Het zit dan in een minuscuul vettig bolletje, een heel klein vetdruppeltje. Dit beschermt het stukje virale RNA tegen afbraak en en bevordert de opname in onze cellen<ref name=":0" />. De vetdeeltjes worden nano-lipiden genoemd. Om te zorgen dat de vetbolletjes vóór de vaccinatie intact blijven, wordt het RNA-vaccin van de firma Pfizer/BioNTech bij -70 <sup><small>o</small></sup>C bewaard vóórdat het wordt toegediend.


'''Zout water.''' De minuscule vetdruppeltjes worden in een zoutig water gedaan, dat zo natuurlijk mogelijk voor het lichaam is<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=eK0C5tFHze8&t=11m44s COVID 19 Vaccine Deep Dive: Safety, Immunity, RNA Production, w Shane Crotty, PhD (Pfizer / Moderna)]. Youtube.com: MedCram - Medical Lectures Explained CLEARLY, 17 dec. 2020. Vanaf 11 min. 44 sec.</ref>
Als het vaccin wordt ingespoten, botsen de vetdeeltjes tegen cellen van het lichaam. De vetdeeltjes versmelten met de buitenkant van de cel. De vette stof zorgt voor bescherming van het RNA, maar ook voor toegang tot de cel. Het vetbolletje gaat op in de celmembraan, waardoor het mRNA in het cytoplasma van de cel terechtkomt.


'''Adjuvanten.''' In het Pfizer-vaccin zitten geen adjuvanten<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=eK0C5tFHze8&t=12m11s COVID 19 Vaccine Deep Dive: Safety, Immunity, RNA Production, w Shane Crotty, PhD (Pfizer / Moderna)]. Youtube.com: MedCram - Medical Lectures Explained CLEARLY, 17 dec. 2020. Vanaf 12 min. 11 sec.</ref>. Dit zijn hulpstoffen die tot een sterkere reactie op de antigenen moeten leiden.
Het RNA komt niet in contact met het DNA in de celkern. De eiwitfabriek (ribosoom) van de cel leest het mRNA af en maakt het stekeleiwit. Het RNA wordt binnen enkele dagen<ref name=":8">[https://www.volkskrant.nl/wetenschap/youtube-hit-de-hoogleraar-die-coronavaccins-fileert-zes-uitspraken-beoordeeld~bce73b37/ YouTube-hit: de hoogleraar die coronavaccins fileert. Zes uitspraken beoordeeld], Volkskrant.nl, 22 jan. 2021.</ref>, binnen ongeveer 72 uur door onze cellen afgebroken, nadat het zijn werk heeft gedaan.<ref name=":0" />


Als het vaccin wordt ingespoten, botsen de vetdeeltjes tegen cellen van het lichaam. De meeste cellen zijn spiercellen. De vetdeeltjes versmelten met de buitenkant van de cel. De vette stof zorgt voor bescherming van het RNA, maar ook voor toegang tot de cel. Het vetbolletje gaat op in de celmembraan, waardoor het mRNA in het cytoplasma van de cel terechtkomt.
De aangemaakte stekeleiwitten worden uit de cel gewerkt en komen vrij in het lichaam. Een deel van de aangemaakte stekeleiwitten hechten zich aan de buitenzijde van het celmembraan, een ander deel zwerft rond en kan zich aan andere cellen hechten, waar ze niets kunnen uitrichten. De stekels kunnen niet ziek maken. Maar omdat ze vreemd zijn aan het lichaam, zal het immuunsysteem ze niet dulden en aan de slag gaan. Anders gezegd: de stekeleiwitten activeren ons afweersysteem. Er worden meerdere afweercellen opgeroepen om de stekels op te ruimen. En de afweercellen vermenigvuldigen zich. Tegelijkertijd worden er antistoffen (antilichamen) aangemaakt om de stekels op te ruimen. Cellen waaraan het stekeleiwit zit, worden vernietigd. Er komen nieuwe cellen voor in de plaats. De reactie van ons lichaam is geen auto-immuunreactie, want het zijn geen gewone cellen die worden vernietigd, maar cellen die lichaamsvreemde elementen (stekeleiwitten) bevatten.

Het RNA komt niet in contact met het DNA in de celkern. De eiwitfabriek (ribosoom) van de cel leest het mRNA af en maakt het stekeleiwit. Het RNA kan meerdere keren worden gelezen en kan dus meerdere stekeleiwitten doen maken. Het RNA wordt binnen enkele dagen<ref name=":8">[https://www.volkskrant.nl/wetenschap/youtube-hit-de-hoogleraar-die-coronavaccins-fileert-zes-uitspraken-beoordeeld~bce73b37/ YouTube-hit: de hoogleraar die coronavaccins fileert. Zes uitspraken beoordeeld], Volkskrant.nl, 22 jan. 2021.</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=eK0C5tFHze8&t=11m35s COVID 19 Vaccine Deep Dive: Safety, Immunity, RNA Production, w Shane Crotty, PhD (Pfizer / Moderna)]. Youtube.com: MedCram - Medical Lectures Explained CLEARLY, 17 dec. 2020. Vanaf 11 min. 35 sec.</ref>, binnen ongeveer 72 uur door onze cellen afgebroken, nadat het zijn werk heeft gedaan.<ref name=":0" />

De aangemaakte stekeleiwitten worden uit de cel gewerkt en komen vrij in het lichaam. Het grootste deel<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=eK0C5tFHze8&t=20m56s COVID 19 Vaccine Deep Dive: Safety, Immunity, RNA Production, w Shane Crotty, PhD (Pfizer / Moderna)]. Youtube.com: MedCram - Medical Lectures Explained CLEARLY, 17 dec. 2020. Vanaf 20 min. 56 sec.</ref> van de aangemaakte stekeleiwitten hechten zich aan de buitenzijde van het celmembraan, een ander deel zwerft rond en kan zich aan andere cellen hechten, waar ze niets kunnen uitrichten. De stekels kunnen niet ziek maken. Maar omdat ze vreemd zijn aan het lichaam, zal het immuunsysteem ze niet dulden en aan de slag gaan. Anders gezegd: de stekeleiwitten activeren ons afweersysteem. Er worden meerdere afweercellen opgeroepen om de stekels op te ruimen. En de afweercellen vermenigvuldigen zich. Tegelijkertijd worden er antistoffen (antilichamen) aangemaakt om de stekels op te ruimen. Cellen waaraan het stekeleiwit zit, worden vernietigd. Er komen nieuwe cellen voor in de plaats. De reactie van ons lichaam is geen auto-immuunreactie, want het zijn geen gewone cellen die worden vernietigd, maar cellen die lichaamsvreemde elementen (stekeleiwitten) bevatten.


Bij de afweerreactie ontstaan ook geheugencellen, die onthouden hoe het stekeleiwit eruit ziet, ook nadat de stekels zijn opgeruimd. Ze zorgen ervoor dat het echte virus met zijn typische stekeleiwitten, wanneer de gevaccineerde het later oploopt, meteen wordt herkend en vervolgens door andere afweercellen wordt uitgeschakeld. De gevaccineerde is daardoor tamelijk beschermd tegen het virus en daarmee tegen COVID-19.<ref name=":5">[https://www.youtube.com/watch?v=vviU1ArYdkQ mRNA Vaccinatie - De Basis.] Youtube.com: JufDanielle, 4 jan. 2021. Duur: 4min. 51 sec.</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=wH8BKhknaIg mRNA Vaccinaties - Kan het jouw DNA veranderen? (Evidence based)]. Youtube.com: JufDanielle, 7 jan. 2021. De auteur is geneeskundige.</ref> De opbouw van de afweer duurt zo'n drie weken<ref name=":3" />.
Bij de afweerreactie ontstaan ook geheugencellen, die onthouden hoe het stekeleiwit eruit ziet, ook nadat de stekels zijn opgeruimd. Ze zorgen ervoor dat het echte virus met zijn typische stekeleiwitten, wanneer de gevaccineerde het later oploopt, meteen wordt herkend en vervolgens door andere afweercellen wordt uitgeschakeld. De gevaccineerde is daardoor tamelijk beschermd tegen het virus en daarmee tegen COVID-19.<ref name=":5">[https://www.youtube.com/watch?v=vviU1ArYdkQ mRNA Vaccinatie - De Basis.] Youtube.com: JufDanielle, 4 jan. 2021. Duur: 4min. 51 sec.</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=wH8BKhknaIg mRNA Vaccinaties - Kan het jouw DNA veranderen? (Evidence based)]. Youtube.com: JufDanielle, 7 jan. 2021. De auteur is geneeskundige.</ref> De opbouw van de afweer duurt zo'n drie weken<ref name=":3" />.