Verbannen

Verbannen betekent:

1. in de ban doen, met de ban slaan. Bijvoorbeeld Ex. 22:20.

Ex 22:20  Wie den goden offert, behalve den HEERE alleen, die zal verbannen worden. (SV)

De Herziene Statenvertaling heeft: "die moet met de ban geslagen worden". NBG51-vertaling: "zal met de ban geslagen worden". Canisius-vertaling: "zal met de banvloek worden geslagen". NBV2004: "moet onder de ban worden geplaatst en gedood worden". WV78-vertaling: "moet met de ban geslagen worden". WV95-vertaling: "moet aan de vernietiging gewijd worden". King James-vertaling: "he shall be utterly destroyed". Darby-vertaling: "shall be devoted to destruction". Bijvoorbeeld Num. 21:3

Nu 21:3  De HEERE dan verhoorde de stem van Israël, en gaf de Kanaänieten over; en hij verbande hen en hun steden; en hij noemde den naam dier plaats Horma. (SV)

De Israëlieten verbanden de Kanaänieten, d.w.z. doodden hen, en de steden, d.w.z. vernietigden deze plaatsen.

2. bij decreet of vonnis uitwijzen uit een bepaald rechtsgebied, uit zijn vaderland, in ballingschap zenden. Synoniemen: bannen, exileren. De apostel Johannes werd verbannen naar het eiland Patmos. Napoleon I werd levenslang naar St.-Helena verbannen.

3. In figuurlijke zin: verdrijven, weren. "Slechte gedachten uit zijn hart verbannen."

In bijzondere zin komt 'verbannen' voor in Jes. 11: 15.

Jes 11:14  Maar zij zullen den Filistijnen op den schouder vliegen tegen het westen, [en] zij zullen te zamen die van het oosten beroven; [aan] Edom en Moab zullen zij hun handen slaan, en de kinderen Ammons zullen hun gehoorzaam zijn. Jes 11:15  Ook zal de HEERE den inham der zee van Egypte verbannen, en Hij zal Zijn hand bewegen tegen de rivier, door de sterkte Zijns winds; en Hij zal dezelve slaan in de zeven stromen, en Hij zal maken, dat men met schoenen daardoor zal gaan. Jes 11:16  En er zal een gebaande weg zijn voor het overblijfsel Zijns volks, dat overgebleven zal zijn van Assur, gelijk als Israël geschiedde ten dage, toen het uit Egypteland optoog. (SV)

Vers 15 in de Herziene Statenvertaling:

Jes 11:15  Dan zal de HEERE de inham van de zee van Egypte met de ban slaan, en Hij zal Zijn hand opheffen tegen de rivier [de Eufraat] door Zijn sterke wind. Hij zal haar uiteenslaan in zeven stromen, en maken dat men er met [zijn] schoenen doorheen kan gaan. (HSV)

De Heer zal door zijn banvloek de Rode zee uitdrogen, opdat de Israëlieten droogvoets er door kunnen aan. De reddingswonderen bij de verlossing van het volk Israël uit Egypte zullen in grotere maat aan het bekeerde volk geschieden, wanneer het in het land van zijn vaderen zal terugkeren. In Hand. 23: 12 vv. spreken de Joden, die gezworen hebben Paulus het leven te zullen ontnemen, het anathema, de ban of het oordeel der uitroeiing over zich uit, verdoemen zich ten hongerdood, indien zij hun belofte, om Paulus te doden, niet houden.

Hnd 23:12  Toen het nu dag was geworden, maakten de Joden een komplot en vervloekten zichzelf, terwijl zij zeiden dat zij niet zouden eten of drinken voordat zij Paulus hadden gedood. (Telos)

In Rom. 9: 3 betekent "verbannen zijn van Christus" zoveel als uitgesloten zijn uit zijn gemeenschap, veroordeeld zijn.

Ro 9:3  Want ik zou zelf [wel] wensen verbannen te zijn van Christus, voor mijn broederen, die mijn maagschap zijn naar het vlees; (SV)

De Telos-vertaling heeft "door een vloek gescheiden te zijn van Christus". De Herziene Statenvertaling heeft "vervloekt te zijn, weg van Christus".

Deze wens van Paulus is wel, gelijk hij zelf weet, iets onmogelijks, daar juist de in zijn hart uitgestorte innige liefde tot Christus en de broeders de verdoemenis buitensluit, en omdat niemand voor zijn broeder zijn ziel in de dood kan geven (Ps. 49: 8). Wij moeten dus die wens beschouwen als de hoogste uitdrukking van de voor biddende liefde, die ook uit Mozes sprak (Ex. 32: 32), en tevens als uitdrukking van diepe ootmoed, in welken hij erkent, de eer van Christus zou meer verheerlijkt worden aan zo velen, dan aan hem, de enkeling.

Bron

H. Zeller, Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk. Tweede deel K - Z. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1872) s.v. Verbannen. De tekst van dit lemma is op 24 sept. 2021 onder wijziging verwerkt.

Van Dale's Groot woordenboek der Nederlandse taal (13e uitgave), digitale versie 1.0 Plus, jaar 2000.