Verdeeldheid

Verdeeldheid wordt verwekt door verschil van mening, dat de onderlinge enigheid verbreekt.

Schilderij door Esaias van den Velde. Te zien is een wagen waaraan aan twee kanten door paarden wordt getrokken.

Synoniemen zijn onenigheid en tweespalt. Het gevolg van verdeeldheid kan twist, ruzie en vervolgens scheuring en afscheiding zijn. Twist helt meer tot dadelijkheid, de uitwerking in daden, over dan verdeeldheid, onenigheid en tweespalt. Twisten is de verdeeldheid betonen, met twistredenen, woorden van ruzie. Iemand iets betwisten is over het bezit daarvan met woorden, ja soms met wapens, tegen hem strijden. Tot de dadelijkheden of werken die uit verdeeldheid geboren worden behoort verder ook scheuring. Scheuring nu, de daad van scheuren, is een uit verdeeldheid, tweespalt en twist ontstaand uiteen gaan van een samenwerkingverband van mensen, zoals een politieke partij, een sportclub of een kerkgenootschap.

't Zijn ketters die uit zucht tot dwaaz' en ijd'le zaken,
Uit boze moedwil en met voordacht scheuring maken. 
— Brandt  

Verdeeldheid om Jezus. Om Jezus is meer dan eens verdeeldheid onder zijn toehoorders ontstaan.

Lu 12:49  Vuur ben Ik komen werpen op de aarde, en wat wil Ik, als het al ontstoken is?  Lu 12:50  Ik moet echter met een doop worden gedoopt, en hoe benauwt het Mij, totdat het is volbracht. Lu 12:51  Denkt u dat Ik gekomen ben om vrede te geven op de aarde? Nee, zeg Ik u, maar veeleer verdeeldheid.   Lu 12:52  Want van nu aan zullen er vijf in een huis verdeeld zijn; drie zullen tegen twee, en twee tegen drie verdeeld zijn:  Lu 12:53  een vader tegen een zoon en een zoon tegen een vader, een moeder tegen haar dochter en een dochter tegen haar moeder, een schoonmoeder tegen haar schoondochter en een schoondochter tegen haar schoonmoeder. (Telos)

Concrete voorvallen worden vermeld in het evangelie naar Johannes:

Joh 7:43 Er ontstond dan verdeeldheid onder de menigte om Hem. (Telos)

Joh 9:16 Sommigen dan van de farizeeën zeiden: Deze mens is niet van God, want Hij houdt de sabbat niet. Maar anderen zeiden: Hoe kan een zondig mens zulke tekenen doen? En er was verdeeldheid onder hen. (Telos)

Joh 10:19 Er ontstond opnieuw verdeeldheid onder de Joden om deze woorden. (Telos)

Bron

Gerbrand Bruining, Nederduitse synonymen. Deel 1 (1836), blz. 432v. Enige tekst hiervan is onder wijziging verwerkt op 15 juni 2020.