Verstand
Verstand betekent 1. De van God gegeven geschiktheid, om de voorwerpen juist op te vatten en juist er over te oordelen (Dan. 2: 21; Ef. 1: 18), waardoor de mens zich van het dier onderscheidt (Ps. 32: 9), of 2. het inzicht dat door het goed gebruik van dit vermogen verkregen wordt. (Ef. 3: 4).
Nut van het verstand
Spr 16:22 Het verstand dergenen, die het bezitten, is een springader des levens; (SV)
Gemis van verstand
Zelf van hout een afgodsbeeld vervaardigen en vervolgens hiervoor knielen getuigt van een gemis van verstand.
Jes 44:19 En niemand [van] [hen] brengt het in zijn hart, en er is noch kennis noch verstand, dat hij zeggen zou: De helft daarvan heb ik verbrand in het vuur, ja, ook op de kolen daarvan heb ik brood gebakken, ik heb vlees [daarbij] gebraden, en heb het gegeten; en zou ik het overblijfsel daarvan tot een gruwel maken, zou ik nederknielen voor hetgeen van een boom gekomen is?
Zelfs als men geen afgodsbeeld maakt en God ijverig dient, kan verstand ontbreken.
Ro 10:2 Want ik getuig van hen dat zij ijver voor God hebben, maar niet met verstand. (Telos)
Verduisterd in het verstand
De volken, die de ware God, die zich in Christus geeft geopenbaard, niet kennen, zijn verduisterd in het verstand, ten gevolge van de zonde en de verharding van hun hart.
Efe 4:17 Dit nu zeg en betuig ik in de Heer, dat u niet meer moet wandelen evenals de volken wandelen in de vruchteloosheid van hun denken, Efe 4:18 verduisterd in hun verstand, vreemd aan het leven van God, wegens de onwetendheid die in hen is, wegens de verharding van hun hart. Efe 4:19 Afgestompt in hun gevoelens hebben zij zich overgegeven aan de losbandigheid om alle onreinheid gretig te bedrijven. (Telos)
Ware verstand
Wat is het ware of ideale verstand? Het bestaat in het kennen en vrezen van God en het wijken van het kwaad.
Jer 9:23 Zo zegt de HERE: De wijze roeme niet op zijn wijsheid, en de sterke roeme niet op zijn kracht, de rijke roeme niet op zijn rijkdom, Jer 9:24 maar wie roemen wil, roeme hierin, dat hij verstand heeft en Mij kent, dat Ik de HERE ben, die goedertierenheid, recht en gerechtigheid op aarde doe; want in zodanigen heb Ik behagen, luidt het woord des HEREN.
Job 28:28 Maar tot den mens heeft Hij gezegd: Zie, de vreze des HEEREN is de wijsheid, en van het kwade te wijken is het verstand. (SV)
God liefhebben met het verstand
Mt 22:37 Hij nu zei tot hem: ‘U zult de Heer, uw God, liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand’. (Telos)
Verstand verkrijgen
Door God te gehoorzamen kunnen wij verstand verkrijgen.
De 4:5 Ziet, ik heb u geleerd de inzettingen en rechten, gelijk als de HEERE, mijn God, mij geboden heeft; opdat gij alzo doet in het midden des lands, waar gij naar toe gaat, om het te erven. De 4:6 Behoudt ze dan, en doet ze; want dat zal uw wijsheid en uw verstand zijn voor de ogen der volken, die al deze inzettingen horen zullen, en zeggen: Dit grote volk alleen is een wijs en verstandig volk! De 4:7 Want wat groot volk is er, hetwelk de goden [zo] nabij zijn als de HEERE, onze God, zo dikwijls als wij Hem aanroepen? De 4:8 En wat groot volk is er, dat [zo] rechtvaardige inzettingen en rechten heeft, als deze ganse wet is, die ik heden voor uw aangezicht geef? (SV)
De Zoon heeft ons het verstand gegeven om God te kennen.
1Jo 5:20 En wij weten dat de Zoon van God gekomen is en ons het verstand gegeven heeft, opdat wij de Waarachtige kennen; en wij zijn in de Waarachtige, in zijn Zoon Jezus Christus. Deze is de waarachtige God en het eeuwige leven. (Telos)
Verstand gebruiken
Spr 7:4 Zeg tot de wijsheid: Gij zijt mijn zuster; en heet het verstand uw bloedvriend; (SV)
In het huwelijk
1Pe 3:7 Mannen, evenzo, woont bij hen met verstand als bij een zwakker vat, het vrouwelijke, en bewijst hun eer, omdat zij ook medeerfgenamen van de genade van het leven zijn, opdat uw gebeden niet verhinderd worden. (Telos)
Tot berekening
Opb 13:18 Hier is de wijsheid. Wie verstand heeft, laat die het getal van het beest berekenen, want het is het getal van een mens, en zijn getal is zeshonderdzesenzestig. (Telos)
Niet op steunen
Het gebruik van ons door God gegeven verstand maakt leiding en voorlichting door God niet overbodig.
Spr 3:5 Vertrouw op den HEERE met uw ganse hart, en steun op uw verstand niet. (SV)
We moeten ons verstand gebruiken in afhankelijkheid van en vertrouwen op God.
Bron
H. Zeller, Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk. Tweede deel K - Z. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1872) s.v. Verstand. De tekst van dit lemma is op 27 aug. 2019 onder wijziging verwerkt.