Bezetenheid

Bezetenheid is de toestand van in bezit genomen zijn door een of meer boze geesten. Een boze geest (demon) kan in een mens of dier varen en hem voortaan beheersen. Een bezetene is iemand die een boze geest in zich heeft (vgl. Matth. 8:16; Joh. 10:20-21). De bezettende boze geest kan worden uitgedreven. De Heer Jezus dreef boze geesten uit en verleende die macht aan de leerlingen die hij uitzond.

Bezetting èn beïnvloeding. Bezetenheid is meer dan beïnvloeding. Niet alle invloed van een boze geest wijst op bezetenheid. Bezetenheid is demonische beïnvloeding én bezetting. Simon Petrus sprak een woord dat door satan was ingegeven, maar deze ingeving maakte de leerling van Jezus niet tot een bezetene.

Mr 8:33 Hij keerde Zich echter om en terwijl Hij naar zijn discipelen keek, bestrafte Hij Petrus en zei: Ga weg, achter Mij, satan; want je bedenkt niet de dingen van God, maar de dingen van de mensen. (TELOS)

Paulus spreekt van de ongelovigen en ongehoorzamen als mensen in wie de geest van satan, de overste van de macht der lucht, werkt, d.w.z. hen beïnvloed.

Efe 2:2 waarin u vroeger hebt gewandeld overeenkomstig de tijdgeest van deze wereld, overeenkomstig de overste van de macht der lucht, van de geest die nu werkt in de zonen van de ongehoorzaamheid, (TELOS)

Aantal bezetters. Een mens kan door één of meer geesten bezeten zijn. Toen de Heer Jezus in het land van de Gerasenen was aangekomen, kwam hem een man tegemoet die vele demonen in zich had.

Lu 8:27  Toen Hij nu uit het schip aan land was gegaan, kwam Hem een man uit de stad tegemoet die demonen in zich had (...) Lu 8:30  Jezus nu vroeg hem: Wat is uw naam? En hij zei: Legioen-want vele demonen waren in hem gegaan.. (Telos)

De Heer Jezus schetst het geval van bezetenheid door acht geesten. Ze delen één en hetzelfde huis, het lichaam van de bezetene.

Mt 12:43 Wanneer nu de onreine geest van de mens is uitgegaan, gaat hij door dorre plaatsen, op zoek naar rust, en vindt die niet. Mt 12:44 Dan zegt hij: Ik zal terugkeren naar mijn huis waar ik ben uitgegaan. En als hij komt, vindt hij het leegstaan, geveegd en geordend. Mt 12:45 Dan gaat hij heen en neemt zeven andere geesten met zich mee, bozer dan hijzelf, en zij komen binnen en wonen daar; en het laatste van die mens wordt erger dan het eerste. Zo zal het ook zijn met dit boos geslacht. (TELOS)

Bezeten lichaam een huis. Voor een boze geest is het menselijk lichaam waarin hij gegaan is een huis gelijk, een woonplaats.

Mt 12:43 Wanneer nu de onreine geest van de mens is uitgegaan, gaat hij door dorre plaatsen, op zoek naar rust, en vindt die niet. Mt 12:44 Dan zegt hij: Ik zal terugkeren naar mijn huis waar ik ben uitgegaan. En als hij komt, vindt hij het leegstaan, geveegd en geordend. Mt 12:45 Dan gaat hij heen en neemt zeven andere geesten met zich mee, bozer dan hijzelf, en zij komen binnen en wonen daar; en het laatste van die mens wordt erger dan het eerste. Zo zal het ook zijn met dit boos geslacht. (TELOS)

Bezeten lichaam een rustplaats. Kennelijk vindt een boze geest enige rust in het lichaam dat hij bezet, een rust die hij daarbuiten niet (spoedig) heeft. Uitwerking. De uitwerkselen van bezetenheid zijn ernstig. Bezetenen kunnen lijden aan bijzonder ernstige ziekten, lichamelijke of geestelijke, zoals verlamming, blindheid, doofheid, verlies van spraak, epilepsie, zwaarmoedigheid, krankzinnigheid, enz.. Een boze geest kan iemand 'vele malen aangrijpen', Luk. 8:29. Hij brengt wanorde, verwarring. Dit blijkt wanneer hij vertrekt, dan komt er een toestand van orde.

Mt 12:43 Wanneer nu de onreine geest van de mens is uitgegaan, gaat hij door dorre plaatsen, op zoek naar rust, en vindt die niet. Mt 12:44 Dan zegt hij: Ik zal terugkeren naar mijn huis waar ik ben uitgegaan. En als hij komt, vindt hij het leegstaan, geveegd en geordend. Mt 12:45 Dan gaat hij heen en neemt zeven andere geesten met zich mee, bozer dan hijzelf, en zij komen binnen en wonen daar; en het laatste van die mens wordt erger dan het eerste. Zo zal het ook zijn met dit boos geslacht. (TELOS)

Bezetene in het land van de Gadarenen. De demonen in hem smeekten Jezus om hen in de varkens te zenden (Mr 5:12).

Een bezetene kan niet alleen met een lichamelijk gebrek geplaagd, maar ook van redelijk denken beroofd zijn. Zijn woorden en gedachten worden dan, tenminste deels, ingegeven door een of meer demonen die in hem wonen.

Een demon kan zijn slachtoffer uit de samenleving der mensen afscheiden en in de graven en woestijnen doen verblijven, in plaats van in een huis, Luk. 8: 27, 29.

In het land van de Gadarenen woonden twee bezetenen, woestelingen die zich ophielden in graven. Ze waren ongekleed en niet goed bij hun verstand (Matth 8:28v, Marc. 5:15). Lukas beschrijft één van hen (Luk. 8:26-39).

Lu 8:27  Toen Hij nu uit het schip aan land was gegaan, kwam Hem een man uit de stad tegemoet die demonen in zich had en sinds geruime tijd geen kleding had aangetrokken, en niet in een huis verbleef, maar in de graven. Lu 8:28  Toen hij nu Jezus zag, schreeuwde hij het uit, viel voor Hem neer en zei met luider stem: Wat heb ik met U te maken, Jezus, Zoon van God de Allerhoogste? Ik bid U, pijnig mij niet. Lu 8:29  Want Hij had de onreine geest bevolen van die mens uit te gaan; want vele malen had hij hem aangegrepen, en hij was met ketenen en voetboeien gebonden om hem in bewaring te houden; en hij brak de banden stuk en werd door de demon gedreven in de woestijnen. Lu 8:30  Jezus nu vroeg hem: Wat is uw naam? En hij zei: Legioen-want vele demonen waren in hem gegaan. (Telos)

De Heer Jezus bevrijdde deze bezetenen mannen. Eén van de bevrijden smeekte Jezus bij hem te mogen blijven (Marc. 5:18).

In de synagoge te Kapernaüm was een man met een onreine geest, die door de mond van de man tot Jezus sprak.

Mr 1:23 En terstond was er in hun synagoge een mens met een onreine geest en hij riep de woorden uit: Mr 1:24 Wat hebben wij met U te maken, Jezus, Nazarener? Bent U gekomen om ons te verderven? Ik weet Wie U bent: de Heilige van God. Mr 1:25 En Jezus bestrafte hem en zei: Zwijg en ga uit van hem. Mr 1:26 En de onreine geest liet hem stuiptrekken en ging met luider stem roepend van hem uit. (TELOS)

In Matth. 12:22v wordt een bezetene bij Hem gebracht die niet als gevolg van organische gebreken, maar door zijn bezetenheid (vgl. Matth. 9:32) blind en stom was. De Heer genas hem door uitdrijving van de boze geest, zodat dat de blinde en stomme, die op zichzelf gezonde ogen en goede spraakorganen had, weer sprak en zag.

Mt 12:22 Toen werd een bezetene bij Hem gebracht, blind en stom; en Hij genas hem, zodat de stomme sprak en zag. (TELOS)

Bevrijder. Bij de Heer Jezus brachten de mensen dikwijls bezetenen opdat hij ze zou genezen (Matth. 4:24).

Mt 4:24 En het gerucht van Hem ging uit tot in heel Syrie; en zij brachten bij Hem alle lijdenden die bevangen waren door allerlei ziekten en pijnen, bezetenen, maanzieken en verlamden; en Hij genas hen. (TELOS)

Te Kapernaüm deed Hij van vele kwalijk gestelde mensen demonen uitgaan.

Lu 4:40  Toen nu de zon onderging, brachten allen die zieken met allerlei kwalen hadden, ze tot Hem; en Hij legde ieder van hen de handen op en genas hen.  Lu 4:41  En er gingen van velen ook demonen uit, terwijl zij de woorden riepen: U bent de Zoon van God! En Hij bestrafte hen en liet hun niet toe te spreken, omdat zij wisten dat Hij de Christus was. (Telos)

In de evangeliën vinden wij verscheidene gevallen van bevrijding door de Heer Jezus. Enkele gevallen zijn hierboven vermeld. Maria Magdalena was door Hem bevrijd van zeven boze geesten (Luc. 8:1-2). Een Kananese vrouw smeekte Hem haar dochtertje, dat ernstig bezeten was, te bevrijden (Matth. 15:22).

Mt 12:22 Toen werd een bezetene bij Hem gebracht, blind en stom; en Hij genas hem, zodat de stomme sprak en zag. Mt 12:23 En alle menigten waren buiten zichzelf en zeiden: Is Deze niet de Zoon van David? (TELOS)

Middelen van de Heer. De Heer Jezus dreef de geesten uit met een woord (Matth. 8:16), door de Geest van God (Matth. 12:28) en door 'de vinger van God' (Luc. 11:20):

Mt 8:16 Toen het nu avond was geworden, brachten zij tot Hem vele bezetenen, en Hij dreef de geesten uit met een woord en Hij genas alle lijdenden, (TELOS)

Mt 12:28 Als Ik echter door de Geest van God de demonen uitdrijf, dan is het koninkrijk van God tot u gekomen. (TELOS)

Lu 11:20 Als Ik echter door de vinger van God de demonen uitdrijf, dan is het koninkrijk van God tot u gekomen. (TELOS)

Sommige tegenstanders van de Heer dichten Hem bezetenheid of macht van de duivel toe. Hij zou door de overste van de boze geesten de boze geesten uitdrijven. Anderen wezen deze verklaring en beschuldiging af en zeiden: “Dit zijn geen woorden van een bezetene; kan een demon soms ogen van blinden openen?” (Joh 10:21). De Heer gaat op de beschuldiging in:

Mt 12:22 Toen werd een bezetene bij Hem gebracht, blind en stom; en Hij genas hem, zodat de stomme sprak en zag. Mt 12:23 En alle menigten waren buiten zichzelf en zeiden: Is Deze niet de Zoon van David? Mt 12:24 Toen de farizeeen dit echter hoorden, zeiden zij: Deze drijft de demonen alleen maar uit door Beelzebul, de overste van de demonen. Mt 12:25 Jezus echter kende hun gedachten en zei tot hen: Elk koninkrijk dat tegen zichzelf verdeeld is, wordt verwoest; en elke stad die of elk huis dat tegen zichzelf verdeeld is, zal niet standhouden. Mt 12:26 En als de satan de satan uitdrijft, is hij tegen zichzelf verdeeld: hoe zal zijn koninkrijk dan standhouden? Mt 12:27 En als Ik door Beelzebul de demonen uitdrijf, door wie drijven uw zonen ze uit? Daarom zullen die uw rechters zijn. Mt 12:28 Als Ik echter door de Geest van God de demonen uitdrijf, dan is het koninkrijk van God tot u gekomen. Mt 12:29 Of hoe kan iemand het huis van de sterke binnengaan en zijn huisraad roven, als hij niet eerst de sterke bindt? En dan zal hij zijn huis beroven. Mt 12:30 Wie niet met Mij is, is tegen Mij, en wie niet met Mij bijeenbrengt, verstrooit. Mt 12:31 Daarom zeg Ik u: elke zonde en lastering zal de mensen worden vergeven; maar de lastering van de Geest zal niet worden vergeven. Mt 12:32 En wie een woord spreekt tegen de Zoon des mensen, het zal hem worden vergeven; maar wie tegen de Heilige Geest spreekt, het zal hem niet worden vergeven, niet in deze eeuw en niet in de toekomstige. (TELOS)

Joh 10:19 Er ontstond opnieuw verdeeldheid onder de Joden om deze woorden. Joh 10:20 En velen van hen zeiden: Hij heeft een demon en spreekt wartaal; waarom luistert u naar Hem?  Joh 10:21 Anderen zeiden: Dit zijn geen woorden van een bezetene; kan een demon soms ogen van blinden openen? (TELOS)

Leerlingen. De Heer gaf zijn twaalf leerlingen macht om onreine geesten uit te drijven:

Mr 6:7  En Hij riep de twaalf bij Zich en begon hen twee aan twee uit te zenden en gaf hun macht over de onreine geesten. (...) Mr 6:12 En zij vertrokken en predikten dat men zich moest bekeren, Mr 6:13 en zij dreven vele demonen uit en zalfden vele zieken met olie en genazen hen. (TELOS)

Naturalistische verklaringen. Mensen die niet aan boze geesten en hun inwerking op mensen geloven, zullen alle verschijnselen van bezetenheid op een andere (niet-demonologische) manier verklaren. Wie meent dat er alleen natuurelementen en natuurkrachten bestaan (zie Naturalisme), zal bezetenheid alleen uit natuurlijke oorzaken trachten te verklaren, enkel uit de werking van de hersenen.

Dienst van uitdrijving. De dienst van uitdrijving heet in de Rooms-Katholieke Kerk exorcisme. Sommige evangelische gemeenten kennen 'bevrijdingspastoraat', een vorm van herderlijke zorg waarin mensen van demonische gebonden- en bezetenheid worden bevrijd. Het is daarbij belangrijk wel te onderscheiden en niet alle vreemde of excessieve verschijnselen op rekening van de duivel te schrijven, of alle geestelijke strijd als teken van bezetenheid of gebondenheid te duiden.

Meer informatie

Unfiltered: 'She was completely demonically possessed'. Youtube.com: Yahoo, 18 okt. 2018. Duur: 8 min. 54 sec. Opinie van de katholieke psychiater Richard Gallagher, voormalig bestuurslid en wetenschappelijk adviseur van de Internationale Vereniging van Exorcisten (International Association of Exorcists).

Bron

Grieks-Nederlands Lexicon, s.v. δαιμονιζομαι daimo’nizomai (Strongs nummer 1139. Het lexicon is een onderdeel van de Online Bible, een uitgave van Importantia.