Geschiedenis van Israël/2000 v.C.-70 n.C.: verschil tussen versies

Toegevoegde inhoud Verwijderde inhoud
Regel 156: Regel 156:


== 1e eeuw n.C. ==
== 1e eeuw n.C. ==
{{Tijdbalk Augustus tot Vespasianus}}
'''6 na Chr.''' Toen na Herodes' dood zijn zonen de heerschappij wilden verkrijgen en zij voor korte tijd gedeelten van het land bestuurd hadden, werd ten slotte bijna het hele Joodse land bij het Romeinse rijk ingelijfd in het jaar 6 na Christus.
'''6 na Chr.''' Toen na Herodes' dood zijn zonen de heerschappij wilden verkrijgen en zij voor korte tijd gedeelten van het land bestuurd hadden, werd ten slotte bijna het hele Joodse land bij het Romeinse rijk ingelijfd in het jaar 6 na Christus.


Herodes Archelaüs regeerde zo slecht dat de Joden en Samaritanen gezamenlijk Rome verzochten om Archelaüs af te zetten. In het jaar 6 wordt Archelaüs verbannen naar Vienna (het huidige Vienne) in Gallië (Frankrijk).
Herodes Archelaüs regeerde zo slecht dat de Joden en Samaritanen gezamenlijk Rome verzochten om Archelaüs af te zetten. In het jaar 6 wordt Archelaüs verbannen naar Vienna (het huidige Vienne) in Gallië (Frankrijk).


Na een bloedige opstand onder leiding van Judas de Galileër werd Judéa een provincie van het Romeinse Rijk. Met zijn betrekkelijke zelfstandigheid was het gedaan. In plaats van de koning en de viervorsten uit het huis van Herodes kwamen de Romeinse procuratoren of stadhouders, beambten van de Romeinse keizer. Bekend zijn o.a. uit het Nieuwe Testament de stadhouders Pontius Pilatus (26—36 n.C.), Felix (52—53 n.C.) en Festus (60—62 n.C.). Menig procurator had geen inzicht in het karakter en de godsdienst van de Joden, trad met onverstand en geweld tegen hen op.
Na een bloedige opstand onder leiding van Judas de Galileër werd Judea een provincie van het Romeinse Rijk. Met zijn betrekkelijke zelfstandigheid was het gedaan. In plaats van de koning en de viervorsten uit het huis van Herodes kwamen de Romeinse procuratoren of stadhouders, beambten van de Romeinse keizer. Bekend zijn o.a. uit het Nieuwe Testament de stadhouders [[Pontius Pilatus]] (26—36 n.C.), [[Felix (stadhouder)|Felix]] (52—53 n.C.) en [[Festus]] (60—62 n.C.). Menig procurator had geen inzicht in het karakter en de godsdienst van de Joden, trad met onverstand en geweld tegen hen op.


De Romeinse landvoogden inden de overzware belastingen met onmenschelijke wreedheid en smoorden alle verzet in bloed. Al spoedig ontstond en groeide de partij der Zeloten; met het doel: verzet tegen Rome.
De Romeinse landvoogden inden de overzware belastingen met onmenselijke wreedheid en smoorden alle verzet in bloed. Al spoedig ontstond en groeide de partij der Zeloten; met het doel: verzet tegen Rome.


Een van de kleinzonen van Herodes, Agrippa I, kreeg door zijn persoonlijke vriendschap met keizer Caligula, het koningschap over Judea (37—44 n.C.); hij was een goede regeerder. De Zelotenpartij groeide. Van de ellendige toestanden maakte het schuim der bevolking gebruik voor moordenaars praktijken; naar de sica (korte dolk) werden de moordenaars „sicariërs" genoemd. Elk misdrijf wreekten de landvoogden op de hele bevolking; terwijl voor de heidenen in het land van Israël elke plundering en elk misdrijf geoorloofd was.
Een van de kleinzonen van Herodes, [[Herodes Agrippa I|Agrippa I]], kreeg door zijn persoonlijke vriendschap met keizer Caligula, het koningschap over Judea (37—44 n.C.); hij was een goede regeerder. De Zelotenpartij groeide. Van de ellendige toestanden maakte het schuim der bevolking gebruik voor moordenaars praktijken; naar de sica (korte dolk) werden de moordenaars „sicariërs" genoemd. Elk misdrijf wreekten de landvoogden op de hele bevolking; terwijl voor de heidenen in het land van Israël elke plundering en elk misdrijf geoorloofd was.


De laatste landvoogd (procurator) Gessius Florus (64—66) hield openlijk vriendschap met de Sicariërs, moordde er op los, verwoestte hele dorpen. Klachten over de stadhouders werkten weinig of niets uit. Ten gevolge van het wreed en onrechtvaardig optreden van Gessius Florus liep de maat over. Het reeds lang onderdrukte en vertrapte volk kwam in opstand. Tegenover de Zeloten stond een vredespartij, die van de oorlog geen goeds verwachtte. De Joodse oorlog ontbrandde, die een eind zou maken aan het politiek bestaan van het Joodse volk.
De laatste landvoogd (procurator) Gessius Florus (64—66) hield openlijk vriendschap met de Sicariërs, moordde er op los, verwoestte hele dorpen. Klachten over de stadhouders werkten weinig of niets uit. Ten gevolge van het wreed en onrechtvaardig optreden van Gessius Florus liep de maat over. Het reeds lang onderdrukte en vertrapte volk kwam in opstand. Tegenover de Zeloten stond een vredespartij, die van de oorlog geen goeds verwachtte. De Joodse oorlog ontbrandde, die een eind zou maken aan het politiek bestaan van het Joodse volk.


De volgende video (Engels gesproken) vertelt de vóórgeschiedenis en aanleiding tot de opstand.
'''66''': De Joodse opstand. Deze eindigde met de verovering van Jeruzalem door Titus in 70 n.C. en de verstrooiing der Joden over alle landen.


<youtube width="768" height="432">Cg3HHJ8ZY2c</youtube><BR>''Under the Roman Boot -The rule of Roman procurators in Judea''. Youtube.com: Megalim Institute, 19 mei 2020. Duur: 6 min. 24 sec.  
De volgende video (Engels gesproken)vertelt de aanleiding tot de opstand.


'''66''': De Joodse opstand. Deze eindigde met de verovering van Jeruzalem door Titus in 70 n.C. en de verstrooiing der Joden over alle landen.
<Youtube width="768" height="432">Cg3HHJ8ZY2c</youtube><BR>''Under the Roman Boot -The rule of Roman procurators in Judea''. Youtube.com: Megalim Institute, 19 mei 2020. Duur: 6 min. 24 sec.  


Toen de Romeinen in 66 Jeruzalem wilden innemen, werden ze totaal verslagen. Het aanvankelijk succes, dat de partij van de opstand te Jeruzalem behaalde, bracht de stem dergenen, die tegen verzet waarschuwden, tot zwijgen. De opstand breidde zich snel uit over Judea en Galilea, werd georganiseerd, om de aanval van de Romeinen te kunnen weerstaan. Daar spoedig nieuwe Romeinse legioenen zouden komen, werd een verdedigingsplan voor het hele land opgesteld.
Toen de Romeinen in 66 Jeruzalem wilden innemen, werden ze totaal verslagen. Het aanvankelijk succes, dat de partij van de opstand te Jeruzalem behaalde, bracht de stem dergenen, die tegen verzet waarschuwden, tot zwijgen. De opstand breidde zich snel uit over Judea en Galilea, werd georganiseerd, om de aanval van de Romeinen te kunnen weerstaan. Daar spoedig nieuwe Romeinse legioenen zouden komen, werd een verdedigingsplan voor het hele land opgesteld.
Regel 196: Regel 197:
De volgende documentaire vertelt de Joodse opstand, bijzonder de verovering van Jeruzalem.
De volgende documentaire vertelt de Joodse opstand, bijzonder de verovering van Jeruzalem.


<Youtube width="768" height="432">KE4hmrvZLIQ</youtube><BR>''Siege of Jerusalem 70 AD - Great Jewish Revolt Documentary'', Youtube.com: Kings and Generals, 6 mei 2019. Duur: 22 min. 46 sec. Over de belegering en verovering van Jeruzalem.
<youtube width="768" height="432">KE4hmrvZLIQ</youtube><BR>''Siege of Jerusalem 70 AD - Great Jewish Revolt Documentary'', Youtube.com: Kings and Generals, 6 mei 2019. Duur: 22 min. 46 sec. Over de belegering en verovering van Jeruzalem.


Nog korte tijd woedde de oorlog voort, totdat in 73 ook de laatste vestingen in Judea, Herodeion, Masada en Machaerus waren gevallen. Hiermede was aan de Joodse staat een eind gemaakt. Doch de aaneensluiting der Joden was nog sterk genoeg, om ook in de volgende periode hen het hoofd te doen opsteken.
Nog korte tijd woedde de oorlog voort, totdat in 73 ook de laatste vestingen in Judea, Herodeion, Masada en Machaerus waren gevallen. Hiermede was aan de Joodse staat een eind gemaakt. Doch de aaneensluiting der Joden was nog sterk genoeg, om ook in de volgende periode hen het hoofd te doen opsteken.