Hongarije

Hongarije is een land in Centraal-Europa met bijna 9,8 miljoen inwoners (jaar 2020). De hoofdstad en grootste stad is Boedapest. De regeringsvorm is een republiek.

"Christenen kijken naar Gods leiding in de geschiedenis. Het is geen toeval dat Hongarije vroeger belangrijk was bij de verdediging tegen de islam. Gebruikt God juist nu niet de Hongaren om, als bijna laatste christelijke natie in Europa, van Zijn Naam te getuigen? Laten we letten op de rijke erfenis van koning István." — Lorens Knap, evangelist in Hongarije, 2021.

Ligging van Hongarije (kaart van 2013), roodbruin gemerkt.

Oppervlakte. Het land heeft een oppervlakte van 93.024 km2, waarvan 0,7% water. Het is daarmee 2,24 x zo groot als Nederland en 3,05 x zo groot als België.

Buurlanden. Het land grenst Oostenrijk, Slowakije, Oekraïne, Roemenië, Servië, Kroatië en Slovenië.

Donau. Het land wordt van noord naar zuid doorsneden door de Donau.

Bevolking. De bevolking neemt sinds 1980 in getal af. De hoofdoorzaak is het geringe aantal geboorten.

Karakter. De Hongaar is gastvrij en pragmatisch. Hongaren zijn betrokken op elkaar en minder individualistisch dan Nederlanders. "Zij leven meer bij de dag en genieten zo meer van de gaven van God." "De gastvrije en pragmatische Hongaar staat vaak in schril contrast met de individualistische en planmatige Nederlander." Hongarije heeft een sterk historisch besef.

Religie. Blijkens de volkstelling van 2001 behoort ruim 74,4% tot de christenheid. De grootste groep van de Hongaarse christenheid zijn de katholieken, 54,5% van de bevolking. Gereformeerden (vooral woonachtig in het oosten) en Luthersen maken 19% van de bevolking uit .

In 2001 woonden er bijna 13.000 Joden.

Boeddhisten en Moslims vormen respectievelijk 0,05% en 0,03% van de bevolking.

Tot geen enkele religie rekent zich 14,55% van de zielen.

Volkslied. De titel van het volkslied is "God, zegen de Hongaren".

Bestuur en beleid. Sinds 2010 is de behoudende partij Fidesz aan de macht. Onder het beleid van premier Orbán leiden veel christenen een stil en gerust leven.

Een wettig huwelijk is alleen mogelijk tussen een man en een vrouw. Het gezin wordt belangrijk geacht. Elk gezin kan een lening van 30.000 euro krijgen, die na de geboorte van het derde kind wordt kwijtgescholden. Dit wordt gedaan om de krimp van de bevolking tegen te gaan. Er zijn voor gezinnen subsidies en belastingvoordelen. Adoptie door ongetrouwde stellen is niet toegestaan.

De regering weerstaat het zedenbederf door pedoseksualiteit en de lhbti-beweging. In 2021 is een wet ingevoerd die pedoseksualiteit zwaarder wil bestraffen en kinderporno aan banden wil leggen. Het is verboden om jongeren tot achttien jaar bloot te stellen aan teksten en beelden die homoseksualiteit, afwijking van de genderidentiteit en het veranderen van sekse zou aanmoedigen. Aan hen mag homoseksueel gedrag niet getoond worden.

Homoparen kunnen geen kinderen meer adopteren. Homoseksuele mannen mogen niet een eigen kind krijgen via een draagmoeder. Verandering van geslacht is bij wet niet toegestaan; transgenders is het verboden hun geslacht te laten wijzigen in hun paspoort. De meerderheid van de bevolking (62% in 2021) vindt evenwel dat homoparen als ouders net zo acceptabel zijn als heteroparen als het gaat om het opvoeden van kinderen. Een meerderheid van de bevolking (55% in 2021) is het oneens met de stelling dat lhbti'ers een decadente levensstijl hebben.

Buitenlandse betrekkingen. Hongarije is lid van de Verenigde Naties (sinds 1955), de Visegrádgroep (sinds 1991), de NAVO (sinds 1999) en de Europese Unie (sinds 2004). De Visegrádgroep is een samenwerkingsverband van Hongarije, Polen, Slowakije en Tsjechië.

Met 150 jaar islamitische overheersing achter zich geeft Hongarije er de voorkeur aan om vluchtelingen in de noodlijdende regio’s zelf hulp te bieden, via het programma ”Hongarije Helpt". Deze hulp is vooral op christenen gericht.

Een aantal EU-landen heeft kritiek op Hongarije om zijn immigratiebeleid en zijn beleid ten aanzien van de invloed van de lhbti-beweging.

Geschiedenis

Illyriërs, Kelten, Romeinen. Het gebied van het huidige Hongarije wordt voor het eerst genoemd als de Romeinen rond het begin van de jaartelling het deel ten westen van de Donau bezetten en toevoegen aan de provincie Pannonia. Het land werd toen bewoond door Illyriërs en Kelten, die al snel onder invloed van de Romeinse cultuur kwamen.

Hunnen e.a.. Het rijk werd echter steeds bedreigd door de 'barbaren' aan de andere kant van de Donau, en in de 5e eeuw konden de Romeinen de grens niet meer verdedigen tegen de Hunnen. Na de Hunnen kwam het gebied aan beide zijden van de Donau in handen van steeds andere volken met een Germaanse, Iraanse, Turkse of Slavische achtergrond.

ca. 896: Hongaren. Rond het jaar 896 deden ook de Hongaren (of Magyaren) hun intrede. Ze onderwierpen de inwoners van de Pannonische vlakte en omringende gebieden en waren door hun strooptochten een eeuw lang de schrik van heel Europa.

985. Adalbert van Praag doopt Vajk (geboren ca. 975) en zijn vader, stamhoofd Géza. Vajk krijgt de doopnaam Stefanus (István).

995. Stefanus (Vajk) huwt met Gisela van Beieren (Bajor Gizella), de dochter van de christenhertog Hendrik II van Beieren.

Koning Stefanus

997. Alle Magyaarse clans worden verenigd onder de leiding van Stefanus, nadat hij de heidense edelen, onder wie zijn oom Koppány, heeft verslagen.

1000. Stefanus wordt gekroond als eerste christelijke koning. Volgens de legende zond paus Silvester II hem in januari 1001 een met juwelen bezette gouden kroon, een apostolisch kruis en een zegenbrief om aan te geven dat hij hem erkende als christelijk koning. Tot in de 20e eeuw voerden de heersers van Hongarije hierom de titel apostolisch koning. De kroon werd later naar Stefanus genoemd, ook al is het niet zeker of die kroon Stefanus inderdaad toebehoord heeft. Er zijn wel aanwijzingen dat hij toebehoorde aan Stefans zoon Emmerik (Imre).

Stefanus wordt gezien als de grondlegger van het christelijke Hongarije. Hij verdeelde het land in 50 comitaten (graafschappen). Hij beval elk dorp een kerk te bouwen en een priester aan te stellen. Hij schonk veel geld en goederen aan de Kerk en stichtte hij verschillende kloosters en kerken. Door middel van verschillende wetten probeerde hij heidense gebruiken terug te dringen en zo de positie van het christendom te verstevigen. Zo schafte hij het runenschrift af en voerde het Latijns alfabet in.

1031. Emmerik (geboren ca. 1000/1007), de zoon van Stefanus die bestemd was om mederegent te worden, overlijdt plotseling. Zijn vader geeft de kroon, symbool van de landsregering, over aan de Koning der Koningen.

1038. Op 15 aug. overlijdt koning Stefanus. Op 20 augustus 1083 hij samen met zijn zoon Emmerik door de Kerk heilig verklaard. Deze dag zal later de Nationale Feestdag van Hongarije worden.

Het vroege Hongaarse koninkrijk kende bij tijden grote successen, maar werd intern verzwakt door de voortdurende machtsstrijd tussen koning en adel.

1301. De laatste koning uit de Hongaarse Árpád-dynastie sterft, waarna de kroon door vererving in handen van het (Litouws-Poolse) Huis Jagiello en later in die van de (Oostenrijkse) Habsburgers komt. Maar ondertussen wordt Hongarije bedreigd door een nieuwe tegenstander, het Islamitische Ottomaanse Rijk.

1526. De slag bij Mohács in dit jaar luidt een 150 jaar durende Turkse bezettingstijd in, waarbij het land uit drie delen kwam te bestaan. Een Turks middendeel (inclusief de hoofdstad Boeda)(Ottomaans Hongarije), een koninkrijk onder Habsburgs bestuur (Koninklijk Hongarije (1526-1867)) in het noorden en westen met Pozsony (Pressburg / Bratislava) als hoofdstad, en Transsylvanië, een vazalstaat van de Turken, in het zuidoosten. Toch werd dit Transsylvanië (Erdély) het centrum van de Hongaarse cultuur in deze moeilijke periode.

1683. Na het mislukte Ottomaanse beleg van Wenen in dit jaar drijven de Oostenrijkers de Turken een heel eind terug en valt heel Hongarije in Habsburgse handen.

18e-19e eeuw. In deze periode komen de Hongaren, althans hun ontevreden adellijke leiders, een aantal keren in opstand tegen de Oostenrijkers.

1848. Hongaarse revolutie. Deze vrijheidsstrijd wordt nog jaarlijks op 15 maart herdacht.

1867. Alle opstanden tot dan mislukken, maar in dit jaar bereiken Oostenrijk en Hongarije alsnog een compromis. Hiermee krijgt het koninkrijk Hongarije een min of meer gelijkwaardige status in de Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie. De Hongaren bestuurden voortaan niet alleen zichzelf, maar ook de vele nationale minderheden in hun koninkrijk, waartegen een magyarisatiepolitiek gevoerd werd. Uitzondering daarop vormde het Koninkrijk Kroatië en Slavonië. De Kroaten sloten met de Hongaren een overeenkomst, waarin geregeld werd dat de Kroaten zelfbestuur hadden onder de Hongaarse kroon.

1918. Na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) valt het Oostenrijks-Hongaarse rijk met zijn dubbelmonarchie uiteen. Op 16 november ontstaat een onafhankelijk Hongarije.

De opdeling op 16 november 1918 van Oostenrijk-Hongarije na de Eerste Wereldoorlog.

1920. Krachtens het Verdrag van Trianon (4 juni 1920) raakt Hongarije ten opzichte van het gebied dat vroeger onder Hongaars bestuur stond twee derde van zijn grondgebied en – met alle minderheden – driekwart van zijn inwoners kwijt.

Pogingen om in het resterende deel van het land een democratische, en vervolgens een communistische republiek te vestigen (de Hongaarse Radenrepubliek) mislukken. De macht komt in handen van de autoritaire admiraal Miklós Horthy, die van 1920 tot 1944 regent is van het koninkrijk Hongarije. Hij stelt alles in het werk om de verloren gebieden te herwinnen.

1939-1945 Tweede Wereldoorlog. In deze periode zoekt Horthy toenadering tot nazi-Duitsland en met Duitse hulp krijgt Hongarije een deel van Transsylvanië en Slowakije terug. Maar toen hij in het zicht van de Duitse nederlaag gesprekken aanknoopt met de geallieerden, wordt hij afgezet en in maart 1944 wordt Hongarije door Duitsland bezet.

Met hulp van de lokale fascisten, de Pijlkruisers, wordt in minder dan een jaar een aanzienlijk deel van de Joodse bevolking (circa 440.000 van de 840.000 mensen) naar het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau afgevoerd. In totaal komen 565.000 Hongaarse Joden om het leven. Deze deportatie staat bekend onder de naam Aktion Höss.

In Boedapest spannen diverse buitenlandse diplomaten zich zeer uitvoerig in om Joden te redden. De succesvolste onder hen is de Zwitser Carl Lutz, bijgestaan door de Vaticaanse nuntius, monseigneur Angelo Rotta, de vertegenwoordiger van het Internationale Rode Kruis, Friedrich Born, Giorgio Perlasca en de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg, die bekend zal worden omdat hij aan het eind van de oorlog verdween.

1945-1989: Communistische dictatuur. De troepen van de Sovjet-Unie zijn in 1945 bevrijders, maar tegelijk ook nieuwe bezetters. Een tweede poging om een democratische republiek te vestigen mislukt, Hongarije moet tot het Oostblok toetreden.

1956 Hongaarse opstand. Na Stalins dood in 1953 lijkt er ruimte voor meer vrijheid te komen, maar de onderdrukking van de Hongaarse Opstand van 1956 maakte duidelijk dat die vrijheid zeer beperkt was. Veel Hongaren vluchten naar het westen.

Onder het bewind van János Kádár (1956-1988) bleef het politieke systeem repressief, maar op economisch gebied werden de communistische principes vanaf de jaren zestig flexibel toegepast. De consument kreeg meer aandacht, er was enige ruimte voor particulier initiatief. Het land werd daarom door de westerlingen gezien als het "minst onaantrekkelijke" land van het Oostblok.

In de jaren tachtig ontstond in de communistische partij een belangrijke groep die ook meer politieke vrijheid wilde toestaan. Toen de ontwikkelingen in de Sovjet-Unie dat mogelijk maakten werd de oude Kádár terzijde geschoven en begon het bewind zichzelf te hervormen.

1989. In dit jaar worden de leiders van de Hongaarse Opstand van 1956 in ere hersteld. Op 19 augustus 1989 opent men het IJzeren Gordijn tijdens de Pan-Europese picknick en in oktober wordt in overleg met de democratische oppositie de volksrepubliek ontbonden en vervangen door de Republiek Hongarije. Hongarije wordt een parlementaire democratie.

1990. De eerste vrije parlementsverkiezingen vinden plaats.

1991. Door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 kan Hongarije ook in de buitenlandse politiek vrije keuzes maken:

1999. Na volksraadplegingen treedt Hongarije toe tot de NAVO

2004. Hongarije wordt lid van de Europese Unie.

2010. De conservatieve Fidesz-partij van minister-president Orbán komt aan de macht, met een democratisch gekozen absolute meerderheid in het parlement. Sindsdien is Hongarije bezig zijn christelijke nationale identiteit te hervinden.

2012. In de grondwet wordt vastgelegd dat een huwelijk alleen mogelijk is tussen een man en vrouw.

2020. De Europese Volkspartij (EVP), waarvan de Hongaarse Fidesz-pertij lid, is behandelt het verzoek om deze partij te royeren. Het lid ChristenUnie (CU), een Nederlandse politieke partij, ondersteunt het verzoek.

In september brengt een organisatie die opkomt voor lesbiennes het boek Sprookjesland voor iedereen uit. Hierin worden traditionele sprookjes herverteld, maar dan een mannelijke, homoseksuele Assepoester, een lesbische variant op het verhaal van de Sneeuwkoningin en het verhaal van een transseksueel hert. De samenstellers van het boek willen kinderen al op vroege leeftijd laten zien dat de wereld divers is en dat er geen verschillen zijn tussen mensen. Het boek verwekt heftige reacties in de maatschappij. Premier Orbán oordeelt dat "een rode lijn was overschreden" en dat "onze kinderen met rust moesten worden gelaten".

2021. Invoering van een wet om pedofilie aan te pakken en kinderen te beschermen, ook tegen de propaganda van homoseksueel gedrag. West-Europese landen, waaronder Nederland, hekelen Hongarije om wat zij noemen een 'antihomowet'.

Bronnen

Hongarije, nl.wikipedia.org. Enige tekst hiervan is verwerkt op 27 juni 2021.

Ungarn, de.wikipedia.org.

Lorens Knap, EU behandelt christelijke natie Hongarije kwalijk. Oorsprong.info, 8 mei 2021. Oorspronkelijk: Knap, L.H.J., 2021, EU behandelt christelijke natie Hongarije kwalijk, Reformatorisch Dagblad 51 (31): 26-27.

Stefanus I van Hongarije, nl.wikipedia.org. Enige tekst hiervan is verwerkt op 27 juni 2021.

Nieuwsbericht op Nu.nl, 27 juni 2021.