Iran

Iran, officieel Islamitische Republiek Iran, vroeger Perzië geheten, telt 72,2 miljoen inwoners (2008). De helft van de bevolking is jonger dan 25 jaar; de gemiddelde leeftijd is 27 jaar (2009). De hoofdtaal is Perzisch. Bijna de helft van de bevolking is echter niet-perzisch (anno 2012), zoals Azerbeidzjanen in het Noord-Westen en Arabieren in het Zuid-Westen van Iran.

De hoofdstad van het tegenwoordige Iran is Teheran. Een journaliste die de stad in 2009 bezocht schreef: "Teheran is een plotse aanval op al je zintuigen. Vooral het geluid is oorverdovend: taxi's toeteren onophoudelijk, winkeliers schreeuwen naar hun collega's aan de overkant van de straat, en tussen al het kabaal door roept ook de muezzin nog eens op tot het gebed. Praten kan je hier niet; roepen is de boodschap."

Binnen de islamitische wereld neemt Iran een unieke plaats in. Iran is géén Arabisch land. Het heeft zijn eigen taal bewaard en is het enige land waar het sji'isme, een minderheidsvariant van de Islam, de staatsgodsdienst is. Ca. 98% van de bevolking is moslim. Van de moslims is 90% sjiitisch, de rest soennitisch. Staat en godsdienst zijn verweven. De Islamitische wetgeving, de Sharia, wordt toegepast. Er is treedt een strenge zedenpolitie op. De soennieten mogen in Teheran geen moskee openen.

De opperste leider van Iran is een geestelijke leidsman: de conservatieve Ayatollah Ali Khamenei. De Ayatollah wordt beschouwd als Allah's vertegenwoordiger op aarde en heeft de meeste macht in Iran, meer macht dan de president. Gehoorzaamheid aan hem is een godsdienstige en wettelijke plicht. De ayatollah kan voorgestelde wetten tegenhouden, een zittende president ontslaan en een verkiezingsuitslag ongeldig verklaren. Hij benoemt militaire leiders, het hoofd van Radio en Televisie en zes leden van de Raad van Hoeders. Hij wordt bijgestaan door een staf van 600 raadgevers. Ayatollah Ali Khamenei is waarschijnlijk de meest invloedrijke man in het Midden-Oosten.

De Raad van Hoeders is een machtig orgaan dat de verworvenheden van de Islamitische Revolutie van 1979 bewaakt. De raad bestaat uit zes geestelijken benoemd door de ayatollah en zes juristen. Zij keurt alle wetgeving, doet de voorselectie van presidentskandidaten en houdt toezicht op eerlijke verkiezingen.

Het Ministerie van Cultuur censureert onder andere boeken, films, muziek en advertenties.    

De meest religieuze steden van het land zijn Masshad en Qom, waar de Islamitische revolutie haar oorsprong had.

De tekst van het nationale volkslied Hymne van de islamitische republiek (sinds 1990 in gebruik) luidt aldus:

Aan de horizon verschijnt de oostelijke zon,
Het licht in de ogen van hen die in waarheid geloven
In de maand Bahman ligt de almacht van ons geloof
Jouw boodschap, o imam, van onafhankelijkheid en vrijheid 
zijn in onze zielen geprent.
O martelaren! Jullie krijgskreet echoot in de oren van de tijd,
Voortdurend, aanhoudend en eeuwig:
De Islamitische Republiek Iran!

4 en 5 juni zijn nationale feestdagen. Op 4 juni wordt de dood van ayatollah Ruhollah Khomeini herdacht, de stichter van de Islamitische Republiek die in 1989 overleed. Op 5 juni wordt de Revolte van Khordad 15 herdacht, toen Khomeini in 1963 zijn vermaarde speech gaf tegen de shah en hem vergeleek met de beruchte Iraanse tyran Yazid. Khomeini ligt begraven in het Iman Khomeini mausoleum, even buiten Teheran, naast het beroemde kerkhof Behesht-e Zahra (Het paradijs van Zahra), waar miljoenen slachtoffers van de 8-jaar durende Iran-Irakoorlog begraven zijn.

Jaarlijks is er een nationele Dag van het Leger, waarop Iran zijn militaire mogendheid toont.

De binnenlandse politiek van Iran wordt getekend door de strijd tussen hervormers en conservatieven. De hervormers willen meer vrijheid en staan meer open voor het Westen.

Mousavi ook kandidaat Iraans presidentschap De Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad krijgt stevige concurrentie bij de presidentsverkiezingen van 12 juni, want oud-premier Mirhossein Mousavi heeft zich ook kandidaat gesteld. Mousavi is een 68-jarige hervormer, die als belangrijke rivaal wordt gezien voor Ahmadinejad. Mousavi zegt dat het fundamentalistisch extremisme veel schade heeft berokkend aan Iran en hij hoopt het vertrouwen van de internationale gemeenschap terug te winnen. Bron: Radio Nederland Wereldomroep, 9 mei 2009

De Iraniërs zijn vriendelijk, beleefd en gastvrij en de burgers zijn veilig op straat. De Pasdaran (revolutionaire garde) is evenwel geducht en christenen ondervinden verdrukking (zie hieronder).

Een man behoort kortgeknipt haar te hebben. Een vrouw behoort een hoofddoek te dragen die al het haar bedekt en een jas die tot over de knie reikt. Er is scheiding tussen mannen en vrouwen op diverse terreinen van het openbare leven.

Alcohol, bars en clubs zijn verboden.

Televisie is erg populair: 80% van de bevolking kijkt regelmatig (2009). De meest bekeken omroep is de jeugdomroep (2009), de derde staatsomroep van het land. Er zijn 23 miljoen internetgebruikers (2008). Internet is het voornaamste platform voor kritische stemmen. Pornografische en anti-Islamitische sites worden geblokkeerd. Bioscoopfilms worden gecensureerd.

De zanger Benyamin is in Iran een superster. Zijn muziek verraadt westerse invloeden en zijn liedjes zijn echte meezingers (2009). Heavy metal muziek is verboden.

Iran heeft grote energiebronnen in de vorm van olie en gas.