Ontslapen
Ontslapen is een verschonend (verbloemend, verhullend, verzachtend) woord voor sterven[1]. Het sterven van een gelovige in de Heer Jezus is een ontslapen in Hem.
Wanneer iemand sterft is het alsof hij in slaap valt. 'Ont-' in 'ontslapen' is geen teken van ontkenning, maar duidt een begin aan (zoals bijvoorbeeld ook in 'ontluiken'). Ontslapen = beginnen te slapen.
De uitdrukking "in God ontslapen" of "in den Here ontslapen" in overlijdensberichten betekent dat de betreffende als gelovige is gestorven. Het gebruik van het werkwoord ontslapen buiten de Bijbel, ook in een niet-godsdienstig verband, is waarschijnlijk terug te voeren op het gebruik ervan in de Bijbel[2]. "Ontslapen" en "sterven" zijn geen tegenstellingen.
Koimao (Grieks)
Het Griekse werkwoord in de grondtekst van het Nieuwe Testament is κοιμαω, koimao; ww; (18); Het Strongnummer is 2837. Het woord komt 18x voor in het Nieuwe Testament. De betekenissen zijn[3]:
1) slapen, doen inslapen
2) metaforische betekenis:
a) tot stilte, rust brengen
b) inslapen, slapen
c) sterven
Slapen
Dat 'koimao' ook het gewone 'slapen' kan betekenen, blijkt uit deze verzen:
Mt 28:13 en zij zeiden: Zegt: zijn discipelen zijn ‘s nachts gekomen en hebben Hem gestolen terwijl wij sliepen. (TELOS)
Lu 22:45 En Hij stond op van het gebed en kwam bij de discipelen en vond hen slapend van droefheid. (TELOS)
De dood is voor Hem een slaap. Hij is bij machte de doden uit hun doodsslaap op te wekken.
Hnd 12:6 Toen nu Herodes hem zou laten voorkomen, sliep Petrus in die nacht tussen twee soldaten, geboeid met twee ketenen; en wachters voor de deur bewaakten de gevangenis. (TELOS)
Sterven
Ontslapen in de zin van 'sterven' komt in de volgende passages voor.
De Heer Jezus wekte de indruk dat Lazarus sliep, maar Hij wist dat Lazarus gestorven was:
Joh 11:11 Dit sprak Hij en daarna zei Hij tot hen: Onze vriend Lazarus slaapt, maar Ik ga heen om hem uit de slaap te wekken. Joh 11:12 De discipelen dan zeiden tot Hem: Heer, als hij slaapt zal hij gezond worden. Joh 11:13 Maar Jezus had over zijn dood gesproken, maar zij meenden dat Hij over de rust van de slaap sprak. Joh 11:14 Toen zei Jezus dan vrijuit tot hen: Lazarus is gestorven; Joh 11:15 en Ik ben blij om u dat Ik daar niet was, opdat u zult geloven; maar laten wij naar hem toe gaan. (TELOS)
Hier vinden wij dus het gebruik van 'koimao' in de gewone betekenis van 'slapen' (vers 12) en in de overdrachtelijke betekenis van 'gestorven zijn' (vers 11). Als een echtgenoot ontslapen is, is de vrouw vrij om opnieuw te trouwen.
1Co 7:39 Een vrouw is verbonden zolang haar man leeft; maar als haar man ontslapen is, is zij vrij om te trouwen met wie zij wil, mits in de Heer. (TELOS)
Koning David is ontslapen en in het graf van zijn vaderen bijgezet.
Hnd 13:36 Want nadat David in zijn eigen geslacht de raad van God had gediend, is hij wel ontslapen en bij zijn vaderen bijgezet en heeft ontbinding gezien,
Het sterven van Stefanus, die gestenigd werd, was een ontslapen.
Hnd 7:60 En terwijl hij neerknielde, riep hij met luider stem: Heer, reken hun deze zonde niet toe. En toen hij dit gezegd had, ontsliep hij. (TELOS)
In de 'nieuwe bijbelvertaling' uit 2004 het woord 'ontslapen' niet meer voor; het is vervangen door 'sterven'. Daarmee is de gedachte aan de dood als een soort slaap uit de vertaling verdwenen. In de vergadering van gelovigen te Corinthe waren velen ontslapen, d.i. gestorven.
1Co 11:30 Daarom zijn er onder u vele zwakken en zieken en nogal velen zijn ontslapen. (TELOS)
Sommigen van hen die de opgestane Heiland hadden aanschouwd, waren, toen Paulus zijn eerst brief aan de gelovigen in Corinthe schreef, ontslapen.
1Co 15:6 Daarna is Hij verschenen aan meer dan vijfhonderd broeders tegelijk, van wie de meesten tot nu toe in leven, maar sommigen ontslapen zijn. (TELOS)
In Christus ontslapen
De woorden 'in Christus ontslapen' betekenen dat iemand in het geloof in Jezus Christus is gestorven.
1Co 15:18 ... zij die in Christus ontslapen zijn ... (TELOS)
Vergelijk "de door Jezus ontslapenen" in:
1Th 4:14 Want als wij geloven dat Jezus is gestorven en opgestaan, evenzeer zal God ook de door Jezus ontslapenen met Hem brengen. (TELOS)
De uitdrukkingen "in God ontslapen" of "in den Here ontslapen" in overlijdensberichten betekenen dat de betreffende als gelovige is gestorven. Wij gelovigen zullen niet allen ontslapen. Bij de komst van de Heer zullen de op aarde levende gelovigen veranderd worden, zonder dat zij de dood smaken.
1Co 15:51 Zie, ik zeg u een verborgenheid. Wij zullen niet allen ontslapen, maar wij zullen allen veranderd worden,
Ontslapen en opwekken
De Heer Jezus is de 'eersteling van hen die ontslapen zijn' (1 Cor. 15:20).
1Co 15:20 (Maar nu, Christus is opgewekt uit de doden, als eersteling van hen die ontslapen zijn. (TELOS)
Nadat de Heer Jezus zijn laatste adem had uitgeblazen, werden vele lichamen van "ontslapen heiligen" opgewekt. Zijn dood bracht hen leven!
Mt 27:52 En de graven werden geopend en vele lichamen van de ontslapen heiligen werden opgewekt; (TELOS)
Ten aanzien van de ontslapen gelovigen hebben de gelovige nabestaanden hoop op weerzien en hereniging.
1Th 4:13 Maar wij willen niet dat u onwetend bent, broeders, wat betreft hen die ontslapen, opdat u niet bedroefd bent, zoals ook de overigen die geen hoop hebben. 1Th 4:14 Want als wij geloven dat Jezus is gestorven en opgestaan, evenzeer zal God ook de door Jezus ontslapenen met Hem brengen. 1Th 4:15 (Want dit zeggen wij u door het woord van de Heer, dat wij, levenden die overblijven tot de komst van de Heer, de ontslapenen geenszins zullen voorgaan. (TELOS)
In de eindtijd zullen sommigen de belofte van Zijn komst in twijfel trekken.
2Pe 3:4 en zeggen: Waar is de belofte van zijn komst? Want sinds de vaderen zijn ontslapen, blijft alles zo als van het begin van de schepping.