Opname van de Gemeente

De opneming of opname van de gemeente, ook wel kortweg de Opname (Eng. rapture; Zuid-Afrikaans: wegraping) genoemd, is een toekomstige, door de Bijbel voorzegde gebeurtenis, waarbij ware gelovigen in de hele wereld in een oogwenk door Jezus van de aardbodem zullen worden weggehaald (1 Cor. 15:50v; 1 Thess. 4:16-17). 

De Engelse term 'rapture' is ontleend aan de Latijnse Vulgaat-vertaling van de Bijbel. 

Het is het verlangen van de Heer Jezus, onze Heiland, om de zijnen bij Zich in de hemel te hebben. In de laatste nacht van Zijn leven op aarde, dus vlak voor Zijn kruislijden, heeft Hij Zijn Vader gebeden: 

Joh 17:24  Vader, wat U Mij hebt gegeven Ik wil dat waar Ik ben, ook zij bij Mij zijn, opdat zij mijn heerlijkheid aanschouwen die U Mij hebt gegeven, omdat U Mij hebt liefgehad voor de grondlegging van de wereld. (TELOS)

Deze wilsbeschikking zal in vervulling gaan, zodra de Gemeente voltallig is. De Heer ging heen om plaats te bereiden, voorbereidingen te treffen voor de komst van alle ware gelovigen. 

Joh 14:1 Laat uw hart niet ontroerd worden. U gelooft in God, gelooft ook in Mij. Joh 14:2 In het huis van mijn Vader zijn vele woningen; als het niet zo was, zou Ik het u hebben gezegd, want Ik ga heen om u plaats te bereiden. Joh 14:3 En als Ik ben heengegaan en u plaats heb bereid, kom Ik weer en zal u tot Mij nemen, opdat ook u zult zijn waar Ik ben. Joh 14:4 En waar Ik heenga, weet u, en de weg weet u. (TELOS)

Als laatste belofte, gegeven vanuit de hemel, sprak Hij: "Ja ik kom spoedig." (Opb. 22:20). 

Hij komt met al zijn heiligen (1 Thess. 3:13). God brengt dan de door Jezus ontslapenen met Hem (1 Thess. 4:14). 

1Th 3:12 Maar u moge de Heer doen toenemen en overvloedig zijn in de liefde tot elkaar en tot allen, zoals ook wij tot u;  1Th 3:13 opdat Hij uw harten versterkt om onberispelijk te zijn in heiligheid voor onze God en Vader bij de komst van onze Heer Jezus met al zijn heiligen. Amen. (TELOS)

1Th 4:13 Maar wij willen niet dat u onwetend bent, broeders, wat betreft hen die ontslapen, opdat u niet bedroefd bent, zoals ook de overigen die geen hoop hebben.  1Th 4:14 Want als wij geloven dat Jezus is gestorven en opgestaan, evenzeer zal God ook de door Jezus ontslapenen met Hem brengen.  (TELOS)

Wanneer Hij komt om de Zijnen van de aarde tot zich te nemen, worden zij van de aarde weggenomen om bij Hem in de hemel te zijn. De Opname van de gemeente volgt onmiddelijk op de eerste opstanding. Na de opwekking van de ontslapenen worden de heiligen die nog op aarde zijn, in een ondeel ogenblik veranderd (1 Cor. 15:51-52) en de Here tegemoet gevoerd in de lucht (1 Thess. 4:15-17), waar ze Hem ontmoeten. Ze worden dus levend in de hemel opgenomen. 

1Co 15:51 Zie, ik zeg u een verborgenheid. Wij zullen niet allen ontslapen, maar wij zullen allen veranderd worden 1Co 15:52 in een ondeelbaar ogenblik, in een oogwenk, bij de laatste bazuin; want de bazuin zal klinken, en de doden zullen onvergankelijk worden opgewekt en wij zullen veranderd worden. 1Co 15:53 Want dit vergankelijke moet onvergankelijkheid aandoen en dit sterfelijke onsterfelijkheid aandoen. (TELOS)

Vers 52 (zie ook hieronder) wordt gezongen in het bekende Engelstalige muziekstuk The Messiah van de componist G.F. Händel, zie video. 

1Co 15:52 In a moment, in the twinkling of an eye, at the last trump: for the trumpet shall sound, and the dead shall be raised incorruptible, and we shall be changed. (AV)

1Co 15:52 in een ondeelbaar ogenblik, in een oogwenk, bij de laatste bazuin; want de bazuin zal klinken, en de doden zullen onvergankelijk worden opgewekt en wij zullen veranderd worden. (TELOS)

De verandering van zoveel levenden in een punt des tijds bewijst Gods grote scheppingsmacht. 

Davids verlangen in gevaar

David bad dikwijls om uitgerukt te worden en/of geborgen te worden in een hoog vertrek, een veilige plaats boven zijn vijanden. 

Ps 144:5 Neig Uw hemelen, HEERE! en daal neder; raak de bergen aan, dat zij roken. Ps 144:6 Bliksem bliksem, en verstrooi hen; zend Uw pijlen uit, en verdoe hen. Ps 144:7 Steek Uw handen van de hoogte uit; ontzet mij, en ruk mij uit de grote wateren, uit de hand der vreemden; (SV)

Ps 59:1 Een gouden kleinood van David, voor den opperzangmeester, Altascheth; toen Saul gezonden had, die [zijn] huis bewaren zouden, om hem te doden. (59-2) Red mij van mijn vijanden, o mijn God! stel mij in een hoog vertrek voor degenen, die tegen mij opstaan.

Of hij verlangt weg te vliegen naar een veiliger oord. 

Ps 55:6 (55-7) Zodat ik zeg: Och, dat mij iemand vleugelen, als ener duive, gave! ik zou henenvliegen, waar ik blijven mocht.  Ps 55:7 (55-8) Ziet, ik zou ver wegzwerven, ik zou vernachten in de woestijn. Sela.  Ps 55:8 (55-9) Ik zou haasten, dat ik ontkwame, van den drijvenden wind, van den storm. (SV)

Het hoog vertrek van de nieuwtestamentische heiligen, die in deze wereld te maken hebben met smaad en verdrukking, is bij God in de hemel. De Heer Jezus zal uit de hemel neerdalen en ons tot zich nemen.

Na de opname

Na de Opname zal de antichrist zich openbaren. Het is dan nog mogelijk om christen te worden, gezien de ontelbare menigte uit de volken die in de Heer Jezus zullen geloven. Daarna zal de Heer Jezus, vergezeld van de gemeente en de engelen, uit de hemel neerdalen en in de wereld verschijnen en Zijn koninkrijk definitief vestigen. 

Twee fasen van de Wederkomst

De Opname wordt ook wel de Eerste Wederkomst (van Jezus Christus) genoemd, of de eerste fase van de Zijn wederkomst. De eerste fase is de komst van de Heer voor de Zijnen, om hen te ontmoeten in de lucht en hen mee te voeren naar het huis van Zijn Vader. De tweede fase is de komst van de Heer in de wereld, samen met de zijnen, waarbij Zijn voeten zullen staan op de Olijfberg, vanwaar Hij de aarde verlaten heeft.  

Met de Opname van de gemeente wordt de periode van de zeven gemeentes afgesloten, gesteld dat zij in het profetische bijbelboek Openbaring een profetische voorstelling van de gemeente van Jezus Christus op aarde zijn. 

Plaats van de Opname in Clarence Larkins overzicht (1918) van verleden, heden en toekomst.

Wanneer is de opname?

Wanneer de Opname zal plaatsvinden (jaar, dag of uur) is niet geopenbaard. Christenen moeten altijd op deze gebeurtenis voorbereid zijn. In Matteüs 24:42-44 staat dat de Heer Jezus terugkomt als een dief in de nacht, dus volkomen onverwacht:

"42 Wees dus waakzaam, want jullie weten niet op welke dag jullie Heer komt. 43 Besef wel: als de heer des huizes had geweten in welk deel van de nacht de dief zou komen, dan zou hij wakker gebleven zijn en niet in zijn huis hebben laten inbreken. 44 Daarom moeten ook jullie klaarstaan, want de Mensenzoon komt op een tijdstip waarop je het niet verwacht." 

Voortekenen van de Opname

In Matteüs hoofdstuk 24, vers 4-44 vertelt Jezus op de Olijfberg wat de voortekenen zijn voor zijn Wederkomst:

• Matt. 24: 6 (berichten over oorlogen): "Jullie zullen berichten horen over oorlogen en oorlogsdreiging. Laat dat je dan niet verontrusten, die dingen moeten namelijk gebeuren, al is daarmee het einde nog niet gekomen."

• Matt. 24: 7-8 (overal in de wereld breken conflicten uit): "7 Het ene volk zal tegen het andere ten strijde trekken en het ene koninkrijk tegen het andere, en overal zullen er hongersnoden uitbreken en zal de aarde beven: 8 dat alles is het begin van de weeën." Dat is dus het begin van het einde. Sommige christenen hebben het hier in dit verband ook over De laatste generatie vóór de wederkomst van Jezus Christus. Ze wijzen daarbij op de bijbeltekst: "32 Leer van de vijgenboom deze les: zo gauw zijn takken uitlopen en in blad schieten, weet je dat de zomer in aantocht is. 33 Zo moeten jullie ook weten, wanneer je dat alles ziet, dat het einde nabij is." (Matt. 24:32-33). Met "vijgenboom" wordt volgens vele theologen het volk der Israëlieten bedoeld.

• Matt. 24: 9 (christenen zullen worden vervolgd en gehaat): "9 Dan zal men jullie onderdrukken en doden, en jullie zullen door alle volken worden gehaat omwille van mijn naam."

• Matt. 24: 10 (De Grote Afval van gelovigen): "10 Velen zullen dan ten val komen, ze zullen elkaar verraden en elkaar haten.".Vele mensen vallen dus van hun geloof af.

• Matt. 24: 12 (wetteloosheid neemt toe en de liefde bekoelt): "12 En doordat de wetteloosheid toeneemt, zal bij velen de liefde bekoelen."
• Matt. 24: 4-5 + 23 (opkomst van vele valse profeten): "4 Jezus antwoordde hun: ‘Pas op dat niemand jullie misleidt. 5 Want er zullen velen komen die mijn naam gebruiken en zeggen: “Ik ben de messias,” en ze zullen veel mensen misleiden.". En in vers 23: "23 Als iemand dan tegen jullie zegt: “Kijk, dit is de messias,” of: “Daar is hij,” geloof dat dan niet."

Maar Jezus komt volgens de bijbel pas zichtbaar terug (bij de tweede Wederkomst) als het evangelie over de hele wereld is verspreid en iedereen dus de kans heeft gehad, zich te bekeren. Dat is één van de redenen dat sommige christenen proberen te evangeliseren in landen waar men nog vrij onbekend is met het levensverhaal van Jezus. In Matt. 24: 14 staat: "14 Pas als het goede nieuws over het koninkrijk in de hele wereld wordt verkondigd als getuigenis voor alle volken, zal het einde komen." Verder zullen de twee getuigen het evangelie nog verspreiden tijdens de regeerperiode van de antichrist en de Grote Verdrukking.

Jezus heeft verder in de bijbel gezegd dat eerst al die voortekenen moeten hebben plaatsgevonden voordat hij terugkeert: "34 Ik verzeker jullie: deze generatie zal zeker nog niet verdwenen zijn wanneer al die dingen gebeuren." (Matt. 24: 34). Dit slaat op De laatste generatie.

Ook in het Oude Testament vinden we een voorteken vóór de terugkomst van Jezus Christus: namelijk de terugkeer van het joodse volk naar hun eigen oorspronkelijke grondgebied. De zionisten geloven dat dit de huidige staat Israël is, en dat deze profetie dus in 1948 met de oprichting van de staat Israel in vervulling is gegaan. De tekst die hierover gaat luidt: "21“Dit zegt God, de HEER: Ik haal de Israëlieten weg bij de volken waar ze terechtgekomen zijn, ik zal ze overal vandaan bijeenbrengen en ze naar hun land laten terugkeren, en is te vinden in Ezechiël hoofdstuk 37, vers 21.

Bijbelse basis van de Opname

Dat een of meer mensen worden opgenomen in de hemel, is in de Bijbel geen eenmalige gebeurtenis. Er zijn zeven opnemingen ten hemel aan te wijzen, waarvan de opneming van de gemeente er één is, zij het de meest ingrijpende, omdat het om zoveel mensen tegelijk zal gaan.

Degenen die de leer van de opname aanhangen, beroepen zich vaak op de volgende teksten uit het Nieuwe Testament: 

• 1 Korintiërs 15:51-55: Ik zal u een geheim onthullen: wij zullen niet allemaal eerst sterven – toch zullen wij allemaal veranderd worden, in een ondeelbaar ogenblik, in een oogwenk, wanneer de bazuin het einde inluidt. Wanneer de bazuin weerklinkt, zullen de doden worden opgewekt met een onvergankelijk lichaam en zullen ook wij veranderen. Want het vergankelijke lichaam moet worden bekleed met het onvergankelijke, het sterfelijke lichaam met het onsterfelijke. En wanneer dit vergankelijke lichaam is bekleed met het onvergankelijke, dit sterfelijke met het onsterfelijke, zal wat geschreven staat in vervulling gaan: ‘De dood is opgeslokt en overwonnen.'
• Matteüs 24: 40-41: Dan zullen er twee op het land aan het werk zijn, van wie de een zal worden meegenomen en de ander achtergelaten. Van twee vrouwen die samen aan de molen draaien, zal de ene worden meegenomen en de andere achtergelaten.
• 1 Tessalonicenzen 4:15-17: Wij zeggen u met een woord van de Heer: wij, die in leven blijven tot de komst van de Heer, zullen de doden in geen geval voorgaan. Wanneer het signaal gegeven wordt, de aartsengel zijn stem verheft en de bazuin van God weerklinkt, zal de Heer zelf uit de hemel neerdalen. Dan zullen eerst de doden die Christus toebehoren opstaan, en daarna zullen wij, die nog in leven zijn, samen met hen worden weggevoerd op de wolken en gaan we de Heer in de lucht tegemoet. Dan zullen we altijd bij hem zijn

Paulus over de Opname

De apostel Paulus sprak hierover in de Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen in hoofdstuk 4 vers 13-18 (1 Tess. 4:13-18):

Want als wij geloven dat Jezus is gestorven en opgestaan, moeten wij ook geloven dat God door Jezus de doden naar zich toe zal leiden, samen met Jezus zelf (vers 14). Vervolgens schrijft Paulus, dat daarna de levenden weggevoerd zullen worden naar de hemel: Daarna zullen wij, die nog in leven zijn, samen met hen op de wolken in een oogwenk weggevoerd worden, de Here tegemoet in de lucht, en zó zullen wij altijd met de Here wezen (vers 17).

In hoofdstuk 5 vers 1-4 van de Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen staat dat Jezus terugkeert als een dief in de nacht: totaal onverwacht: "1 Broeders en zusters, ik hoef u niet te schrijven over het moment waarop dit zal gebeuren, 2 want u weet zelf maar al te goed dat de dag van de Heer komt als een dief in de nacht. 3 Als de mensen zeggen dat er vrede en veiligheid is, worden ze plotseling getroffen door de ondergang, zoals een zwangere vrouw door barensweeën. Vluchten is dan onmogelijk." (1 Tess. 5:1-4).

En in hoofdstuk 1, vers 10 van de eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen staat dat de opname van de gemeente plaatsvindt vóór de "Grote Verdrukking" door de antichrist: En uit de hemelen zijn Zoon te verwachten, die Hij uit de doden opgewekt heeft, Jezus, die ons verlost van de komende toorn. (1 Tess. 1:10).

In Matteüs hoofdstuk 24, vers 40-41 (Matt. 24: 40-41) wordt deze gebeurtenis, met een paar voorbeelden toegelicht:

Dan zullen er twee in het veld zijn, één zal aangenomen worden en één zal achtergelaten worden (vers 40). Twee vrouwen zullen aan het malen zijn met de molen, één zal aangenomen worden en één zal achtergelaten worden. (vers 41).

Hiermee wordt dus bedoeld, dat de ongelovige achterblijft en de gelovige naar de hemel zal stijgen en zal worden opgenomen.

Het precieze tijdstip van de opname van de gemeente staat niet in de Bijbel. Er staat zelfs in Matt. 24:36: "36 Niemand weet wanneer die dag en dat moment zullen aanbreken, ook de hemelse engelen en de Zoon niet, alleen de Vader weet het.". Dus zelfs Jezus weet niet wanneer het moment er is, alleen God (de Vader). Maar vele christenen geloven wel, dat het moment nabij is vanwege de vele tekenen die duiden op de eindtijd, zoals natuurrampen, oorlogen en geweld.

Na de Opname

Wanneer de gelovigen bij de hemel aankomen, zal daar de deur opengaan (Openbaringen 4, vers 1) en zal Jezus de boekrol met de zeven zegels openen (Openbaring hoofdstuk 5). Dit is het begin van vele rampen, oorlogen en epidemieën op aarde. Aan het einde van de Grote Verdrukking zullen de ware gelovige christenen die zijn opgenomen in de hemel, daar - volgens de Bijbel - de bruiloft van het Lam (Jezus) meemaken. Een beschrijving hiervan staat in Openbaringen hoofdstuk 19, vers 6-9: Halleluja! Want de Here, onze God, de Almachtige, heeft het koningschap aanvaard. Laten wij blij zijn en vreugde bedrijven en Hem de eer geven, want de bruiloft van het Lam is gekomen en zijn bruid heeft zich gereedgemaakt; en haar is gegeven zich met blinkend en smetteloos fijn linnen te kleden, want dit fijne linnen zijn de rechtvaardige daden der heiligen.

Volgens deze verhalen zullen de op aarde achtergebleven mensen geconfronteerd worden met de antichrist, die een leugen zal verspreiden onder hen over de verdwijning van zoveel mensen over de hele wereld. Dit wordt beschreven in de Tweede brief van Paulus aan de Tessalonicenzen hoofdstuk 2, vers 9-12: Daarentegen is diens komst naar de werking des satans met allerlei krachten, tekenen en bedrieglijke wonderen, en met allerlei verlokkende ongerechtigheid, voor hen, die verloren gaan, omdat zij de liefde tot de waarheid niet aanvaard hebben, waardoor zij hadden kunnen behouden worden. En daarom zendt God hun een dwaling, die bewerkt, dat zij de leugen geloven, opdat allen worden geoordeeld, die de waarheid niet geloofd hebben, doch een welgevallen hebben gehad in de ongerechtigheid (2 Tess. 2:9-12). Na een periode van valse vrede (schijnvrede) van 3½ jaar, zal de Grote Verdrukking aanbreken, die eveneens 3½ jaar zal duren.

De antichrist, die volgens de Bijbel vóór de opname van de gemeente nog zal worden tegengehouden (weerhouden) door de nog aanwezige ware gelovige christenen, heeft na de Opname vrij spel om de achtergebleven ongelovigen voor zich te winnen. Dit staat beschreven in de Tweede brief van Paulus aan de Tessalonicenzen hoofdstuk 2, vers 7-8:

"7 Hoewel in het verborgene de wetteloosheid nu al werkzaam is, moet eerst degene die hem tegenhoudt verdwijnen. 8 Pas dan verschijnt hij – en dan zal de Heer Jezus hem doden met de adem van zijn mond en vernietigen door de aanblik van zijn komst." (2 Tess. 2:7-8).

Overigens is het voor de achtergebleven mensen op Aarde nog steeds mogelijk om tot bekering te komen en christen te worden. Dit zal echter in het geheim moeten gebeuren door de vervolgingen die de antichrist ontketent tegen alles wat God en Christus wil vereren. De meeste na de Opname bekeerde nieuwe gelovigen zullen dan ook de marteldood sterven. Bij de definitieve wederkomst van Christus, als hij de antichrist doodt en zijn Duizendjarig rijk vestigt, zullen deze martelaren opstaan uit de dood en hun beloning, voor hun trouw tot in de dood, ontvangen.

Geschiedenis van de leer van de Opname

In het Nieuwe Testament lezen we dat de eerste christenen een levendige toekomstverwachting hadden. Ze verwachtten ieder moment opgenomen te worden om 'bij de Heer te zijn'. Maar naarmate de tijd vorderde en vooral nadat het christendom tenslotte geaccepteerd werd door de Romeinen, verminderde dat verlangend uitzien. Het christendom werd een gevestigde instelling die zich meer met het heden bezighield. De wederkomst met daarin besloten de opname verdween naar de achtergrond. Een opleving van de verwachting van de opname kwam weer tevoorschijn tijdens en na de Reformatie. De term 'opname' (Eng. rapture) kwam vooral in gebruik door de leer van John Nelson Darby. Ook de opkomst van het premillennialisme en het dispensationalisme aan het einde van de 19e eeuw hangt hiermee samen.

Tegenwoordig wordt de leer van de opname vooral aangehangen in evangelische en charismatische kringen, in de Vergadering van gelovigen en bij het baptisme. De meeste leden van de Rooms-katholieke kerk en aanhangers van het protestantisme accepteren het denkbeeld van een opname waarin sommigen in de hemel opgenomen worden voor het einde van de wereld. Deze leer kwam pas op omstreeks 1800; daarom behoort het niet tot de Apostolische traditie. De meeste katholieken en protestanten interpreteren 1 Tessalonicenzen 4:16-17 letterlijk: ze beweren dat de opname onmiddellijk gevolgd wordt door de algemene opstanding op de oordeelsdag. Dan zullen de levenden en de zojuist opgestane doden Christus ontmoeten als hij vanuit de hemel komt om de aarde te oordelen. Zij zien de opname als een detail in het licht van de tweede komst van Christus. De Oosters-orthodoxe Kerk accepteert de leer van de afzonderlijke opname niet, omdat zoiets nooit door hun bisschoppen is onderwezen.

De leer van de Opname wordt vaak besproken bij evangelische en pinkstergemeentes, met name in de Verenigde Staten. Volgens hen komt Christus naar de Aarde terug ' in de lucht ', vlak voor het begin van de wereldwijde heerschappij van de antichrist, om de christelijke gemeenschap (ook gemeente genaamd) weg te nemen (te evacueren) van de aarde om hen de vervolgingen te besparen die de antichrist zal ontketenen. Voor de achtergebleven 'ongelovigen' zal het zijn alsof miljoenen mensen plotseling 'in het niets' zijn verdwenen. In de hemel zullen deze christenen samen met de herrezen christenen, hun beloning, groot of klein, ontvangen naarmate van hun trouw en standvastigheid tijdens hun leven aan de leringen van Jezus. Hun woonplaats zal zijn het Nieuwe Jeruzalem. Dit wordt in het Nieuwe Testament de eerste opstanding genoemd. Ondertussen zal op aarde de eindtijd in volle hevigheid losbarsten.

Kritiek

Sommige christenen vinden dat de Opname niet duidelijk genoeg is uitgedrukt in de Bijbel. In plaats daarvan berust de leer volgens hen op een niet-samenhangend geheel van Bijbelverzen. Critici zijn ook van mening dat wanneer de leer van de opname zo belangrijk zou zijn, Jezus daar meer en duidelijker aandacht aan zou hebben besteed.

De Opname in literatuur en films

Vooral in de VS wordt er veel aandacht besteed door o.a. Hal Lindsey en andere chiliasten, in films, boeken, websites en discussieforums, aan de naderende rapture van de 'ware' gelovigen.

De pocket-serie De laatste bazuin (uit het Engels vertaald en in die taal getiteld "Left Behind" hetgeen 'achtergelaten' betekent) van de Amerikaanse schrijvers Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins is een dertiendelig geromantiseerd verhaal over de eindtijd, die begint met de Opname. De titels zijn: Verlaten, Tegenstand, Nicolae, Oogst, Apollyon, Moord, Bezeten, Merkteken, Ontheiligd, Standvastig, Armageddon, Wederkomst en het Koninkrijk komt. De serie is ook verfilmd onder de titel Left Behind, waarvan inmiddels drie delen zijn verschenen: Left Behind: The Movie (2000), Left Behind II: Tribulation Force (2002) en Left Behind: World at War (2005).

De christelijke Amerikaanse speelfilms The Moment After en het vervolg daarop The Moment After 2: The Awakening gaan vooral over de nasleep van de opname van de gemeente.

Meer informatie

Dato Steenhuis, Opname van de gemeente: wanneer is dat? Lezing gehouden op 11 sept. 2008 in Dinxperlo, Nederland. Geluidsbestand in mp3-formaat. Duur: 58 minuten.

Hal Lindsey, De Heer tegemoet (Utrecht: Novapress, 1983). Pagina's: 159. Behandelt de bijbelse voorzeggingen over de opname van de ware gelovigen en verdedigt de opvatting dat de opname vóór de 70ste jaarweek van Daniël zal plaatsvinden. Bespreekt ook het midden- en post-tribulationalisme. 

Charles C. Ryrie, What You Should Know About the Rapture (Chicago: Moody Press, 1981).