Pest (ziekte)

Pest is een plotseling optredende, snel verlopende besmettelijke ziekte die veel slachtoffers maakt en vooral voorkomt als builenpest en longpest. In de Bijbel komt de pest voor.

Slachtoffer van de pest (nagespeeld).

Synoniemen zijn pestziekte en pestilentie.

Hebreeuwse woord. Het Hebreeuwse woord dat met 'pest', 'pestziekte' of 'pestilentie' is vertaald דבר, deber, dat betekent: 1) pest, of 2) veepest, veeziekte. Het woord komt 49x voor in het Oude Testament. Het Strongnummer is 01698. De Statenvertaling zet in het Nederlands over door: pestilentie (43x), pest (6x). De NBG51-vertaling heeft: pest (48x), pestziekten (1x, Hos 13:14). De Engelse King James vertaling heeft: pestilence (47x), plagues (1x), murrain (1x).

De eerste keer dat de pest (Hebr. deber) in de Bijbel genoemd wordt is in Exodus 5:3

Ex 5:1 En daarna gingen Mozes en Aaron heen, en zeiden tot Farao: Alzo zegt de HEERE, de God van Israel: Laat Mijn volk trekken, dat het Mij een feest houde in de woestijn! Ex 5:2 Maar Farao zeide: Wie is de HEERE, Wiens stem ik gehoorzamen zou, om Israel te laten trekken? Ik ken den HEERE niet, en ik zal ook Israel niet laten trekken. Ex 5:3 Zij dan zeiden: De God der Hebreen is ons ontmoet; zo laat ons toch heentrekken, den weg van drie dagen in de woestijn, en den HEERE, onzen God, offeren, dat Hij ons niet overkome met pestilentie, of met het zwaard. (SV)

Hoofdsoorten. De meest voorkomende vorm van pest is de builenpest, die wordt veroorzaakt door een bacil (Yersinia Pestis) en overgebracht door de rattenvlo. Zonder behandeling sterft bijna 40% van de patienten. De meeste slachtoffers van de builenpest sterven binnen drie tot vijf dagen na de eerste symptomen.

Mogelijk was de Zwarte Dood, een epidemische ziekte die van 1347 tot 1351 Europes teisterde en wereldwijd 75 tot 100 miljoen mensenlevens eiste, een builenpestepidemie.

De tweede belangrijkste soort pest is de longpest, één van de gevaarlijkste infectieziekten. Longpest wordt evenals builenpest veroorzaakt door de bacil Yersinia Pestis, die, overgedragen door hoesten of niezen, direct in de longen belandt. Zonder behandeling leidt de ziekte na de eerste symptomen meestal binnen 48 uur tot de dood. Longpest kan meestal effectief bestreden worden met antibiotica.

Dieren. Pest kan ook onder dieren voorkomen (veepest, varkenspest), zoals tijdens de plagen in Egype:

Ps 78:50 Hij woog een pad voor Zijn toorn; Hij onttrok hun ziel niet van den dood; en hun gedierte gaf Hij aan de pestilentie over. (SV)

Pest als straf

Pest kan door God als straf of tuchtmiddel worden gezonden. In de geschiedenis van de plagen van Egypte, bij de vijfde plaag, zien wij hoe spoedig de pest kan optreden, in dit geval onder het vee (veepest):

Ex 9:1 Daarna zeide de HEERE tot Mozes: Ga in tot Farao, en spreek tot hem: Alzo zegt de HEERE, de God der Hebreen: Laat Mijn volk trekken, dat het Mij diene. Ex 9:2 Want zo gij hen weigert te laten trekken, en gij hen nog met geweld ophoudt, Ex 9:3 Zie, de hand des HEEREN zal zijn over uw vee, dat in het veld is, over de paarden, over de ezelen, over de kemelen, over de runderen, en over het klein vee, door een zeer zware pestilentie. Ex 9:4 En de HEERE zal een afzondering maken tussen het vee der Israelieten, en tussen het vee der Egyptenaren, dat er niets sterve van al wat van de kinderen Israels is. Ex 9:5 En de HEERE bestemde een zekeren tijd, zeggende: Morgen zal de HEERE deze zaak in dit land doen. Ex 9:6 En de HEERE deed deze zaak des anderen daags; en al het vee der Egyptenaren stierf; maar van het vee der kinderen Israels stierf niet een. Ex 9:7 En Farao zond er heen, en ziet, van het vee van Israel was niet tot een toe gestorven. Doch het hart van Farao werd verzwaard, en hij liet het volk niet trekken. (SV)

De pest is een van de vloeken die Israël zou treffen als dit volk ongehoorzaam zou zijn:

De 28:21 De HEERE zal u de pestilentie doen aankleven, totdat Hij u verdoe van het land, waar gij naar toe gaat, om dat te erven. (SV)

De pest is een van de vier zware straffen die God toepast: het zwaard (oorlog, strijd), de honger (gebrek aan voedsel), het boos gedierte (dierenplaag) en de pest (ziekte). Eze. 5:12; 14:21; 2 Kron. 20:9; Jer. 14:12; 21:6-9.

Eze 14:21 Want alzo zegt de Heere HEERE: Hoeveel te meer als Ik mijn vier boze gerichten, het zwaard, en den honger, en het boze gedierte, en de pestilentie gezonden zal hebben tegen Jeruzalem, om daaruit mensen en beesten uit te roeien! (SV)

Jer 14:12 Ofschoon zij vasten, Ik zal naar hun geschrei niet horen, en ofschoon zij brandoffer en spijsoffer offeren, Ik zal aan hen geen welgevallen hebben; maar door het zwaard, en door den honger, en door de pestilentie zal Ik hen verteren.

God gaf bij monde van de profeet Gad aan David de keuze tussen drie plagen, waaronder de pest:

2Sa 24:13 Zo kwam Gad tot David, en maakte het hem bekend, en zeide tot hem: Zal u een honger van zeven jaren in uw land komen? Of [wilt] gij drie maanden vlieden voor het aangezicht uwer vijanden, dat die u vervolgen? Of dat er drie dagen pestilentie in uw land zij? Merk nu, en zie toe, wat antwoord ik Dien zal wederbrengen, Die mij gezonden heeft. 2Sa 24:15 Toen gaf de HEERE een pestilentie in Israel, van den morgen af tot den gezetten tijd toe; en er stierven van het volk, van Dan tot Ber–seba toe, zeventig duizend mannen. (SV)

1Kr 21:14 De HEERE dan gaf pestilentie in Israel; en er vielen van Israel zeventig duizend man. (SV)

De profeet Ezechiel kondigde namens God aan dat een derde van de inwoners van Jeruzalem als straf door de pest zouden omkomen:

Eze 5:12 Een derde deel van u zal van de pestilentie sterven, en zal door honger in het midden van u te niet worden; en een derde deel zal in het zwaard vallen rondom u; en een derde deel zal Ik in alle winden verstrooien, en Ik zal het zwaard achter hen uittrekken. Eze 5:17 Ja, honger en boos gedierte, die u van kinderen beroven zullen, zal Ik over u zenden; ook zal pestilentie en bloed onder u omgaan; en het zwaard zal Ik over u brengen; Ik, de HEERE, heb [het] gesproken! (SV)

Ook de profeet Jeremia kondigt Jeruzalem de pest aan:

Jer 21:6 En Ik zal de inwoners dezer stad slaan, zowel de mensen als de beesten; door een grote pestilentie zullen zij sterven. Jer 21:7 En daarna spreekt de HEERE, zal Ik Zedekia, den koning van Juda, en zijn knechten, en het volk, en die in deze stad overgebleven zijn van de pestilentie, van het zwaard en van den honger, geven in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, en in de hand hunner vijanden, en in de hand dergenen, die hun ziel zoeken; en hij zal ze slaan met de scherpte des zwaards; hij zal ze niet sparen, noch verschonen, noch zich ontfermen. Jer 21:8 En tot dit volk zult gij zeggen: Zo zegt de HEERE: Ziet, Ik stel voor ulieder aangezicht den weg des levens en den weg des doods. Jer 21:9 Die in deze stad blijft, zal sterven door het zwaard, of door den honger, of door de pestilentie; maar die er uitgaat en valt tot de Chaldeen, die ulieden belegeren, die zal leven, en zijn ziel zal hem tot een buit zijn. (SV)

Helaas leidt zo'n zware straf of correctie niet altijd tot bekering:

Am 4:10 Ik heb de pestilentie onder ulieden gezonden, naar de wijze van Egypte; Ik heb uw jongelingen door het zwaard gedood, en uw paarden gevankelijk laten wegvoeren; en Ik heb den stank uwer heirlegeren zelfs in uw neus doen opgaan; nochtans hebt gij u niet bekeerd tot Mij, spreekt de HEERE.

Bevrijding en bewaring

Voor koning Salomo was eventuele pest onder het volk een reden om God aan te roepen en om verlossing te bidden. Koning Josafat van Juda herinnert daaraan:

2Kr 20:9 Indien over ons [enig] kwaad komt, het zwaard des oordeels, of pestilentie, of honger, wij zullen voor dit huis, en voor Uw aangezicht staan, dewijl Uw Naam in dit huis is; en wij zullen uit onze benauwdheid tot U roepen, en Gij zult verhoren en verlossen. (SV)

Ps 91:3 Want Hij zal u redden van den strik des vogelvangers, van de zeer verderfelijke pestilentie. Ps 91:4 Hij zal u dekken met Zijn vlerken, en onder Zijn vleugelen zult gij betrouwen; Zijn waarheid is een rondas en beukelaar. Ps 91:5 Gij zult niet vrezen voor den schrik des nachts, voor den pijl, die des daags vliegt; Ps 91:6 Voor de pestilentie, die in de donkerheid wandelt; voor het verderf, dat op den middag verwoest. Ps 91:7 Aan uw zijden zullen er duizend vallen, en tien duizend aan uw rechterhand; tot u zal het niet genaken. Ps 91:8 Alleenlijk zult gij het met uw ogen aanschouwen; en gij zult de vergelding der goddelozen zien. Ps 91:9 Want Gij, HEERE! zijt mijn Toevlucht! Den Allerhoogste hebt gij gesteld tot uw Vertrek; Ps 91:10 U zal geen kwaad wedervaren, en geen plage zal uw tent naderen. Ps 91:11 Want Hij zal Zijn engelen van u bevelen, dat zij u bewaren in al uw wegen. Ps 91:12 Zij zullen u op de handen dragen, opdat gij uw voet aan geen steen stoot. Ps 91:13 Op den fellen leeuw en de adder zult gij treden, gij zult den jongen leeuw en den draak vertreden. Ps 91:14 Dewijl hij Mij zeer bemint, [spreekt] [God], zo zal Ik hem uithelpen; Ik zal hem op een hoogte stellen, want hij kent Mijn Naam. Ps 91:15 Hij zal Mij aanroepen, en Ik zal hem verhoren; in de benauwdheid zal Ik bij hem zijn. Ik zal er hem uittrekken, en zal hem verheerlijken. Ps 91:16 Ik zal hem met langheid der dagen verzadigen, en Ik zal hem Mijn heil doen zien. (SV)

Aan de kinderen van Efraïm geeft God de belofte:

Hos 13:14  Ik zal hen verlossen uit de macht van het graf. Ik zal hen vrijkopen uit de dood. Dood, waar zijn uw pestziekten? Graf, waar is uw verderf? Berouw verbergt zich voor Mijn ogen! (HSV)

Eindtijd

De Heer Jezus voorzegde dat in de tijd die kort voor zijn toekomstige verschijning voorafgaat, de pest zal voorkomen, samen met andere rampen en vreselijke dingen.

Lu 21:11 En grote aardbevingen en in verschillende plaatsen hongersnoden en pest zullen er zijn, en er zullen vreselijke dingen en grote tekenen van de hemel zijn.

De profeet Habakuk sprak:

Hab 3:3 God kwam van Theman, en de Heilige van den berg Paran. Sela. Zijn heerlijkheid bedekte de hemelen, en het aardrijk was vol van Zijn lof. Hab 3:4 En er was een glans als des lichts, Hij had hoornen aan Zijn hand, en aldaar was Zijn sterkte verborgen. Hab 3:5 Voor Zijn aangezicht ging de pestilentie, en de vurige kool ging voor Zijn voeten henen. Hab 3:6 Hij stond, en mat het land, Hij zag toe, en maakte de heidenen los, en de gedurige bergen zijn verstrooid geworden; de heuvelen der eeuwigheid hebben zich gebogen; de gangen der eeuw zijn Zijne. (SV)

Bij vierde zegel in het laatste Biijbel doden de Dood en de Hades 'met de dood'. Velen lezen hiervoor de pest, daar de vier strafgerichten genoemd schijnen te worden (vgl. Ezech. 14: 21).

Opb 6:8  En ik zag en zie, een bleekgroen paard, en hij die erop zat, zijn naam was de dood en de hades volgde hem; en hun werd macht gegeven over het vierde deel van de aarde om te doden met het zwaard en met honger en met de dood en door de wilde dieren van de aarde. (Telos)

Meer weten

Plagues & Disease Kill Billions - Mark Hitchcock - Truth To Go. Youtube.comn: 100huntley, 21 juni 2010. Duur: 4 min. 6 sec.

Bronnen

Hebreeuws-Nederlands Lexicon; op basis van Strong-coderingen. Onderdeel van de Online Bible, een uitgave van Importantia. Het is gebaseerd op het Engelstalige Online Bible Hebrew-Englisch Lexicon van Larry Pierce.

Artikel Builenpest op Wikipedia.nl

Artikel Longpest op Wikipedia.nl

Artikel Zwarte Dood op Wikipedia.nl