Lepra: verschil tussen versies
k
geen bewerkingssamenvatting
(Artikel van Melaatsheid overgenomen, ga ik inperken tot lepra) |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
'''Lepra''' is een besmettelijke huid- en zenuwziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie ''Mycobacterium leprae'' of ''Mycobacterium lepromatosis''.
[[Bestand:Lepers, Tahiti (1898).jpg|miniatuur|584x584px|Melaatsen]]'''Woorden.''' In de Griekse grondtaal van het Nieuwe Testament en in de oude Griekse vertaling van het Oude Testament (Septuagint) heet zij in het Grieks ''lepra.'' Van het Griekse ''lepra'' komt het Latijnse woord ''leprosus'' (= melaats), komt het Nederlandse woord ''leproos'', d.i. iem. die aan lepra lijdt, een melaatse. In de middeleeuwen was het woord ‘melaatsheid’ of ‘lazerij’ gebruikelijk<ref name=":4">Daan van Leeuwen, 'Leven buiten de stadsmuren. De wijze van functioneren van het goudse leprooshuis in de late middeleeuwen', in: [https://www.diegoude.nl/wp-content/uploads/2015/08/Tidinge-augustus-2013.pdf Tidinge van die Goude, aug. 2013](pdf).</ref>. ▼
Lepra is een van de ziekten die aangeduid werden met ''[[melaatsheid]]''. In veel culturen rust een stigma op mensen die lijden aan lepra.
▲Over melaatsheid in de Bijbel, zie [[Melaatsheid]] voor het hoofdartikel.[[Bestand:Lepers, Tahiti (1898).jpg|miniatuur|584x584px|
In de late middeleeuwen ontstaan leprooshuizen, ook genoemd ‘leprozerieën’ of ‘lazarushuizen’. Lazarus gold in het bijgeloof als de beschermheilige van de leprozen. In de geschiedenis van Lazarus en de rijke man, door Jezus verteld (Luc. 16:19-31), is Lazarus een arme man, wiens huid overdekt is met zweren <blockquote>''Lu 16:20 Nu lag er ook een arme, genaamd Lazarus, aan zijn voorpoort, vol zweren, Lu 16:21 begerig zich te verzadigen met wat van de tafel van de rijke viel; maar zelfs de honden kwamen zijn zweren likken.'' (Telos) </blockquote>De geschiedenis vertelt niet dat Lazarus melaats was. Toch is hij een symbool voor leprapatiënten geworden. ▼
▲In de late middeleeuwen ontstaan leprooshuizen, ook genoemd ‘leprozerieën’ of ‘lazarushuizen’. Lazarus gold in het bijgeloof als de beschermheilige van de leprozen. In de geschiedenis van Lazarus en de rijke man, door Jezus verteld (Luc. 16:19-31), is Lazarus een arme man, wiens huid overdekt is met zweren <blockquote>''Lu 16:20 Nu lag er ook een arme, genaamd Lazarus, aan zijn voorpoort, vol zweren, Lu 16:21 begerig zich te verzadigen met wat van de tafel van de rijke viel; maar zelfs de honden kwamen zijn zweren likken.'' (Telos) </blockquote>De geschiedenis vertelt niet dat Lazarus melaats was. Toch is hij een symbool voor leprapatiënten geworden.
Lepra wordt ook wel genoemd 'de ziekte van Hansen', omdat de Noorse arts Armauer Hansen de leprabacterie ''Mycobacterium leprae'' in 1873 ontdekte.
Regel 34 ⟶ 35:
'''Behandeling.''' Lepra is te genezen door een cocktail van antibiotica die gedurende langere tijd dagelijks ingenomen moet worden, in geval van paucibacillaire lepra (PB) 6 maanden, en in geval van multibacillaire lepra (MB) 12 maanden. De medicatie doodt de leprabacteriën en stopt de infectie.<ref name=":1">[https://www.leprastichting.nl/wat-is-lepra/ Wat is lepra?], Leprastichting.nl. Geraadpleegd 16 okt. 2020.</ref> Het kan een half tot 2 jaar duren voor alle bacteriën zijn gedood<ref>[https://www.leprazending.nl/is-lepra-besmettelijk Is lepra besmettelijk], Leprazending.nl. Geraadpleegd op 16 okt. 2020</ref>. Verder kan hersteloperaties uitvoeren en revalidatie toepassen.
[[Bestand:GROUP OF ARAB LEPERS PHOTOGRAPHED DURING THE OTTOMAN ERA OUTSIDE THE WALLS OF THE OLD CITY OF JERUSALEM NEAR THE TOMB OF MIRIAM. צילום נדיר של קבוצת מצורעים ערבים, מחוץ לחומות.jpg|miniatuur|588x588px|Arabische melaatsen bedelend buiten Jeruzalem (1910).]]▼
▲[[Bestand:GROUP OF ARAB LEPERS PHOTOGRAPHED DURING THE OTTOMAN ERA OUTSIDE THE WALLS OF THE OLD CITY OF JERUSALEM NEAR THE TOMB OF MIRIAM. צילום נדיר של קבוצת מצורעים ערבים, מחוץ לחומות.jpg|miniatuur|588x588px|Arabische melaatsen bedelend buiten Jeruzalem (1910).]]
==Jezus en melaatsen==
Regel 75 ⟶ 41:
<blockquote>''Mt 8:1 Toen Hij nu van de berg was afgedaald, volgden Hem vele menigten. Mt 8:2 En zie, een melaatse kwam naar Hem toe en huldigde Hem en zei: Heer, als U wilt, kunt U mij reinigen. Mt 8:3 En Hij strekte zijn hand uit, raakte hem aan en zei: Ik wil, word gereinigd! En terstond werd hij van zijn melaatsheid gereinigd. Mt 8:4 En Jezus zei tot hem: Let erop dat u niemand iets zegt; maar ga heen, toon u aan de priester en offer de gave die Mozes heeft geboden, hun tot een getuigenis.'' (Telos)</blockquote>
==Geschiedenis==
Enkele feiten uit de geschiedenis.
'''1e eeuw.''' Jezus Christus, de Zoon van God, verkondigt het evangelie van het koninkrijk van God en geneest tal van ziekten, waaronder melaatsen
De Joodse geschiedschrijver [[Flavius Josephus]] (37 — ca. 100 n.C.), die leefde in de tijd vlak na Jezus, schreef: ‘Zij wier lichamen door lepra waren aangetast, werden door Mozes uit de stad verbannen (…) Zij hebben met niemand omgang en onderscheiden zich in niets van doden’ <ref>''Joodse Oudheden'', 3.11.3. Aangehaald in: René van Loon, ''Levend bewijs!'' Rotterdam: Opstandingskerk, 7 jan. 2018. Preek naar aanleiding van Leviticus 13: 45-46 en 14: 1-20 en Mattheüs 7:28 - 8:4 (kerntekst: 8: 4)</ref>
'''Middeleeuwen.''' Voornamelijk tussen 1100 en 1600 komt melaatsheid in de Europese samenleving veel voor<ref name=":4" />. In de 2e helft van de 13e is de ziekte op haar hoogtepunt<ref name=":4" />.
Ze wordt als ongeneeslijk beschouwd. Artsen menen dat je melaats kan worden door het eten van peper, knoflook of vlees van zieke varkens. Ook wordt wel gedacht dat de ziekte een straf van God is. Een hoogleraar in de geschiedenis der geneeskunde schreef over de melaatsheid in de Middeleeuwen: “De angst voor alle andere ziekten bij elkaar viel in het niet bij de dodelijke angst voor melaatsheid. Zelfs de Zwarte Dood veroorzaakte niet zo’n verschrikkelijke angst.” <ref name=":3">Citaat van George Rosen, aangehaald in: Ben Hobrink, 'Dokters, was u handen!', in: IDDG (In Dienst de Genezing), dec. 2012. IDDG is het tijdschrift van de [[Christian Medical Fellowship Nederland]]. </ref> De geneesmeester bedachten van alles, maar ze vonden geen geneesmiddel. Daarom nam de Kerk de taak op zich om de melaatsheid te bestrijden<ref name=":2">Ben Hobrink, [https://www.youtube.com/watch?v=odLZE6rc3zY Melaatsheid]. Youtube.com: Ben Hobrink, 19 juli 2013. Duur: 4 min 27 sec.</ref>. Zij gingen ervan uit dat melaatsheid een besmettelijke ziekte was, zoals beschreven in het Oude Testament. Zij volgde daarbij de voorschriften uit Leviticus. “Als melaatsheid was geconstateerd, werd de patiënt afgezonderd en uit de gemeenschap gestoten (…) De voorschriften uit Leviticus volgend, nam de kerk de taak op zich om de melaatsheid te bestrijden (…) Het was het eerste grote wapenfeit in profylaxe, namelijk de systematische uitroeiing van een ziekte,” aldus de medisch historicus<ref name=":3" />.
Door de terugkomst van de kruisvaders, de hernieuwde handelscontacten met het Nabij Oosten en de verstedelijking (bevolkingsgroei in de steden) groeit lepra snel uit tot een epidemie. De stadsbesturen zien zich genoodzaakt iets te doen tegen het toenemend aantal melaatsen in de stad. De besturen maken vooral gebruik van de bestaande regels die gericht zijn op de isolatie van leprozen en gebaseerd zijn op de wetten van Mozes uit Leviticus 13.
Regel 116 ⟶ 68:
'''1873.''' De Noorse arts Armauer Hansen ontdekt de leprabacterie ''Mycobacterium leprae''. Naar hem wordt lepra ook wel genoemd 'de ziekte van Hansen'.
'''1891.'''
[[Bestand:Distribution of leprosy around the world Wellcome L0032805.jpg|geen|miniatuur|1225x1225px|Verspreiding van melaatsheid in de wereld in het jaar 1891. In West-Europa komt melaatsheid vooral in Noorwegen voor.]]
Regel 139 ⟶ 91:
[https://www.leprastichting.nl/wat-is-lepra/ Wat is lepra?], Leprastichting.nl
Daan van Leeuwen, 'Leven buiten de stadsmuren. De wijze van functioneren van het goudse leprooshuis in de late middeleeuwen', in: [https://www.diegoude.nl/wp-content/uploads/2015/08/Tidinge-augustus-2013.pdf Tidinge van die Goude, aug. 2013](pdf). Beschrijft de geschiedenis van het Goudse leprozenhuis.
▲Daan van Leeuwen, 'Leven buiten de stadsmuren. De wijze van functioneren van het goudse leprooshuis in de late middeleeuwen', in: [https://www.diegoude.nl/wp-content/uploads/2015/08/Tidinge-augustus-2013.pdf Tidinge van die Goude, aug. 2013](pdf). Beschrijft de geschiedenis van het Goudse leprozenhuis.
==Voetnoten==
|