Vaccin tegen SARS-CoV-2: verschil tussen versies
k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 24:
* verzwakt vaccin: Vidprevtyn van Sanofi (FR)/GlaxoSmithKline (VK)<ref name=":2" />, bevat een synthetisch (recombinant) stekeleiwit.
* geïnactiveerd vaccin: VLA2001 van Valneva (AT/FR); Sinovac, ook bekend als Coronavac (China); Sinopharm (Vero cell)(China).
Men kan de vaccins verdelen in twee hoofdgroepen: de moderne genetische (DNA- en mRNA-) vaccins en de traditioneel ontwikkelde, niet-genetische vaccins.
Een andere verdeling van de vaccins, in drieën, is<ref name=":19">Zie bericht van Pieter Borger op Twitter.com dd. 12 okt 2021: https://twitter.com/BorgerPieter/status/1447898804435492868</ref>:
# Eiwit-vaccins: vaccins gebaseerd op eiwit: normale of klassieke vaccins gebaseerd op het geïnactiveerde of verzwakte virus; nieuwere vaccins gebaseerd op synthetische virus-eiwitten.
Regel 34:
== Genetische vaccins ==
Genetische vaccins bevatten een genetische code van het te bestrijden virus. De code komt in je eigen lichaamscellen terecht en zet de cellen aan tot vervaardiging van een virusdeeltje, een lichaamsvreemde stof.
De benaming 'vaccin' voor ''genetische'' vaccins is omstreden, omdat dit soort vaccins ''gentechnologische'' middelen zijn en heel anders werken dan de klassieke vaccins. Bij een klassieke vaccinatie wordt een 'antigen' (afkorting van '<u>anti</u>body <u>gen</u>erator' = antilichamenverwekker) ingespoten, eiwitten die de aanmaak van antistoffen uitlokken. DNA en rNA lokken, normaliter<ref>Bij bepaalde autoimmuunziekten echter hebben mensen antilichamen tegen DNA. Aldus moleculair geneticus Pieter Borger, bericht op Twitter.com, 4 feb. 2022, https://twitter.com/BorgerPieter/status/1489555674271002624</ref>, niet de aanmaak van antistoffen uit. "DNA en RNA vaccins kunnen dus per definitie geen vaccins zijn", aldus een moleculair geneticus<ref name=":22">Pieter Borger, bericht op Twitter.com, 4 feb. 2022, https://twitter.com/BorgerPieter/status/1489555674271002624</ref>. De kwestie is terminologisch. Als men 'vaccin' met Van Dale definieert als "(medisch) preparaat waarmee tegen een ziekte wordt ingeënt", dan vallen de genetische vaccins daar ook onder. Als men het begrip 'vaccin' echter bepaalt als "afgezwakte ziekteverwekker die wordt ingespoten tegen een ziekte", dan vallen genetische vaccins daar niet onder.
=== Recombinant vectorvaccins ===
Regel 42 ⟶ 44:
'''Werking.''' In tegenstelling tot mRNA-vaccins zijn DNA-vectorvaccins ontworpen om de kern van een menselijke cel in te gaan, waar zich het menselijke DNA bevindt. In de kern wordt op grond van het virale DNA het virale RNA aangemaakt, dat de celkern verlaat en de ribosomen in de cel aanzet tot de productie van het stekeleiwit. Dit eiwit wordt vervolgens buiten de cel gebracht en lokt een immuunreactie uit.<ref name=":2" />
De techniek van een recombinant vectorvaccin is nogal nieuw en niet degelijk onderzocht (feb. 2021)<ref name=":13" /><ref>Over DNA-vaccins, zie https://en.wikipedia.org/wiki/DNA_vaccine</ref>. De kans bestaat dat het virale DNA wordt opgenomen in het DNA van de menselijke cel<ref name=":16">[[Peter Borger]], https://twitter.com/BorgerPieter/status/1380088350539927554, 8 april 2021. </ref>. Adenovirussen en de DNA-vectorvaccins daarop gebaseerd worden in ongeveer 1
</ref><ref name=":18">[https://www.youtube.com/watch?v=Iok0uK4flPI&t=5m45s Biologe Clemens Arvay deckt auf: So funktionieren die Medien]! Youtube.com: RPP Institut, 29 jan. 2021.</ref>. "Na gevaccineerd te zijn met een DNA-vectorvaccin heeft iemand zeker ergens in zijn lichaam een genetisch veranderde cel"<ref name=":16" />. Een verandering van het menselijk genoom in cellen kan trouwens ook gebeuren door een virale infectie<ref name=":18" />. Wellicht zal de genetisch veranderde cel sterven ([https://nl.wikipedia.org/wiki/Apoptose apoptose]). Zo niet, dan kunnen zich op den duur onverwachte afwijkingen manifesteren in het zenuwstelsel, het afweersysteem of de stofwisseling<ref name=":17">Peter Borger, https://twitter.com/BorgerPieter/status/1339516643949629440, 17 dec. 2020.</ref>. Denk bijvoorbeeld aan kanker<ref name=":18" />. DNA-vector vaccines zijn hierop niet onderzocht (stand 8 april 2021)<ref name=":16" />. Daarom is het, aldus een moleculair geneticus<ref name=":16" />, sterk af te raden om een dergelijk vaccin te nemen.
Regel 52 ⟶ 54:
Een mRNA- of RNA-vaccin brengt mRNA voor de aanmaak van het stekeleiwit van het virus in menselijke cellen. Het lichaam herkent onmiddellijk het aangemaakte eiwit als lichaamsvreemd en activeert afweercellen om er antilichamen en T-cellen tegen te produceren.
Drie uren na de bekendwording van de genetische code van het virus werd met de ontwikkeling van mRNA-vaccins begonnen. Het stekeleiwit is een goede ingang, zo wist men al, voor vaccineren<ref name=":6" />. De mRNA-techniek wordt voor het eerst breed toegepast voor vaccins die aan mensen worden gegeven. Het mRNA-vaccin van Pfizer/BioNTech is getest op meer dan 20.000 mensen, die ermee zijn ingeënt<ref name=":3">[https://www.youtube.com/watch?v=QfMufkTBBdM Erasmus MC vaccinatie Q&A.] Youtube.com: Erasmus MC, 6 jan. 2021. Duur: 4 min. 35 sec.</ref>. RNA-vaccins zijn (feb. 2022) minder uitgebreid getest dan DNA-vaccins<ref name=":22" />.
'''mRNA.''' Op grond van het gevonden recept voor stekeleiwitten maakte men op kunstmatige wijze mRNA (messenger RNA, boodschapper-RNA). Dit is een speciale vorm van RNA die een cel kan binnenkomen en de cel instructies kan geven<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=WOvvyqJ-vwo How mRNA Vaccines Work - Simply Explained]. Youtube.com: Simply Explained, 30 dec. 2020. Duur: 4 min. 25 sec.</ref> voor de aanmaak van stekeleiwitten, niet voor de aanmaak van het virus zelf. Een mRNA-vaccin bevat een RNA-virusachtige met een recept (mRNA) uit het coronavirus virus voor de aanmaak van het stekeleiwit dat kenmerkend is voor het coronavirus. Een cel die het boodschappermolecuul RNA binnen krijgt maakt aan de hand van het recept het stekeleiwit aan. Dit eiwit zit, zoals gezegd, aan de buitenkant van het virus en komt, door de 'geïnfecteerde' cel aangemaakt, ook aan de buitenkant van de cel te zitten. Het eiwit is vreemd aan ons lichaam en lokt een reactie van ons afweersysteem uit. Zo rust het vaccin ons immuunsysteem toe voor de herkenning en bestrijding van het coronavirus. Ons lichaam wordt alvast bewapend voor wanneer we echt zouden raken met het virus. Dit virus wordt dan herkend aan de stekel-eiwitten en vervolgens aangevallen en vernietigd.
Regel 82 ⟶ 84:
Naast de genoemde veelvoorkomende kortdurende bijwerkingen kunnen zich zeldzame bijwerkingen van het Pfizer-vaccin voordoen. Op 1 miljoen doseringen hebben 3 mensen een ernstige allergische reactie (''anafylaxie'') gehad. Deze bijwerking is goed te verhelpen met medicatie. Mensen kunnen trouwens allergisch zijn voor elke stof die er bestaat.<ref name=":5" />
Het genetische vaccin (DNA- of RNA-vaccin) wordt in de spier geïnjecteerd. Als het in de bloedbaan, die door de bovenarm loopt, terechtkomt, komt het DNA of mRNA in de cellen van andere weefsels en organen terecht, vaak in het hart<ref name=":19" />. Daar leiden ze dan tot de productie van het viruseiwit, eventueel gevolgd door ontstekingsreacties, zoals een hartontsteking, en trombosen.
Zijn er bijwerkingen van het Pfizer-vaccin na lange tijd? Dat is in jan. 2021 nog niet bekend. Onvruchtbaarheid van de vrouw is geen gevolg van het mRNA-vaccin noch van COVID-19<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=1TH9tfULMgc mRNA Vaccinatie - Onvruchtbaarheid? (Evidence based)]. Youtube.com: JufDanielle, 5 jan. 2021. Duur: 2 min. 59 sec.</ref>. Vaccins hebben nooit bijwerkingen op lange termijn. Een vaccin wordt opgeruimd door het afweersysteem.<ref name=":5" />
| |||