Maarten Luther: verschil tussen versies
k
→In de ban gedaan
k (→Bronnen) |
|||
Regel 24:
Zo ontstond een nieuwe beweging ''buiten'' de Rooms-katholieke kerk, de Kerk der Reformatie of Gereformeerde Kerk.
== Op de rijksdag te Worms (1521) ==
Op de rijksdag te Worms (1521) heeft Luther zich voor de keizer en de verzamelde geestelijke en wereldlijke hoofden verklaard omtrent zijn geloof. Op de rijksdag was ook keizer Karel V tegenwoordig. Eerst had men er verschil over, of Luther wel op de rijksdag mocht komen, omdat hij onder de ban lag. De rijksstenden, d.w.z. de vorsten, 'geestelijken', heren, steden enz. die zitting en stem hadden op de rijksdagen, waren er voor en daarom werd Luther, hoewel tegen de zin van de keizer, genodigd.
Op die rijksdag werd aan Luther gevraagd, of hij zijn boeken wilde herroepen. Hij vroeg een dag beraad en zei toen, dat zijn geschriften drieërlei waren: le geschriften over het geloof en de zeden, 2e geschriften tegen de paus en de papisten, 3e geschriften tegen bijzondere personen. Wanneer hij in de laatste te heftig geweest was, wilde hij dat terugnemen, maar voor het overige wilde hij alleen herroepen, wanneer men kon aantonen, dat hij tegen het Woord van God geschreven had. Luther zou geëindigd hebben met de woorden: „''Ik kan niet anders, hier sta ik. God helpe mij Amen!''", maar deze woorden heeft hij vermoedelijk niet uitgesproken<ref>Zie https://historiek.net/rijksdag-van-worms-1521-edict-luther/75846/</ref>.
== Op de Wartburg ==
Hoewel Luther een keizerlijk vrijgeleide verkreeg, werd hij toch in de ban gedaan en werd zijn uitlevering aan de keizer geëist. Door bemiddeling van zijn vrienden werd hij echter op de Wartburg gebracht.
Drie weken mocht Luther nemen voor de terugreis. Het edict van Worms werd getekend. Het hield in dat Luther voor een ketter verklaard werd, en niemand zijn geschriften mocht kopen of lezen. In het Thüringerwoud nabij Eisenach werd Luther door vermomde ruiters overvallen en naar de Wartburg gebracht.
Op de Warburg was hij niet alleen veilig voor zijn belagers, maar daar heeft de Heer hem tot zeer vruchtbare arbeid gebruikt. Hij vertaalde er o.a. het Nieuwe Testament, dat in 1522 reeds gedrukt werd. In 1534 was de hele Bijbel in het Duits overgezet.
== Zuivering van de reformatie ==
'''Tegen het Humanisme.''' Toen zich enkele bedenkelijke verschijnselen begonnen te openbaren, heeft Luther de Reformatie gezuiverd van wat haar vreemd was en vreemd moest blijven. Allereerst keerde Luther zich af van het ''Humanisme''. Niet alleen de vrijheidlievende ridders, die het karakter van de Reformatie niet verstonden, liet hij aan hun lot over, maar ook de wetenschappelijke [[Erasmus]], die Koning Hendrik VII van Engeland meende te moeten verdedigen tegen de aanvallen van Luther, wederstond hij in geschriften.
'''Tegen het fanatisme.''' In de tweede plaats keerde Luther zich tegen het ''fanatisme''. Toen hij op de Wartburg was, begonnen enkelen, onder wie zijn vriend Karlstadt, zich in zijn ogen schuldig te maken aan dweepzucht (fanatisme). Men wierp de beelden uit de kerken, schafte de doop der kinderen af enz. Dat was voornamelijk veroorzaakt door twee mannen, Nicolaas Storch en Marcus Siübner, bijgenaamd de profeten uit Zwickau. Luther verliet zonder toestemming van de keurvorst de Wartburg, predikte een week lang dag aan dag tegen de dwepers en herstelde zodoende de orde.
'''Tegen de revolutie.''' In de derde plaats keerde Luther zich tegen de revolutie. De boeren in Zuid-Duitsland zochten verbetering van kerkelijke en maatschappelijke toestanden te verkrijgen. Dat was niet ongeoorloofd, maar al gauw ontaardde deze beweging. Zij kreeg een revolutionnair karakter. Aan het hoofd van de oproerige boeren stelde zich Thomas Münzer. Eerst voelde Luther, die zelf een volksman was, iets voor de onderdrukte boeren, maar toen zij op revolutionaire wijze begonnen te woelen, ried hij zelfs de vorsten aan om de beweging te onderdrukken. De oproerlingen werden bij Frankenhausen verslagen en Thomas Münzer werd onthoofd. (1525). {{Tijdbalk kerkgeschiedenis 1500-1599}}
== Muziek ==
Regel 32 ⟶ 49:
Gerrit-Jan KleinJan, [http://www.trouw.nl/tr/nl/5091/Religie/article/detail/4454367/2017/01/27/Zonder-Luther-geen-Bach.dhtml Zonder Luther geen Bach], artikel op Trouw.nl, 27 jan. 2017.
J. H. Landwehr, ''Kort overzicht van de kerkgeschiedenis''. Kampen: J.H. Kok, 3e herz. druk 1922. Enige tekst van blz. 50-
| |||