Virus
Een virus is een microscopisch kleine ziekteverwekker die erfelijk materiaal bevat waarmee het zich in de levende cellen van een organisme ('gastheercellen') kan vermenigvuldigen[1].
Een virologe omschreef een virus als 'een klein, coderend pakketje dat een lichaamscel binnendringt, zijn eigen nakomelingen gaat genereren en vervolgens de boel totaal overhoop stuurt...’[2].
Voorbeelden zijn het influenza- of griepvirus, dat griep veroorzaakt, het mazelenvirus, het ebolavirus, en het SARS-coronavirus-2 (SARS-CoV-2), dat de ziekte Covid-19 verwerkt.
In tegenstelling tot de meeste bacteriën hebben virussen levende cellen van ons lichaam nodig om zich te kunnen vermenigvuldigen[3] .
Ontstaan. Virussen kunnen ontstaan vanuit ons genoom, vanuit microben en wellicht ook vanuit exosomen, die veel op virussen lijken[4].
DNA of RNA. Een zogenoemd DNA-virus is een virus dat desoxyribonucleïnezuur (DNA) bevat als erfelijk materiaal, dit in tegenstelling tot de RNA-virussen. De DNA-virussen zijn er in twee ondersoorten:
- ssDNA-virussen: 'ss' van single strand, dat is met enkele DNA-streng.
- dsDNA-virussen: 'ds' staat voor double strand, dat is met een dubbele DNA-streng.
Omhulsel. Een omhulsel van eiwitten beschermt het genetisch materiaal van het virus. De buitenkant is voorzien van eiwitten waarmee het virus zich kan vermengen met het membraan van de toekomstige gastheercel. Zowel een typisch influenzavirus als SARS-CoV-2) hebben stekels van eiwitmoleculen die gebruikt worden als een sleutel om een cel binnen te komen.
Is het DNA of RNA van het virus eenmaal in de cel gekomen, wordt de 'machinerie' van een cel overgenomen voor de vervaardiging van virusonderdelen, die vervolgens samengevoegd worden tot nieuwe virussen. De geïnfecteerde cellen worden virusfabrieken die kopieën van het virus maken, welke op hun beurt weer andere cellen kunnen infecteren.
'Herstel van evenwicht'. Virussen worden wel gezien als bijdragend aan het herstel van ecosystemen. Als algen bijvoorbeeld ergens in de oceaan een explosieve groei doormaken, komen er virussen in het geweer om die algen een infectie te bezorgen, waardoor die groei afvlakt. In de menselijke samenleving vergroten overbevolking en verstedelijking, ook toenemend contact met dieren, het risico op virusinfecties, 'wat voor een soort natuurlijk herstel van het evenwicht zorgt.’[2]
Veranderlijk. Virussen kunnen veranderen. Een virologe zei: "het verandert waar je bij staat, het is je steeds weer te slim af"[2]. Het influenzavirus is erg veranderlijk. Ze trekt als het ware een andere jas aan, waardoor ze voor het immuunsysteem onvoldoende herkenbaar zijn en daardoor deszelfs afweergeschut kunnen ontwijken. Mutaties die het virus de kans geven aan de achtervolging door het immuunsysteem te ontsnappen (‘escape mutants’) zijn niet bijzonder zorgwekkend zolang het gemuteerde virus niet snel opnieuw de kans krijgt zich te vermenigvuldigen.
Er zijn ook virussen die weliswaar veranderen in de loop der tijd, maar toch steeds herkenbaar blijven voor het immuunsysteem. Voorbeelden hiervan zijn: het mazelenvirus, het poliovirus en het hepatitus-B virus[5].
Door willekeurige mutaties wordt een virus in de loop van de tijd infectieuzer, maar ook zwakker en minder dodelijk. Zo is de verwachting dat SARS-CoV-2 muteert tot een griepachtig verkoudheidsvirus.
Computervirus
In overdrachtelijke zin wordt het woord computervirus gebruikt voor een klein programmaatje dat gemaakt is om ongemerkt een computer binnen te dringen, teneinde de werking van een computer te verstoren, bestanden de vergrendelen en onleesbaar te maken of andere voor de eigenaar van de computer ongewenste handelingen uit te voeren. Een computervirus is van menselijke makelij.
Bron
DNA-virus, op nl.wikipedia.org. Tekst van het artikel is onder wijziging verwerkt op 8 feb. 2021.
Voetnoten
- ↑ VanDale.nl, geraadpleegd 21 juni 2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Viroloog Marion Koopmans: ‘Leuk was het niet om op deze manier gelijk te krijgen’. Volkskrant.nl, 19 juni 2020.
- ↑ Geert Vanden Bossche, Waarom we door massavaccinatie temidden een pandemie een ontembaar monster creëren. LinkedIn.com, maart 2021. Het artikel is geschreven op 4 maart 2021.
- ↑ Bron: bericht van moleculair bioloog Pieter Borger op Twitter.com dd. 12 okt. 2021: https://twitter.com/BorgerPieter/status/1447935967424286733
- ↑ COVID 19 Vaccine Deep Dive: Safety, Immunity, RNA Production, w Shane Crotty, PhD (Pfizer / Moderna). Youtube.com: MedCram - Medical Lectures Explained CLEARLY, 17 dec. 2020. Vanaf 6 min. 20 sec.