Coronavirus
Het coronavirus is een virus dat een aandoening van longen en luchtwegen veroorzaakt, soms met dodelijke afloop, veelal bij bejaarden.
Kroon. Als men het virus onder een elektronenmicroscoop beziet, lijkt het een beetje op een kroon. Het virus ontleend dan ook zijn naam aan de krans (in het Latijn corona = krans, kroon) van uitsteeksels op de virussen (zie foto).
Soorten. Er zijn verschillende soorten (varianten) van het virus. Er zijn (anno 2020) zeven soorten die de mens kunnen infecteren[2]. De bekendste coronavirussen zijn (maart 2020) SARS Coronavirus-1, MERS Coronavirus (afgekort MERS-Cov)en SARS-Coronavirus-2 (afgekort SARS-CoV-2). Het laatste virus werd bekend in China, eind 2019, en veroorzaakt de ziekte COVID-19.
RNA-virus. Coronavirussen zijn RNA-virussen: hun erfelijk materiaal bestaat uit RNA, in tegenstelling tot DNA-virussen, waarvan het erfelijk materiaal, gelijk dat van de meeste organismen, uit DNA bestaat. Coronavirussen vinden hun oorsprong in het genoom van hogere organismen, waar nieuwe stammen ontstaan door recombinatie van RNA[2].
Ziektes. De coronavirussen zijn ziekteverwekkers voor zoogdieren, vogels en mensen. Ze kunnen infectieziektes van verschillende ernst aan de longen en luchtwegen veroorzaken. Ze veroorzaken bij mensen gewoonlijk milde verkoudheid[3]. Het coronavirus is niet het belangrijkste virus dat verkoudheid veroorzaakt; het belangrijkste is een ander virus, het rhinovirus (van rhino = neus)[3]. Twee types, HCoV-229E en HCoV-OC43, veroorzaken verkoudheid[2]. De andere coronavirussen kunnen meer ernstige, zelfs dodelijke, luchtwegaandoeningen teweegbrengen.
Dodelijke afloop. In het algemeen zijn coronavirussen niet dodelijk. Toch kunnen ze 'ontsporen' en een gevaar voor de volksgezondheid gaan vormen[2]. Dit gebeurde met de stam SARS-CoV, dat in 2002 opdook
Geschiedenis en vergelijking. Coronavirussen worden al vanaf ca. 1970 bestudeerd[4]. In 2002 dook het SARS Coronavirus-1 op. Het verwekte in korte tijd een ernstig ademhalingssyndroom (Severe Acute Respiratory Syndrome, afgekort SARS) met een hoog sterftecijfer. SARS bleek niet zo besmettelijk als gevreesd en binnen enkele maanden was het virus verdwenen, zonder een pandemie te veroorzaken. Maar longspecialisten hielden het ervoor dat Sars-CoV niet het laatste dodelijke coronavirus zou zijn[2].
Tien jaar later, in 2012, stak het MERS-CoV de kop op, het coronavirus dat de ziekte MERS (Middle East Respiratory Syndrome) veroorzaakt. Met een bijna 4x hoger sterftecijfer dan SARS was dit het gevaarlijkste coronavirus tot dan toe. Ook dit virus verdween weer zonder een pandemie te veroorzaken. De ziekten SARS en MERS eisten samen minder dan 1000 doden[5]. Het virus MERS-CoV zou, zo wisten longspecialisten, niet het laatste dodelijke coronavirus zijn[2].
Sinds eind 2019 is er het coronavirus SARS Coronavirus-2 (SARS-CoV-2), dat de ziekte Covid-19 veroorzaakt. Het heeft de pandemie veroorzaakt waarvoor al eerder gevreesd werd. "We wisten dat er een nieuwe uitbraak van het coronavirus zou komen, waarschijnlijk in China", aldus een moleculair bioloog in maart 2020[2]. COVID-19, verwekt door SARS Coronavirus-2, eist veel meer slachtoffers. Covid-19 heeft een veel lager sterftecijfer dan SARS en MERS, maar is wel veel besmettelijker.
Ter vergelijking:
| Virus | Ziekte | Jaar | Sterftecijfer[6] | Doden |
|---|---|---|---|---|
| Influenzavirus | Griep (Influenza) | jaarlijks | 0,1% | |
| H1N1 | Spaanse griep | 1918-19 | 4-20% | 20-100 miljoen |
| H2N2 | Aziatische griep | 1957 | <0,1% | 2 miljoen |
| H3N2 | Hongkonggriep | 1968-69 | <0,1% | 1 miljoen |
| SARS Coronavirus-1 | SARS | 2002-3 | 9,6% | 774 |
| H1N1 | Mexicaanse griep[7] | 2009-10 | 0,1%[8] | 17483 |
| MERS Coronavirus | MERS | 2012-19 | 34% | 862 |
| SARS Coronavirus-2 | COVID-19 | 2019- | 1,4% | ? |
Bestrijding. Virussen of hun ziekten kan men bestrijden met vaccins, medicijnen of antiserums (antistoffen, die een virus remmen). Tegen het gewone griepvirus hebben wij vaccins én medicijnen.
Tegen coronavirussen die mensen treffen hebben wij (maart 2020) geen vaccins. Wel zijn er vaccins tegen zekere coronavirussen die dieren treffen[3]. Er is (maart 2020) geen vaccin tegen SARS Coronavirus-1.
Tegen HIV, het virus dat de ziekte AIDS veroorzaakt, en tegen Hepatitus C hebben wij (maart 2020) geen vaccins. Er zijn wel medicijnen tegen HIV en tegen Hepatitus C.[3]
De ontwikkeling van een nieuw medicijn kost in het algemeen jaren tijd. Het is mogelijk dat een bestaand medicijn, dat voor een andere ziekte is ontwikkeld, werkt tegen een nieuwe ziekte. Bij de eerste SARS-epidemie in 2003 kregen sommige mensen antilichamen of serum uit het bloed van iemand die hersteld was van SARS. Deze methode wordt minder vaak gedaan dan het toedienen van medicijnen of vaccins.[3]
Meer informatie
https://www.worldometers.info/coronavirus/country/netherlands/ Statistieken over het aantal besmettingen, doden e.d. in Nederland.
Zie ook
SARS Coronavirus-2 | Coronacrisis
Voetnoten
- ↑ Zie de toelichting bij de gekleurde versie van de foto op: https://www.cdc.gov/sars/lab/images.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Peter Borger, Overheden waren te laks rond corona. Logos.nl, 23 maart. Eerder verschenen in: Reformatorisch Dagblad 49 (308): 18-19. De christen Peter Borger is moleculair bioloog en specialist in signaaltransductienetwerken en genregulatie-systemen.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 David Horovitz, Israeli scientist: You’re not going to see millions of people die from COVID-19. TimesOfIsrael.com, 18 maart 2020. Vraaggesprek met Shy Arkin, hoogleraar Structurele Biochemie aan de universiteit van Jeruzalem.
- ↑ COVID-vaccins te snel ontwikkeld? Youtube.com: Medicine with Dr. Moran, 17 feb. 2021. Duur: 7 min. 19 sec. Voorlichting door intern-geneeskundige Keith Moran.
- ↑ De wereld en de race tegen het coronavirus, Youtube.com: NOS op 3, 31 jan. 2020. Informatieve video over het coronavirus.
- ↑ Welke percentage van de patiënten komt te overlijden.
- ↑ Ook genoemd varkensgriep.
- ↑ Bron: Waarom het coro naviruseen lockdown veroorzaakt en eerdere epidemieën niet (Youtube.com: EenVandaag, 18 april 2020).