Volmaakt

Volmaakt is hetgeen voltooid, afgewerkt, voleindigd is, waaraan dus niets meer ontbreekt.

Volmaakt is in de volstrekte zin: vrij van enig gebrek. "God is volmaakt". Daar echter alle menselijk werk gebreken aankleven, zou er niets volmaakts op de wereld zijn; het woord wordt dan ook meer figuurlijk gebezigd in de zin van 'uitstekend', zó, dat iets het volmaakte zeer nabij komt. "Een volmaakte gezondheid". Hieruit is het te verklaren dat volkomen en volmaakt dikwijls voor elkaar gebruikt worden: "een volkomen gezondheid", "een volmaakte gezondheid".

Tegengestelde begrippen zijn 'onvolmaakt', 'gebrekkig', 'primitief'.

Verwante begrippen zijn 'volledig' en 'volkomen'. Volledig is datgene dat, uit afzonderlijk te beschouwen leden of delen bestaand, geen van zijn delen mist. Volledig wijst dus aan, dat alle leden (of delen), waaruit iets bestaat, aanwezig zijn. "Hij bood een volledige jaargang van Bijbel en wetenschap aan". Niets is dus weg of achtergehouden. Volkomen is waaraan niets ontbreekt, dat zo is als het behoort, of als men zich voorstelt. Volkomen betekent dat alle vereiste eigenschappen behoorlijk en wel aanwezig zijn. "Ik ben volkomen gezond". "Een volkomen vierkant".

Bij uitbreiding drukken volkomen of volmaakt het volstrekt bezit van de eigenschap uit, die men aan iets toekent. "Volmaakte liefde".

1Jo 4:18 In de liefde is geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit, want de vrees houdt straf in, en wie vreest, is niet volmaakt in de liefde. (TELOS)

God

God is volmaakt. De Heer Jezus zei tot zijn leerlingen, dat hun hemelse Vader volmaakt is.

Mt 5:48 ... zoals uw hemelse Vader volmaakt is. (TELOS)

Zijn kennis. God is volmaakt in kennis.

Job 37:16 Weet je hoe de wolken zweven? Ken je de wonderen van Hem Die volmaakt in kennis is? (HSV)

Zijn liefde. God is volmaakt in de liefde, daar hij bozen en onrechtvaardigen liefheeft.

Mt 5:43 U hebt gehoord dat gezegd is: U zult uw naaste liefhebben en uw vijand haten. Mt 5:44 Maar Ik zeg u: hebt uw vijanden lief en bidt voor hen die u vervolgen, Mt 5:45 opdat u zonen wordt van uw Vader die in de hemelen is; want Hij laat zijn zon opgaan over bozen en goeden en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. Mt 5:46 Want als u hen liefhebt die u liefhebben, wat voor loon hebt u? Doen ook de tollenaars niet hetzelfde? Mt 5:47 En als u alleen uw broeders groet, wat doet u meer? Doen ook de volken niet hetzelfde? Mt 5:48 Weest u dan volmaakt zoals uw hemelse Vader volmaakt is. (TELOS)

Zijn werk. Gods werk is volmaakt.

De 32:4 Hij is de rots, Wiens werk volmaakt is, want al Zijn wegen zijn een en al recht. God is waarheid en geen onrecht; rechtvaardig en waarachtig is Hij. (HSV)

Zijn weg. Gods weg is volmaakt. Zijn doel, Zijn gaan, Zijn stappen, zijn beslissingen zijn volmaakt.

Ps 18:30 Gods weg is volmaakt, het woord van de HEERE is gelouterd, Hij is een schild voor allen die tot Hem de toevlucht nemen. (HSV)

2Sa 22:30 Met U immers loop ik op een legerbende in, met mijn God spring ik over een muur. 2Sa 22:31 Gods weg is volmaakt; des HEREN woord is zuiver. Hij is een schild voor allen die bij Hem schuilen. (NBG51)

Betere vertaling dan "Gods weg is volmaakt" (2 Sam. 22:31) is: "Hij, God - Zijn weg is volmaakt". Al de nadruk valt hier op God. Die God, met Wie ik over een muur spring is die God, Wiens weg volmaakt is. De weg die Hij met mij heeft gehouden en nog houden zal, is een volmaakte weg.   Zijn wet. De wet van God is volmaakt.

Ps 19:7 De wet van de HEERE is volmaakt, zij bekeert de ziel; de getuigenis van de HEERE is betrouwbaar, zij geeft de eenvoudige wijsheid.

Hoewel de wet volmaakt is, heeft zij hen die onder de wet waren niet volmaakt gemaakt.

Heb 7:19 (want de wet heeft niets tot volmaaktheid gebracht), en anderzijds de invoering van een betere hoop, waardoor wij tot God naderen. (TELOS)

Gelovige

De Heer Jezus gebood zijn leerlingen eveneens volmaakt te zijn, naar het voorbeeld van de Vader en van Hem, de Meester, zelf.

Mt 5:43 U hebt gehoord dat gezegd is: U zult uw naaste liefhebben en uw vijand haten. Mt 5:44 Maar Ik zeg u: hebt uw vijanden lief en bidt voor hen die u vervolgen, Mt 5:45 opdat u zonen wordt van uw Vader die in de hemelen is; want Hij laat zijn zon opgaan over bozen en goeden en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. Mt 5:46 Want als u hen liefhebt die u liefhebben, wat voor loon hebt u? Doen ook de tollenaars niet hetzelfde? Mt 5:47 En als u alleen uw broeders groet, wat doet u meer? Doen ook de volken niet hetzelfde? Mt 5:48 Weest u dan volmaakt zoals uw hemelse Vader volmaakt is. (TELOS)

De Vader is het volmaakte voorbeeld van liefde en barmhartigheid.

Lu 6:36 Weest ontfermend, zoals ook uw Vader ontfermend is. (TELOS)

De Heer Jezus is als Meester het volmaakte voorbeeld voor zijn leerlingen.

Lu 6:40 Een discipel is niet boven zijn meester; ieder echter die volmaakt is, zal zijn als zijn meester. (TELOS)

De Heer Jezus heeft door de offerande van zichzelf de gelovigen volmaakt.

Heb 10:14 Want door een offerande heeft Hij voor altijd hen volmaakt die geheiligd worden. (TELOS)

De oudtestamentische heiligen komen samen met ons tot volmaaktheid.

Heb 11:40 daar God voor ons iets beters had voorzien, opdat zij niet zonder ons tot volmaaktheid zouden komen. (TELOS)

Paulus sprak Gods wijsheid onder "de volmaakten", dit zijn de gelovigen die de Geest van God ontvangen hebben en God lief hebben.

1Co 2:6 Maar wij spreken wijsheid onder de volmaakten; maar een wijsheid niet van deze wereld, ook niet van de oversten van deze wereld, die te niet gedaan worden; 1Co 2:7 maar wij spreken Gods wijsheid in verborgenheid, de bedekte wijsheid, die God voor alle eeuwen heeft voorbestemd tot onze heerlijkheid, 1Co 2:8 die geen van de oversten van deze wereld heeft gekend (want als zij haar hadden gekend, zouden zij de Heer der heerlijkheid niet gekruisigd hebben); 1Co 2:9 maar zoals geschreven staat: ‘Wat geen oog heeft gezien en geen oor heeft gehoord en in geen mensenhart is opgekomen, wat God bereid heeft voor hen die Hem liefhebben’. 1Co 2:10 Want ons heeft God het geopenbaard door de Geest; want de Geest onderzoekt alle dingen, zelfs de diepten van God. (TELOS)

Paulus streefde naar volmaaktheid, d.i. Christusgelijkvormigheid, de verwerkelijking van het nieuwe leven in Jezus Christus, de wandel in nieuwheid van leven (Rom. 6:4).

Flp 3:12 Niet dat ik het al verkregen heb of al volmaakt ben; maar ik jaag ernaar, of ik het ook mocht grijpen, omdat ik door Christus Jezus ook begrepen ben. Flp 3:13 Broeders, ik houd het er niet voor, het zelf gegrepen te hebben, Flp 3:14 maar een ding doe ik: terwijl ik vergeet wat achter is en mij uitstrek naar wat voor is, jaag ik in de richting van het doel naar de prijs van de hemelse roeping van God in Christus Jezus. Flp 3:15 Voor zover wij dan volmaakt zijn, laten wij zo gezind zijn; en als u anders gezind bent, God zal u ook dat openbaren. Flp 3:16 Waartoe wij echter gekomen zijn, laten wij in hetzelfde spoor verder wandelen. (TELOS)

Volmaaktheid van "iedere mens" was ook het doel van Paulus' spreken.

Col 1:28 Hem verkondigen wij, terwijl wij iedere mens terechtwijzen en iedere mens leren in alle wijsheid, om iedere mens volmaakt te stellen in Christus. (TELOS)

Paulus bad om de volmaking van de gelovigen te Korinthe.

2Co 13:9 Want wij verblijden ons, wanneer wij zwak zijn en u sterk bent. En wij bidden ook hierom: uw volmaking. 2Co 13:10 Daarom schrijf ik u dit in mijn afwezigheid, opdat ik in mijn aanwezigheid niet streng hoef te handelen, volgens het gezag dat de Heer mij heeft gegeven om op te bouwen en niet om af te breken. 2Co 13:11 Overigens, broeders, verblijdt u, wordt volmaakt, weest getroost, weest eensgezind, houdt vrede, en de God van de liefde en vrede zal met u zijn. (TELOS)

Ook Epafras bad daarom.

Col 4:12 U groet Epafras, die een van u is, een slaaf van Christus Jezus, die altijd voor u strijdt in de gebeden dat u mag vaststaan, volmaakt en ten volle verzekerd in de hele wil van God. (TELOS)

Onze vervolmaking gaat door moeite, verzoeking en strijd heen, waarin wij hebben te volharden.

Jak 1:4 Laat de volharding echter een volmaakt werk hebben, opdat u volmaakt en volkomen bent, terwijl het u aan niets ontbreekt. (TELOS)

Ons geloof wordt uit werken volmaakt.

Jak 2:22 U ziet dat het geloof samenwerkte met zijn werken en het geloof uit de werken volmaakt werd.

Wie in zijn spreken niet struikelt, is volmaakt.

Jak 3:2 Want wij struikelen allen dikwijls. Als iemand in het woord niet struikelt, die is een volmaakt man, in staat ook het hele lichaam in toom te houden. (TELOS)

Volmaakte liefde is zijn als Christus, zonder vrees voor God.

1Jo 4:17 Hierin is de liefde bij ons volmaakt (opdat wij vrijmoedigheid hebben in de dag van het oordeel), dat zoals Hij is, ook wij zijn in deze wereld. 1Jo 4:18 In de liefde is geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit, want de vrees houdt straf in, en wie vreest, is niet volmaakt in de liefde. (TELOS)

De volmaakte liefde komt uit God.

1Jo 4:12 Niemand heeft ooit God aanschouwd. Als wij elkaar liefhebben, blijft God in ons en zijn liefde is in ons volmaakt. (TELOS)

De volmaakte liefde van God in ons maakt dat wij Zijn woord bewaren.

1Jo 2:5 Maar wie zijn woord bewaart, in hem is waarlijk de liefde van God volmaakt. Hieraan onderkennen wij dat wij in Hem zijn.

Bronnen

Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908) s.v. Volledig - volkomen - volmaakt. Tekst hiervan is verwerkt op 18 nov. 2016.

Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922) s.v. volledig - volkomen - volmaakt.

Karl August Dächsel; F P L C van Lingen; H van Griethuijsen, Antz. et al, Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting) (Kampen: Bos, 1893-1901), commentaar op 2 Sam. 22:31. Enige tekst hieruit is verwerkt op 5 nov. 2017.