Wijngaard

Een wijngaard is een tuin, plaats waar druiven gekweekt worden. In de Bijbel is de wijngaard een zinnebeeld van het koninkrijk van God op aarde.

Woord. Het mannelijke woord wijngaard is gevormd van wijn en gaarde.

Wachttoren in wijngaard. Israël, Yad Hashmonah.

Aanleg. In Jes. 5, Matth. 21 en Mark. 12 lezen wij over het aanleggen van een wijngaard in het oude Israël. Wie een wijngaard wilde aanleggen, groef de grond met een houweel goed om, en zuiverde die van stenen, en legde die door middel van muren terrasvormig aan, opdat de aarde niet zou wegspoelen. Om de plaats werd een geul gegraven.

Omheining. De wijngaard werd verder door hekken of muren omgeven. Deze omheining diende ter bescherming tegen het vee en het wild gedierte, vooral tegen de wilde zwijnen (vgl. Jes. 5:5).

Toren. Ook werd er een wachttoren gebouwd, van waaruit men dieven en vossen in de gaten kon houden. De toren diende om de gehele wijngaard te overzien en die te bewaken. Onder de toren was een koele opslagplaats (zie foto), waar de vruchten bewaard werden tot ze naar de markt werden gebracht.

Markus 12: ¹ En Hij begon tot hen in gelijkenissen te spreken: Een mens plantte een wijngaard en zette er een omheining omheen, groef een persbak en bouwde een toren; en hij verhuurde hem aan landlieden en ging buitenslands.

Wijnstokken. De jonge wijnstokken werden in rijen uitgeplant en de takken werden ondersteund.

Zinnebeeld. Het huis van Israël was Gods wijngaard.

Jes 5:1 Nu zal ik mijn Beminde een lied mijns Liefsten zingen van Zijn wijngaard; Mijn Beminde heeft een wijngaard op een vetten heuvel.  Jes 5:2  En Hij heeft dien omtuind, en van stenen gezuiverd, en Hij heeft hem beplant met edele wijnstokken; en Hij heeft in deszelfs midden een toren gebouwd, en ook een wijnbak daarin uitgehouwen; en Hij heeft verwacht, dat hij goede druiven zou voortbrengen, maar hij heeft stinkende druiven voortgebracht. Jes 5:3 Nu dan, gij inwoners van Jeruzalem, en gij mannen van Juda, oordeelt toch tussen Mij en tussen Mijn wijngaard. Jes 5:4 Wat is er meer te doen aan Mijn wijngaard, hetwelk Ik aan hem niet gedaan heb? Waarom heb Ik verwacht, dat hij goede druiven voortbrengen zou, en hij heeft stinkende druiven voortgebracht? Jes 5:5 Nu dan, Ik zal ulieden nu bekend maken, wat Ik Mijn wijngaard doen zal; Ik zal zijn tuin wegnemen, opdat hij zij tot afweiding; zijn muur zal Ik verscheuren, opdat hij zij tot vertreding. Jes 5:6 En Ik zal hem tot woestheid maken; hij zal niet besnoeid, noch omgehakt worden, maar distelen en doornen zullen daarin opgaan; en Ik zal den wolken gebieden, dat zij geen regen daarop regenen. Jes 5:7 Want de wijngaard van den HEERE der heirscharen is het huis van Israël, en de mannen van Juda zijn een plant zijner verlustigingen; en Hij heeft gewacht naar recht, maar ziet, het is schurftheid, naar gerechtigheid, maar ziet, het is geschreeuw.(SV)

In de Evangeliën is de wijngaard een zinnebeeld van het koninkrijk van God in zijn toenmalige en huidige vorm op aarde (vgl. Matth. 21:41, 43 ‘andere landlieden’), als een plaats waar aan mensen gearbeid wordt opdat zij (meer) vrucht dragen.

Mt 21:33  Hoort een andere gelijkenis. Er was een heer des huizes die een wijngaard plantte, en hij zette er een omheining omheen, groef een persbak daarin en bouwde een toren; en hij verhuurde hem aan landlieden en ging buitenslands. Mt 21:34 Toen nu de tijd van de vruchten was genaderd, zond hij zijn slaven naar de landlieden om zijn vruchten te ontvangen. (Telos)

In de uitdrukking ‘arbeiden in de wijngaard des Heren’ (vgl. Matth. 20) heeft men ‘wijngaard’ dan ook figuurlijk te verstaan. In Jezus’ gelijkenis van de onrechtvaardige wijnbouwers (landlieden) treed hij op als de zoon van de Eigenaar, die de vruchten komt ontvangen.

Mt 21:38 Toen de landlieden echter de zoon zagen, zeiden zij onder elkaar: Deze is de erfgenaam, komt, laten wij hem doden en zijn erfenis in bezit nemen. Mt 21:39 En zij grepen hem, wierpen hem buiten de wijngaard en doodden hem. (Telos)

Het is te meer bedroevend dat juist Hij is buitengeworpen, daar hij in een ander opzicht  de meest vruchtbare arbeider in Gods wijngaard was (en is).

Bronnen

Ontdek de Bijbel. Uitgever: Importantia Publishing. Is ook een onderdeel van de Online Bible, bijbelstudiesoftware van dezelfde uitgever.

Karl August Dächsel; F. P. L. C. van Lingen; H. van Griethuijsen, Antz. et al, Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting) : met in den tekst ingelaschte verklaringen en aanmerkingen van de beroemdste godgeleerden uit alle tijden (Kampen: Bos, 1893-1901), commentaar op Jes. 5:1. Enige tekst hiervan is onder wijziging verwerkt op 24 okt. 2019.