3e eeuw na Chr.
242
In Salona (de huidige Kroatische stad Split), de hoofstad van de Romeinse provincie Dalmatia, wordt Diocletianus geboren, die 60 jaar later (in 302) als keizer een grote christenvervolging zou ontketenen.
282
Marcus Aurelius Carus (c. 230 - 283) wordt in 282 keizer van Rome. Zijn heerschappij duurt tot 283. Spoedig nadat Carus keizer was geworden, benoemt hij in 282 zijn zonen Carinus en Numerianus tot Caesar.
283
Marcus Aurelius Carinus (250?-285) wordt begin 283 door zijn vader Carus benoemd tot mede-keizer van Rome. Carinus regeert tot juli 285.
Tijdens een veldtocht tegen de Perzen sneuvelt keizer Carus.
Marcus Aurelius Numerianus (253?-november 284) wordt, na de dood van zijn vader Carus, in 283 tot keizer van Rome benoemd. Hij regeert tot november 284. De broers Carinus en Numerianus zijn dus beiden keizer.
284
Halverwege het jaar 284 wordt keizer Numerianus ziek en sterft begin november. Zijn broer Carinus, ook keizer, blijft als de enige van de twee keizers over. Het leger kiest echter gardegeneraal Gaius Aurelius Valerius Diocletianus (ca. 242-316) als opvolger van Numerianus. Diocletianus regeert van 284 tot 305.
In de eerste zeventien jaar van zijn regering liet Diocletianus de christenen met rust, hij had zelfs tientallen christenen in dienst. Diocletianus is vanaf 302 een fanatiek vervolger van de christenen.
285
In 285 vindt een veldslag plaatsen tussen twee Romeinse legers. Het ene leger is van Diocletianus, in 284 door het leger tot keizer benoemd. Het andere leger bestaat soldaten die keizer Carinus trouw zijn. Het is onduidelijk welk leger won, maar Carinus wordt vermoord. In juli 285 wordt Diocletianus alleenheerser van het Romeinse Rijk.
286
Keizer Diocletianus verheft Nicomedia tot de oostelijke hoofdstad van het Romeinse rijk. Nicomedia was een van de belangrijkste steden van noordwest Klein-Azië.
290
Rond 290 voert keizer Diocletianus een vierhoofdig keizerschap in ('tetrarchie’), een nieuwe bestuursvorm. Vier ('tetra' in het Grieks) keizers zwaaien voortaan de scepter over de Romeinse Rijk: een augustus senior, een augustus junior, een caesar senior en een caesar junior. De vier keizers waren:
- Diocletianus, augustus senior voor het Oosten
- met Galerius als caesar junior.
- Maximianus: augustus junior voor het Westen
- met Constantius Chlorus als caesar senior.
Diocletianus was als augustus senior het belangrijkste lid van de tetrarchie. Hij zetelde in Nicomedia, de oostelijke hoodstad van het rijk.
Constantius Chlorus is de vader van de Constantijn de Grote, de eerste christenkeizer, die toen vijf jaar oud was.
293
Diocletianus, heerser van het Oost-Romeinse rijk, benoemt twee Caesars, namelijk Galerius en Constantius I Chlorus, die respectievelijk hemzelf en Maximianus moeten ondersteunen en hen moeten opvolgen. Dit vierhoofdig rijksbestuur wordt tetrarchie genoemd.