D-day
D-day is de dag waarop een aanval of operatie gepland is. De bekendste militaire operatie die onder de naam "D-day" bekend is geworden is de geallieerde invasie in Normandië op dinsdag 6 juni 1944, die het begin van de bevrijding van West-Europa inluidde.
D-day is een militaire term voor de dag waarop een militaire operatie zal plaatsvinden. De letter 'D' is afgeleid van het Engelse woord day = dag. Er is één D-day voor alle troepen die aan dezelfde operatie deelnemen. Men gebruikt de term bij het plannen een militaire operatie waarvan de datum waarop deze plaats gaat vinden nog niet is bepaald of als de datum nog niet bekend mag worden.
D-day in Normandië op 6 juni 1944
De bekendste militaire operatie die onder de naam "D-day" bekend is geraakt is operatie Overlord, de geallieerde landingen in Normandië op dinsdag 6 juni 1944. Overlord betekent opperheer, dat is een heer met groot gezag en macht. In 1944 zuchtte West-Europa al vier jaar onder het juk van Nazi-Duitsland. Het doel van de Amerikaanse, Britse en Canadese invasiemacht was Nazi-Duitsland terug te dringen en West-Euopa te bevrijden. Het was de grootste amfibische invasie in de geschiedenis en het begin van de bevrijding van West-Europa. In Oost-Europa waren de Duitsers al aan het verliezen van de Sovjet-Unie en twee dagen daarvoor was Rome door de geallieerden veroverd.
De Duitsers verwachtten een grote invasie en doen er alles aan om die te voorkomen. Langs de hele Atlantische kust hadden de Duitsers versterkte bunkers gebouwd: de Atlantikwall, die liep vanaf de Noordkaap in Noorwegen tot de golf van Biskaje, een zeeboezem tussen Frankrijk en Spanje, totaal 3200 km. De keten van bunkers en versterkingen telde 15 duizend bunkers, miljoenen mijnen en obstakels. Alle Franse havens waren extra beschermd. Geen haven mocht in geallieerde handen komen. De Duitsers wisten niet waar en wanneer de invasie komt. Een invasie bij Calais, waar de afstand tot Engeland gering is, achtten zij het meest waarschijnlijk.
De geallieerden oefenden de invasie op de Britse stranden. De operatie was in handen van de Amerikaanse generaal Dwight Eisenhower en zijn Britse ranggenoot Bernard Montgomery. De Amerikanen leverden de meeste troepen en materieel. Eisenhower, de opperbevelhebber, wenste de manschappen succes en zei: "Laat ons allen de zegen van Almachtige God vragen in deze grote en edele operatie"[1].
In de dagen vóór de invasie worden de Duitse stellingen zwaar gebombardeerd. Vanuit de Engelse kuststad Portsmouth vertrokken op 5 juni 1944 150.000 geallieerde militairen om in de nacht van 5 op 6 juni de Normandische kust te bestormen.
De operatie start op 6 juni met luchtlandingen 's nachts achter de Duitse linies om verwarring te stichten. Om 5.45 uur openden de marineschepen het vuur op de Atlantikwall. Drie kwartier later gingen de eerste troepen aan land.De landing vindt plaats verspreid over vijf verschillende stranden, over een front van ongeveer 70 kilometer breed. Meer dan 5000 schepen moeten een grote troepenmacht, tanks en jeeps in Normandië aan land brengen.
De invasiemacht moest bruggenhoofden vestigen, opdat zo snel mogelijk meer troepen aan land kunnen gaan. De invasie is met ruim 130.000 militairen de grootste landingsoperatie over zee ooit. Bij de hele operatie waren meer dan 150.000 man betrokken, de helft daarvan Amerikanen.[2] Vanuit hun bunkers beschieten de Duitsers de manschappen die aan land kwamen. Na felle gevechten lukt het de geallieerden om de Duitse linies te doorbreken.
Op 6 juni sprak de Amerikaanse president Roosevelt op de Amerikaanse radio een gebed "voor de militairen die ons volk, geloof en beschaving redden". De opperbevelhebber van de geallieerden, generaal Eisenhower, richtte een boodschap tot bezet West-Europa. "Vanmorgen is de landing op de kust van Frankrijk begonnen door de geallieerde troepen. Ik heb deze boodschap voor u allen: hoewel de eerste aanval niet in uw land plaatsgevonden mag hebben, het uur van uw bevrijding nadert."
Bij de landing van D-day vielen zeker 12.000 slachtoffers, waaronder 4.400 doden. De Duitse verliezen waren met een geschat aantal van duizend doden veel lager. De eerste weken vanaf D-day stromen zo'n drie miljoen geallieerde militairen Frankrijk binnen. De bevrijding van Europa is begonnen.
Meer informatie
D-day, nl.wikipedia.org
Bronnen
D-day, nl.wikipedia.org. Enige tekst hiervan is onder wijziging verwerkt op 7 juni 2019.
Bevrijdingsjournaals bij de NOS: volg D-day alsof het nu gebeurt, NOS.nl, 3 juni 2019.
75 jaar na D-day, Normandië herdenkt grootste invasie over zee ooit, NOS.nl, 6 juni 2019.
70 jaar na D-Day: Terugblik op een wereldgebeurtenis, NU.nl, 6 juni 2014.