Hemelvaartsdag

Hemelvaartsdag is een feestelijke gedenkdag in de christenheid, waarop men stilstaat bij de hemelvaart van de opgestane Heiland. De viering van Hemelvaartsdag is geen bijbels voorschrift. De feestdag is in de 5e eeuw ontstaan. 

Hemelvaartsdag valt op de veertigste dag na het christelijke Paasfeest, waarop de opstanding van de Heer wordt herdacht. Volgens de Schrift geschiedde de hemelvaart veertig dagen na de opstanding van de Heer (Hand. 1:3). Hemelvaartsdag valt bijna overal tien dagen voor Pinksteren.

Er is geen vaste datum voor Hemelvaartsdag, wel een bepaalde periode waarin de dag valt. Daar het christelijke paasfeest altijd op de eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de lente valt, en Hemelvaartsdag veertig dagen na Pasen volgt, valt Hemelvaartsdag altijd in de periode 30 april – 3 juni.

In veel landen is Hemelvaartsdag een vrije dag en zijn er kerkdiensten, zoals in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen, Oostenrijk en Zwitserland. In andere landen wordt op de zondag vóór Pinksteren de hemelvaart herdacht, zoals in Hongarije, Italië, Polen en Spanje. De tussenliggende periode is dan zeven dagen in plaats van tien. In Italië verschoof in 1977 de hemelvaartsdag van de donderdag naar de zondag. 

Hemelvaartsdag op zondag

ROME - Hemelvaartsdag zal voortaan in Italië niet meer op de 40ste dag na Pasen, een donderdag, gevierd worden. De 7de zondag na Pasen wordt de nieuwe Hemelvaartsdag en daarmee zijn de Italianen weer een vrije dag armer. De nieuwe Hemelvaartsdag werd officieel bekendgemaakt door de Italiaanse bisschoppenconferentie.

De R.K. Kerk in Italië is bezig een aantal van haar feestdagen naar de zondag te verschuiven in overeenstemming met maatregelen van de regering om de economie in Italië te verbeteren. Veel kerkelijke feestdagen betekenen een vrije dag voor de werkende Italianen en door het aantal vrije dagen te verminderen probeert de kerk haar steentje bij te dragen voor de verbetering van de economie.

(Bron: Reformatorisch Dagblad, 16 maart 1977)

In de Oosterse Kerk wordt Hemelvaartsdag genoemd 'Opneming' (Gr. Analepsis) of 'Verlossing van Boven' (Gr. Episozomene). De datum valt niet altijd samen met die van de Westerse kerk.

Geschiedenis

In de eerste vier eeuwen na Christus was aan de hemelvaart geen bijzondere feestdag gewijd. Bisschop Gregorius van Nyssa (335-394) geldt als een vroege voorvechter van de feestdag. De kerkleraar Augustinus schrijft erover alsof het een breed gehouden herdenkdag is. Pas in de vijfde eeuw wordt Hemelvaartsdag een aparte feestdag. In Jeruzalem is het feest rond 425 ingevoerd.

In de middeleeuwen werd Hemelvaartsdag het feest dat de periode van het christelijke Pasen afsloot. Op die dag werd de 'paaskaars' gedoofd.

Na de middeleeuwen werden Pasen, Hemelvaartsdag en Pinksteren steeds meer als losse feestdagen gehouden.

Varia

"Ik stapte een paar jaar geleden op een Hemelvaartsdag blij uit bed en had zin om naar de kerk te gaan. Ik legde uit aan mijn zoontje waarom ik zo blij was. Maar hij begon te huilen. ‘Wat is er?’ ‘Het is helemaal geen feestdag. Jezus is er niet meer. Hij is weggegaan. We kunnen Hem niet meer zien.’" — Elsbeth Visser-Vogel

Bron

Wim Hulsman, Hemelvaartsdag, in: Reformatorisch Dagblad, 1 juni 2011.