Soleb-inscriptie
De Soleb-inscriptie is een Egyptische tekst die gevonden is in de tempel te Soleb in het huidige Soedan, dat weleer een deel van het Egyptische rijk was. De tekst vermeldt "het land van de nomaden van Jahweh". Dit lijkt de oudste bekende buitenbijbelse verwijzing naar de naam van de God van Israël te zijn.
De opgravingen te Soleb in de jaren 50 van de 20ste eeuw brachten aan het licht een inscriptie bestaande in een lijst vijanden van de Egyptische farao Amenhotep III (ca. 1408-1369 v.C.[1]), de kleinzoon van Amenhotep II, welke mogelijk de farao van de uittocht der Israëlieten was (→ Farao van de Uittocht). De inscriptie is aan de voet van een tempelpilaar. De tempel werd gebouwd tijdens de regering van Amenhotep III, die regeerde 1391–1353 of 1388–1351 v.Chr.[2] Het inschrift vermeldt zes groepen nomaden[3], waaronder "het land van de nomaden van Jahweh". Er is ook een groep nomaden "van Baäl". De nomadengroepen werd genoemd naar de god die zij dienden. Ook een andere inscriptie, op de muur van de tempel, spreekt van de nomaden van Jahweh[4].
De nomaden van Jahweh behoorden tot de noordelijke vijanden van grootvader Amenhotep II. Dat er gesproken wordt van "het land" heeft misschien te maken met het feit dat de Israëlieten zich vertoefden in Edom of Moab[4] of zelfs inmiddels in Kanaän waren gekomen.
De inscriptie dateert uit ca. het einde van de 15e eeuw v.Chr.[5] of rond 1400 v.C.[4] De uittocht van Israël uit Egypte wordt gedateerd 1446 v.C. (onzeker), de intocht in Kanaän 1406 v.C. (onzeker).
Een dergelijke aanduiding "nomaden van Jahweh" is in de jaren 30 van de 20ste eeuw ook gevonden op een andere plaats in Soedan. Die plaats is de door farao Ramses II (regeerde ca. 1290 - 1223 v.C.[1]) gebouwde tempel te Amara West.
De datering van de Soleb-inscriptie bekrachtigt een vroege datering (ca. 1450) van de uittocht van Israël uit Egypte.
Meer informatie
The Oldest Yahweh Inscription: Digging for Truth Episode 49. Youtube.com: Associates for Biblical Research, 7 april 2019. Duur: 26 min 1 sec.
20161030 The Oldest Yahweh Inscription 2 Kings Joel Kramer. Youtube.com: Lighthouse Church - Twin Falls, 30 okt. 2016. Duur: 54 min. 1 sec. Voordracht door archeoloog Joel Kramer over de inscriptie.
Shasu, en.wikipedia.org. Een artikel over de nomaden.
Voetnoten
- ↑ 1,0 1,1 The Oldest Yahweh Inscription: Digging for Truth Episode 49. Youtube.com: Associates for Biblical Research, 7 april 2019. Vanaf 4 min 13 sec..
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Amenhotep_III Geraadpleegd 7 sept. 2022.
- ↑ Shasu, en.wikipedia.org. Een artikel over de nomaden.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy). Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Vanaf 43 min. 2 sec. Gesprek met archeoloog Titus Kennedy.
- ↑ The Oldest Yahweh Inscription: Digging for Truth Episode 49. Youtube.com: Associates for Biblical Research, 7 april 2019. Vanaf 6 min 35 sec.