Overheid: verschil tussen versies
k
geen bewerkingssamenvatting
(Artikel overgezet van de applicatie Mindtouch naar Mediawiki. Van 2009 tot 2013 is aan het artikel gewerkt door: Kees Langeveld, Enike Gerevliet en Roelof Dijkstra.) |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
De '''overheid''' is het (bevoegde) gezag, de ingestelde heerschappij of de macht die over ons regeert. De overheid is de instelling, het ambt dat een rechtmatige volksregering
In de schrijf- en spreektaal
'''Overheden'''. Menselijke overheden zijn de landelijke of nationale overheid (de rijksoverheid in Nederland, de federale overheid in België), de provinciale en de gemeentelijke overheid.
De overheid oefent macht en gezag uit. '''Macht''' is het vermogen tot beheersen en '''gezag''' is de bevoegdheid om toezicht op de gestelde regels uit te oefenen en de naleving daarvan desnoods met geweld af te dwingen. ▼
▲'''Macht en gezag van de overheid.''' De overheid oefent macht en gezag uit.
De hoogste Machthebber en Gezagsdrager is de '''God''' van de hemel, Die Zich in de Bijbel, Gods Woord heeft kenbaar gemaakt. God betoont Zich niet te allen tijde als de hoogste Machthebber en Gezagsdrager, daar Hij in Zijn voorzienigheid en in overeenstemming met Zijn heilsplan, de mensheid in de tijd tot een zekere grens haar gang laat gaan.▼
==
▲De hoogste Machthebber en Gezagsdrager is de
''Rom. 13:1 Alle ziel zij den machten, over haar gesteld, onderworpen; want er is geen macht, dan van God, en de machten, die er zijn, die zijn van God geordineerd. (SV)'' ▼
1 Tim. 1:17 ''De Koning nu van de eeuwen, de onverderfelijke, de onzienlijke, de alleenwijze God, zij eer en heerlijkheid in alle eeuwigheid (SV).''
'''Het goddelijke gezag van de overheid'''▼
== Door God ingesteld ==
God stelt de overheden aan en geeft ze macht en gezag. Elk soort overheid is van God.
Ro 13:1 ''Elke ziel zij aan de over haar gestelde overheden onderdanig; want er is geen overheid dan door God, en die er zijn, <u>zijn door God ingesteld</u>. (Telos)''
Dan. 2: 21, 37 ''Hij <u>zet de koningen af en Hij bevestigt de koningen</u>.''
Koning [[Nebukadnezar]] verhief zich hoogmoedig zijn macht. Daarop werd hij van Hogerhand vernederd, zodat hij de beesten gelijk werd, totdat hij zou erkennen dat God de Allerhoogste heerschappij geeft.
Dan. 5:18-37. ''... totdat gij bekent, dat de Allerhoogste over de koninkrijken van de mensen heerschappij heeft en dat Hij ze geeft aan wie Hij wil ''
De overheid maakt wetten om de openbare orde te handhaven. Zoals voor elk mens op aarde, geldt Gods Wet, zowel de eerste als de tweede tafel, ook voor de overheid. Elke overheid is geroepen God te dienen en Zijn Koninkrijk te bevorderen. Of zij dit weet, beseft, wil, doet of niet. De eigenlijke grondwet van elke regering moeten de Tien Geboden zijn. De overheid moet zó regeren dat alle onderdanen God eren en dienen, en ze moeten haar onderdanen daarin voorgaan. Gods Wet moet de overheid steeds voor ogen staan. Wat van de koning van Israël gold, is van toepassing op alle overheden. ''Als hij op de stoel van Zijn koninkrijk zal zitten, zo zal hij zich een dubbel van deze Wet afschrijven in een boek, uit hetgeen voor het aangezicht van de levietische priesters is; en het zal bij hem zijn en hij zal daarin lezen al de dagen van zijn leven; opdat hij de HEERE, zijn God, lere vrezen, om te bewaren al de woorden van deze Wet en deze inzettingen, om die te doen; dat zijn hart zich niet verheffe boven zijn broeders en dat hij niet afwijke van het gebod, ter rechter- of ter linkerhand; opdat hij de dagen verlenge in zijn koninkrijk, hij en zijn zonden, in het midden van Israël (Deut. 17: 18-20).''▼
== Dienares van God ==
'''De overheid en de kerk'''▼
God regeert door de overheid: ''zij is Gods dienares.'' De overheid regeert bij de gratie van God, en niet bij die van het volk.
Spr. 21:1 ''Des konings hart is in de hand van de Heere als waterbeken. Hij neigt het tot al wat Hij wil (SV)''
== Wijsheid ==
De overheden hebben wijsheid nodig om hun onderdanen te regeren.
Spr. 8:15-16 ''Door Mij regeren de koningen, en de vorsten stellen gerechtigheid. Door Mij heersen de heersers en de prinsen, al de rechters van de aarde.''
De overheid maakt wetten om de openbare orde te handhaven.
=== 'Tien geboden haar grondwet' ===
Sommige christenen stellen dat Gods tien geboden ook voor de overheid gelden en dat elke overheid is geroepen God te dienen en Zijn Koninkrijk te bevorderen. Of zij dit weet, beseft, wil, doet of niet. De eigenlijke grondwet van elke regering moeten de Tien Geboden zijn. De overheid moet zó regeren dat alle onderdanen God eren en dienen, en ze moeten haar onderdanen daarin voorgaan. Gods Wet moet de overheid steeds voor ogen staan. Wat van de koning van Israël gold, is van toepassing op alle overheden.
▲
Het eerste gebod gebiedt God te dienen en verbiedt het dienen van andere goden dan de drie-enige God. Al de (heidense) koningen, de overheden van de aarde worden vermaand zich aan de door God gezalfde Koning Jezus gehoorzaam te onderwerpen en Hem onderdanig te zijn.
''Ps. 2:10-12.'' ''Nu dan, gij koningen, handelt verstandig; laat u tuchtigen, gij rechters van de aarde! Dient de HEERE met vreze en verheugt u met beving. Kust de Zoon, opdat hij niet toorne… (SV)''
Elke overheid is door God geroepen niet alleen de publieke zonden tegen de tweede tafel, maar ook de publieke zonden tegen de eerste tafel van de Wet, zoals afgoderij en wat dies meer zij, beeldendienst, misbruik van Gods Naam en zondagsontheiliging, te straffen. Als de overheid in gebreke blijft en Gods wet naast zich neer legt, of er zelfs tegen in gaat, is dat haar verantwoordelijkheid. Maar het is en blijft - zo leert dit standpunt - onze christelijke verantwoordelijkheid Gods Wet altijd hoog te houden en de overheid waar mogelijk daarop aan te spreken. Als het nodig is, mogen we met geestelijke wapens strijden tegen de overheid, als zij behoort tot de geweldhebbers van deze eeuw. Het is een gunst van God is als christenen een stil en gerust leven kunnen leiden in alle godzaligheid en eerbaarheid.
De burgerlijke overheid en de kerk hebben elk hun eigen terrein en taak: de een heeft de burgerlijke en de andere de geestelijke regering. De overheid mag zich niet met kerkelijke zaken bemoeien, en de kerk mag alleen aan de overheid voorhouden hoe zij volgens Gods Woord moet regeren. Kan dat wel, als er grondwettelijk sprake is van godsdienstvrijheid en scheiding van kerk en staat; als er sprake is van multireligiositeit en een christelijke minderheid? Het kan en mag niet anders.
== Houding van de onderdaan ==
=== Onderdanigheid ===
Wij behoren de overheden, als ''dienaren van God,'' te hoogachten en te gehoorzamen, vanwege hun goddelijke ambt (Rom. 13: 1-6). Ook als de overheid de christenen vervolgt. Ten tijde van de wrede keizer Nero schreef Paulus aan Titus:
''Tit 3:1 Herinner hen eraan, aan overheden en machten onderdanig te zijn, gehoorzaam, tot alle goed werk bereid te zijn, (Telos)''
De onderdanen van een overheid hebben haar onderdanig te zijn.
▲''
=== Ongehoorzaamheid ===
Tegenover onderdanigheid staat ongehoorzaamheid. In de regel is het verkeerd om de overheid ongehoorzaam te zijn.
''Ro 13:2 Wie zich dus tegen de overheid verzet, weerstaat de instelling van God; en zij die weerstaan, zullen oordeel voor zichzelf ontvangen. (Telos)''
Hieronder een voorbeeld van burgerlijke ongehoorzaamheid: ongehoorzaamheid aan het rookverbod in de horeca:
''"Het rookverbod in de horeca is volgens Clean Air Nederland tot nu toe een mislukking. Volgens de belangenorganisatie voor niet-rokers negeert een meerderheid van de kroegen het verbod omdat er onvoldoende handhaving is. Clean Air Nederland wil dat horecagelegenheden voor de rechter worden gesleept als ze geregeld in de fout gaan. Ook moeten rokers zelf boetes kunnen krijgen als ze het rookverbod in de horeca overtreden. Clean Air Nederland zegt dat het in een maand tijd 3000 klachten heeft ontvangen, vooral van mensen die zelf in de horeca werken."'' (Radio Nederland Wereldomroep, 31 dec. 2008)▼
== Calvijn over de overheid ==
Kijken we naar de inhoud van het slot van de Institutie van 1536 dan valt meteen op dat Calvijn sterk beïnvloed is door de tweedeling van Luther. Calvijn sluit aan bij de tweerijkenleer, maar brengt wel een paar nuances aan. Bij hem is er geen scheiding van beide rijken, wel een onderscheiding. Hij plaatst beide regimenten nadrukkelijk onder de soevereiniteit van God. De roeping van de overheidsdienaren is zelfs één van de hoogste roepingen van God en staat naast de roeping van de dienaren van het Woord, die het profetische ambt dragen. De overheid is goed, omdat zij een rdening van God is.
Regel 39 ⟶ 82:
Dat Calvijn pleit voor een beperkte overheidstaak blijkt ook daaruit dat hij meteen toevoegt dat de lezer het niet vreemd moet vinden dat hij ‘de zorg voor een goede regeling van de religie’ onderbrengt bij de overheid. Hij heeft even tevoren juist betoogd dat de macht van de mensen moet worden teruggedrongen. Als hij de geestelijke macht van de clerus wil inperken, wil hij niet tegelijk die macht in handen van de magistraat leggen. Het is niet zijn bedoeling om de religie aan het goeddunken van mensen over te laten. Calvijn pleit slechts voor orde in de samenleving, waardoor voorkomen wordt dat de ware religie openlijk bezoedeld wordt.
Een pleidooi voor een beperkte taak van de overheid is ook wel te begrijpen vanuit het politieke verband waarin de opdracht aan de Franse koning deze tekst plaatst. Calvijn roept hem op om de vervolging te staken, niet alleen om humanitaire redenen, maar ook omdat hij een beschermheer zou moeten zijn van de protestantse christenen, die hun geloof willen belijden; het geloof zoals Calvijn dat in deze editie van de ''Institutie'' samenvat en waarvan hij
▲Hieronder een voorbeeld van burgerlijke ongehoorzaamheid: ongehoorzaamheid aan het rookverbod in de horeca:
▲''"Het rookverbod in de horeca is volgens Clean Air Nederland tot nu toe een mislukking. Volgens de belangenorganisatie voor niet-rokers negeert een meerderheid van de kroegen het verbod omdat er onvoldoende handhaving is. Clean Air Nederland wil dat horecagelegenheden voor de rechter worden gesleept als ze geregeld in de fout gaan. Ook moeten rokers zelf boetes kunnen krijgen als ze het rookverbod in de horeca overtreden. Clean Air Nederland zegt dat het in een maand tijd 3000 klachten heeft ontvangen, vooral van mensen die zelf in de horeca werken."'' (Radio Nederland Wereldomroep, 31 dec. 2008)
| |||