Homo sapiens erectus: verschil tussen versies
kleine aanvulling op de tekst
(aanvulling op de tekst) |
(kleine aanvulling op de tekst) |
||
Regel 98:
Heel bekend zijn de vele fossiele resten geworden van wat men later de neanderthaler is gaan noemen. Omdat hij nu algemeen gezien wordt als een mens, gelijkwaardig aan de moderne typen en rassen van heden, mag hij de naam krijgen van '''Homo sapiens neanderthalensis.''' De neanderthaler mens heeft zich zelfs met hedendaagse typen vermengd. De toevoeging 'neanderthalensis' wil slechts zeggen dat hij zich ten opzichte van anderen onderscheidde door specifieke fysieke kenmerken.
'''''Homo sapiens erectus'''''
Voor ons artikel zijn vooral van belang de vele vondsten, waarvan men vermoedt dat ze ouder zijn dan die van de neanderthaler en bovendien van het menselijk geslacht zijn. De wereldbevolking kende, gelet op de vondsten, vóór de verschijning van de neanderthaler reeds een groot verspreidingsgebied (Azië, Afrika en Europa). Nu men tot de conclusie is gekomen dat de Homo erectus-mensen normale Homo sapiens-mensen zijn, heeft het geen zin al hun zeer aapachtige reconstructies serieus te nemen. Ze zijn eerder misleidend te noemen. Ook de Neanderthaler werd aanvankelijk tot voor kort zeer aapachtig afgebeeld. We wachten nu op betere reconstructies van Homo erectus (rechtopgaande mens)!
Voorbeelden van vondsten van overblijfselen van Homo sapiens erectus, in willekeurige volgorde en van meer of minder belang, zijn: ''(genoemde perioden zijn vao)''
Regel 106:
'''''In Azië'''''
– '''Homo
– '''Homo sapiens soloensis,''' de Solomens; ontdekker Ralph von Koenigswald 1931 aan de Solo-rivier bij Ngandong, Java
–
– de '''Javamens''' (Pithecanthropus erectus, Homo erectus erectus; erectus=rechtop gaand); ontdekker de Nederlander Eugène Dubois 1890-1892; vondst van een menselijke schedel bij Wadjak op Midden-Java; stuk van een menselijke onderkaak uit het Tertiair bij Trinil te Kedung Brubus; aan de oever van de Solo-rivier zuidoost Java in 1891 een paar mensaapachtige tanden, een schedeldak, 1892 een menselijk heupbeen; leefde 700.000 jaar geleden
Regel 120:
– '''Pithecanthropus meganthropus'''; ontdekker Von Koenigswald 1940 te Sangiran; een enorme onderkaak
– '''Homo sapiens georgicus'''; vondst 1991-2005 bij Dmanisi in Zuid Georgië; kleine erectusachtige oermensen met geringe schedelinhoud
– '''Homo sapiens floresiensis'''; vondst in sept 2003 in de grot Liang Bua op Flores (Indonesië), bijnaam 'de Hobbit', waarschijnlijk verdreven door Homo erectus, leefde 70.000 jr geleden; mogelijk afstammelingen van Homo erectus. Volgens anderen een tijdgenoot van Homo sapiens en leefde 15.000 jr geleden. 7)
- Bewoningsresten en drie kleine menselijke tanden te '''Ubeidiya''', 3 km ten zuiden van het Meer van Kinnereth (Meer van Galilea in Palestina). Gevonden artefacten behoren tot de vroege periode van het Acheulien (vroeg paleolithicum, ca 1.400.000 tot 1.700.000 jr geleden.
Regel 131:
– de '''Heidelbergmens''' (Homo heidelbergensis); vondst te Heidelberg in een zandgroeve bij Mauer, bekend als de 'onderkaak van Mauer' 1907; ontdekker Daniel Hartmann; schedelinhoud van modern mens; maakte scherpe stenen messen ('levalloistechniek'); leefde 400.000 jr geleden. Door sommigen wordt hij de stamouder van de neanderthaler en moderne mens genoemd. Later zijn ook 'heidelbergmensen' in Afrika gevonden. Namen krijgen in de loop van de tijd een wat verschillende invulling. De Europese vondsten (o.a. zoals hier onder genoemd) worden door sommigen gezien als een erfenis van Heidelbergmensen. Zij zijn in Europa de voorgangers geweest van de neanderthaler.
- '''Homo sapiens heidelbergensis'''; Spanje, Sima de los Huesos (schedelput)
– schedelrest te '''Swanscombe''': vondst te Earthham Pit bij Boxgrove langs de Thames bij Londen; ontdekker Roger Pederson in 1994; 400.000 jr geleden
Regel 152 ⟶ 154:
– '''Homo sapiens rhodesiensis;''' vondst in Noord-Rhodesië (nu Zambia) in 1921, in Bloemfontein (Oranje-Vrijstaat, Zuid-Afrika) 1932, bij Kaapstad (Z.-Afrika) 1953; overgangsvorm tussen Homo erectus en Homo sapiens.
– '''Homo sapiens naledi'''; ontdekker Lee Berger 2013; bij Johannesburg (Zuid-Afrika); 15 personen; leefden ca 280.000 jaar geleden; genoemd naar het grottenstelsel 'Rising Star'. In de grot ontdekte men bij de vondst tekenen van een begrafenisritueel in de vorm van in de rotswand gegraveerde lijnen in een bepaald patroon en een tot gereedschap geslepen stuk rotssteen.
– de '''Turkana boy'''; ontdekker Richard Leakey 1984; westelijk van het Turkanameer, Kenia; zeer compleet skelet; leefde 1.600.000 jr gelden. In de periode tussen Lucy (Australopithecus afarensis) en de Turkana boy zijn vrijwel geen fossiele resten bekend. Sommigen willen Australopithecus sediba als overgangsvorm daar tussen plaatsen. 2)
– de '''Rudolfmens'''; ontdekker Richard Leakey, bij het Rudolfmeer(Turkanameer) in Kenia
– de '''Ternifinemens'''; ontdekker Camille Arambourg; Algerijnse provincie Oran; leefde 700.000-600.000 jr geleden.
Regel 164 ⟶ 166:
Men is tot de conclusie gekomen dat in het verre verleden uiterlijk duidelijke verschillen tussen deze menselijke bevolkingsgroepen moeten zijn voorgekomen. De eerste gevolgtrekking was daarom dat ze na en uit elkaar zijn ge-evolueerd. Homo erectus zou dan na Homo habilis een eerste schakel (gevolgd door andere schakels) zijn geweest tussen Aastralopithecus afarensis en Homo sapiens sapiens.
Zo heeft het hoofd van de Pekingmens kenmerken van de neanderthaler. De schedels van Swanscombe en Steinheim zijn opvallend modern (ook al zijn ze van oudere datum dan de neanderthaler). Homo sapiens floresiensis is bijzonder klein (maar een geringe lengte kan onder mensen voorkomen, vooral als gevolg van ernstige vorm van inteelt). Homo sapiens naledi en Homo georgicus hebben een geringe schedelinhoud (omvang van de hersenen zegt niet alles, als er maar voldoende grijze massa is).
De vele variaties tussen de gemaakte reconstructies geven gemakkelijk aanleiding tot verschillen van mening over de te trekken conclusies. Ook binnen de paleontologie. Afbeeldingen van gemaakte reconstructies kunnen bovendien namelijk zeer suggestief zijn. Geringe aanpassingen aan het uiterlijk (beharing, schedel, opgetrokken bovenlip!) kunnen al iets dierlijks of menselijks aan een reconstructie geven.
| |||