Trompet
De trompet is een blaasinstrument dat in de Bijbel wordt genoemd en onderscheiden moet worden van de bazuin of ramshoorn. Er waren in opdracht van God twee trompetten gemaakt van zilver, die de priesters gebruikten, en God gaf regels voor het blazen van verschillende geluiden om de vorsten van Israël bijeen te roepen, of om de hele gemeente bijeen te roepen, of als signaal aan God bij de oorlog (Num. 10:1-10).
Woord. Het Hebreeuwse woord is חצצרה, Chatsotserah. Dit betekent: trompet, klaroen. Het woord komt 29x voor in de Bijbel (Oude Testament). Het strongnummer is H2689. De Statenvertaling heeft 29x 'trompetten'. De NBG51-vertaling 26x 'trompetten', 1x 'alarmtrompetten' (2 Kron. 13:12), 1x 'signaaltrompetten' (Num. 31:6) en 1x 'trompetgeschal' (2 Kron. 29:27). Het Griekse woord is salpingx, het Latijnse woord: tuba.
Terwijl de bazuin of ramshoorn nauwelijks een muziekinstrument in de eigenlijke zin van het woord is, kan de trompet hierop meer aanspraak maken.
De Wet spreekt van twee zilveren trompetten (Num. 10: 2 vv.), welke het volk en de vorsten tot de vergaderingen opriepen en het sein tot het opbreken van de legerplaats gaven. Zij werden gebruikt in de oorlog (Num. 10:9; 31: 6; vgl. 2 Kron. 13: 12, 14), op de Nieuwe Manen en de feesten, bij het offeren van het brand- en vredeoffer, ten einde het volk bij God in gedachtenis te brengen.
Het geklank van de trompetten was tevens een luide aanroeping van God; in de grond dienden zij dus voor heilige doeleinden, waarom zij ook alleen door de priesters mochten gebruikt worden (Num. 10:8; 1 Kron. 15: 24; 16:2; 2 Kron. 5: 12 v.; 7: 6; 29: 26vv.; Ezra 3: 10;. Neh. 12: 35, 41; vgl. Sirach 50: 18). Bij de inwijding van de tempel liet Salomo honderdtwintig priesters op trompetten blazen (2 Kronieken 5:12).
Intussen werd het getal der trompetten, welke voor religieuze doeleinden dienden, in de loop van de tijden veel groter (vgl. 2 Kon. 12: 13): bij de inwijding van de tempel van Salomo waren het 120 priesters, die op de trompetten bliezen (2 Kron. 5: 12 v.).
Bepaalde bewijzen dat de trompet, evenals de hoorn, in de oorlog (Hos. 5: 8) of bij een kroningsfeest (2 Kon. 11: 14; 2 Kron. 23: 13) door niet-priesters gebruikt werd, heeft het Oude Testament slechts enkele; misschien heeft men daarbij ook aan een ander soort trompetten te denken.
Vorm. De vorm van de heilige trompetten kennen wij uit Josephus, de afbeeldingen op de triomfboog van Titus te Rome (zie afbeelding hieronder) en de Joodse munten. Volgens Josephus[1] waren zij bijna een el lang en bestonden zij uit rechte, dunne, nauwe pijpen met een klokvormig mondstuk, waarmede genoemde afbeeldingen overeenkomen.
Dergelijke trompetten hadden ook de Egyptenaren, ofschoon hun krijgstrompetten korter waren en meer de vorm hadden van een kegel.
Het bericht van Plutarchus dat de Joden op hun 'Bacchus-feesten' (lees: het Loofhuttenfeest) zich van kleine trompetten bedienden, berust op een misverstand. Misschien heeft men daarbij niet te denken aan die, waarop de priesters bliezen.
Ofschoon de trompetten niet tot het tempelorkest behoorden, werden zij toch soms bij grote muziekfeesten gebruikt (2 Kron. 5: 12v.). De Talmoed zegt dat bij het plengen van het drankoffer (vgl. Sirach 50: 17v.), bij de dagelijkse cultus in de tweede tempel twee in het voorportaal staande priesters op de trompet bliezen; in het geheel werd de trompet bij de dagelijkse cultus 21 en hoogstens 48 maal gehoord.
Krijgstrompet
De zilveren trompetten werden ook gebruikt om de hulp van God in te roepen.
Nu 10:9 Wanneer u dan in uw land ten strijde trekt tegen de tegenstander die u benauwt, moet u met die trompetten een onderbroken klank laten horen. Dan zal aan u gedacht worden voor het aangezicht van de HEERE, uw God, en u zult van uw vijanden verlost worden. (HSV)
Vergelijk 1 Korintiërs 14:8:
1Co 14:8 En als een trompet een onduidelijk signaal geeft, wie maakt zich dan gereed voor de strijd? (NBV '04)
De krijgstrompet komt vaak voor in de boeken der Makkabeeën. In 1 Makk. 4: 40; 5: 33; 16: 8 zijn kennelijk de heilige trompetten bedoeld, welke, op de wijze van de oude Hebreeërs, dienden ter aanroeping van God.
De Grieken gebruikten de trompet vooral op het veld; in de legers van de Syriërs en in die van de latere Joden werd zij in plaats van de hoorn gebezigd.
Koning Abia van Juda verwees, tegenover het leger van het vijandige Israël, naar het trompetten door de priesters van God
2Kr 13:12 En zie, bij ons staat God aan het hoofd, en Zijn priesters met de trompetten voor het geschal, om alarm over u te slaan. Israëlieten, strijd niet tegen de HEERE, de God van uw vaderen, want u zult er niet in slagen. 2Kr 13:13 Jerobeam had een omtrekkende beweging laten maken, waardoor een hinderlaag achter hen kwam, zodat zijn troepen vóór Juda waren en de hinderlaag achter hen was. 2Kr 13:14 Toen Juda zich omkeerde, zie, toen was de strijd vóór en achter hen. Zij riepen tot de HEERE, terwijl de priesters op de trompetten bliezen. (HSV)
Bronnen
Ed. Rhiem, C.H. van Rhijn (red.), Bijbelsch woordenboek voor ontwikkelde lezers der Heilige Schriften (Utrecht: Kemink & Zoon, 1885-1886) s.v. Muziek, muziekinstrumenten. Enige tekst van dit lemma is op 23 feb. 2018 verwerkt.
A New and Concise Bible Dictionary (George Morris, 1899) s.v. Trumpets. Enige tekst hiervan is vertaald en onder wijziging verwerkt op 5 aug. 2023.
Voetnoot
- ↑ Ant. 3, 12, 6