Vaccin tegen SARS-CoV-2

Een vaccin tegen SARS-CoV-2 is een vaccin dat het menselijk lichaam leert zich te verweren tegen het virus SARS-CoV-2, en dat daarmee de door dit virus verwekte ziekte Covid-19 voorkomt dan wel de ziekteverschijnselen beperkt houdt.

Vaccinatie met een mRNA-vaccin tegen SARS-CoV-2

Ontwikkeling. Er zijn in 2020 verschillende vaccins tegen SARS-CoV-2 ontwikkeld. Dat is zeer snel gegaan, veel sneller dan gewoon; nog nooit zijn vaccins zo snel ontwikkeld, goedgekeurd en toegediend. Drie uren na de bekendwording van de genetische code van het virus werd met de ontwikkeling van mRNA-vaccins begonnen. Men had bijvoorbeeld de genetische code in het RNA gevonden dat zorgt voor de aanmaak van het stekel-eiwit (Eng. spike protein), dat aan de buitenkant van het virus zit. Het stekel-eiwit helpt het virus om een cel binnen te dringen. Dit eiwit was een goede ingang, zo wist men al, voor vaccineren.

RNA-vaccins. Sommige vaccins tegen SARS-CoV-2 en Covid-19 bevatten dan ook mRNA van het virus en wel mRNA dat een recept voor het stekeleiwit is. Een geïnfecteerde cel maakt aan de hand van het recept het stekeleiwit aan. Dit eiwit zit, zoals gezegd, aan de buitenkant van het virus en komt, door de geïnfecteerde cel aangemaakt, ook aan de buitenkant van de cel te zitten. Het eiwit is vreemd aan ons lichaam en lokt een reactie van ons afweersysteem uit. Zo rust het vaccin ons immuunsysteem toe voor de herkenning en bestrijding van het coronavirus. Ons lichaam wordt alvast bewapend voor wanneer we echt zouden raken met het virus. Dit virus wordt dan herkend aan de stekel-eiwitten en vervolgens aangevallen en vernietigd.

Vetbolletje. Het mRNA van het vaccin is ingekapseld in een beschermend hoesje van vetten, een minuscuul vettig bolletje. Dit beschermt het stukje virale RNA tegen afbraak en en bevordert de opname in onze cellen. Opdat de vetbolletjes intact blijven, wordt het RNA-vaccin van de firma Pfizer/BioNTech bij -70 ^oC bewaard vóórdat het wordt toegediend.

De vette stof is nodig voor toegang tot de cel. Het vetbolletje gaat op in de celmembraan, waarna het mRNA in het cytoplasma van de cel terechtkomt. De eiwitfabriek (ribosoom) van de cel leest het mRNA af en maakt het stekeleiwit. Daarna wordt het mRNA vernietigd. Het mRNA is hooguit uren aanwezig. De aangemaakte stekeleiwitten hechten zich aan de buitenzijde van het celmembraan, waar ze worden ontdekt door het immuunsysteem, dat er vervolgens actie tegen onderneemt. Anders gezegd: de stekeleiwitten activeren ons afweersysteem. Er worden antistoffen aangemaakt. Door de afweerreactie ontstaan ook geheugencellen, die ervoor zorgen dat het echte virus met zijn typische stekeleiwitten, wanneer de gevaccineerde het later oploopt, meteen wordt uitgeschakeld. De gevaccineerde is daardoor tamelijk beschermd tegen het virus en daarmee tegen COVID-19.

Het RNA wordt na ongeveer 72 uur door onze cellen afgebroken, nadat het zijn werk heeft gedaan.

De bedrijven Pfizer/BioNTech- en Moderna hebben in 2020 elk een mRNA-vaccin tegen SARS-CoV-2 ontwikkeld. Het Pfizer-vaccin bleek in 95% van de gevallen effectief te zijn. Anders gezegd: een besmet persoon heeft 95% minder kans op Covid-19 te krijgen. Andere vaccins lijken ongeveer hetzelfde te scoren. Er bestaat dus nog een kans dat iemand na de vaccinatie Covid-19 krijgt. De patiënt behoort dan tot de 5% pechvogels. De ziekte komt dan niet door het vaccin, maar door het virus dat 'in het wild', bijvoorbeeld op het werk of in de supermarkt, is opgelopen. Het schijnt echter dat de ziekte, die een gevaccineerde krijgt, minder heftig is dan bij een niet-gevaccineerde. Dat zien we trouwens ook bij de griep: iemand die een griepprik heeft gehad en toch griep krijgt, wordt doorgaans minder ziek dat iemand die ongevaccineerd de griep krijgt.

De bijwerkingen van dit vaccin, dat getest is op 20.000 mensen, zijn mild en van korte duur. De meest voorkomende bijwerkingen zijn tweëerlei: 1. bijwerkingen ten gevolge van de afweerreactie door het menselijk lichaam: vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn, koorts, rillingen; 2. bijwerkingen ten gevolge van het prikken en toedienen van het vaccin: pijn ter plekke van de injectie, roodheid, zwelling. De eerste soort bijwerkingen zijn een bewijs dat het afweersysteem in actie is gekomen.

Naast de genoemde veelvoorkomende kortdurende bijwerkingen kunnen zich zeldzame bijwerkingen van het Pfizer-vaccin voordoen. Op 1 miljoen doseringen hebben 3 mensen een ernstige allergische reactie (anafylaxie) gehad. Deze bijwerking is goed te verhelpen met medicatie. Mensen kunnen trouwens allergisch zijn voor elke stof die er bestaat.

Zijn er bijwerkingen van het Pfizer-vaccin na lange tijd? Dat is in jan. 2021 nog niet bekend. Onvruchtbaarheid van de vrouw is geen gevolg van het mRNA-vaccin noch van COVID-19. Vaccins hebben nooit bijwerkingen op lange termijn. Een vaccin wordt opgeruimd door het afweersysteem.

De immuniteit die men door het Pfizer-vaccin krijgt lijkt beter en langer te zijn dan de natuurlijke immuniteit na besmetting met het virus. Daarom wordt aangeraden ook na herstel van COVID-19 het vaccin te halen.

Het bedrijf Astrazeneca heeft een ander soort vaccin op de markt gebracht, een vectorvaccin, dat een onschadelijk gemaakte variant van het virus bevat en daarmee een immuunreactie uitlokt. Ook dit en andere coronavaccins die geen gebruik maken van RNA-technologie, veranderen ons DNA niet.