Zeus

Zeus was de oppergod van de Grieken. Barnabas werd eens voor Zeus gehouden. Paulus en Barnabas verklaarden hem echter voor een "nietige" god (Hand. 14:15).

Door de Romeinen werd hij genoemd: Jupiter. Beide namen ontspringen aan dezelfde Indogermaanse wortel. 

De Griekse naam Ζευς, Zeus, komt 2x in de Bijbel voor: Hand. 14:12-13. De Statenvertaling vertaalt het Griekse woord door 'Jupiter', de Herziene Statenvertaling door 'Zeus'.

Volgens de godsdienstleer van Grieken en Romeinen was Zeus/Jupiter de hoogste God, aan wie de oppermacht in hemel en op aarde toegekend werd. Eens verleidde hij, in de gedaante van een stier, de lieftallige Fenicische prinses Europa, naar wie het continent is vernoemd. Een zoon van Zeus was Korinthus, naar wie de stad Korinthe is vernoemd. Een andere zoon van Zeus en de bergnimf Maia was Hermes. Bij de Grieken was Hermes vooral de god van de reizigers en de boodschapper van de goden.

'St. Paulus en St. Barnabas in Lystra', schilderij van Willem de Poorter, 1638. Paulus houdt afwerend zijn hand op naar de priester van Zeus. Barnabas kijkt naar de hemel.

In de stad Lystra genas de apostel Paulus een kreupele man. De omstanders meenden daarop dat Paulus en Barnabas goden waren. Barnabas noemden zij Zeus en Paulus Hermes. Voor de stad Lystra was een tempel van Zeus. De priester van Zeus wilde met de menigten offeren aan de twee vreemdelingen.  

Hnd 14:11 En toen de menigten zagen wat Paulus had gedaan, verhieven zij hun stem in Lycaonisch en zeiden: De goden zijn aan mensen gelijk geworden en tot ons neergedaald. Hnd 14:12 En zij noemden Barnabas Zeus en Paulus Hermes, omdat hij het woord voerde. Hnd 14:13 En de priester van de tempel van Zeus, die voor de stad was, bracht stieren en kransen aan de voorpoorten en wilde met de menigten offeren. Hnd 14:14 Toen echter de apostelen Barnabas en Paulus dit hoorden, scheurden zij hun kleren, sprongen naar voren tussen de menigte Hnd 14:15 en schreeuwden aldus: Mannen, waarom doet u dit? Ook wij zijn mensen van gelijke natuur als u en verkondigen u dat u zich van deze nietige goden moet bekeren tot de levende God, die de hemel, de aarde, de zee en alles wat daarin is, heeft gemaakt. (TELOS)

Volgens een oud verhaal waren Zeus en Hermes al eens eerder in menselijke gestalte in Lystra geweest - en afgewezen, wat ongeluk over de stad gebracht had. Nu wilden zij Zeus en Hermes aannemen. Paulus en Barnabas weerhielden ternauwernood de menigten ervan hun te offeren (Hand. 14:18).

Bekering. Paulus en Barnabas spoorden de menigten te Lystra aan zich van "deze nietige goden" te bekeren tot "de levende God, die de hemel, de aarde, de zee en alles wat daarin is, heeft gemaakt." (Hand 14:15)