Coronavirus

Uit Christipedia
Coronavirussen vertonen een corona (krans) wanneer men ze door een elektronenmicroscoop beziet.

Het coronavirus is een virus dat zijn naam ontleend aan de krans (in het Latijn corona = krans, kroon) rond de virusdeeltjes en een aandoening van longen en luchtwegen veroorzaakt, soms met dodelijke afloop, veelal bij bejaarden.

Kroon. Als men het virus onder een elektronenmicroscoop beziet, lijkt het een beetje op een kroon.

Soorten. Er zijn verschillende soorten (varianten) van het virus. Er zijn (anno 2020) zeven soorten die de mens kunnen infecteren[1]. De bekendste coronavirussen zijn (maart 2020) SARS Coronavirus-1, MERS Coronavirus (afgekort MERS-Cov)en SARS-Coronavirus-2 (afgekort SARS-CoV-2). Het laatste virus werd bekend in China, eind 2019, en veroorzaakt de ziekte COVID-19.

RNA-virus. Coronavirussen zijn RNA-virussen: hun erfelijk materiaal bestaat uit RNA, in tegenstelling tot DNA-virussen, waarvan het erfelijk materiaal, gelijk dat van de meeste organismen, uit DNA bestaat. Coronavirussen vinden hun oorsprong in het genoom van hogere organismen, waar nieuwe stammen ontstaan door recombinatie van RNA[1].

Ziektes. De coronavirussen zijn ziekteverwekkers voor zoogdieren, vogels en mensen. Ze kunnen infectieziektes van verschillende ernst aan de longen en luchtwegen veroorzaken. Ze veroorzaken bij mensen gewoonlijk milde verkoudheid[2]. Het coronavirus is niet het belangrijkste virus dat verkoudheid veroorzaakt; het belangrijkste is een ander virus, het rhinovirus (van rhino = neus)[2]. Twee types, HCoV-229E en HCoV-OC43, veroorzaken verkoudheid[1]. De andere coronavirussen kunnen meer ernstige, zelfs dodelijke, luchtwegaandoeningen teweegbrengen.

Dodelijke afloop. In het algemeen zijn coronavirussen niet dodelijk. Toch kunnen ze 'ontsporen' en een gevaar voor de volksgezondheid gaan vormen[1]. Dit gebeurde met de stam SARS-CoV, dat in 2002 opdook

Geschiedenis en vergelijking. In 2002 dook het SARS Coronavirus-1 op. Het verwekte een ernstig ademhalingssyndroom (SARS) met een hoog sterftecijfer. SARS bleek niet zo besmettelijk als gevreesd en binnen enkele maanden was het virus verdwenen, zonder een pandemie te veroorzaken. Maar longspecialisten hielden het ervoor dat Sars-CoV niet het laatste dodelijke coronavirus zou zijn[1].

Tien jaar later, in 2012, stak het MERS-CoV de kop op, het coronavirus dat de ziekte MERS veroorzaakt. Met een bijna 4x hoger sterftecijfer dan SARS was dit het gevaarlijkste coronavirus tot dan toe. Ook dit virus verdween weer zonder een pandemie te veroorzaken. De ziekten SARS en MERS eisten samen minder dan 1000 doden[3]. Het virus MERS-CoV zou, zo wisten longspecialisten, niet het laatste dodelijke coronavirus zijn[1].

Sinds eind 2019 is er het coronavirus SARS Coronavirus-2 (SARS-CoV-2), dat de ziekte Covid-19 veroorzaakt. Het heeft de pandemie veroorzaakt waarvoor al eerder gevreesd werd. "We wisten dat er een nieuwe uitbraak van het coronavirus zou komen, waarschijnlijk in China", aldus een moleculair bioloog in maart 2020[1]. COVID-19, verwekt door SARS Coronavirus-2, eist veel meer slachtoffers. Covid-19 heeft een veel lager sterftecijfer dan SARS en MERS, maar is wel veel besmettelijker.

Ter vergelijking:

Virus Ziekte Jaar Sterftecijfer[4] Doden
Influenzavirus Griep (Influenza) jaarlijks 0,1%
H1N1 Spaanse griep 1918-19 4-20% 20-100 miljoen
H2N2 Aziatische griep 1957 <0,1% 2 miljoen
H3N2 Hongkonggriep 1968-69 <0,1% 1 miljoen
SARS Coronavirus-1 SARS 2002-3 9,6% 774
H1N1 Mexicaanse griep 2009 0,02% 17483
MERS Coronavirus MERS 2012-19 34% 862
SARS Coronavirus-2 COVID-19 2019- 3,4% ?

Bestrijding. Virussen of hun ziekten kan men bestrijden met vaccins, medicijnen of antiserums (antistoffen, die een virus remmen). Tegen het gewone griepvirus hebben wij vaccins én medicijnen.

Tegen coronavirussen die mensen treffen hebben wij (maart 2020) geen vaccins. Wel zijn er vaccins tegen zekere coronavirussen die dieren treffen[2]. Er is (maart 2020) geen vaccin tegen SARS Coronavirus-1.

Tegen HIV, het virus dat de ziekte AIDS veroorzaakt, en tegen Hepatitus C hebben wij (maart 2020) geen vaccins. Er zijn wel medicijnen tegen HIV en tegen Hepatitus C.[2]

De ontwikkeling van een nieuw medicijn kost in het algemeen jaren tijd. Het is mogelijk dat een bestaand medicijn, dat voor een andere ziekte is ontwikkeld, werkt tegen een nieuwe ziekte. Bij de eerste SARS-epidemie in 2003 kregen sommige mensen antilichamen of serum uit het bloed van iemand die hersteld was van SARS. Deze methode wordt minder vaak gedaan dan het toedienen van medicijnen of vaccins.[2]

SARS-CoV-2 en COVID-19

SARS Coronavirus-2 (afgekort SARS-CoV-2) is een coronavirus dat de besmettelijke luchtwegaandoening COVID-19 bij mensen veroorzaakt.

SARS Coronavirus-2 gezien door een electronenmicroscoop.

Het virus werd eind 2019 in de Chinese stad Wuhan ontdekt. Aanvankelijk werd het genoemd het Wuhan-virus of 2019-nCoV; 2019 ziet op het jaar waarin het is ontdekt.

Een model van SARS-CoV-2

Toen het virus zich snel verspreidde naar andere landen, riep de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op 30 januari 2020 een internationale noodsituatie uit.

SARS Coronavirus-2 is niet uit het niets te voorschijn gekomen: het is voor 80% gelijk aan SARS Coronavirus-1[2].

Werking. Bij een besmetting hecht het virus zich aan de luchtwegwand, Hier ontstaat vervolgens een ontstekingsreactie, waarbij allerlei cellen proberen het virus uit te schakelen: het natuurlijke afweersysteem van de besmette probeert het virus te verdrijven. Lukt dit niet, dan kan het virus zich vermenigvuldigen en in de longblaasjes terechtkomen. In de longen zal het afweersysteem weer proberen het virus uit te schakelen. Lukt dit niet, dan komen er steeds meer ontstekingen bij en raken meer longblaasjes gevuld met ontstekingsvocht. Er ontstaat een ernstige longontsteking. Deze leidt tot zuurstoftekort en ademnood.[5]

Ziekteverschijnselen. Verreweg de meeste patiënten hebben milde (griepachtige) klachten[5]. Patiënten hebben longklachten, zijn kortademig en hebben koorts. De klachten verschillen, volgens een longarts, niet van een normale griep[5]. De meeste patiënten krijgen een longontsteking. Zo'n 20 procent van de patiënten krijgt heftige symptomen, soms met dodelijke afloop, de overigen hebben mildere ziekteverschijnselen[6].

Heftige symptomen kreeg een 58-jarige Nederlandse man: "Ik werd echt megaziek en kon niet meer slapen van de hoofdpijn. Mijn spieren vielen weg, ik had geen trek meer en kon niet meer naar het toilet of onder de douche. Ik ben ervan geschrokken dat het me helemaal kapot kon maken."[6] En een 58-jarige Nederlandse vrouw getuigt: ""We waren zo vreselijk misselijk, konden niets eten en werden steeds slapper. Daardoor konden we ook geen medicijnen innemen"[6].

Behandeling. Ons ingeboren afweersysteem kent het virus niet en is daartegen niet goed bewapend. De ziekteverschijnselen kunnen daardoor heviger zijn dan bij de jaarlijkse griep. Het afweersysteem zich tegen de nieuwe indringer te weer door antistoffen aan te maken. Verreweg de meeste patiënten herstellen dan ook. Er is bij dit virus echter nog onzekerheid over de immuniteit en de duur ervan (stand 25 maart 2020)[6].

Er zijn (maart 2020) geen vaccins of medicijnen tegen SARS-Cov-2 resp. COVID-19 bekend. Daarom kunnen artsen alleen de symptomen (koorts, benauwdheid) bestrijden.

De volgende animatie, Engels gesproken, geeft inzicht in de schadelijke werking van het virus.


COVID-19: What Happens If You Get Coronavirus?. Youtube.com: Nucleus Medical Media, 28 maart 2020. Duur: 7 min. 27 sec.

Herstel. Het kan soms weken duren voordat een patiënt hersteld is. Iemand die 24 uur geen klachten meer heeft, wordt als genezen beschouwd.[6]

Sterfte. Het sterftecijfer wordt (maart 2020) geschat op ongeveer 3,4 procent[7][8]. Patiënten van 80 jaar en ouder, die de ziekte Covid-19 hebben, hebben echter een kans van 14,8% om te sterven door de gevolgen van deze ziekte. Bijna alle sterfgevallen betreffen ouderen en andere kwetsbare personen, zoals hart-, long- of diabetespatiënten[5].

Een Israëlische biochemicus, die het virus onderzoekt, sprak in maart 2020 de verwachting uit dat er geen vele miljoenen zullen sterven[2].

Covid-19 is veel dodelijker dan gewone seizoensgriep. Van de mensen die de griep (influenza) krijgen overlijdt 0,1% aan de gevolgen, dat is 1 op de 1000 patiënten. Modelberekeningen schatten een gemiddeld aantal sterfgevallen door influenza In Nederland van bijna 2.000 per jaar in de periode 1999-2010[9]. Bij grieppatiënten die 65 jaar of ouder zijn ligt het sterftepercentage op 0,83%[8]. Het verschil met Covid-19 komt althans ten dele doordat ons immuunsysteem ervaring met het influenzavirus heeft en de afweer is verbeterd; tegen seizoensgriep zijn vaccins en bestaat enige mate van immuniteit.

Langetermijngevolgen. De langetermijngevolgen van de ziekte zijn nog onduidelijk (stand 25 maart 2020)[6]. Wel meldde het Nederlandse Longfonds meldde op 25 maart 2020 dat een deel van de patiënten blijvende longschade overhoudt[5], als gevolg van ontstekingen die hebben geleid tot littekenweefsel op de longen.

Risicogroepen. Kwetsbare groepen zijn in 't bijzonder mensen met een verminderde weerstand, mensen met een ander (onderliggend) gezondheidsprobleem (zoals hart-, long- en diabetespatiënten) en ouderen. Zij hebben de grootste kans op ernstige klachten en op overlijden.

Verspreiding. Het virus is zeer besmettelijk en verspreidt zich via dieren en mensen. Dieren kunnen dragers (‘gastheren’)  van het virus zijn, maar ze worden er niet ziek van. Op vleermuizen zitten veel coronavirussen. Buiten een lichaam van een dier of mens kan het virus niet goed overleven.

Een infectieziekte door het coronavirus doet de patiënt niezen en hoesten, waardoor het virus op andere mensen overgedragen kan worden. De overdracht gaat dus voornamelijk via vochtdruppeltjes in de lucht: nies- en hoestdruppeltjes; in de tweede plaats door aanraking. De kans dat men besmet raakt via oppervlakken zoals deurklinken is klein. En deze kans wordt kleiner als men vaak zijn handen wast.[5] Wie met zijn besmette hand in zijn ogen wrijft, kan ook via de ogen het virus binnenkrijgen. Een geïnfecteerde persoon besmet gemiddeld twee à drie anderen[5].

Iemand kan besmet worden zonder ziek te worden. Als mensen niet ziek zijn, is de kans op verspreiding zeer gering. Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meldde (12 feb. 2020) dat er geen bewijzen zijn dat asymptomatische mensen, die het virus dragen zonder ziekteverschijnselen, besmettelijk zijn en bedragen aan de verspreiding van het virus[10].

Voorzorg. Uit voorzorg, ter voorkoming van besmetting, in elk geval ter verkleining van de kans daarop, wordt (in Nederland) aanbevolen anderhalve meter afstand tot een medemens te houden, regelmatig je handen wassen, te hoesten en te niezen in de binnenkant van je elleboog in plaats van op je hand of in de lucht, en papieren zakdoekjes te gebruiken om je neus te snuiten. Medisch personeel dient mondkapjes te dragen.

De landen verschillen in de aanpak die verspreiding van het virus moet afremmen. Dit komt vooral door onbekendheid met het virus.

Speculaties. Het opduiken van het coronavirus geeft aanleiding tot speculaties, bijvoorbeeld dat het nieuwe coronavirus het resultaat is van een kunstmatige wijziging van SARS Coronavirus-1 ten behoeve van een biologisch wapen en dat de mutant onbedoeld is ontglipt in de maatschappij[11]. Het is voor sommigen aanleiding om zelfs te denken aan een complot[12].

Christelijke zienswijze en houding

Vloek. Nadat onze oerouders, die bestemd waren om over de aarde te heersen, in de zonde vielen, heeft God het aardrijk vervloekt. Door de eeuwen heen is de mens bezocht door bacteriën en virussen die zijn gezondheid en levenskracht ondermijnen.

Onze natuurlijke afweer. God heeft ons toegerust om te leven op een aardbodem die onder de vloek ligt. De mens heeft een geweldig vernuftig afweersysteem, door God ons gegeven. Het is niet feilloos, het kan zich zelfs zeer vergissen, maar het zal zich vaak wapenen tegen ziekmakende indringers en deze met nieuwe antistoffen bestrijden. Dat gebeurt ook met het Coronavirus - zij het ook dat sommige patiënten de ziekte COVID-19 niet overleven.

Onze overheid. De overheid is een instelling van God, ons ten goede. Zij wordt in haar bestuur bijgestaan door deskundigen en raadgevers. Daarom is het verstandig de aanwijzingen van onze overheid in acht te nemen. "Gehoorzaamheyt Godts en der owerheyt weert der menschen ongeluck" staat te lezen op de trapgevel van het stadhuis te Veere (Zeeland): gehoorzaamheid aan God en aan de overheid weert ongeluk van de mensen.

Wees verstandig. Gerustheid in Hem zijn sluit niet uit dat we ons aanpassen aan de omstandigheden en maatregelen nemen. Geloofsvertrouwen moet samengaan met verstandig en wijs handelen.[13] Dat houdt, zoals gezegd, zeker ook in achtgeven op de raad en richtlijnen van de overheid.

Onze kwetsbaarheid. Ondanks onze vermogens, wetenschappelijke kennis, medische techniek, zijn en blijven wij broze schepselen. We hebben luchtafweergeschut om raketten uit de lucht te halen. En we kunnen met één bom een stad van de vijand geheel vernietigen. Maar we zijn soms niet opgewassen tegen de kleinste wezentjes als virussen en bacteriën. Ze zijn als niets, maar hun aanval kunnen wij soms niet overwinnen. We kunnen een slag winnen, maar ze komen steeds weer terug, in een andere gedaante.

1Co 1:28  en het zwakke van de wereld heeft God uitverkoren om het sterke te beschamen, en het onaanzienlijke van de wereld en het verachte heeft God uitverkoren, en wat niets is, om wat iets is te niet te doen, (Telos)

De effecten van het coronavirus zouden ons klein moeten maken. Ze zouden ons tot ootmoed voor Gods aangezicht moeten leiden.

Menselijk goed en kwaad. Ook de coronacrisis - de nood als gevolg van de uitbraak - brengt het goede en het kwade (het zondige) in de mens naar boven. Enerzijds bijvoorbeeld een hulpactie om bejaarden boodschappen te brengen. Anderzijds bijvoorbeeld de verspreiding van nepberichten, zoals blijkt uit de waarschuwing van een antivirusbedrijf: "Oplichters staan erom bekend dat ze alles in hun voordeel gebruiken, en de wereldwijde coronacrisis is geen uitzondering. We zullen je tips en advies geven om je te beschermen tegen nepberichten"[14].

Profetisch voorzegd. De wereld zou, vóórdat de Heer terugkomt, niet vrij zijn van epidemieën. Vanaf het begin heeft de Heer het einde verkondigd, opdat Zijn woord betrouwbaar zou blijken en wij op Hem en Gods Woord zouden vertrouwen en zouden volharden in ons geloof. Wanneer wij voorzegde dingen zien gebeuren, weten wij, of worden wij bevestigd in ons weten, dat wij God kunnen vertrouwen. God is alwetend en almachtig.

Eindtijdse strafgerichten. In de laatste tijden vóór het vrederijk zullen Gods strafgerichten over de aarde komen, ook in de vorm van pestachtige ziekten (Luk. 21:11) en zweren (Opb. 16:2, 11), vergelijkbaar met de pestepidemie Zwarte Dood (1346-1351) en de Spaanse griep (1918-1919). Dus epidemische ziekten die vele dodelijke slachtoffers maken. Jezus Christus voorzegde:

Lu 21:11  en er zullen grote aardbevingen, en nu hier, dan daar pestziekten en hongersnoden zijn, en ook vreselijke dingen en grote tekenen van de hemel. (NBG51)

De Nieuwe Bijbelvertaling (2004) heeft 'epidemieën'. Bedoeld worden gevaarlijke ziekten die zich snel verbreiden. Epidemische ziekten behoren tot Gods oude arsenaal van strafgerichten (zie Pestilentie).

De tijd van de zegels, bazuinen en schalen (zie Openbaring van Johannes), waarin zulke ziekten voorkomen, is (feb. 2020) nog niet aangebroken.

Of de pandemie van COVID-19 een bijzonder strafgericht van God is, weten wij niet. De pandemie herinnert ons wel aan de toekomstige strafgerichten, die gevaarlijke epidemieën insluiten. Ze behoort mogelijk tot de pijnlijke weeën waarvan de Heer Jezus gesproken heeft (Matth. 24), weeën die aan de geboorte van het Vrederijk voorafgaan.

Weeën. De ellendige dingen zullen, vóórdat de Heer Jezus weerkomt in de wereld, in hevigheid en aantal toenemen, gelijk de weeën van een zwangere vrouw. Een of meer pandemieën kunnen daarvan deel uitmaken. De weeën zijn smartelijk, maar ook een voorbode van iets nieuws. voor een zwangere vrouw zijn ze het teken dat de geboorte aankondigt, de ontvangst van een nieuw kind. Op de moeite en pijn van de weeën volgt de geboorte van en de blijdschap over nieuw leven. Op de weeën van de eindtijd volgt een nieuwe wereld, het Vrederijk van Christus.

Trouwens, het dodelijkste 'virus' is de zonde. Daarmee zijn wij allen besmet. Daarop zijn wij allen positief getest. Vroeg of laat vertonen zich dan ook de eerste ziekteverschijnselen: haat, nijd, leugen, goddeloosheid, moord, enz. Het gevolg is de dood. De dood heeft echter niet het laatste woord voor wie gelooft in Jezus Christus. Zie Evangelie.

Vrees. Velen zijn verontrust door de snelle opmars van het virus en zijn ziekte, de vele doden, de vergaande tegenmaatregelen van de overheden en waarschijnlijke gevolgen als een economische recessie en werkeloosheid. Vrees voor wat gaat komen is een kenmerk van de tijd die kort voor Jezus' wederkomst voorafgaat. Als de Heer Jezus spreekt over de tekenen (onlusten, oorlogen, aardbevingen, hongersnoden, pestziekten) die aan zijn komst voorafgaan, zegt Hij zijn leerlingen: 'wordt niet angstig'.

Lu 21:9  Wanneer u nu zult horen van oorlogen en onlusten, wordt niet angstig; want deze dingen moeten eerst gebeuren, maar niet terstond is het einde. (Telos)

De NBG51-vertaling heeft 'laat u niet beangstigen'. De Willibrord-vertaling heeft 'weest dan niet verontrust'. De Nieuwe Vertaling (2004) heeft 'raak dan niet in paniek'. De Naardense vertaling heeft 'raak niet in de war'.

Ps 112:1  Hallelujah! [Aleph]. Welgelukzalig is de man, die den HEERE vreest; [Beth]. die groten lust heeft in Zijn geboden. (...) Ps 112:7  [Mem]. Hij zal voor geen kwaad gerucht vrezen; [Nun]. zijn hart is vast, betrouwende op den HEERE. (SV)

Stichting De Ondergrondse Kerk kreeg een brief uit Noord-Korea, waarin de schrijfster te kennen gaf dat angst voor hongersnood en ziekte haar gevangen had genomen, totdat zij een Bijbel ontving en daarin las en Jezus leerde kennen. Ze schreef: “Ik voel me hoopvol terwijl ik bid. De hele situatie rondom het coronavirus is zeer ernstig. Ik heb het gevoel dat we hier allemaal zullen sterven door verhongering of door besmetting met het virus. Beide zijn dodelijk en veroorzaken wanhoop, maar nu ik de Heere ken, is mijn angst verdwenen.”[15]

God heeft pestepidemieën voorzegd, om ons in te lichten, zodat wij voorbereid zijn en standhouden. Hij zorgt voor ons. De gemeente van Christus zal voor de grootste ellende worden behoed (zie Opname van de Gemeente).

De Wijsheid vermaant:

Spr 1:33  Maar wie naar mij luistert, zal gerust wonen, beveiligd tegen de verschrikking van het onheil. (NBG51)

Tot zijn leerlingen zei de Heer Jezus:

Mt 6:34  Weest dan niet bezorgd voor morgen; want morgen zal voor zichzelf bezorgd zijn; voor elke dag is zijn eigen kwaad genoeg. (Telos)

Een rabbijn heeft deze raad gegeven: "Was je handen goed, en telkens als je dat doet, herinner je dan in Wiens handen je bent."[16]

Als wij op Hem vertrouwen en zijn Woord rijkelijk in ons woont (Col. 3:16), dan zien wij een epidemie in een ander perspectief. En kunnen we een lichtend, aanstekelijk voorbeeld voor niet-gelovigen zijn.

Schuilplaats. In Nederland wordt burgers die minder weerstand hebben (ouderen en mensen met een zwakke gezondheid) aangeraden thuis te blijven, om de kans op besmetting zo klein mogelijk te maken. Jesaja spreekt van een tijd (die thans nog niet is aangebroken) waarin Gods volk wordt aangespoord binnenshuis te schuilen.

Jes 26:20  Ga henen, mijn volk! ga in uw binnenste kamers, en sluit uw deuren na u toe; verberg u als een klein ogenblik, totdat de gramschap overga. Jes 26:21  Want ziet, de HEERE zal uit Zijn plaats uitgaan, om de ongerechtigheid van de inwoners der aarde over hen te bezoeken; en de aarde zal haar bloed ontdekken, en zal haar doodgeslagenen niet langer bedekt houden.  Jes 27:1  Te dien dage zal de HEERE met Zijn hard, en groot, en sterk zwaard bezoeken den Leviathan, de langwemelende slang, ja, den Leviathan, de kromme slomme slang; en Hij zal den draak, die in de zee is, doden. (SV)

Als christenen weten wij dat God en zijn woonplaats onze hoogste schuilplaats is. Hij zal ons, bij de opneming van de gemeente, plaatsen in een hoog vertrek, in Zijn eeuwig huis.

Spr 18:10  De Naam des HEEREN is een Sterke Toren; de rechtvaardige zal daarhenen lopen, en in een Hoog Vertrek gesteld worden. (SV)

In afwachting daarvan kan het nodig zijn om hier op aarde tijdelijk (veel) binnen te blijven, terwijl wij zien op Hem die voor ons zorgt.

Psalm 91 spreekt van een zeer dodelijke pestziekte die als een strafgericht over de goddelozen komt. De rechtvaardige, die God tot toevlucht heeft, zal niet aangetast worden.

Ps 91:1  Die in de schuilplaats des Allerhoogsten is gezeten, die zal vernachten in de schaduw des Almachtigen. Ps 91:2  Ik zal tot den HEERE zeggen: Mijn Toevlucht en mijn Burg! mijn God, op Welken ik vertrouw! Ps 91:3  Want Hij zal u redden van ... de zeer verderfelijke pestilentie. Ps 91:4  Hij zal u dekken met Zijn vlerken, en onder Zijn vleugelen zult gij betrouwen; Zijn waarheid is een rondas en beukelaar. Ps 91:5  Gij zult niet vrezen (...) Ps 91:6  Voor de pestilentie, die in de donkerheid wandelt; voor het verderf, dat op den middag verwoest. Ps 91:7  Aan uw zijden zullen er duizend vallen, en tien duizend aan uw rechterhand; tot u zal het niet genaken. Ps 91:8  Alleenlijk zult gij het met uw ogen aanschouwen; en gij zult de vergelding der goddelozen zien.  Ps 91:9  Want Gij, HEERE! zijt mijn Toevlucht! Den Allerhoogste hebt gij gesteld tot uw Vertrek; Ps 91:10  U zal geen kwaad wedervaren, en geen plage zal uw tent naderen. (SV)

Deze psalm heeft wellicht betrekking op de toekomende tijd van de strafgerichten over deze wereld. Er zullen dan gelovigen zijn, bijvoorbeeld de 144.000 Joden die in Openbaring van Johannes genoemd worden, gespaard blijven. Wat wij in onze tijd van deze psalm kunnen leren is dat God bij machte is ons te beschermen en dat wij bij Hem kunnen schuilen.

Geestelijke zelfzorg. Hoewel wij niet angstig hoeven te zijn, geeft een epidemie reden tot bezinning aan volk en enkeling. Ben ik, nu ik ziek ben, nog op de goede weg? Dien ik de Heer nog wel? Getuig ik nog wel van Hem? Moet ik mijzelf corrigeren? Zijn er dingen waarmee ik moet stoppen, omdat ze niet passen bij de roeping waarmee ik geroepen ben, bij de adelstand van kinderen Gods waartoe ik verheven ben?

Gebed en goed nieuws. De coronacrisis geeft reden om te bidden, dat Gods wil in deze crisis gebeuren zal en dat de crisis ook goede effecten in het leven van mensen zal hebben. En dat mensen bewaard en, als ze ziek zijn, genezen zullen worden. De crisis biedt kansen om te getuigen, vertrouwen te tonen, te wijzen op Gods woord en plan.[17]

Meer informatie

Coronavirus, RIVM.nl. Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.

SARS-CoV-2, nl.wikipedia.org

The Coronavirus Predicted in the Bible? Yes! Youtube.com: The Christian Life, 3 feb. 2020. Duur: 8 min. 12 sec. Een christelijke beschouwing van de epidemie veroorzaakt door het coronavirus.

Conor Wood, Scientific Conflict About the Coronavirus Lockdown. Patheos.com, 21 maart 2020. Kritiek op de wetenschapsmethodoloog John Ioannidis, die strenge overheidsmaatregelen als bijvoorbeeld platlegging ('lockdown') ongegrond en doorgeschoten vindt.

Peter Borger, Overheden waren te laks rond corona. Logos.nl, 23 maart. Eerder verschenen in: Reformatorisch Dagblad 49 (308): 18-19. De christen Peter Borger is moleculair bioloog en specialist in signaaltransductienetwerken en genregulatie-systemen.

Zie ook

Ziekte en genezing | Pest

Bronnen

De wereld en de race tegen het coronavirus, Youtube.com: NOS op 3, 31 jan. 2020. Informatieve video over het coronavirus.

The Coronavirus Predicted in the Bible? Yes! Youtube.com: The Christian Life, 3 feb. 2020. Duur: 8 min. 12 sec. Een christelijke beschouwing van de epidemie veroorzaakt door het coronavirus.

Q&A over coronavirus: hoe gevaarlijk is het en kun je het vaker krijgen? NOS.nl, 6 feb. 2018.

Coronavragen aan de viroloog, uitzending van NOS Radio 1, 2 maart 2020, vanaf 8.00 uur. Vraaggesprek met viroloog Eric van Gorp.

The Coronavirus, the Bible, and the End Times, Youtube.com: ASKDrBrown, 14 maart 2020. Engels gesproken.

David Horovitz, Israeli scientist: You’re not going to see millions of people die from COVID-19. TimesOfIsrael.com, 18 maart 2020. Vraaggesprek met Shy Arkin, hoogleraar Structurele Biochemie aan de universiteit van Jeruzalem.

Longfonds: Corona bezorgt deel van patiënten blijvende longschade. Nu.nl, nieuwsbericht van 25 maart 2020.

Voetnoten

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Peter Borger, Overheden waren te laks rond corona. Logos.nl, 23 maart. Eerder verschenen in: Reformatorisch Dagblad 49 (308): 18-19. De christen Peter Borger is moleculair bioloog en specialist in signaaltransductienetwerken en genregulatie-systemen.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 David Horovitz, Israeli scientist: You’re not going to see millions of people die from COVID-19. TimesOfIsrael.com, 18 maart 2020. Vraaggesprek met Shy Arkin, hoogleraar Structurele Biochemie aan de universiteit van Jeruzalem.
  3. De wereld en de race tegen het coronavirus, Youtube.com: NOS op 3, 31 jan. 2020. Informatieve video over het coronavirus.
  4. Welke percentage van de patiënten komt te overlijden.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Longfonds: Corona bezorgt deel van patiënten blijvende longschade. Nu.nl, nieuwsbericht van 25 maart 2020.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Herstellende coronapatiënten: geschrokken dat het me zó kapot kon maken. NOS.nl, 25 maart 2020.
  7. Bron: https://www.businessinsider.nl/coronavirus-compared-to-flu-mortality-rates-2020-3/
  8. 8,0 8,1 In feb. 2020 nog geschat op ongeveer 2 procent.
  9. Bron: https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/influenza/cijfers-context/sterfte#node-sterfte-als-gevolg-van-influenza
  10. Twitterbericht, https://twitter.com/rivm/status/1227565722680877057
  11. Coronavirus news. Youtube.com: Prophecy in the News, 28 feb. 2020. Vraaggesprek van Dan Goodwin met Charles Hiltibidal over het coronavirus. Duur: 11 min. 40 sec.
  12. Sterk staaltje van complotdenken door een Russische bioloog in verband met het coronavirus is te vinden op: Russische biologist: coronavirus is biologisch wapen van ‘wereldregering’ om 90% mensen uit te roeien, Brabosh.com, 7 maart 2020.
  13. The Coronavirus, the Bible, and the End Times, Youtube.com: ASKDrBrown, 14 maart 2020. Engels gesproken.
  14. E-mail van het bedrijf Avast, 31 maart 2020. "Scammers are well known for using anything to their advantage, and the global coronavirus crisis is no exception. We'll talk you through tips and advice on staying safe from hoaxes,..."
  15. E-mail van Stichting De Ondergrondse Kerk van 26 maart 2020.
  16. De Australische rabbijn Aron Moss. "Wash your hands well. And everytime you do, remember Whose hands you are in." Bron: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=921619028293477"
  17. The Coronavirus, the Bible, and the End Times, Youtube.com: ASKDrBrown, 14 maart 2020. Engels gesproken. Vanaf 22 min 33 sec.