Gazastrook

De Gazastrook is een dichtbevolkte Palestijnse kuststrook in het zuidwesten van Israel, ingeklemd tussen Israël en het Sinaï-schiereiland van Egypte. De strook meet 40 bij 9 kilometer. Er wonen 1,8 miljoen mensen (stand 2017). De strook valt deels samen met het oude gebied van de Filistijnen. De grootste stad is Gaza-stad met 487.000 inwoners (2010). Van de bevolking van de Gazastrook woont 72 procent in stedelijk gebied (2010). In het gebied zwaait de radicaal-islamitische en anti-Zionistische Palestijnse beweging Hamas de scepter. Hamas de Palestijnse tak van de Moslimbroederschap in Egypte.

Grootte. De Gazastrook heeft een omvang van 360 tot 365 km2. Dit is gelijk aan een kwart van de Nederlandse provincie Utrecht. Ter verdere vergelijking: het Nederlandse eiland Vlieland is bijna 316 km2 groot is; het Nederlandse eiland Texel is ruim 463 km2 groot. De Westelijke Jordaanoever, een ander Palestijnse gebied, heeft een oppervlakte van 5655 km2 heeft (Oost-Jeruzalem meegerekend). De grens van de Gazastrook met Egypte is 11 km, de kustlijn is 40 km lang. 

Bevolkingsdichtheid. De dichtheid, het gemiddeld aantal inwoners per vierkante kilometer, is hoog. In de Gazastrook wonen gemiddeld 4000 Palestijnen per vierkante kilometer (2010); het landsdeel is daarmee een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Gemiddeld wonen in de Palestijnse gebieden (Gazastrook, Westelijke Jordaanoever) 433 mensen/km2. Vergelijk: Nederland telde in 2010 gemiddeld 491 inwoners per vierkante kilometer, België 341 inwoners/km2 in 2009; de Nederlandse gemeente Den Haag had in 2008 een bevolkingsdichtheid van 5771 inwoners/km2 en was daarmee de dichtstbevolkte gemeente van Nederland. 

Bevolkingsgroei. De bevolkingsgroei is hoog en de bevolking is gemiddeld betrekkelijk jong. Van de bevolking is 44,4 procent onder de 15 jaar (2010). De gemiddelde leeftijd is 18 jaar (2007). De Gazastrook staat qua geboortecijfer op de 26e plaats in de wereld (2010). Vergelijk: de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever staan op de 68e plaats en Israël op nummer 102. Gemiddeld heeft een vrouw in Gaza 5 kinderen. 

Van 1950 tot 2008 groeide de Gazaanse bevolking van 240.000 tot 1,5 miljoen.

Regering van Hamas. In het gebied zwaait de radicaal-islamitische Palestijnse beweging Hamas de scepter. Hamas streeft de ondergang van de staat Israël na ten gunste van één Palestijnse staat.

Vanuit de Gazastrook worden steeds raketten op Israël afgevuurd. Dit gebeurt door Hamas of door andere Jihadistische groepen.

Uit het nieuws van 2011:

"Vanuit de Gazastrook zijn meer dan vijftig raketten afgevuurd op het zuiden van Israel. Twee Israeliers raakten gewond. Bij een Israelische tegenaanval kwam een Hamas-functionaris om het leven en raakten vier Palestijnen gewond, meldt een Hamas-bestuurder. Het was de zwaarste raketaanval vanuit de Gazastrook in twee jaar. Hamas, dat de Gazastrook bestuurt, heeft gezegd dat het zelf tien van de raketten heeft afgevuurd." 

(Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht 20 maart 2011)

In de Gazastrook is de druk van Hamas groot. De bewoners van de Gazastrook verlangen naar openheid en vrijheid. Onder Israëlisch bestuur was er meer vrijheid. Mensen hopen dat er weer meer bewegingsvrijheid komt en dat men weer kan werken in Israël.

Nood, werkeloosheid, armoede. In de Gazastrook is een grote nood: werkeloosheid, ziekte, ondervoeding, angst. Van de Palestijnen in de Gazastrook was in 2010 40 procent werkeloos, in 2011 bijna de helft. Er is armoede: van de bevolking leeft 70 procent onder de armoedegrens (2010). Van de inwoners bezit 93,2 procent een tv-aansluiting (2010). Ongeveer 95 procent van het water is ondrinkbaar; grote hoeveelheden afvalwater worden in de zee geloosd door de ineenstorting van het rioleringssysteem (2017) . Er is geen electriciteit op de meeste uren van de dag (2017). Er is chronische ondervoeding, voornamelijk onder kinderen (2017). De zorgstelsels staan ​​op instorten (2017).

Christenen. In de Gazastrook wonen ongeveer 2500 christenen (jaar 2014). Hun aantal is sinds Hamas heerst sterk teruggelopen. Ondanks dat is de verhouding met moslims over het algemeen goed.

Andere terreurgroepen

In de Gazastrook zijn naast Hamas ook andere terroristische groepen actief, zoals de Islamitische Jihad, het Democratisch Front voor de Bevrijding van Palestina en het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina.

De Al-Quds Brigades, de militaire vleugel van de Islamitische Jihad, nà Hamas de belangrijkste terreurgroep in Gaza, bedreigden Israël in een andere verklaring:

Palestijnse Islamitische Jihad. De Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) is nà Hamas de belangrijkste terreurgroep in Gaza (anno 2018). Ze is radicaler dan Hamas. Ze wordt door Iran gesteund. Evenals Hamas wil ze Israël vervangen door een Palestijnse staat. De militaire vleugel van deze groepering heet de Al-Qoeds Brigades (naar het Arabisch: Saraya al-Qoeds). "Al-Qoeds" is de Arabische naam van Jeruzalem. Het doel van Islamitische Jihad is de 'agressie' van Israël te stoppen en Israël te verslaan. De militaire brigades bestoken Israël met raketten.

Uit het nieuws van 2017: 

"Donderdagnamiddag 30 november vuurden de Al Quds Brigades (Saraya al-Quds), de gewapende militie van de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ), 12 mortiergranaten af vanuit de Strook naar een legerpost van het IDF. Het geschut van de terreurgroep werd vrijwel onmiddellijk beantwoord door IDF tanks en later gevolgd door precisie bombardementen en beschietingen van stellingen van de PIJ en Hamas door de Israëlische luchtmacht (IAF). Na ongeveer twee uren keerde de rust weer in het gebied."

Bron: Opnieuw schermutselingen tussen Palestijnse terroristen en het IDF aan de grens met Gaza, nieuwsbericht van 1 dec. 2017 op Brabosh.com, https://brabosh.com/2017/12/01/vpqpct-fjv/

Meer informatie: The Islamic Jihad explained. Youtube.com: Israel Defense Forces, 13 nov. 2019. Speelduur: 2 min. 19 sec. Korte voorstelling van de PIJ.

Salafi-groepen. Er zijn ook een aantal Salafi-groepen actief in Gaza (anno 2017). De vier belangrijkste actieve Salafi-groepen zijn:

• Jund Ansar Allah (= "soldaten van Gods supporters")
• Jaysh Al-Islam (= "leger van de islam")
• Jaysh Al-Ummah (= "leger van de natie")
• Jama’at al-Tawhid wal-Jihad (= "monotheïsme en Jihad").

Het (tijdelijke) succes van de Islamitische Staat (IS), die ook een hardlijnige Salafi-groep is, heeft de salafisten in Gaza geïnspireerd en versterkt. Het tijdelijke succes van IS, dat grote delen van Irak en Syrië overnam en een kalifaat instelde, bewees dat het vormen van een kalifaat geregeerd volgens strikte islamitische principes mogelijk is. Verklaringen uitgegeven door Salafi-groepen bijvoorbeeld bevatten liederen en beelden die van ISIS afkomstig zijn.

De actieve salafistische groepen in Gaza stellen zichzelf voor als de meest waarachtig islamitische organisaties in de Palestijnse gebieden:

• Zij zijn op religieuze gronden gekant tegen parlementsverkiezingen en beschouwen Hamas-leden als ongelovigen wegens hun bereidheid om deel te nemen aan Palestijnse parlementsverkiezingen in 2006. 
• Zij menen een hogere morele standaard te hebben en hebben hun leden ingezet om videowinkels, internetcafé's en andere instellingen te sluiten die zij “on-islamitisch” bevinden.
• Zij hebben Hamas bekritiseerd om zijn instemming met een staakt-het-vuren met de zionistische vijand (Israël). IS-aanhangers hebben sporadisch raketten over de grens naar Israël afgevuurd om het staakt-het-vuren, dat sinds 2015 geldt, te saboteren. Als reactie hierop heeft Hamas een campagne gevoerd tegen de salafisten, waarbij het tot vuurgevechten is gekomen.

Zij dagen Hamas dus uit en kunnen Hamas naar een hardere houding. Een aantal radicalere Hamas-leden is overgelopen naar deze groepen.

Uit het nieuws van 2012: 

"Israël heeft bij twee aanvallen in de Gazastrook zes Palestijnse militanten gedood. Donderdag werden drie militanten gedood die bij de noordgrens met Israël bezig waren met explosieven. Woensdag kwamen in de Gazastrook drie militanten om het leven bij een luchtaanval door Israël. De drie stonden volgens Israël op het punt om raketten af te vuren. De doden die vandaag vielen, zouden lid geweest zijn van een radicaal-islamitische groepering. Hamas heeft hun dood bevestigd."

(Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht 6 sept. 2012)

Blokkade en grensovergangen

Blokkade. Sinds 2006 en 2007, in welk laatste jaar Hamas aan de macht kwam, handhaaft Israël een economische blokkade rondom de Gaza-strook. Ook schepen worden tegengehouden. Op zee ligt de grens van de blokkade 20 zeemijlen (37,04 km) van de kust. De invoer van goederen vindt gecontroleerd plaats.

Grensovergangen. De belangrijkste grensovergangen zijn Rafah aan de grens met Egypte en Erez aan de grens met Israël (zie kaart). Ze worden (anno 2018) beheerd door de Palestijnse Autoriteit.

De grens met Egypte bestaat (anno 2018) uit een veiligheidstrook van 1500 meter breedte, wachttorens, honderden camera’s en detectoren. Er is veel beveiligingspersoneel om de te bewaken. Ten behoeve van deze veiligheidszone, die indrukwekkender is dan die met Israël, werden duizenden mensen geëvacueerd en hun huizen afgebroken door het Egyptische leger.

Geschiedenis

Enkele notities:

1960-1990. In deze tijd stichten sjeik Ahmed Yassin, oprichter van Hamas, en andere aan de Moslim Broederschap gelieerde activiten een netwerk van liefdadigheidsinstellingen, scholen en ziekenhuizen in de Gazastrook en de Westoever. 

Jaren '70. Het salafisme groeit door teruggekeerde Palestijnse studenten, die studeerden op religieuze scholen in Saoedi-Arabië. 

2001: Israël wordt met raketten beschoten; aanvang van jarenlange raketbeschietingen vanuit de Gazastrook.

De volgende Engelstalige video geeft een beknopt overzicht van de geschiedenis van de Gazastrook 2005-2018 in verband met het Palestijns-Israëlisch conflict.

Load video

YouTube

YouTube might collect personal data. Privacy Policy

ContinueDismiss

A Timeline Since Israel Withdrew from Gaza. Geüpload door gebruiker i24NEWS op 15 nov. 2018.

2005: Op 1 sept. 2005 trekt het Israelische leger zich terug uit de Gazastrook. Kibboetsen in de Gazastrook werden opgegeven. Eén hiervan was Kfar Darom, opgericht in 1930 en vernoemd naar een in de Talmoed genoemde gemeenschap. In de oorlog van 1948 werd de kibboets verlaten, in 1970 echter hersteld, maar in 2005 weer ontruimd door Israël in het kader van de "terugtrekking". Helaas werd het door Israël opgegeven gebied daarna gebruikt om meer aanvallen op Israël uit te voeren. 

2006: Hamas wint de parlementsverkiezingen in de Gazastrook. In juni wordt de Israëlische militair Gilad Shalit gevangen genomen door Hamas. Israël stelt een blokkade in.

2007: Hamas verdrijft de rivaliserende partij Fatah in een vierdaagse burgeroorlog. Hamas komt aan de macht. Als reactie legt Israël de export vanuit Gaza verder aan banden; de blokkade wordt in juni vergroot. President Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit ontbindt het parlement en ontslaat premier Ismail Haniya (Hamas). Deze verwerpt de beslissingen van Abbas en blijft de leider in Gaza.

2008: De bevolking telt 1,5 miljoen mensen.

2008-2009 Oorlog met Israël. Zo'n 1400 Palestijnen komen om het leven. 

2009:  In augustus kondigt de leider van de salafistische terreurgroep Jund Ansar Allah in zijn moskee de oprichting af van een ‘Islamitisch Emiraat’ in de zuidelijk gelegen stad Rafah. Daarop bestormt Hamas de moskee en wordt hij doodgeschoten.

Er wonen ongeveer 3000 christenen.

2012: In november zet Israël met precisiebombardementen de aanval op Hamas in, na aanhoudende raketbeschietingen uit de Gazastrook door Hamas en andere militante Islamitische groeperingen. 

2014: In juli zet Israël met precisiebombardementen de aanval op Hamas en andere Gazaterroristen in, na aanhoudende raktbeschietingen uit de Gazastrook. Daarna volgt een grondoffenstief.

2015: Hamas komt medio 2015 een staakt-het-vuren met Israël overeen.

2018-2019. Op 30 maart 2018 begint de eerste editie van de Mars van de Terugkeer. De mars is een wekelijks massa-protest langs de grens met Israël. Aan de demonstraties nemen groepen deel die aangestuurd worden door de verschillende terreurgroepen in Gaza. Er vinden rellen en terreurdaden plaats. Zo worden er onder andere molotovcocktails en explosieven gegooid naar Israëlisch grondgebied, autobanden verbrand, (pogingen tot) infiltratie gedaan. Het Israëlische leger reageert met traangas en schieten. Over deze Mars, zie de video Behind the Smoke Screen van Pierre Rehov (Youtube.com, 23 mei 2018; speelduur 23 minuten).

Bronnen

Onder meer:

Colin P. Clarke, Hoe de opkomst van het salafisme Gaza bedreigt en Israël ernstig verontrust, Brabosh.com, 1 dec. 2017. Het commentaar verscheen oorspronkelijk in het Engels op Foreign Affairs dd. 11 okt. 2017, https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2017-10-11/how-salafisms-rise-threatens-gaza . Colin P. Clarke is een politiek wetenschapper bij de non-profit, niet-partijdige RAND Corporation en is betrokken bij het International Center for Counter Terrorism in Den Haag.