Gevangene
Een gevangene is iemand die gevangen is genomen en/of in de gevangenis zit.
Een politieke gevangene is iemand die gevangen zit vanwege zijn politieke overtuigingen, uitingen en acties, en door de zittende macht geacht wordt een gevaar voor de staat of de heersende partij te zijn.
In de periode 2009 - 2010 zaten in Nederland 94 op de 100.000 inwoners achter slot en grendel. In Slowakije zaten 185, in Polen 217, in Letland 314, in Denemarken 71 en in Zweden 78 op de 100.000 inwoners in de gevangenis.
Onze Heiland Jezus Christus is gevangen genomen, onschuldig ter dood veroordeeld en gekruisigd. De apostelen Paulus en Petrus hebben om de verkondiging van het evangelie van Gods genade in de gevangenis gezeten. Paulus schrijft:
2Co 11:23 Zijn zij dienaars van Christus? - ik spreek als een onzinnige - ik bovenmate. In arbeid zeer overvloedig, in gevangenissen zeer overvloedig, in slagen bovenmatig veel, dikwijls in doodsgevaren. (TELOS)
Ook Epafras heeft, met Paulus, gevangen gezeten.
Flm 1:23 U groeten Epafras, mijn medegevangene in Christus Jezus, (Telos)
Wang Ming-Doa (1900-1991), een bekende Chinese huiskerkleider, zat in China 23 jaar in de gevangenis. Voordat hij in 1955 de gevangenis kwam, sprak hij veel en schreef veel boeken. Toen kwam hij in de stilte en de gedwongen rust. "Daar zat ik en had niets te doen. Alles was me afgenomen. Het enige dat ik kon doen, was God leren kennen. En meer dan twintig jaar lang was dat de mooiste relatie die ik heb gehad."[1]
Zorg en reclassering in Nederland
In Gouda kreeg in de 17e eeuw het godsdienstig onderwijs aan gevangenen voorrang boven leren lezen en schrijven. Na hun bezoek aan Amsterdam in 1610 vertelden de Goudse regenten dat daar vooral op zondag veel aandacht aan geestelijke vorming werd besteed. Daarvoor gebruikte men Nederlands oudste gevangenis-Bijbeltje, getiteld ‘Een cleyn Handtboecxken, waer in begrepen zijn Proverbia, de spreuken Salomonis, Ecclesiastis, Prediker, Sapientia, ’t Boek der Wijsheyt, Jezus Sirach enz.’[2]
De eerste reclasseringsinstelling in Nederland was het Nederlandsch Genootschap tot Zedelijke Verbetering der Gevangenen, in 1823 gesticht door de christenweldoener Willem Hendrik Suringar (1790-1872). Een schrijver verklaarde in 1840 wat met 'zedelijke verbetering' bedoelt wordt:
"De dronkaard moet zijne liefde tot den drank, de wraakgierige zijnen lust, om zich te wreken, afleggen; de dief moet niet weder stelen: dat is het, wat men verlangen kan en verlangen moet. Ja, nog meer dan dat: de dief moet het stelen niet alleen nalaten, omdat er straffe op volgt, maar omdat het ongehoorzaamheid is aan God, den oppersten Wetgever. In plaats van liefde tot de zonde, moet er liefde tot God, den Zaligmaker en de deugd in het hart wonen."[3]
_door_Philippus_Velijn_(cropped).jpg)
In 1832 bezocht de welgestelde christin Anna Barbara van Meerten-Schilperoort (1778-1853) als eerste vrouw van Nederland, vrouwen in de gevangenis. Ze spoorde andere vrouwen aan om vrouwelijke gevangenen te bezoeken. Het bezoeken van gedetineerden was in die tijd geenszins betamelijk voor vrouwen en zeker niet voor ‘welgestelde dames’. Maar haar echtgenoot, de hervormde predikant Hendrik van Meerten (Sint Janskerk), stond achter haar.
In 1837 achtte de minister van Justitie het noodzakelijk dat mannelijke en vrouwelijke gevangenen niet bij elkaar werden opgesloten.
In Gouda ontstond de grootste vrouwengevangenis van Nederland. In 1840 waren de meeste van de 300 gevangen aldaar tussen de 20 en 35 jaar. Ze hadden zich schuldig gemaakt aan diefstal, moord, valsheid in geschrifte, valsemunterij, brandstichting of meineed.[4] In de werkzalen van de gevangenis brachten de vrouwen hun tijd door met breien, spinnen of naaien. Zij sliepen in hangmatten, die vlak naast en in drie rijen boven elkaar hingen. De strafinrichting lag bij een open riool. De temperatuur op de werkzolders was tijdens de zomer en winter ondraaglijk. De veroordeelde vrouwen zaten onder erbarmelijke omstandigheden hun straf uit.[5]
Soms kregen ze bezoek van bovengenoemde Anna Barbara van Meerten, die pionierswerk verrichte op het gebied van gevangenenzorg en de vrouwen bemoedigde en voor las uit christelijke en zedelijke boeken. Zij leerde de gevangen vrouwen lezen, schrijven en rekenen, en las hen uit Gods woord de Bijbel voor. Zij was gericht op de ontwikkeling van deze vrouwen, opdat zij beter voor zichzelf zouden zorgen. Zij werd 'Vriendin der armen en misdadigsters c.q. gevangenen' genoemd en bij haar overlijden 'de kroon van Gouda'[6]. Zij was een reclasseringswerkster 'avant la lettre'.
Gevangenenzorg Nederland is een thans bestaande christelijke organisatie die, onder het motto Geloof in herstel, (ex-)gevangenen, tbs-patiënten en hun relaties kansen biedt op een sociaal en economisch zelfredzaam leven. Men biedt gevangen medemensen al meer dan 25 jaar lang (anno 2022) een helpende hand en ondersteunt hun familie tijdens de detentie (gevangenschap). De organisatie telt 30 bezoldigde medewerkers en 650 vrijwilligers (anno 2022).[7][8]
Toekomst
In de eindtijd zullen gelovigen gevangen worden genomen en in de gevangenis belanden. Wanneer de volkeren voor de koning en opperrechter Jezus Christus, de zoon van David, worden verzameld, zal hij hen oordelen naar hun gedrag ten opzichte van "zijn broeders" en hen scheiden in schapen en bokken. Tot de schapen zal hij zeggen:
Mt 25:36 ...Ik was ziek en u hebt Mij bezocht; Ik was in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen. (...) Mt 25:39 En wanneer zagen wij U ziek of in de gevangenis en zijn bij U gekomen? Mt 25:40 En de koning zal antwoorden en tot hen zeggen: Voorwaar, Ik zeg u: voor zoveel u het hebt gedaan aan een van de geringsten van deze broeders van mij, hebt u het Mij gedaan. (Telos)
Hieruit blijkt dat onze Heer zich vereenzelvigt met discipelen die gevangen zitten.
Varia
Tot Christus bekeerde gevangenen van een Amerikaanse gevangenis zingen over Gods verbazingwekkende genade het bekende lied Amazing Grace.
Amazing Grace | Calvin Prison Initiative Choir. Youtube.com: Second Mile Video, 9 jan. 2019 Duur: 2 min. 53 sec.
Meer weten
Persoonlijke verhalen van achter de muren; bjjzonder verhalen over gevangenen, tbs-patiënten en hun families. Uitgave van Gevangenenzorg Nederland. Een digitaal exemplaar is gratis te verkrijgen via de website van deze organisatie.
Gevangenenorg.nl, website van Gevangenenzorg Nederland.
Zie ook
Voetnoten
- ↑ Aangehaald in: elektronische nieuwsbrief van Stichting De Ondergrondse Kerk, 15 mei 2020.
- ↑ Bron: https://casimirschool.nl/uploads/content/Geschiedenis-van-het-Tuchthuis-2010-1.pdf, geraadpleegd op 30 mei 2023.
- ↑ Uit: W.H. Suringar, Bezoeken in de Gevangenis, enz., blz. 216-2017.
- ↑ Bron: https://samh.nl/uitgelicht/bijzondere-verhalen-uit-het-bevolkingsregister-een-vrouwengevangenis-aan-de-groeneweg, geraadpleegd 30 mei 2023.
- ↑ Bron: https://goudabruist.nl/message/9214/vrouwengevangenis-gouda, geraadpleegd op 30 mei 2023.
- ↑ Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Anna_Barbara_van_Meerten-Schilperoort, geraadpleegd 30 mei 2023.
- ↑ Vacaturetekst van Gevangenenzorg Nederland dd. 31 jan. 2022; https://www.jobfish.nl/vacatures/manager-fondsenwerving-en-communicatie-mt-lid/.
- ↑ Het aantal vrijwilligers was op 18 aug. 2023 nog altijd 650.