Naar inhoud springen

Coronavirus: verschil tussen versies

18.922 bytes verwijderd ,  3 jaar geleden
k
Regel 67:
|862
|-
|[[SARS Coronavirus-2]]
|[[COVID-19]]
|2019-
|1,4%
Regel 80:
Tegen HIV, het virus dat de ziekte AIDS veroorzaakt, en tegen Hepatitus C hebben wij (maart 2020) geen vaccins. Er zijn wel medicijnen tegen HIV en tegen Hepatitus C.<ref name=":1" />
 
De ontwikkeling van een nieuw medicijn kost in het algemeen jaren tijd. Het is mogelijk dat een bestaand medicijn, dat voor een andere ziekte is ontwikkeld, werkt tegen een nieuwe ziekte. Bij de eerste SARS-epidemie in 2003 kregen sommige mensen antilichamen of serum uit het bloed van iemand die hersteld was van SARS. Deze methode wordt minder vaak gedaan dan het toedienen van medicijnen of vaccins.<ref name=":1" />
==Voetnoten ==
 
==SARS-CoV-2 en COVID-19==
SARS Coronavirus-2 (afgekort ''SARS-CoV-2'') is een coronavirus dat de besmettelijke luchtwegaandoening COVID-19 bij mensen veroorzaakt. Het is door mutaties voortgekomen uit het SARS Coronavirus-1. Ze hebben beide dezelfde twee genetische vingerafdrukken.<ref>Aldus moleculair bioloog [[Peter Borger]] in: [https://www.youtube.com/watch?v=itz3dhJGHS0 Verhoor Dr Peter Borger - Moleculair Bioloog. Youtube.com: Buiten Parlementaire Onderzoeks Commissie, 24 nov. 2020.] Op ca. 1 u. 16 min. 50 sec.</ref>
[[Bestand:SARS-CoV with corona.jpg|miniatuur|400x400px|SARS Coronavirus-2 gezien door een electronenmicroscoop.]]
'''Naam.''' Aanvankelijk werd het genoemd het ''Wuhan-virus'' of ''2019-nCoV''; ''2019'' ziet op het jaar waarin het is ontdekt. De naam van de ziekte door het virus verwekt is ''Coronavirus Disease 2019'', afgekort ''COVID-19''.
 
'''Ontdekking.''' Het virus werd eind 2019 in de Chinese stad Wuhan ontdekt, vanwaar het werd verspreid.
[[Bestand:2019-nCoV-CDC-23313.png|miniatuur|400x400px|Een model van SARS-CoV-2]]
Toen het virus zich snel verspreidde naar andere landen, riep de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op 30 januari 2020 een internationale noodsituatie uit. Behandelplan ''Blauwdruk Onderzoek en Ontwikkeling'', in 2018 opgesteld tegen ''Ziekte X'', trad in werking. Dat is een internationaal plan voor onderzoek om de ziekte zo snel mogelijk te kunnen bestrijden en verdere verspreiding tegen te gaan. Bij de uitvoering van het plan komt een heel netwerk van organisaties en instellingen wereldwijd in actie: ziekenhuizen, universiteiten, overheidsministeries.
 
SARS Coronavirus-2 is niet uit het niets te voorschijn gekomen: het is voor 80% gelijk aan SARS Coronavirus-1<ref name=":1" />. Op 10 januari 2010 was de genetische code van het virus bekend<ref name=":6">[https://www.youtube.com/watch?v=Z5afTSxJaLU mRNA Vaccinatie - Te snel? (Evidence based)]. Youtube.com: JufDanielle, 6 jan. 2021. Duur: 3 min. 29 sec. De auteur is geneeskundige.</ref>.
 
'''Blijvertje.''' Waarschijnlijk zal SARS-Cov-2, ondanks vaccinaties, niet verdwijnen uit het mensdom<ref name=":5">[https://www.youtube.com/watch?v=aWrZxCx6L6g “Massa mRNA Vaccinatie Roekeloos en onnodig”, zegt Prof. Dr. Theo Schetters]. Youtube.com: BLCKBX, 6 jan. 2021.</ref>.
 
'''Mutanten.''' Er zijn in de loop van de tijd allerlei mutaties van het virus ontstaan. Bekende zijn de Britse variant (B.1.1.7) en de Zuid-Amerikaanse variant (B.1.351). Deze mutanten zijn besmettelijker, ze verspreiden zich sneller. Een virus dat besmettelijker is hoeft echter niet kwaadaardiger te zijn.
 
'''Afweer.''' Besmetting met het virus leidt niet noodzakelijk tot de ziekte Covid-19. Verreweg de meeste mensen hebben voldoende weerstand: van de vastgestelde geïnfecteerden was 98% weinig ziek of had vrijwel geen klachten; 1 tot 1,5% komt in het ziekenhuis en 0,25% komt op de afdeling intensive care.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=lXYrilwwf70&t=4m5s “Waarom Lockdown? 98% heeft weerstand. Focus op risicogroepen” zegt Prof. Dr. Theo Schetters.] Youtube.com: BLCKBX, 12 feb. 2021. Vanaf ongeveer 4 min 5 sec. </ref> In 17 tot 20% procent van de gevallen blijft de geïnfecteerde zonder symptomen<ref name=":7">[https://www.volkskrant.nl/wetenschap/youtube-hit-de-hoogleraar-die-coronavaccins-fileert-zes-uitspraken-beoordeeld~bce73b37/ YouTube-hit: de hoogleraar die coronavaccins fileert. Zes uitspraken beoordeeld], Volkskrant.nl, 22 jan. 2021.</ref>.
 
Omdat het virus nieuw was, hadden wij mensen nog geen afweer met geheugencellen ''specifiek'' gericht op dit virus. In die zin was er geen immuniteit tegen SARS-CoV-2.<ref name=":7" />De ziekteverschijnselen kunnen daardoor heviger zijn dan bij de jaarlijkse griep. Het afweersysteem stelt zich tegen de nieuwe indringer te weer door antistoffen aan te maken. Verreweg de meeste patiënten herstellen dan ook. Er is bij dit virus aanvankelijk nog onzekerheid over de immuniteit en de duur ervan (stand 25 maart 2020)<ref name=":3" />. Later bleek uit onderzoek dat 95% van Covid-19-patiënten na zes tot acht maanden goed afweergeheugen had ten opzichte van virus<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=eK0C5tFHze8&t=1m55s COVID 19 Vaccine Deep Dive: Safety, Immunity, RNA Production, w Shane Crotty, PhD (Pfizer / Moderna)]. Youtube.com: MedCram - Medical Lectures Explained CLEARLY, 17 dec. 2020. Vanaf 1 min 55 sec.</ref>.
 
'''Werking en ziekwording.''' Het virus heeft, net als andere virussen, levende cellen nodig om zich te vermenigvuldigen. SARS-CoV-2 valt vooral de cellen in de neus, keel en de longen aan. Hier ontstaat vervolgens een ontstekingsreactie, waarbij allerlei cellen proberen het virus uit te schakelen: het natuurlijke afweersysteem van de besmette probeert het virus uit te schakelen.
 
Bij een besmetting hecht het virus zich aan de luchtwegwand. Het virus heeft aan de buitenkant stekeleiwitten (de rode uitsteeksels op de foto) waarmee het zich aan de buitenkant van een cel hecht en wel aan een ACE2-receptor daar. Eén stekeleiwit past in een receptormolecule van het membraan van een cel, het past als een sleutel in een slot, en zo kan het virus de cel binnenkomen. Eenmaal binnengekomen hoeft het niet de celkern binnen te dringen, maar kan het direct gebruik maken van de eiwitfabrieken (''ribosomen''). Deze fabrieken gebruiken genetische informatie van het virus om viruseiwitten te maken, onder andere de stekeleiwitten. De onderdelen van het te maken viruskopietje verzamelen zich vlak onder het membraan van de cel. Dan ontstaat er een nieuwe virus die door het celmembraan naar buiten komt.
 
Lukt het afweersysteem niet om te virus uit te schakelen, bijvoorbeeld doordat het zwak is, dan kan het virus zich vermenigvuldigen en in de longblaasjes terechtkomen. In de longen zal het afweersysteem weer proberen het virus uit te schakelen. Lukt dit niet, dan komen er steeds meer ontstekingen bij en raken meer longblaasjes gevuld met ontstekingsvocht. Er ontstaat een ernstige longontsteking. Deze leidt tot zuurstoftekort en ademnood.<ref name=":4">[https://www.nu.nl/coronavirus/6040125/longfonds-corona-bezorgt-deel-van-patienten-blijvende-longschade.html Longfonds: Corona bezorgt deel van patiënten blijvende longschade]. Nu.nl, nieuwsbericht van 25 maart 2020.</ref>
 
'''Ziekteverschijnselen.''' Verreweg de meeste patiënten hebben milde (griepachtige) klachten<ref name=":4" />. Patiënten hebben longklachten, zijn kortademig en hebben koorts. De klachten verschillen, volgens een longarts, niet van een normale griep<ref name=":4" />. De meeste patiënten krijgen een longontsteking. Zo'n 20 procent van de patiënten krijgt heftige symptomen, soms met dodelijke afloop, de overigen hebben mildere ziekteverschijnselen<ref name=":3">[https://nos.nl/artikel/2328266-herstellende-coronapatienten-geschrokken-dat-het-me-zo-kapot-kon-maken.html Herstellende coronapatiënten: geschrokken dat het me zó kapot kon maken]. NOS.nl, 25 maart 2020.</ref>. Maar sommige besmette personen merken het niet eens; dit is een belangrijk verschil met SARS.
 
Heftige symptomen kreeg een 58-jarige Nederlandse man: "Ik werd echt megaziek en kon niet meer slapen van de hoofdpijn. Mijn spieren vielen weg, ik had geen trek meer en kon niet meer naar het toilet of onder de douche. Ik ben ervan geschrokken dat het me helemaal kapot kon maken."<ref name=":3" /> En een 58-jarige Nederlandse vrouw getuigt: ""We waren zo vreselijk misselijk, konden niets eten en werden steeds slapper. Daardoor konden we ook geen medicijnen innemen"<ref name=":3" />.
 
Gevolgen op de lange termijn kunnen zijn: longschade, hartschade, zenuwschade.
 
'''Pandemie.''' De ziekte-uitbraak is tot een pandemie, een wereldwijde uitbraak, geworden. De laatste pandemie vóór die van Covid-19 was de Mexicaanse griep (2009-2010). Toen zijn 1,4 miljard<ref name=":0" /> mensen besmet geweest met het H1N1-virus. De Covid-19-pandemie is, mede door de beschermende beperkende maatregelen door overheden, de zwaarste die wij in honderd jaar te verduren hebben gehad.
 
De volgende animatie, Engels gesproken, geeft inzicht in de schadelijke werking van het virus.
 
<youtube width="768" height="432">https://www.youtube.com/watch?v=5DGwOJXSxqg</youtube><BR>''COVID-19: What Happens If You Get Coronavirus?''. Youtube.com: Nucleus Medical Media, 28 maart 2020. Duur: 7 min. 27 sec.
 
'''Behandeling'''. Op de ziekte waren wij mensen niet voorbereid; wij waren zonder diagnostiek en behandeling<ref>[https://www.volkskrant.nl/mensen/viroloog-marion-koopmans-leuk-was-het-niet-om-op-deze-manier-gelijk-te-krijgen~bf6e41bd/ Viroloog Marion Koopmans: ‘Leuk was het niet om op deze manier gelijk te krijgen’.] Volkskrant.nl, 19 juni 2020. </ref>. Er waren in het begin geen vaccins of medicijnen tegen SARS-Cov-2 resp. COVID-19 beschikbaar. Daarom konden artsen alleen de symptomen (koorts, benauwdheid) bestrijden. De bekende ontstekingsremmer dexamethason bleek goed te werken en patiënt te helpen. Dit middel wordt dan ook ingezet, na geregistreerd te zijn tegen Covid-19.<ref name=":7" />
 
Ivermectine, een middel tegen parasitaire worminfecties, schijnt ook te goed te werken en de overlevingskans zeer te vergroten<ref name=":7" />. Maar deze nieuwe toepassing vereist een zorgvuldige afweging van de risico’s en de baten, zeker bij ernstig zieke patiënten.<ref name=":7" />
 
Artsen kunnen onder bepaalde voorwaarden een bestaand middel voorschrijven dat niet tegen Covig-19 geregistreerd is. Dit heet ‘off-label’. Mochten er goede aanwijzingen zijn dat het werkt en veilig is, en er zijn geen alternatieven, dan mag een arts dat op eigen verantwoordelijkheid na instemming van de patiënt inzetten.<ref name=":7" />
 
'''Vaccin.''' Er zijn in 2020 met spoed verschillende vaccins tegen SARS-CoV-2 en ter voorkoming van Covid-19 ontwikkeld.
Zie [[Vaccin tegen SARS-CoV-2]] voor het hoofdartikel.
'''Herstel.''' Het kan soms weken duren voordat een patiënt hersteld is. Iemand die 24 uur geen klachten meer heeft, wordt als genezen beschouwd.<ref name=":3" />
 
'''Sterfte.''' Het sterftecijfer onder geïnfecteerden<ref>Het percentage mensen die, als ze besmet zijn met het virus, aan de gevolgen overlijden. Technische term: ''infection fatalaity rate'' (IFR). </ref> wordt (feb. 2021) geschat op 0,23%<ref name=":8">[https://www.youtube.com/watch?v=lo0f3Hpx7Z0&t=2m26s Kinderoffer]. Youtube.com: pierre capel, 15 feb. 2021. Vanaf 2 min 26 sec.</ref><ref>In april 2020 geschat op 1,4%, zie: [https://www.youtube.com/watch?v=88E9LcZc124 Waarom het coro naviruseen lockdown veroorzaakt en eerdere epidemieën niet] (Youtube.com: EenVandaag, 18 april 2020). In maart 2020 was het sterftepercentage geschat op ongeveer 3,4 procent; bron: https://www.businessinsider.nl/coronavirus-compared-to-flu-mortality-rates-2020-3/. In feb. 2020 nog geschat op ongeveer 2 procent.</ref>, veel minder dodelijk dan de voorloper SARS. Geïnfecteerden jonger dan 35 jaar oud hebben gemiddeld een kans 0,005% om te sterven door Covid-19, kinderen 0,0005%<ref name=":8" />. Patiënten van 80 jaar en ouder met de ziekte Covid-19 hebben echter een kans van 14,8% om te sterven door de gevolgen van deze ziekte. Bijna alle sterfgevallen betreffen ouderen en andere kwetsbare personen, zoals hart-, long- of diabetespatiënten<ref name=":4" />.
 
Een Israëlische biochemicus, die het virus onderzoekt, sprak in maart 2020 de verwachting uit dat er geen vele miljoenen zullen sterven<ref name=":1" />.
 
Covid-19 is <u>veel dodelijker dan gewone seizoensgriep</u>. Van de mensen die de griep (influenza) krijgen overlijdt 0,1% aan de gevolgen, dat is 1 op de 1000 patiënten. Modelberekeningen schatten een gemiddeld aantal sterfgevallen door influenza In Nederland van bijna 2.000 per jaar in de periode 1999-2010<ref>Bron: https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/influenza/cijfers-context/sterfte#node-sterfte-als-gevolg-van-influenza</ref>. Bij grieppatiënten die 65 jaar of ouder zijn ligt het sterftepercentage op 0,83%. Het verschil met Covid-19 komt althans ten dele doordat ons immuunsysteem ervaring met het influenzavirus heeft en de afweer is verbeterd; tegen seizoensgriep zijn vaccins en bestaat enige mate van immuniteit.
 
'''Risicogroepen.''' Kwetsbare groepen zijn in 't bijzonder mensen met een verminderde weerstand, mensen met een ander (onderliggend) gezondheidsprobleem (zoals hart-, long- en diabetespatiënten) en ouderen. Zij hebben de grootste kans op ernstige klachten en op overlijden.
 
'''Besmettelijkheid en overdracht.''' Het virus is zeer besmettelijk en de verspreiding gaat snel. Het verspreidt zich via dieren en mensen. Dieren kunnen dragers (‘gastheren’)  van het virus zijn, maar ze worden er niet ziek van. Op vleermuizen zitten veel coronavirussen. Buiten een lichaam van een dier of mens kan het virus niet goed overleven.
 
Covid-19 is veel besmettelijker maar minder dodelijk dan SARS en Ebola<ref>Ebola is zeer dodelijk. De helft van de patiënten sterft door de ziekte. Bron: [https://www.youtube.com/watch?v=88E9LcZc124 Waarom het coro naviruseen lockdown veroorzaakt en eerdere epidemieën niet] (Youtube.com: EenVandaag, 18 april 2020).</ref>. De verspreiding gaat net zo snel als bij de Mexicaanse griep van 2009. Bij SARS werden mensen besmet die heel dicht bij de patiënt kwamen, zoals familieleden en zorgmedewerkers. Bij Covid-19 kunnen mensen al besmet raken als de patiënt hoest, niest, zingt of praat. Een infectieziekte door het coronavirus doet de patiënt niezen en hoesten, waardoor het virus op andere mensen overgedragen kan worden. De overdracht gaat voornamelijk via vochtdruppeltjes in de lucht: nies- en hoestdruppeltjes; in de tweede plaats door aanraking. De kans dat men besmet raakt via oppervlakken zoals deurklinken is klein. En deze kans wordt kleiner als men vaak zijn handen wast.<ref name=":4" /> Wie met zijn besmette hand in zijn ogen wrijft, kan ook via de ogen het virus binnenkrijgen. Een geïnfecteerde persoon besmet, zonder beschermende maatregelen, gemiddeld twee à drie anderen<ref name=":4" />.
 
Iemand kan besmet worden zonder ''ziek'' te worden. Als mensen niet ziek zijn, is de kans op verspreiding zeer gering. Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meldde (12 feb. 2020) dat er geen bewijzen zijn dat asymptomatische mensen, die het virus dragen zonder ziekteverschijnselen, besmettelijk zijn en bijdragen aan de verspreiding van het virus<ref>Twitterbericht, https://twitter.com/rivm/status/1227565722680877057</ref>.
 
'''Langetermijngevolgen.''' De langetermijngevolgen van de ziekte zijn nog onduidelijk (stand 25 maart 2020)<ref name=":3" />. Wel meldde het Nederlandse ''Longfonds'' meldde op 25 maart 2020 dat een deel van de patiënten blijvende longschade overhoudt<ref name=":4" />, als gevolg van ontstekingen die hebben geleid tot littekenweefsel op de longen.
 
'''Voorzorg.''' Uit voorzorg, ter voorkoming van besmetting, in elk geval ter verkleining van de kans daarop, wordt (in Nederland) aan alle burgers aanbevolen anderhalve meter afstand tot een medemens te houden, regelmatig de handen wassen, te hoesten en te niezen in de binnenkant van de elleboog in plaats van op de hand of in de lucht, en papieren zakdoekjes te gebruiken om de neus te snuiten, drukte te mijden, thuis te blijven bij klachten.
 
De landen verschillen in de aanpak die verspreiding van het virus moet afremmen. Dit komt vooral door onbekendheid met het virus. In veel landen werd de handel en wandel minder of minder platgelegd. Scholen en restaurants bijvoorbeeld werden gesloten, en festivals en sportwedstrijden werden afgelast. Dat in veel landen besloten werd tot een lockdown (platlegging) komt door de besmettelijkheid en dodelijkheid (het relatief hoge sterftepercentage) van het virus en de ziekte.
 
==Coronacrisis==
Om de pandemie terug te dringen namen de overheden beschermende maatregelen, die het economisch en maatschappelijk verkeer beperkten, met gevolgen van financiële, economische aard en van sociale aard. Veel bedrijven hadden minder, veel minder of helemaal geen omzet meer. Mensen raakten in een isolement en de werkloosheid nam toe.
 
Zie [[Coronacrisis]] voor het hoofdartikel.
 
==Meer informatie==
[https://www.rivm.nl/coronavirus Coronavirus], RIVM.nl. Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
 
[https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/grafieken Ontwikkeling COVID-19 in grafieken], RIVM.nl.
 
[https://nl.wikipedia.org/wiki/SARS-CoV-2 SARS-CoV-2], nl.wikipedia.org
 
Peter Borger, [https://logos.nl/overheden-waren-te-laks-rond-corona/ Overheden waren te laks rond corona]. Logos.nl, 23 maart. Eerder verschenen in: Reformatorisch Dagblad 49 (308): 18-19. De christen Peter Borger is moleculair bioloog en specialist in signaaltransductienetwerken en genregulatie-systemen.
 
Manon Maas, [https://www.margriet.nl/lifestyle/coronapatient-in-huis-schoonmaken/ Coronapatiënt in huis? Aan déze 4 dingen moet je dan denken], Margriet.nl, 27 okt. 2020.
 
==Zie ook==
[[Coronacrisis]] | [[Ziekte en genezing]] | [[Pest (ziekte)|Pest]]
 
==Bronnen==
[https://www.youtube.com/watch?v=mIKDlZIDftI De wereld en de race tegen het coronavirus,] Youtube.com: NOS op 3, 31 jan. 2020. Informatieve video over het coronavirus.
 
[https://www.youtube.com/watch?v=LKqHwOzk3iA The Coronavirus Predicted in the Bible? Yes!] Youtube.com: The Christian Life, 3 feb. 2020. Duur: 8 min. 12 sec. Een christelijke beschouwing van de epidemie veroorzaakt door het coronavirus.
 
[https://nos.nl/artikel/2320507-q-a-over-coronavirus-hoe-gevaarlijk-is-het-en-kun-je-het-vaker-krijgen.html Q&A over coronavirus: hoe gevaarlijk is het en kun je het vaker krijgen?] NOS.nl, 6 feb. 2018.
 
[https://www.nporadio1.nl/nos-radio-1-journaal/onderwerpen/530616-coronavragen-aan-de-viroloog Coronavragen aan de viroloog], uitzending van NOS Radio 1, 2 maart 2020, vanaf 8.00 uur. Vraaggesprek met viroloog Eric van Gorp.
 
[https://www.youtube.com/watch?v=zUxk8-Uosx8&t=154s The Coronavirus, the Bible, and the End Times], Youtube.com: ASKDrBrown, 14 maart 2020. Engels gesproken.
 
David Horovitz, [https://www.timesofisrael.com/israeli-scientist-youre-not-going-to-see-millions-of-people-die-from-covid-19/ Israeli scientist: You’re not going to see millions of people die from COVID-19]. TimesOfIsrael.com, 18 maart 2020. Vraaggesprek met Shy Arkin, hoogleraar Structurele Biochemie aan de universiteit van Jeruzalem.
 
[https://www.nu.nl/coronavirus/6040125/longfonds-corona-bezorgt-deel-van-patienten-blijvende-longschade.html Longfonds: Corona bezorgt deel van patiënten blijvende longschade]. Nu.nl, nieuwsbericht van 25 maart 2020.
 
[https://www.youtube.com/watch?v=5DGwOJXSxqg COVID-19: What Happens If You Get Coronavirus?] Youtube.com: Nucleus Medical Media, 28 maart 2020. Duur: 7 min. 27 sec.
 
==Voetnoten==
 
<references />
Cookies helpen ons onze services aan te bieden. Door onze services te gebruiken stemt u in met het gebruik van onze cookies.