Uittocht uit Egypte: verschil tussen versies
k
→Uittocht
k (→Uittocht) |
|||
Regel 41:
<blockquote>''Ex 8:15 Toen nu Farao zag, dat er verademing was, verzwaarde hij zijn hart, dat hij naar hen niet hoorde, gelijk als de HEERE gesproken had. (...) Ex 8:32 Doch Farao verzwaarde zijn hart ook op ditmaal, en hij liet het volk niet trekken.'' (SV)</blockquote><blockquote>''Ex 9:34 Toen Farao zag, dat de regen en hagel, en de donder ophielden, zo verzondigde hij zich verder, en hij verzwaarde zijn hart, hij en zijn knechten.'' (SV)</blockquote>
====
Een poëtisch verslag van de Egyptische schrijver Ipuwer ('Ipuwerpapyrus'), wellicht uit de tijd van de 18e dynastie<ref name=":3">[https://www.youtube.com/watch?v=d_3Plj2e7FY&t=25m30s Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy)]. Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Vanaf 25 min. 30 sec. Gesprek met archeoloog Titus Kennedy.</ref>, spreekt van de verwoesting en de dood die over hele land van Egypte kwamen.
Regel 56:
Het gedicht van de Egyptenaar, dat geen officieel vorstelijk document is en geen deel is van de annalen van de farao, doet sterk denken aan de tijd van de tien plagen. Het geeft qua taal en onderwerpen gelijkenis met het Bijbelse verslag van de tien plagen.<ref name=":3" /> Of dit verslag het verhaal van Exodus bevestigt, wordt echter betwist<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Ipuwer_Papyrus</ref>. Er wordt gedebatteerd over (1) de ontstaanstijd en (2) de vraag of het verslag fantasie is of over gebeurtenissen gaat. <ref name=":3" />
=== Uittocht ===
Buiten-Bijbelse aanwijzing van de ''nederlaag'' van farao in de Schelfzee is tot op heden niet gevonden. Wellicht is dat uit schaamte niet gedaan; liever vermeldde men overwinningen. Trouwens, uit de tekst van de Bijbel (Ex. 14:5v.) kun je niet opmaken dat Farao zelf is omgekomen, wel zijn leger, dat de bodem van de Schelfzee betreden had.<ref>[https://weet-magazine.nl/geen-aanwijzingen-voor-de-exodus/ Geen aanwijzingen voor de Exodus?] Weet-Magazine.nl, 15 feb. 2017.</ref>▼
==== Ondergang van farao's leger ====
▲
Sommigen menen dat er wielen van Egyptische strijdwagens zijn gevonden op de bodem van de Schelfzee. Anderen stellen daar tegenover dat het om wielvormige koraalgroei gaat, die overal in de Rode Zee te vinden is, en niet om koraal dat over een wiel is gegroeid. Er doen ook afbeeldingen de ronde van op de zeebodem gevonden gouden wielen. Deze hebben echter niet de vorm van de wielen van de Egyptische strijdwagens. Bovendien ze niet zo lang in die staat op de zeebodem gelegen hebben. Misschien worden worden er nog eens resten gevonden op de zeebodem van mogelijke oversteekplaatsen, maar het zoeken naar een speld in een hooiberg.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=d_3Plj2e7FY&t=50m8s Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy)]. Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Vanaf 50 min. 8 sec. </ref>
==== Woestijntocht van Israël ====
Het moet ons niet verwonderen dat van de tocht door de woestijn geen duidelijke overblijfselen in de woestijn zijn gevonden. Het is moeilijk om sporen te vinden van nomaden die 200 jaar geleden leefden, laat staan van nomaden die 3500 jaar gelden door de woestijn trokken<ref name=":4">[https://www.youtube.com/watch?v=d_3Plj2e7FY&t=43m2s Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy)]. Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Vanaf 43 min. 2 sec. Gesprek met archeoloog Titus Kennedy.</ref>.
Wel zijn er twee Egyptische inschriften gevonden van rond 1400 v.C., die spreken van "de nomaden van Jahweh" en "het land van de nomaden van Jahweh" (→ [[Soleb-inscriptie]]). De Israëlieten, die 40 jaren als nomaden hadden geleefd, vertoefden toen in Edom of Moab of waren al in Kanaän gekomen.<ref name=":4" /> De inschriften spreken dus van (1) nomaden, (2) met een God genaamd Jahweh, (3) die ten oosten van Egypte vertoefden. Dit is in overeenstemming met het Bijbelse verslag. De Israëlieten waren als nomaden door de woestijn getrokken.
=== Na de uittocht ===
Er zijn in Kanaän aanwijzingen van Israëlitische bewoning in de Late Bronstijd (ca. 1500-1200 v.C.) gevonden<ref name=":4" />:
* aardewerk typisch voor Israëlieten
* ontbreken van beenderen van en plaatsen voor varkens
* Israëlitische huisarchitectuur
* plotseling ontstaan van een veelheid van nieuw gebouwde dorpen, terwijl sommige steden herbewoond werden
De meeste historici en archeologen, al geloven zijn niet aan de uittocht en de verovering van Kanaän door de Israëlieten, zijn het eens dat de Israëlieten - door sommigen 'proto-Israëlieten' genoemd - in de Late Bronstijd in Kanaän verschenen<ref name=":4" />.
De [https://nl.wikipedia.org/wiki/Stele_van_Merenptah stele van Merenptah], die dateert van het eind van de 13e eeuw v.Chr., bevat deze regel over de campagne van farao Merenptah (regeerde 1213 - 1203 v.C.) campagne in Kanaän: "''Kanaän is gevangen in rampspoed. Ashkelon is overwonnen, Gezer geconfisqueerd, Yanoam bestaat niet meer, Israël is verwoest, zonder enig zaad''." Israël is het enige volk dat hij noemt. Dit volk woonde in Kanaän.
=== Meer informatie ===
| |||