Zorgverzekering

Zorgverzekering is de algemene benaming voor verschillende types van verzekering ter dekking van de kosten van medische en paramedische zorg.

Verzekeringsplicht. Voor alle inwoners van Nederland geldt, krachtens de Zorgverzekeringswet, een verzekeringsplicht, d.w.z. de plicht om een basiszorgverzekering af te sluiten.

Zorgverzekeraar. In Nederland kan men een zorgverzekering afsluiten bij een zorgverzekeraar, ook genoemd ziektekostenverzekeraar. In 2021 en 2022 waren er 20 zorgverzekeraars. In 2022 boden de zorgverzekeraars 60 verschillende zorgverzekeringen aan, 3 meer dan in 2021. Een zorgverzekeraar valt onder een zorgverzekeringsconcern (zie hieronder), waarvan hij deels afhankelijk is. De verzekeraars hebben hun eigen producten, regelen zelf hun inkoopbeleid en klantenservice en opereren vrij zelfstandig.

Basis- en aanvullende zorgverzekeringen. In 2006 is in Nederland de basiszorgverzekering ingevoerd. Een zorgverzekeraar kent basis- en aanvullende zorgverzekeringen. Wat er in Nederland in de basiszorgverzekering vergoed wordt, dat bepaalt de overheid. De basiszorgverzekering is bij bijna elke zorgverzekeraar hetzelfde. De zorgverzekeraars bepalen wat de hoogte van de bedragen voor de vergoedingen zijn. Kinderen zijn tot aan hun 18e levensjaar meeverzekerd op de polis van hun ouders.

Vergoedingen uitsluiten. Dankzij een motie van de christelijke politieke partijen SGP Christenunie, aangenomen door de Tweede Kamer toen de basiszorgverzekering werd ingevoerd, is het in Nederland wettelijk toegestaan om delen van de basisverzekering, bijvoorbeeld abortus, ivf en euthanasie, níet te vergoeden. Men spreekt in ethisch opzicht van een 'schone polis'. Zo'n polis vrijwaart ons niet van het via belastingen meebetalen aan ethisch verwerpelijke handelingen. Zorg voor leven en Care4Life bieden een schone polis aan. ProLife Zorgverzekeringen deed dit tot en met het jaar 2022.

Verzekeringnemer en verzekerde. Een verzekeringnemer is degene die de verzekeringsovereenkomst aangaat met de zorgverzekeraar aangaat. Een verzekerde is degene die verzekerd is van zorg en als ‘verzekerde’ op de zorgpolis staat vermeld. Kinderen zijn ook verzekerden.

Gemoedsbezwaarden. In Nederland zijn ongeveer 11.000 gemoedsbezwaarden: deze gelovigen, vooral bevindelijk gereformeerden, wijzen principieel elke vorm van verzekeren af, ook vaccinaties, omdat zij vertrouwen op Gods voorzienigheid en niet tegen Gods wil wensen in te gaan. De rekening van huisarts, apotheek of ziekenhuis moeten zij zélf te betalen.

Voor de weigering om landelijke premies te betalen kunnen ze door de rijksoverheid als gemoedsbezwaarde worden erkend. Om een door de overheid erkende gemoedsbezwaarde te worden, moet bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) een ontheffing van de premieplicht worden aangevraagd. In plaats van premie betaalt de gemoedsbezwaarde een vervangende belasting, die terechtkomt bij het Zorginstituut Nederland. Een vervangende belasting kan bijvoorbeeld in extra loonbelasting bestaan. Gemoedsbezwaarden kunnen kunnen ook een beroep doen op een speciaal waarborgfonds. In voorkomende gevallen ontvangen ze geldelijke steun van hun kerkgemeenschap. Wanneer het huis afbrand van iemand die geen opstalverzekering heeft afgesloten, kan de kerk desnoods een inzameling voor de getroffenen houden.

Zorgverzekeringsconcerns. De zorgverzekeraars zijn verdeeld over zorgverzekeringsconcerns. Zo'n concern wordt ook wel genoemd zorgverzekeraarconcern, moederconcern, moederbedrijf. In 2022 waren de verzekeraars verdeeld over 10 concerns. Een concern draagt het financiële risico voor één of meer verschillende labels, volmachten en verzekeraars die onder het concern vallen. Het concern zorgt ervoor dat er altijd genoeg geld is om de ziektekosten van verzekerden te vergoeden. Het concern controleert de labels, volmachten en verzekeraars op hun naleven van de voorwaarden uit de polis. Ze besturen hen. De vier grootste concerns hadden samen in 2022 een marktaandeel van 85,1%, in 2021 84,9%.

Let op: sommige verzekeraars binnen de concerns voorzien in hun eigen zorginkoop, bijvoorbeeld de Friesland zorgverzekeraar.

Achmea is het grootste concern in Nederland. Dit concern heeft vier zorgverzekeraars onder zijn vleugels, waaronder Zilveren Kruis. De christelijke zorgverzekeraar Pro Life Zorgverzekeringen valt onder Achmea.

Eucare uit Malta is sinds 2019 een concern op de Nederlandse zorgverzekeringsmarkt en heeft één gevolmachtigde, namelijk Aevitae (spreek uit 'eevitee'). Aevitae onderscheidt zich door het bedienen van doelgroepen. Eucare is risicodrager voor een deel van Aevitae en controleert of Aevitae alle polisvoorwaarden naleeft.

Op Eucare na doen de concerns hun eigen zorginkoop (anno 2022): ze maken zelf met ziekenhuizen en zorgverleners afspraken over de prijs, kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg. Voor Eucare koopt Caresq de zorg in.

Zorgverzekering Concern Achmea Verzekeraar Zilveren Kruis, UZOVI-code 3311 Label Pro Life Zorgverzekeringen Concern Eucare Volmacht Aevitae, UZOVI-code 3360 Zorg voor leven, polis van Prima voor elkaar & Dominass Label Care4Life Voor de begrippen 'concern', 'volmacht' en 'label', zie art. Zorgverzekering. Zorg voor leven en Care4Life bieden een 'schone polis' aan.

Labels. Een zogenoemd label is een onderdeel van een verzekeraar of een bedrijf. Zij hebben vaak een eigen klantenservice, terwijl ze in hun bedrijfsvoering en inkoopbeleid afhankelijk zijn van de verzekeraar. Pro Life Zorgverzekeringen is een christelijk label van zorgverzekeraar Zilveren Kruis, dat onder het concern Achmea valt. Care4Life is een christelijk label van Aevitae, de Nederlandse gevolmachtigde van Eucare.

Volmacht. Een volmacht, volmachthouder, volmachtbedrijf, volmachtspartij of gevolmachtigde is een bedrijf dat zorgverzekeringen van een concern aanbiedt zonder dat het zelf een zorgverzekeraar is. Ze zijn verantwoordelijk voor de administratie van de lopende verzekeringen en kunnen zelfstandig schadeclaims verwerken.

UZOVI-code. Iedere verzekeraar heeft een unieke code die hem identificeert: de zogenaamde UZOVI-code. Deze wordt bijvoorbeeld gebruikt voor declaraties door zorgaanbieders.

Zorgcontracten. De zorgverzekeraars sluiten jaarlijks zorgcontracten af met de zorgverleners. Hieraan gaat onderhandeling vooraf. Een woordvoerder van zorgverzekeraar Menzis echter liet doorschemeren (jan. 2023) dat van echte onderhandelingen nauwelijks sprake is geweest. Menzis stelt zijn tarieven per zorgbranche vast, en de zorgaanbieders gaan er wel of niet mee akkoord. "De voorwaarden en de tarieven zijn gelijk voor iedereen en er wordt niet individueel over onderhandeld. In de eerste week van november hebben de zorgaanbieders de overeenkomst van Menzis ontvangen."

Wordt er geen contract gesloten, dan wordt de verleende zorg slechts gedeeltelijk vergoed vanuit de basisverzekering, afhankelijk van de polisvoorwaarden. Voor zorg geleverd op grond van de aanvullende verzekering kunnen bijzondere voorwaarden gelden.

Zorgautoriteit. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) houdt de verzekeringsmarkt in de gaten en ziet toe op de zorgverzekeraars.

Meer informatie

Veel gestelde vragen over zorgverzekering, beantwoord door Care4Life: https://www.care4life.nl/veel-gestelde-vragen/

https://www.zorgwijzer.nl/

Een overzicht van concerns, hun verzekeraars en de labels hiervan, op

• https://www.zorgwijzer.nl/faq/welke-zorgverzekeraars-zijn-er
• https://www.consumentenbond.nl/zorgverzekering/overzicht-zorgverzekeraars

Zorgverzekeraars (concerns), op Zorgverzekering.nl, bevat informatie over zorgverzekeringsconcerns.

Lijst van UZOVi-codes: https://www.vektis.nl/uzovi-register

Officiële website van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA): NZA.nl

Canon van de geschiedenis van de Nederlandse gezondheidszorg, op KenniscentrumHistorieZorgverzekeraars.nl

Zie ook

• Zorg voor leven
• Care4Life
• Pro Life Zorgverzekeringen

Bron

Zorgverzekeraars (concerns), op Zorgverzekering.nl. Geraadpleegd op 21 dec. 2022.