Hoofdbedekking
Hoofdbedekking is het bedekken van het hoofd of datgene waarmee het hoofd bedekt wordt (hoofddeksel). Het hoofddeksel is ‘een macht’ (1 Cor. 11:10), d.i. een teken of symbool van onder gezag te staan[1]. De apostel Paulus beveelt vrouwen in 1 Cor. 11:2-16 hun hoofd te bedekken wanneer zij bidden of profeteren, terwijl mannen daarentegen ongedekt moeten blijven.
1Co 11:1 Weest mijn navolgers, zoals ook ik van Christus. 1Co 11:2 En ik prijs u, dat u in alles aan mij denkt en de inzettingen vasthoudt, zoals ik ze u heb overgeleverd. 1Co 11:3 Maar ik wil dat u weet, dat Christus het hoofd is van iedere man, en de man het hoofd van de vrouw, en God het hoofd van Christus. 1Co 11:4 Iedere man die bidt of profeteert met iets op zijn hoofd, onteert zijn hoofd; 1Co 11:5 en iedere vrouw die bidt of profeteert met ongedekt hoofd, onteert haar hoofd; want het is een en hetzelfde alsof zij geschoren was. 1Co 11:6 Want als een vrouw niet gedekt is, laat zij zich ook maar het haar laten afknippen; maar als het voor een vrouw een schande is zich het haar te laten afknippen of zich te laten scheren, laat zij zich dan dekken. 1Co 11:7 Want de man behoort zijn hoofd niet te dekken, daar hij het beeld en de heerlijkheid van God is; maar de vrouw is de heerlijkheid van de man. 1Co 11:8 Want de man is niet uit de vrouw, maar de vrouw uit de man; 1Co 11:9 want de man is ook niet geschapen om de vrouw, maar de vrouw om de man. 1Co 11:10 Daarom behoort de vrouw een macht op haar hoofd te hebben terwille van de engelen. 1Co 11:11 Evenwel is noch de vrouw zonder de man, noch de man zonder de vrouw, in de Heer. 1Co 11:12 Want zoals de vrouw uit de man is, zo is ook de man door de vrouw; maar alle dingen zijn uit God. 1Co 11:13 Oordeelt bij uzelf: is het gepast dat een vrouw ongedekt tot God bidt?
1Co 11:14 Leert ook de natuur zelf u niet, dat als een man lang haar draagt het een oneer voor hem is? 1Co 11:15 Maar als een vrouw lang haar draagt, is het een eer voor haar, omdat haar het lange haar tot een sluier gegeven is. 1Co 11:16 Maar als iemand meent te moeten twisten wij hebben zo’n gewoonte niet, en evenmin de gemeenten van God. (Telos)
Man en hoofdbedekking. De man is het beeld en de heerlijkheid van God (vs. 7). Daarom behoort hij zijn hoofd niet te dekken. Hij onteert zijn hoofd door het te bedekken wanneer hij bidt of profeteert. Het strekt tot oneer van zijn eigen lichamelijke hoofd en tot oneer van zijn Heer, die zijn figuurlijke hoofd is.
De natuur zelf leert ons dat "dat als een man lang haar draagt het een oneer voor hem is" (vs. 14). De lengte van het haar is een natuurlijk verschil tussen man en vrouw. We kunnen dat inzien, aanvoelen, verstaan. Zoals het een man niet past om lang haar te dragen, zo past het hem evenmin een kunstmatige bedekking te dragen wanneer hij tot God bidt of namens Hem profeteert. Een hoofdbedekking in de vorm van een keppel, zoals gedragen door orthodox-Joodse mannen, is dan ook niet juist, ook al wordt het gedragen uit eerbied voor God.
Vrouw en hoofdbedekking. De vrouw is om de man geschapen (vs. 9); zij is de heerlijkheid van de man (vs. 7). De man is haar figuurlijke hoofd.
Een kunstmatige hoofdbedekking, zoals een sluier of hoed, is een macht op haar hoofd, een teken dat spreekt van het gezag (het hoofdschap) dat haar man over haar heeft.
Dat teken wordt gezien door de engelen. Zij zien toe wat er in de gemeente en onder gelovigen gebeurt. Is het gedrag van de heiligen gepast? Terwille van de engelen en om de eer van haar hoofd heeft de vrouw haar hoofd te dekken, wanneer zij tot God spreekt (bidt) of namens Hem spreekt (profeteert).
Het lange haar is de vrouw tot sluier gegeven. Daarom is het een eer voor haar als zij lang haar draagt (vs. 15). De natuur leert ons (1) dat mannen lang haar bij vrouwen mooier vinden dan kort, en (2) dat vrouwen hun haar meer behouden dan mannen; mannen worden immers veel eerder kaal.
Zij onteert haar eigen hoofd en haar man door het bij haar bidden of profeteren ongedekt te laten. Een ongedekte vrouw is als het ware kaalgeschoren, het is alsof zij met de kunstmatige hoofdbedekking ook de natuurlijke haarsluier heeft verloren.
Gronden van de inzetting. Paulus zich beroept op de natuur en op de schepping van man en vrouw, niet op de Joodse of heidense cultuur van zijn tijd. De gronden zijn creatuurlijk, met de schepping gegeven, niet cultuurlijk, cultuurbepaald of cultuurgebonden. Het verstaan en de toepassing van de inzetting zijn echter wel onderhevig aan culturele invloeden, zoals de mode.
Toepassing van de inzetting. De hoofdbedekking vinden wij in verscheidene christelijke tradities, maar de inzetting van de apostel Paulus wordt verschillend toegepast. Sommige vrouwen bedekken hun hoofd alleen in de openbare samenkomst van de gelovigen. Anderen geloven dat zij hun hoofd altijd moeten dekken.
Tot de 20e eeuw pasten de meeste christinnen de hoofdbedekking toe. In die eeuw is de hoofdbedekking een praktijk van een minderheid in de westerse christenheid geworden. De Amerikaanse theoloog R.C. Sproul (geb. 1939) wijt dat aan de invloed van het feminisme[2].
In Nederland vinden wij de vrouwelijke hoofdbedekking in de erediensten van de gereformeerde gezindte (Gereformeerde Gemeenten, de Hersteld Hervormde Kerk, enz.) en in verschillende vrije gemeenten, waaronder de Vergadering van gelovigen.
De Hoofdbedekkingsbeweging (Head Covering Movement) is een campagne die het gebruik van hoofdbedekking in de christelijke eredienst wil herstellen.
Islam en Jodendom. De Jood bidt heden ten dage nog met het hoofd bedekt, ten teken van eerbied en onderworpenheid.
Hoofdbedekking vinden wij bij joodse en islamitische vrouwen. Een getrouwde jodin hoort in het judaïsme haar hoofdhaar te bedekken, omdat het alleen voor haar man bestemd is. Een ongehuwde vrouw is daartoe niet verplicht. Gebruikelijke haarbedekking is onder meer de hoofddoek ('tichel') en .... de pruik ('sheitel').
De hoofdbedekking wordt door sommige mensen - gezien de plaats en bejegening van vrouwen in islamitische landen vergeleken met die in westerse landen - ten onrechte als een teken van onderdrukking van (moslim-)vrouwen gezien. Weliswaar wordt hoofd- en gezichtsbedekking in sommige islamitische landen en streken dwingend aan vrouwen opgelegd, maar veel moslimvrouwen dragen hun hoofdhoek uit overtuiging en vrije wil.
Geschiedenis
De oude volkeren namen over het algemeen een verschil aan tussen de houding der mannen en die der vrouwen bij hun wijze van optreden in het openbaar.
Toen Paulus de brief aan de Korinthiërs schreef was het "misschien ... de gewoonte dat vrouwen hun hoofd bedekten."[3] Een ander commentaar stelt echter: "In deze periode zou geen vrouw met onbedekt hoofd in het openbaar verschijnen."[4] "In Griekenland vertoonde zich een fatsoenlijke vrouw in het openbaar niet zonder een sluier"[5]. Joodse vrouwen mochten niet zonder hoofdbedekking in het openbaar verschijnen[3].
De sluier verzekerde de draagster van achting en veiligheid op straat en in het veld[4].
Hoo 1:7 U, Die ik innig liefheb, maak mij bekend waar U de kudde weidt, waar U die op de middag laat rusten. Want waarom zou ik zijn als een gesluierde bij de kudden van Uw metgezellen? (HSV)
Begrafenisplechtigheid. De Griekse filosoof Plutarchus bericht[6], dat bij de begrafenisplechtigheid van de ouders, de zonen met gedekt hoofd verschenen, de dochters met ontbloot hoofd en loshangende haren. Deze schrijver voegt daaraan toe bij wijze van verklaring: "Bij rouw behoort het buitengewone," dat wil zeggen, dat wat bij deze gelegenheid gebeurt, het tegenovergestelde is van wat gewoonlijk geschiedt. Wat in gewone tijden onbetamelijk zou zijn, wordt voor dat ogenblik betamelijk.
Bij het bidden. Joodse mannen en vrouwen bedekten hun hoofd tijdens het bidden. Er bestond tussen de Grieken en de Romeinen met betrekking tot de handelingen van de godsdienstoefening een merkwaardig onderscheid. Griekse mannen en vrouwen baden met onbedekt hoofd. Romeinse mannen en vrouwen bedekten dan wel hun hoofd.[4]. De klassieken verklaren deze gewoonten, die juist tegenover elkaar staan, op verschillende wijzen. De Romeinse ritus drukte waarschijnlijk de gedachte uit van de schroomvallige eerbied, die men bij de dienst der godheid moet hebben, terwijl de Griekse ritus getuigde van het gevoel van vrijheid, waarmede de mens zich voor de goden van de Olympus moet plaatsen.
Hogepriester. De hogepriester van Israël offerde, het hoofd gedekt door de hogepriesterlijke muts.
Zo ziet men door alle dingen, welk nauw verband het gevoelen van de ouden legde tussen de houding van de aanbidder, wat het edelste deel van zijn lichaam, het hoofd betrof, en zijn redelijke en maatschappelijke stand. Hier ging het niet alleen om een zaak van decorum: de wijze van het gedrag op dit punt beantwoordde aan een diep godsdienstig gevoel.
Zie ook
Meer informatie
Dr. M. Klaassen en Sara-Maria Smit, De hoed en de rand. Over hoofdbedekking (en nog veel meer ...). Kampen: uitgeverij Brevier, 2021. Pagina's: 124. Bestaat uit veertig vragen en antwoorden, waaronder uitlegkundige vragen en praktische vragen.
H. Brons, Je hoed als signaal. De hoofdbedekking van de vrouw tijdens de eredienst. Houten: uitg. Den Hertog, 2020. Pagina's: 77 pag. Is een uitgewerkte preek over 1 Kor. 11. Beantwoordt ook eigentijdse vragen.
Die Kopftuchfrage! Stellungnahme zu einem heißen Eisen. Von Dr. Lothar Gassmann. Youtube.com: Lothar Gassman, 8 mei 2023. Duur: 5 min. 17 sec. Voordracht in het Duits.
Lea Dinonno, Why I wear a headcovering. Youtube.com: Philia Minsitries - The King is Coming, 22 mei 2018.
Why I Cover My Head // plus Headcovering Tutorial. Youtube.com: Tiny Notes From Home, 29 okt. 2019. Waarom, waar en wanneer Lindsay Kirkland haar hoofd bedekt. Ook laat ze drie makkelijke manieren zien om een hoofddoek op te doen.
Het Pinterestbord 'Hoofdbedekking' (Christipedia) bevat tal van voorbeelden van (vrouwelijke) hoofdbedekking.
Head Covering Movement - website van de Hoofdbedekkingsbeweging.
Video's van de Hoofdbedekkingsbeweging op Youtube.com.
Engelse boeken
Jeremy Gardiner, Head Covering: A Forgotten Christian Practice for Modern Times. Head Covering Movement, 2016. Pagina's: 146. De schrijver is de stichter van de Head Covering Movement, een bediening gericht op het herstellen van het symbool van hoofdbedekking tijdens de samenkomsten van de gelovigen.
Greg Gordon, Head Coverings: A Tradition of the Church. Pagina': 31. David Phillips, Headcovering Throughout Christian History: The Church's Response to 1 Corinthians 11:2-16 (Covered Glory). Publicatiejaar: 2014. Omvang: 46 blz.
Davie Philips, Covered Glory: 1 Corinthians 11 & The Christian Use of Headcoverings. Jaar van uitgave: 2015. Pagina's: 39.
Carlton McLeod, A Return to Head Covering: A Needed Symbol in the Contemporary Church.
Voetnoten
- ↑ Vgl. de voetnoot bij 1 Cor. 11:10 in de TELOS-vertaling van het Nieuwe Testament.
- ↑ "The wearing of fabric head coverings in worship was universally the practice of Christian women until the twentieth century. What happened? Did we suddenly find some biblical truth to which the saints for thousands of years were blind? Or were our biblical views of women gradually eroded by the modern feminist movement that has infiltrated the Church...?" Aangehaald op Headcoveringmovement.com/
- ↑ 3,0 3,1 Groot Nieuws voor U toegelicht; het nieuwe testament in de omgangstaal met inleidingen en toelichtingen. (Amsterdam, Boxtel: Nederlands Bijbelgenootschap, Katholieke Bijbelstichting, 1977) blz. 466.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 David en Pat Alexander (red.), Handboek bij de Bijbel (Den Haag: J.N. Voorhoeve, 1976) blz. 593. Oorspronkelijke titel: The Lion Handbook to the Bible. Berkhamsted, Herts, England: 1973.
- ↑ Aldus de 19de-eeuwse theoloog Eduard Reuss, aangehaald in F. Godet, Kommentaar op Paulus eersten brief aan de Corinthiërs. Utrecht: Kemink & Zoon, 1904. Blz. 502.
- ↑ Moralia, boek IV, Romeinse kwesties.