Hoofdbedekking

Hoofdbedekking is het bedekken van het hoofd of datgene waarmee het hoofd bedekt wordt (hoofddeksel). Het hoofddeksel is ‘een macht’ (1 Cor. 11:10), d.i. een teken of symbool van onder gezag te staan. De apostel Paulus beveelt vrouwen in 1 Cor. 11:2-16 hun hoofd te bedekken wanneer zij bidden of profeteren, terwijl mannen daarentegen ongedekt moeten blijven.

1Co 11:1 Weest mijn navolgers, zoals ook ik van Christus.
1Co 11:2 En ik prijs u, dat u in alles aan mij denkt en de inzettingen vasthoudt, zoals ik ze u heb overgeleverd.
1Co 11:3 Maar ik wil dat u weet, dat Christus het hoofd is van iedere man, en de man het hoofd van de vrouw, en God het hoofd van Christus.
1Co 11:4 Iedere man die bidt of profeteert met iets op zijn hoofd, onteert zijn hoofd;
1Co 11:5 en iedere vrouw die bidt of profeteert met ongedekt hoofd, onteert haar hoofd; want het is een en hetzelfde alsof zij geschoren was.
1Co 11:6 Want als een vrouw niet gedekt is, laat zij zich ook maar het haar laten afknippen; maar als het voor een vrouw een schande is zich het haar te laten afknippen of zich te laten scheren, laat zij zich dan dekken.
1Co 11:7 Want de man behoort zijn hoofd niet te dekken, daar hij het beeld en de heerlijkheid van God is; maar de vrouw is de heerlijkheid van de man.
1Co 11:8 Want de man is niet uit de vrouw, maar de vrouw uit de man;
1Co 11:9 want de man is ook niet geschapen om de vrouw, maar de vrouw om de man.
1Co 11:10 Daarom behoort de vrouw een macht op haar hoofd te hebben terwille van de engelen.
1Co 11:11 Evenwel is noch de vrouw zonder de man, noch de man zonder de vrouw, in de Heer.
1Co 11:12 Want zoals de vrouw uit de man is, zo is ook de man door de vrouw; maar alle dingen zijn uit God.
1Co 11:13 Oordeelt bij uzelf: is het gepast dat een vrouw ongedekt tot God bidt?
1Co 11:14 Leert ook de natuur zelf u niet, dat als een man lang haar draagt het een oneer voor hem is?
1Co 11:15 Maar als een vrouw lang haar draagt, is het een eer voor haar, omdat haar het lange haar tot een sluier gegeven is.
1Co 11:16 Maar als iemand meent te moeten twisten wij hebben zo’n gewoonte niet, en evenmin de gemeenten van God.
(TELOS)

Oosters-orthodoxe vrouw in Kiev Pechersk Lavra, Oekraïne. Vrouwen hebben er hun hoofd te dekken wanneer zij een kerk of klooster binnengaan.

Man en hoofdbedekking. De man is het beeld en de heerlijkheid van God (vs. 7). Daarom behoort hij zijn hoofd niet te dekken. Hij onteert zijn hoofd door het te bedekken wanneer hij bidt of profeteert. Het strekt tot oneer van zijn eigen lichamelijke hoofd en tot oneer van zijn Heer, die zijn figuurlijke hoofd is.

De natuur zelf leert ons dat "dat als een man lang haar draagt het een oneer voor hem is" (vs. 14). De lengte van het haar is een natuurlijk verschil tussen man en vrouw. We kunnen dat inzien, aanvoelen, verstaan. Zoals het een man niet past om lang haar te dragen, zo past het hem evenmin een kunstmatige bedekking te dragen wanneer hij tot God bidt of namens Hem profeteert. Een hoofdbedekking in de vorm van een keppel, zoals gedragen door orthodox-Joodse mannen, is dan ook niet juist, ook al wordt het gedragen uit eerbied voor God.

Vrouw en hoofdbedekking. De vrouw is om de man geschapen (vs. 9); zij is de heerlijkheid van de man (vs. 7). De man is haar figuurlijke hoofd.

Een kunstmatige hoofdbedekking, zoals een sluier of hoed, is een macht op haar hoofd, een teken dat spreekt van het gezag (het hoofdschap) dat haar man over haar heeft.

Dat teken wordt gezien door de engelen. Zij zien toe wat er in de gemeente en onder gelovigen gebeurt. Is het gedrag van de heiligen gepast? Terwille van de engelen en om de eer van haar hoofd heeft de vrouw haar hoofd te dekken, wanneer zij tot God spreekt (bidt) of namens Hem spreekt (profeteert).

Het lange haar is de vrouw tot sluier gegeven. Daarom is het een eer voor haar als zij lang haar draagt (vs. 15). De natuur leert ons (1) dat mannen lang haar bij vrouwen mooier vinden dan kort, en (2) dat vrouwen hun haar meer behouden dan mannen; mannen worden immers veel eerder kaal.

Zij onteert haar eigen hoofd en haar man door het bij haar bidden of profeteren ongedekt te laten. Een ongedekte vrouw is als het ware kaalgeschoren, het is alsof zij met de kunstmatige hoofdbedekking ook de natuurlijke haarsluier heeft verloren.

Gronden van de inzetting. Paulus zich beroept op de natuur en op de schepping van man en vrouw, niet op de Joodse of heidense cultuur van zijn tijd. De gronden zijn creatuurlijk, met de schepping gegeven, niet cultuurlijk, cultuurbepaald of cultuurgebonden. Het verstaan en de toepassing van de inzetting zijn echter wel onderhevig aan culturele invloeden, zoals de mode.

Joodse vrouwen in Jeruzalem.

Toepassing van de inzetting. De hoofdbedekking vinden wij in verscheidene christelijke tradities, maar de inzetting van de apostel Paulus wordt verschillend toegepast. Sommige vrouwen bedekken hun hoofd alleen in de openbare samenkomst van de gelovigen. Anderen geloven dat zij hun hoofd altijd moeten dekken.

Tot de 20e eeuw pasten de meeste christinnen de hoofdbedekking toe. In die eeuw is de hoofdbedekking een praktijk van een minderheid in de westerse christenheid geworden. De Amerikaanse theoloog R.C. Sproul (geb. 1939) wijt dat aan de invloed van het feminisme.

In Nederland vinden wij de vrouwelijke hoofdbedekking in de erediensten van de gereformeerde gezindte (Gereformeerde Gemeenten, de Hersteld Hervormde Kerk, enz.) en in verschillende vrije gemeenten, waaronder de Vergadering van gelovigen.

De Hoofdbedekkingsbeweging (Head Covering Movement) is een campagne die het gebruik van hoofdbedekking in de christelijke eredienst wil herstellen.

Islam en Jodendom. Hoofdbedekking vinden wij ook bij joodse en islamitische vrouwen. Een getrouwde jodin hoort in het judaïsme haar hoofdhaar te bedekken, omdat het alleen voor haar man bestemd is. Een ongehuwde vrouw is daartoe niet verplicht. Gebruikelijke haarbedekking is onder meer de hoofddoek ('tichel') en .... de pruik ('sheitel').

De hoofdbedekking wordt door sommige mensen - gezien de plaats en bejegening van vrouwen in islamitische landen vergeleken met die in westerse landen - ten onrechte als een teken van onderdrukking van (moslim-)vrouwen gezien. Weliswaar wordt hoofd- en gezichtsbedekking in sommige islamitische landen en streken dwingend aan vrouwen opgelegd, maar veel moslimvrouwen dragen hun hoofdhoek uit overtuiging en vrije wil.

Meer informatie

Het Pinterestbord 'Hoofdbedekking' (Christipedia) bevat tal van voorbeelden van hoofdbedekking.

Head Covering Movement - website van de Hoofdbedekkingbeweging.

Video's van de Hoofdbedekkingbeweging op Youtube.com.

David Phillips, Headcovering Throughout Christian History: The Church's Response to 1 Corinthians 11:2-16 (Covered Glory). Publicatiejaar: 2014. Omvang: 46 blz.