Seleucidische rijk
Het Seleucidische Rijk is de naam van het grootste van de vier rijken waarin het Grieks-Macedonische Rijk van Alexander de Grote na diens dood uiteenviel. Het rijk lag in het Midden-Oosten en bestond van 311 tot 63 v.C.
Andere namen zijn Seleukidische Rijk of Seulicidenrijk (Oudgrieks: Ἀρχή Σελεύκεια / Arche Seleúkeia).
Het rijk van de Seuliciden is aangeduid en voorzegd door een engel in Dan. 11:5. Het rijk van Alexander zou in vieren uiteenvallen. Een deel zou toekomen aan 'de koning van het Zuiden', d.i. Ptolemeus I van Egypte. Een ander deel, onder Seleucus I Overwinnaar, zou sterker worden. Dit is het Seleucidische rijk.
Da 11:4 En als hij zal staan, zal zijn rijk gebroken, en in de vier winden des hemels verdeeld worden, maar niet aan zijn nakomelingen, ook niet naar zijn heerschappij, waarmede hij heerste; want zijn rijk zal uitgerukt worden, en dat voor anderen, dan deze. Da 11:5 En de koning van het Zuiden, die een van zijn vorsten is, zal sterk worden; doch [een] [ander] zal sterker worden dan hij, en hij zal heersen; zijn heerschappij zal een grote heerschappij zijn. (SV)
De Schrift verschaft geen volledige wereldgeschiedenis uit de tijd na Alexanders dood. Zij trekt haar kring nauwer (vgl. Jes. 14:5) en handelt alleen over de beide rijken, die uit Alexanders nalatenschap zijn voortgekomen, in Egypte en Syrië, welke op het lot van het heilige land de grootste invloed zouden uitoefenen.
Seleuciden
De Seleuciden (ook gespeld Seleukiden, Gr.: Seleukidai) zijn leden van een Syrische koninklijke familie (dynastie) die van 311 tot 63 v.Chr. heerste over een groot deel van het Midden-Oosten: Babylonië, Perzië, Syrië. De stichter van het Seleucidenrijk was Seleucus I, bijgenaamd Nicator (=Overwinnaar) (leefde ca. 358-281 v.C.), één van de generaals van Alexander de Grote. In 305 v.C. nam hij de koningstitel aan. De Seleucidische vorsten droegen de naam Seleucus (of Seleukus) en Antiochus. Zij eisten een goddelijke verering voor zich op.
- Seleucus I Nicator (311-280 v.C.; satraap 311 - 305, koning 305 - 280)
- Antiochus I Soter (mederegent sinds 291, regeerde 280 - 261 v.C.)
- Antiochus II Theos (261 - 246 v.C.)
- Seleucus II Callinicus (246 - 225 v.C.)
- Seleucus III Ceraunus (of Soter) ( 225 - 223 v.C.)
- Antiochus III de Grote (223 - 187 v.C.)
- Seleucus IV Philopator (187 - 175 v.C.)
- Antiochus IV Epiphanes (175 - 164 v.C.)
- Antiochus V Eupator (164 - 162 v.C.)
- Demetrius I Soter (162/161 - 150 v.Chr.)
- Alexander I Balas (152 - 145 v.Chr.)
- Demetrius II Nicator (145 - 138 v.Chr.)
- Antiochus VI Dionysus (of Epiphanes) (145 - 140? v.Chr.)
- Diodotus Tryphon (140? - 138 v.Chr.)
- Antiochus VII Euergetes Sidetes (138 - 129 v.Chr.)
- Demetrius II Nicator (opnieuw, 129 - 126 v.Chr.)
- Alexander II Zabinas (129 - 123 v.Chr.)
- Cleopatra Thea (126 - 123 v.Chr.)
- Seleucus V Philometor (126/125 v.Chr.)
- Antiochus VIII Grypus (125 - 96 v.Chr.)
- Antiochus IX Cyzicenus (114 - 96 v.Chr.)
- Demetrius III Eucaerus (of Philopator) (97/96-87 v.Chr.)
- Seleucus VI Epiphanes Nicator (96 - 94 v.Chr.)
- Antiochus XI Epiphanes Philadelphus (ca.95 - 93/92 v.Chr.)
- Philippus I Philadelphus (ca.95 - 75 v.Chr.)
- Antiochus X Eusebes Philopator (95 - 88 v.Chr.)
- Antiochus XII Dionysus (87 - 83/82 v.Chr.)
- (Tigranes II van Armenië) (74 - 69 v.Chr.)
- Antiochus XIII Asiaticus (69 - 64 v.Chr.)
- Philippus II Philoromaeus (67/66 - 66/65 v.Chr.)
De laatste Syrische koning was Antiochus XIII, dien Pompejus in het jaar 64 vóór Chr. verdreef en het land tot een Romeinse provincie maakte.
Israël
De Seleuciden bezetten het land Israël in 198 v.C. na een overwinning op de Ptolemeeën. Onder de Seulicidische vorst Antiochus IV Epifanes (175-163 v.C.) brak de Makkabese opstand uit, daar hij zich bij de joden gehaat had gemaakt door in te grijpen in hun godsdienstig leven en te eisen dat zij aan de afgod Baäl Hasjamaïm zouden offeren.
Geschiedenis
Enkele notities om te beginnen.
323 v.C. Dood van Alexander de Grote.
321/320: Seleucus I Nicator wordt satraap (gouverneur) van Babylonië.
319-316/315: Tweede Diadochenoorlog. Tijdens deze oorlog wordt Seleucus I door Antigonos I Monophthalmos verdreven, en moet hij vluchten naar het Egyptische hof, waar Ptolemaeus I Soter hem onderdak bied en generaal in zijn leger maakt.
314-311: Derde Diadochenoorlog. In de deze oorlog versloegen Ptolemaeus en Seleucus I samen Antigonos' zoon Demetrios Poliorketes in de Slag bij Gaza (312 v.Chr.), waarna Seleucus I spoedig zijn positie als satraap van Babylonië weer herwint. Deze gebeurtenissen worden daarmee het beginjaar van de Seleucidische jaartelling, die nog eeuwenlang in het Nabije Oosten zou worden gebruikt.
311-309: Babylonische Oorlog (311-309 v.Chr.), dat is het gewapend conflict tussen de Diadochen Antigonos Monophthalmos en Seleucus I Nikator, eindigend in de overwinning van laatstgenoemde. Antigonos en Demetrios trachtten Seleucus I opnieuw te verslaan, en betraden zelfs Babylon, maar moesten uiteindelijk de aftocht blazen. Na deze oorlog was de kans op herstel van het rijk van Alexander de Grote voorbij. In de volgende, derde eeuw v.Chr. hielden de nieuwe staten elkaar in evenwicht.
310: Seleucus maakt zich meester van Perzië (310 v.Chr.).
306-301: Vierde Diadochenoorlog, gevoerd tussen de nominale Macedonische Rijksregent Antigonos Monophthalmos en zijn zoon Demetrios Poliorketes enerzijds en de satrapen Seleukos, Ptolemaios, Lysimachos en Kassander anderzijds. Tijdens deze oorlog voegde Seleucus aan zijn gebied Baktrië aan toe en viel het Indiase Maurya-rijk binnen, maar trok zich na vredesonderhandelingen terug en kreeg van de vorst Chandragupta Maurya 500 krijgsolifanten ten geschenke (305 v.Chr.).
305: Seleucus roept zich uit tot koning, zoals ook Antigonos en Demetrios een jaar eerder hadden gedaan nadat zij Cyprus hadden veroverd op Ptolemaeus.
145: Demetrius II Nikanor krijgt eerst in Antiochus VI een tegenkoning en vervolgens in Tryfon, totdat hij door de Parthen wordt gevangen genomen.
141: Demetrius II gevangen genomen.
130: Demetrius II keert terug en heerst na de dood van Antiochus VII, zijn broer, nog enige tijd, doch stierf in 127 vóór Chr.
129 v.C.: Antiochus VII. Sidetes sterft.
Na zijn dood had zijn dochter, de beruchte Cleopatra, eerst met haar andere broer Dionysos, vervolgens met de jongeren, Puer of de 'knaap' genoemd, met welke beiden zij gehuwd was, de
heerschappij in bezit. Zij stond echter in overspelige omgang eerst met Cesar, vervolgens met Antonius, totdat zij tegenover Octavianus zich van het leven beroofde; nu werd Egypte in het jaar 30 vóór Chr. in het Romeinse rijk ingelijfd.
64 v.C.: De laatste Syrische koning Antiochus XIII wordt door Pompejus verdreven. Pompejus maakt Syrië tot een Romeinse provincie.
Meer weten
Jona Lendering, The Seleucid Empire (Syria), Engelstalig artikel op Livius.org
Bronnen
Art. Seleucidische rijk, Wikipedia.nl. Tekst hieruit is verwerkt op 5 aug. 2013
Karl August Dächsel; F P L C van Lingen; H van Griethuijsen, Antz. et al, Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting) : met in den tekst ingelaschte verklaringen en aanmerkingen van de beroemdste godgeleerden uit alle tijden (Kampen: Bos, 1893-1901), commentaar op Dan. 11:5.