Hooglied
Hooglied is een boek het Oude Testament. Het is een liefdeslied geschreven door Salomo in de 10e eeuw vóór Christus. Het is het liefdesverhaal van een man die koning èn herder is en een eenvoudig meisje van het land. De betekenis ervan raakt aan Christus en zijn geliefde(en).
Naam, auteur en datering
Naam. Het Bijbelboek dat wij kennen als Hooglied, draagt de Hebreeuwse naam “Lied der liederen,” dat wil zeggen het schoonste lied. Dit zet het boek in een speciaal perspectief, vergelijkbaar b.v. met de titel: “Koning der koningen.” Luther noemde het boek “Hohelied” (bruiloftslied), hiervan is de Nederlandse naam 'Hooglied' afgeleid.
Auteur. Volgens Hooglied 1:1 is Salomo de schrijver van het lied.
Sommigen betwijfelen het auteurschap van Salomo dit omdat het taalgebruik in Hooglied niet zou passen bij het taalgebruik in de dagen van Salomo. Ook trekt men in twijfel of een man die wel 1000 vrouwen en bijvrouwen bezat wel in staat zou zijn een liefdeslied te schrijven over zijn liefde tot een eenvoudige herderin. Toch zijn er naast het beginvers van Hooglied ook andere belangrijke aanwijzingen die pleiten voor het auteurschap van Salomo: hij heeft vele liederen geschreven (1 Kon. 4:32); veel beeldspraak wijst op weelderige kleding en luxe producten en is in termen van de natuur; Salomo was een kenner van de natuur (1 Kon. 4:33) en zijn rijkdom was uitzonderlijk.
Datering. Salomo was koning over Israël van 971 tot 913 voor Christus. In deze periode moet het boek Hooglied zijn ontstaan.
Hoofdfiguren
Het boek gaat over de liefdesverhouding tussen een man een vrouw. De mannelijke hoofdfiguur van Hooglied is koning (1:4) èn herder (1:7; 2:16; 6:3). De vrouw is een jonge vrouw afkomstig uit Sulem, een Sulammitische (Hoogl. 6:13). Haar naam betekent 'de volmaakte' of 'de vredige'. Misschien is de aanduiding 'Sulammitische' (Hebr. Sjoelamiet) een toespeling op de naam Salomo en op de schone maagd uit Sunem, een Sunamietische, Abisag geheten, die David in zijn ouderdom koesterde.
1Kon 1:3 Zo zochten zij een schone jonge dochter in alle landpalen van Israël; en zij vonden Abisag, een Sunamietische, en brachten ze tot den koning. 1Kon 1:4 En de jonge dochter was bovenmate schoon, en koesterde den koning, en diende hem; doch den koning bekende ze niet. (SV)
Zie Sulammith voor het hoofdartikel.
De Sulammitische is de enige dochter van haar moeder (6:9). Ze heeft broers. Deze waren eens kwaad op haar en hadden haar aangesteld als bewaakster van wijngaarden, maar zij heeft haar wijngaard niet bewaakt (1:6; vgl. 8:12). Ze is echter ook een herderin, ze weidt geiten (1:8). Zij heeft een donkere, door de zon gebrande huid. In de ogen van de bruidegom is zij echter de schoonste vrouw (1:8). Zij is zijn bruid (4:9), ook zijn 'zuster' (4:9).
Plaats in de Schrift
Hooglied verwijst niet naar andere Bijbelgedeelten en wordt ook nergens anders in de Schrift aangehaald. God wordt alleen, zijdelings, met name genoemd in Hooglied 8:6; de vonken van de liefde zijn 'een vlam van Jah'.
Hoo 8:6 Leg mij als een zegel op Uw hart, als een zegel op Uw arm. Want de liefde is sterk als de dood, de hartstocht onstuitbaar als het graf. Haar vonken zijn vurige vonken, een vlam van Jah. (CP[1])
De betekenis van Hooglied
De interpretatie van het boek is altijd zeer divers geweest. Heel vaak werd de inhoud van het boek vergeestelijkt en uitgelegd als een loflied op de liefde tussen God en Israël of Christus en zijn gemeente. Toch verloor men daarbij wel eens uit het oog dat de primaire betekenis van Hooglied lag in de liefde tussen man en vrouw.
Lessen die we hieruit kunnen trekken is dat jonge mensen opgeroepen worden voorzichtig om te gaan met seksualiteit. Er is aan de ene kant een genieten van de liefde maar anderzijds ook de waarschuwing de liefde niet te prikkelen voor haar tijd. Een muur is bijvoorbeeld beeldspraak voor een ongehuwde vrouw die haar maagdelijkheid beschermt, terwijl een deur het beeld is van een vrouw die open staat voor allerlei seksuele escapades.
In de Israëlische liturgie zong men dit lied op de achtste dag van het Pesachfeest, waarmee men de liefde van God voor Israël bezong bij de bevrijding uit Egypte.
De boodschap van Hooglied
Het is een loflied op de liefde tussen man en vrouw, op zeer intense wijze beschreven, openhartig en gepassioneerd zonder platvloers te worden. In Hooglied wordt de lichamelijke liefde hoog gewaardeerd waaruit we de les kunnen trekken dat seksualiteit zoals God het heeft bedoeld niet verdorven of minderwaardig is, zoals de kerk door de eeuwen de illusie heeft gewekt.
Daarnaast leert Hooglied ons terughoudend te zijn en seksuele prikkels niet te stimuleren voor het de tijd is. De tijd om hiervan ten volle te genieten is pas daar, als de relatie door de omgeving en de maatschappij formeel bevestigd en erkend is. Kortom: Vader en moeder verlaten (een openlijke stap) de vrouw aanhangen (letterlijk “aankleven” = verbondssluiting) en daarna één vlees worden (lichamelijke eenheid.) Dit plaatst het prachtige geschenk dat God ons heeft gegeven in de seksualiteit, binnen de veilige bescherming van het huwelijk. Belangrijke boodschap voor de jeugd uit onze dagen.
“Een afgesloten hof zijt gij, mijn zuster, bruid, een afgesloten wel, een verzegelde bron.” (Hooglied 4:12.)
Indeling
Ook over de onderverdeling en de inhoud van het boek wordt zeer verschillend gedacht. Sommigen menen een verhaallijn te ontdekken in het boek, anderen vatten het boek op als een bundel losse liefdesliederen. Toch kunnen we komen op grond van de inhoud komen tot een globale indeling:
Deel 1: Inleiding, 1:1-2:7.
- De bruid zingt haar verlangen uit naar de bruidegom. 1:2-7
- De bruidegom beantwoordt de vraag van de bruid en bezingt haar schoonheid. 1:8-17
- De bruid spreekt haar verlangen naar de bruidegom uit. 2:1-7
Deel 2: Ontplooiing van de liefde. 2:7-5:1.
- Beurtzang tussen bruid en bruidegom. 2:8-17
- Verlangen van de bruid. 3:1-5
- Aankomst van de bruidegom. 3:6-11
- De bruidegom bezingt de schoonheid van de bruid en nodigt haar bij hem te komen. 4:1-5:1
Deel 3: Volwassen geworden liefde, 5:2-8:4.
- Bruidegom klopt aan, bruid doet te laat open en zoekt haar liefste maar vindt hem niet. 5:2-8
- Beurtzang tussen de meisjes van Jeruzalem en de bruid, wat maakt de bruidegom zo bijzonder?? 5:9-6:3
- De bruidegom bezingt opnieuw de schoonheid van de bruid. 6:4-7:9
- Liefdesverlangen van de bruid. 7:10-8:5
Deel 4: Afsluiting, 8:6-14.
- De kracht van de liefde. 8:6+7
- Waarschuwing voor de hartstocht niet voortijdig op te wekken. 8:8+9
- Slotwoorden van bruid en bruidegom. 8:10-14.
Samenvatting
Zang
Hooglied is een lied waarvan de melodie bekend was in de tijd dat de Masoreten (7e-11e eeuw na Chr.) voordrachtstekens (teamim) bij de Hebreeuwse letters hebben geplaatst. Deze tekens dienen voor de intonatie en zang van de tekst. In de volgende videoclip wordt Hooglied 8:6-7 a capella gezongen door de Israelische zangeres Ofra Haza (1957-2000) tijdens een muziekfestival in Montreux in 1990. De melodie is gebaseerd op de voordrachtstekens van de Masoreten. De zangeres herhaalt sommige stukjes. De Nederlandse tekst is uit de Herziene Statenvertaling[2].
Ofra Haza, Love song, Montreux, 1990. Duur: 3 minuten. Bron: Youtube.com. |
Hooglied 8:6
śîmēnî ḵaḥwōṯām ‘al-libeḵā |
Commentaar en onderwerpen
Op de volgende pagina's van Christipedia worden passages of onderwerpen behandeld:
Meer weten
M.G. de Koning, Hooglied - Toegelicht & Toegepast. Zwolle: Uitgeverij Daniël, 2018. ISBN: 9789079718511. Omvang: 204 pag.
A. Miller, Het lied der liefde; beschouwing over het Hooglied. J.N. Voorhoeve, Den Haag. Vrij bewerkt naar de Engelse uitgave van de schrijver A. Miller. Omvang: 187 blz.
Voetnoten
- ↑ Vertaling van Christipedia, een aanpassing van de Herziene Statenvertaling van dit vers. Hoo 8:6 Leg mij als een zegel op Uw hart, als een zegel op Uw arm. Want de liefde is sterk als de dood, de hartstocht onstuitbaar als het graf. Haar vonken zijn vurige vonken, vlammen van de HEERE. (HSV)
- ↑ Bron: J.P. van de Giessen, Nogmaals een liefdeslied, op BijbelAantekeningen.nl, 26 okt. 2011. Hieraan is ook de transcriptie ontleend.