Ziekte

Ziekte is storing in de werking van een of meer van de organen.

Bekende gevaarlijke besmettelijke ziektes waartegen (anno 2019) nog geen vaccins of medicijnen bestaan zijn CCHF, Ebola, Lassakoorts, Marburg, MERS, Nipah, RVF, SARS, Zika.

Woord- en zaakbegrip

In het Nederland kennen wij de woorden 'ziekte' en 'krankheid'.

Ook in het Hebreeuws van het Oude Testament komen twee zelfstandige naamwoorden voor:

1. חלי, choliy, dat 24x voorkomt en meestal door 'ziekte' (18x in de NBG51-vertaling) of 'krankheid' (18x in de Statenvertaling) wordt vertaald. Het strongnummer is H2483.
2. מחלה, machaleh, of (vrouwelijk) מחלה, machalah. Dit woord komt 6x voor. De Statenvertaling vertaalt steeds door 'krankheid'; de NBG51-vertaling 3x door 'ziekte'. Het strongnummer is H4245.

Het grondbegrip, zowel van het Nederlandse woord 'krankheid' als van de Hebreeuwse uitdrukking choliy, van chala, ziek zijn, en anasj, (heel) ziek zijn (Jer. 17: 9, gezegd van het menselijk hart), is het begrip voor verzwakking (Oudhoogduits: chrancholon = zwak worden, Oudnoors krangr = zwak), kromming, verlamming. De Hebreeuwse uitdrukking אנושׁ, enoowsj, meest vertaald door "man", soms door "mens", komt van het werkwoord אנשׁ, anasj, dat 'zwak zijn, ziek zijn, broos zijn' betekent. De man, de mens is de naar lichaam en ziel gekromde, verlamde, met ziekte, zwakheid behebt.

Het ziek zijn wordt in de Bijbeltaal met des te meer recht niet slechts van het lichaam, maar ook van ziel en geest gezegd. Door de innige wederkerige werking van deze in de persoonlijkheid tot eenheid samengevatte delen van 't menselijk wezen is het lichaam oorspronkelijk ziek geworden door de ziekte van ziel en geest, d. i. door de zonde, de verkeerde, van God afgekeerde, Hem weerstrevende wil. De geestelijke krankheid der zonde is, om zo te zeggen, de eerste oorspronkelijke ziekte van het menselijk geslacht, de oorzaak van al het ziek zijn, zowel van het lichaam, als van ziel en geest.

In het Nederlands worden 'ziekte' en 'krankheid' ook gebruikt voor een abnormale psychische gesteldheid die vergeleken wordt met lichamelijk ziek-zijn. Bijvoorbeeld de behoefte tot kwaadspreken is bij sommige mensen een ziekte, een ziekelijke neiging of gewoonte. Een geestesziekte of zielsziekte is een abnormale gesteldheid van de geest of de ziel.

Zieken

Zieken genoemd in de Bijbel

Zieken genoemd in de Bijbel:

• Abimelech, Gen. 20: 17
• Israëlieten, Num. 11: 33; Ps. 106 :14. 15; Jer. 16: 4
• Filistijnen, 1 Sam. 5: 9-12
• Egyptische slaaf, 1 Sam. 30: 13.
• Kind van David, 2 Sam. 12: 15.
• Ahazía, 2 Kon. 1: 2-4
• Naäman, 2Kon. 5: 1,14.
• Gehazi, 2 Kon. 5: 27
• Benhadad, 2Kon. 8: 7-10.
• Uzzía, 2 Kon. 15: 5; 2 Kron. 26: 21.
• Hizkia, 2 Kon. 20: 1-7; Jes. 38: 5.
• Asa, 2 Kron. 16: 12 en 1 Kon. 15: 23.
• Joram, 2 Kron. 21: 15, 18, 19.
• Job, Job 2: 7.
• David, Ps. 38: 7.
• Daniël, Dan. 8: 27.
• Schoonmoeder van Petrus, Matth. 8: 14; Mark. 1: 30; Luk. 4: 38.
• Lazarus, Joh. 11: 1.
• De Christus (Jes. 53: 3, 10)
• Aeneas, Hand. 9: 33.
• Vader van Publius, Hand. 28: 8.
• Epafroditus, Fil. 2: 25-27.
• Trofimus, 2 Tim. 4: 20

De zieke Christus

Jes 53:3  Hij was veracht, de onwaardigste onder de mensen, een Man van smarten, bekend met ziekte, en als [iemand] voor wie men het gezicht verbergt; Hij was veracht en wij hebben Hem niet geacht. (HSV)

Hier wordt de lijdende Messias beschreven. Aan het kruis was Hij een Man van smarten, "bekend met ziekte", door God "ziek gemaakt" (vs. 10).

Jes 53:10  Maar het behaagde de HEERE Hem te verbrijzelen, Hij heeft [Hem] ziek gemaakt. Als Zijn ziel Zich [tot] een schuldoffer gesteld zal hebben, zal Hij nageslacht zien, Hij zal de dagen verlengen; het welbehagen van de HEERE zal door Zijn hand voorspoedig zijn. (HSV)

Soorten zieken

In de Bijbel kan men verschillende 'soorten' zieken onderscheiden:

• Zieken als voorbeeld voor de onzichtbare wereld

De satan antwoordde de Here: huid voor huid, en al wat iemand heeft, zal hij geven voor zijn leven. Strek daarentegen uw hand uit en tast zijn gebeente en zijn vlees aan - of hij U dan niet openlijk zal vaarwel zeggen! (Job.2:4,5)

Job werd ziek, niet als gevolg van een zonde, maar door toedoen van Satan. Hij is het voorbeeld van een zieke rechtvaardige die volhardt in onbegrijpelijk ziektelijden totdat God hem verlost. De hemel zag dat Job in God bleef geloven ondanks de vreselijke tegenspoed die hem trof. Hij geloofde niet om het voordeel dat religie hem verschafte, hij was niet rechtvaardig om de rijkdom waarmee God hem gezegend had.

• Zieken als voorbeeld en teken hier op aarde.

En zijn discipelen vroegen Hem en zeiden: Rabbi, wie heeft gezondigd, deze of zijn ouders, dat hij blind geboren is? Jezus antwoordde: Noch deze heeft gezondigd noch zijn ouders, maar de werken Gods moesten in hem openbaar worden (Joh.9:1,2)

Als teken zal dit de gelovigen volgen: op zieken zullen zij de handen leggen en zij zullen genezen worden (Marc.16:18)

• Zieken die ziek zijn geworden als gevolg van een zondig leven.

Jezus zeide: Zie, gij zijt gezond geworden; zondig niet meer, opdat u niet iets ergers overkome. (Joh.5:14)

Er kunnen dus ook ziekten zijn waar wijzelf de oorzaak van zijn, en die voorkomen of genezen kunnen worden door naar Gods wil te handelen.

Wereldwijde uitbraken

Een bekende wereldwijde uitbraak van een ziekte was de Spaanse griep. Deze grieppandemie woedde rond de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en eiste zeer veel levens eiste. Een derde van de wereldbevolking, een half miljard mensen, raakte toen besmet. Twintig tot vijftig miljoen (!) mensen stierven aan de gevolgen van het virus, in minder dan een jaar. De Spaanse griep doodde meer mensen dan de Eerste Wereldoorlog.

Andere pandemieën (wereldwijde uitbraken van ziekte) waren de Aziatische griep, de Hongkonggriep, de Mexicaanse griep en Aids. Aids is inmiddels goed te behandelen.

Door het toegenomen verkeer in de wereld (toerisme, handel, wetenschappelijk, bestuurlijk), de internationale reizen zijn pandemieën even onvermijdelijk als onvoorspelbaar. Maar wanneer een epidemie toeslaat, kan men op grond van het vliegverkeer voorspellen waar en wanneer een epidemie nog meer zal toeslaan. Een deskundige merkte op (2016): "Vliegreizen vormen onze epidemieën op zo'n krachtige manier dat wetenschappers daadwerkelijk kunnen voorspellen waar en wanneer een epidemie zal treffen door het aantal directe vluchten tussen geïnfecteerde en niet-geïnfecteerde steden te tellen".

In 2006 waren de meeste pandemie-deskundigen van het gevoelen, dat in de komende twee generatie een grote pandemie zou plaatsvinden, die een miljard zieken zou behelzen en 165 miljoen mensen zou doden

Oorzaken

Zonde. De algemene grondoorzaak van elke ziekte, gebrek en kwaal is de historische zondeval, waarom God de aarde onder een vloek bracht en het mensenpaar behept raakte met een zondige natuur, die het op natuurlijke wijze overdraagt op zijn nakomelingen.

Ziekte is dikwijls het gevolg van ontucht en onmatigheid, Job 20: 11; Spr. 5: 11; Hos. 7: 5.

God zendt ziekte, Deut. 32: 39; 1 Sam. 5: 6; 2 Sam. 12: 15; Job 6: 18; Klaagl. 3: 38; Hand. 12: 23. God laat toe dat de gelovigen met ziekte bezocht worden, Job 2: 5, 6.

Hij laat de satan toe ons te bedroeven met ziekte, 1 Sam. 16:14-16; Job 2: 6, 7; Luk. 9: 39; 13: 16.

Lu 13:11  En zie, er was een vrouw die achttien jaar een geest van ziekte had gehad, en zij was kromgebogen en kon zich in het geheel niet oprichten. Lu 13:12  Toen nu Jezus haar zag, riep Hij haar bij Zich en zei tot haar: Vrouw, u bent verlost van uw ziekte. (...)  Lu 13:16  Moest dan deze, die een dochter van Abraham is, die de satan, zie, achttien jaar had gebonden, niet van deze band worden losgemaakt op de sabbatdag? (Telos)

God zendt ziekte als straf op de zonde, Num. 11: 33; Lev. 26: 16; Deut. 28: 15, 22, 59; Deut. 29: 22, 25; 2 Sam. 7: 14; 2 Kron. 21: 12-15; Job 20:11. Job 33: 19-22; Ps. 106: 14, 15; 1 Cor. 11:30.

Hij straft de goddelozen met ziekte, Deut. 28: 59-61; 2 Kron. 21: 18; Jer. 16:4; Zach. 14: 12.

Ziekten kunnen een regelrecht gevolg van een zondig leven zijn, bijvoorbeeld:

• Geslachtsziekten, geslachtelijk overgebrachte ziekten: aids, gonorroe,  syfilis. In 1 Cor.6:18 lezen we: door hoererij bezondigt men zich aan zijn eigen lichaam.
• Alcoholisme, direct of indirect, veroorzaakt niet alleen een groot deel van alle ziektekosten, maar eist ook zijn tol van het nageslacht.
• Ziekte als gevolg van wangedrag in de gemeente van God. "Daarom zijn er onder u velen zwak en ziekelijk en er ontslapen niet weinigen", 1 Cor.11:30

In de Bijbel lezen we: "Want zolang ik zweeg, kwijnde mijn gebeente weg ... mijn merg verdroogde als in zomerse hitte. Mijn zonde maakte ik u bekend." Met als resultaat: "U omringt mij met jubelzangen van bevrijding." (Ps. 32)

Saulus, die, geestelijk blind, de christenen vervolgde, werd met blindheid geslagen.

Hnd 9:9  En hij kon drie dagen niet zien en hij at en hij dronk niet. (Telos)

Na drie dagen van inkeer, vasten, omkeer en belijdenis, ontving hij genezing door de handen van Ananias. Ziekte is evenwel niet noodzakelijk een teken van persoonlijk zonde. Job werd ziek, niet als gevolg van een zonde, maar door toedoen van Satan. De blindgeborene in Joh. 9 was niet blind door een zonde van hemzelf of van zijn ouders.

Joh 9:1 En toen Hij voorbijging, zag Hij een mens, blind van de geboorte af. Joh 9:2  En zijn discipelen vroegen Hem aldus: Rabbi, wie heeft gezondigd, deze of zijn ouders, dat hij blind geboren werd? Joh 9:3  Jezus antwoordde: Noch deze heeft gezondigd, noch zijn ouders; maar de werken van God moeten in hem worden geopenbaard. (Telos)

Ongezonde leefwijze. Ziekten kunnen een gevolg zijn van een ongezonde leefwijze: roken, overmatig eten, verkeerde leefwijze, vormen de belangrijkste factoren voor doodsoorzaak nummer één, de hart en vaatziekten.

Factoren in de natuurlijke, cultuurlijke en sociale omgeving kunnen indirect een oorzakelijke rol spelen en de kans op een infectieziekte vergroten:

Diercontact. Ziekteverwekkers kunnen afkomstig zijn van dieren, met wij in contact komen. Ongeveer 60 procent van onze nieuwe ziekteverwekkers is afkomstig van dieren, stelde een deskundige in 2016.

Opwarming van de aarde. De opwarming van de aarde leidt tot meer overstromingen. Gewassen worden overspoeld en komen onder het vuil te zitten, waardoor mensen infectieziekten kunnen krijgen.

Overbevolking en verstedelijking. Hierdoor komen meer mensen dicht bij elkaar te leven, zoals in sloppenwijken. Virussen kunnen makkelijker overspringen.

Intensieve veehouderij vergroot de kans op de verspreiding van virussen afkomstig van vee.

Veelvuldig internationaal vliegverkeer brengt een besmetting via reizigers makkelijk over van het ene land naar het andere.

Zinnebeeld

Ziekte is in de Heilige Schrift een zinnebeeld van de zonde, Jes. 1: 6; Jer. 8: 22; 30: 12; Klaagl. 2: 13: Ezech. 34: 4; Matth. 9: 12. Daarom wordt een zondige toestand ook als een ziekte, kwaal, aandoening getekend:

Jes 1:4  Wee het zondige volk, het volk van zware ongerechtigheid, het zaad der boosdoeners, de verdervende kinderen! Zij hebben den HEERE verlaten, zij hebben den Heilige Israëls gelasterd, zij hebben zich vervreemd, wijkende achterwaarts.  Jes 1:5  Waartoe zoudt gij meer geslagen worden? Gij zoudt des afvals des te meer maken; het ganse hoofd is krank, en het ganse hart is mat. Jes 1:6  Van de voetzool af tot het hoofd toe is er niets geheels aan hetzelve; maar wonden, en striemen, en etterbuilen, die niet uitgedrukt noch verbonden zijn, en geen derzelve is met olie verzacht.  Jes 1:7  Uw aardrijk is een verwoesting, uw steden zijn met het vuur verbrand; uw land verteren de vreemden in uw tegenwoordigheid, en een verwoesting is er, ... (SV)

Bewaring

God bewaart de gelovigen voor ziekte, Exod. 15: 26; Deut. 7: 15; Ps. 91:6, 7, 10. Dat doet God echter niet altijd.

Houding en bijstand

Job was in zijn worsteling en ziekte onderworpen, Job 2: 10. We moeten God vrezen (ontzag voor hem hebben) en Hem zijn plan met ons leven laten uitwerken, ook al snap wij niets van het puzzelstuk uit Gods plan dat wij hebben ontvangen - een puzzelstuk in de vorm van 'ziekte'. Het is Gods puzzel, het is de puzzel die Hij legt. Hij heeft de regie, hij regeert. Hij, de Almachtige, doet alle dingen meewerken ten goede voor hen die Hem liefhebben.

Hoewel ziekte niet noodzakelijk het gevolg is van een persoonlijke zonde, kan zonde wel de oorzaak zijn. Daarom is het nodig zichzelf te toetsen, een eventuele zonde te erkennen en te belijden, terug te keren tot God en de relatie met Hem te herstellen.

Jak 5:15  En het gebed van het geloof zal de zieke behouden en de Heer zal hem oprichten; en als hij zonden gedaan heeft, zal het hem vergeven worden. Jak 5:16  Belijd dus elkaar de zonden en bidt voor elkaar, opdat u gezond wordt. Een krachtig gebed van een rechtvaardige vermag veel. (Telos)

Ziekte helpt ons om aandacht te schenken aan wat werkelijk van waarde is. Want (ernstige) ziekte noopt je om stil te staan bij de broosheid en eindigheid van het leven op aarde.

Jak 4:13  Komaan dan, u die zegt: Vandaag of morgen zullen wij naar die stad gaan en daar een jaar doorbrengen en handel drijven en winst maken; Jak 4:14  u die niet weet wat morgen gebeuren zal. (Want hoe is uw leven? Want u bent een damp die een korte tijd gezien wordt en daarna verdwijnt) Jak 4:15  In plaats dat u zegt: Als de Heer het wil en wij leven, zullen wij dit of dat doen. (Telos)

De gelovige mag en moet genezing zoeken bij de Heelmeester, de goddelijke Geneesheer.

Ex 15:26  Hij zei: Als u aandachtig luistert naar de stem van de HEERE, uw God, en doet wat juist is in Zijn ogen, als u Zijn geboden gehoorzaamt en al Zijn verordeningen in acht neemt, dan zal Ik geen enkele van de ziekten over u brengen die Ik over Egypte gebracht heb, want Ik ben de HEERE, uw Heelmeester. (HSV)

De gelovigen bidden om genezing, 1 Kon. 8: 37-39 en 2 Kron. 6: 28-30; 2 Kon. 20: 2, 3; Ps. 6:2; Ps. 41:4; Jes. 38: 2, 3; Ps. 6:3; Jer. 17: 14.

Ps 6:2   (3) Wees mij genadig, HEERE, want ik ben verzwakt, genees mij, HEERE, want mijn beenderen zijn verschrikt. (HSV)

Ps 41:4   (5) Ik zei: HEERE, wees mij genadig; genees mijn ziel, want ik heb tegen U gezondigd. (HSV)

De goddelozen daarentegen zoeken God niet in ziekte, 2 Kron. 16: 12; 2 Kon. 1: 2.

Wij mensen zijn geneigd om eerst hulp te zoeken bij aardse middelen die voor de hand liggen, bijvoorbeeld een pijnstiller tegen hoofdpijn, en pas wanneer het lijden ondraaglijk wordt, hulp van Boven.

Belangrijker dan genezing is: Jezus Christus en het zoeken van de wil van God.

Het leven is mij Christus en het sterven gewin. (Fil.1:21)

Wat baat het een mens de gehele wereld te winnen en aan zijn ziel schade te lijden? (Marc.8:36)

Want als wij leven, het is voor de Here, en als wij sterven, het is voor de Here. (Rom.14:8)

Doch zelfs in zijn ziekte zocht Asa geen hulp bij de Here maar bij de heelmeesters. (2 Kron.16:12)

Betrek anderen bij je ziekte, zodat (1) je liefde, steun, voorbede kunt ontvangen en (2) anderen getuige kunnen zijn van wat God in je leven doet. Soms is het tijd om te stoppen met bidden om genezing. Paulus bad driemaal om verlost te worden van "een doorn in het vlees". Daarna antwoordde de Heer hem en hield Paulus op met bidden. Hij kreeg genade om te verdragen.

2Co 12:7  en opdat ik mij door de uitnemendheid van de openbaringen niet verhef, is mij een doorn voor het vlees gegeven, een engel van satan, om mij met vuisten te slaan, opdat ik mij niet verhef. 2Co 12:8  Hierover heb ik de Heer driemaal gebeden dat hij van mij zou wijken; 2Co 12:9  en Hij zei tot mij: Mijn genade is u genoeg; want de kracht wordt in zwakheid volbracht. Heel graag zal ik dus veeleer roemen in mijn zwakheden, opdat de kracht van Christus op mij woont. (Telos)

De ongewenste 'aandoening' hield hem nederig te blijven, gelijk zijn Heer nederig is. Ook maakte zij dat de apostel te meer op Christus vertrouwde, zodat Deze meer zichtbaar werd in Paulus' leven.

1Co 15:10  Maar door de genade van God ben ik wat ik ben; en zijn genade aan mij is niet vergeefs geweest, maar ik heb overvloediger gearbeid dan zij allen; maar niet ik, maar de genade van God met mij. (Telos)

Houding jegens een zieke

God voert zijn plan met ons leven uit, in onze gezondheid en in ons ziek-zijn. Hij doet alle dingen, ook ziekte, meewerken ten goede voor hen die Hem liefhebben.

Hij troost de gelovigen in ziekte, Ps. 41: 4. Pastoraal hulpverlener Jef de Vriese, die te horen kreeg dat hij een vorm van bloedkanker had, wist zich door de Heer bemoedigd door dit vers:

Mt 10:28  En weest niet bang voor hen die het lichaam doden maar de ziel niet kunnen doden, maar weest veeleer bang voor Hem die zowel ziel als lichaam kan verderven in de hel. (Telos)

Wanneer Gods koninkrijk ten volle is gekomen, zullen de volken in dat rijk van heil en vrede (sjalom) genezing ontvangen. Hiertoe strekken de bladeren van de levensboom in het Nieuwe Jeruzalem. De mensen op aarde zullen zeer oud worden. Goddelijke genezingen in onze tijd zijn voortekenen van het koninkrijk der hemelen. Gelovigen. De gelovigen delen in de smart der zieken, Ps. 35: 13. De gelovigen bidden voor de zieken, Hand. 28: 8; Jac. 5: 14, 15.

1Co 12:26 En als een lid lijdt, lijden alle leden mee; en als een lid wordt verheerlijkt, verblijden alle leden zich mee. (TELOS)

De gelovigen bezoeken hen, die met ziekte bezocht zijn, Matth. 25: 36; Hand. 28: 8. De goddelozen bezoeken de zieke broeders van de Heer niet, Matth. 25: 43. De Heer waardeert het bezoek aan een gelovige zieke.

Mt 25:36  naakt en u hebt Mij gekleed; Ik was ziek en u hebt Mij bezocht; Ik was in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen. Mt 25:37  Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden en zeggen: Heer, (...) wanneer zagen wij U ziek of in de gevangenis en zijn bij U gekomen? Mt 25:40  En de koning zal antwoorden en tot hen zeggen: Voorwaar, Ik zeg u: voor zoveel u het hebt gedaan aan een van de geringsten van deze broeders van mij, hebt u het Mij gedaan. (Telos)

Mt 25:41  Dan zal Hij ook zeggen tot hen die aan zijn linkerhand zijn: Gaat weg van Mij, vervloekten, in het eeuwige vuur dat voor de duivel en zijn engelen is bereid; Mt 25:42  want (...) Ik was een vreemdeling en u hebt Mij niet opgenomen; naakt en u hebt Mij niet gekleed; ziek en in de gevangenis en u hebt Mij niet bezocht. Mt 25:44  Dan zullen ook dezen antwoorden en zeggen: Heer, wanneer zagen wij U hongerig of dorstig of als vreemdeling of naakt of ziek of in de gevangenis, en hebben U niet gediend? Mt 25:45  Dan zal Hij hun antwoorden en zeggen: Voorwaar, Ik zeg u: voor zoveel u het aan een van deze geringsten niet hebt gedaan, hebt u het Mij ook niet gedaan. (Telos)

Genezing

Ziekte is dikwijls niet te genezen door menselijke middelen, Deut. 28: 27; 2 Kron. 21: 18; Mark. 5: 26; Luk.8: 43.

God belooft soms ziekte te genezen, Exod. 23: 25; 2 Kon. 20: 5.

God toont zijn macht en ontferming in het genezen van ziekte, Luk. 5: 17; Fil. 2: 27.

God geneest ziekte, Exod. 23: 25; Deut. 32: 39; 2 Kon. 20: 5-7 en Jes. 38: 5, 9; Job 5: 18; Ps. 103: 3; 107: 20.

God verhoort de gelovigen in ziekte, 2 Kon. 20: 5 en Jes. 38: 5; Ps. 30: 3; Ps. 107: 18-20.

Het geloof was een vereiste bij de zieken, die door Christus werden genezen, Matth. 8: 13; 9: 28, 29; Mark. 5: 34; 9: 23, 24; 10: 52; Luk. 5: 20; 8: 50; Hand. 14: 9.

Christus heeft ziekte genezen, Matth. 4: 23; 8: 16; 9: 35; 14: 14; Mark. 1: 34; Luk. 4: 40; 9: 11.

Christus heeft ziekte genezen door zijn tegenwoordigheid alleen, Mark. 1: 31; Luk. 4: 39.

Christus heeft ziekte genezen hoewel afwezig, Matth.8: 13; 15: 28; Mark. 7: 29, 80; Luk.7: 10; Joh. 4: 50, 53

Christus heeft ziekte genezen door handoplegging, Mark. 6: 5; 8: 23; Luk. 13: 13.

Christus heeft ziekte genezen door aanraking van de zieke, Matth. 8: 3; 9: 29, 30; Luk. 22:51.

Christus heeft ziekte genezen door het aanraken van zijn kleed, Matth. 9: 20-22; 14: 36; Mark. 5: 27-29; 6: 56; Luk. 8: 44.

Christus heeft ziekte genezen door een woord, Matth. 8: 8, 13; 9: 6; 12: 13; Mark. 3:5; Luk. 5:24; 7:7, 10.

Bracht de nabije komst van het Koninkrijk van God al verlossing van zonde, ziekte en dood - door de grote Verlosser, onze Heer en Heiland Jezus Christus - hoeveel te meer zal dat gebeuren als het koninkrijk van God aanbreekt en is aangebroken.

De apostelen hadden de macht ontvangen om ziekte te genezen, Matth. 10: 1; Mark. 16: 18; Luk. 9: 1; 10: 9; Hand. 5: 15; 19: 12; 1 Cor 12: 12:9, 28

De gelovigen schrijven aan God de genezing toe van hun ziekte, Jes. 38: 16.

De gelovigen danken God voor de genezing van hun ziekte, Ps. 103: 1, 3; Jes. 38:20; Luk. 17: 15; Hand. 3: 8.

In 1928 werd antibiotica ontdekt, waarmee men bepaalde ziekten kan bestrijden.

Opdracht tot genezing

De Heer Jezus gaf zeventig leerlingen, die Hij voor Zich uitzond om het koninkrijk van God aan te kondigen, de opdracht om zieken te genezen.

Lu 10:8  En welke stad u ook binnengaat en men ontvangt u, eet wat u wordt voorgezet;  Lu 10:9  en geneest de zieken daarin en zegt tot hen: Het koninkrijk van God is nabij u gekomen. (Telos)

De genezingen bevestigden de boodschap van koninkrijk van God. Dat rijk zal genezing brengen, welzijn en geluk.

'Geen gelovige hoeft ziek te worden of te blijven'

Jes 53:4  Voorwaar, onze ziekten heeft Híj op Zich genomen, onze smarten heeft Hij gedragen. Wíj hielden Hem echter voor een geplaagde, door God geslagen en verdrukt.  Jes 53:5  Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen. (HSV)

Op deze Bijbelwoorden beroepen sommigen zich die leren dat, aangezien Jezus aan het kruis alle ziekten van de gelovigen heeft gedragen, geen enkele gelovige meer ziek hoeft te worden of te blijven, tenzij er aan hem of haar ongeloof of een zonde kleeft. In het Nieuwe Testament worden zieke gelovigen vermeldt. Paulus en zijn medearbeiders kenden ook ziekte, 2 Kor.12:7 ;Fil.2:27 ;1 Tim.5:23 ;2 Tim.4:20. In de brief van Paulus aan de Filippiërs lezen wij van een zeer zieke Epafroditus, "mijn broeder en medearbeider en medestrijder", noemt Paulus hem.

Flp 2:25 Maar ik vond het nodig Epafroditus, mijn broeder en medearbeider en medestrijder, maar uw gezant en bedienaar in mijn behoefte, naar u toe te zenden, Flp 2:26 daar hij zeer naar u allen verlangde en verontrust was omdat u had gehoord dat hij ziek was. Flp 2:27 Want hij is ook ziek geweest, de dood nabij, maar God heeft Zich over Hem erbarmd, en niet alleen over hem maar ook over mij, opdat ik niet droefheid op droefheid had. Flp 2:28 Daarom heb ik hem met des te meer spoed gezonden, opdat u, als u hem ziet, zich weer verblijdt en ik minder bedroefd ben. Flp 2:29 Ontvangt hem dan in de Heer met alle blijdschap en houdt zulke mannen in ere; Flp 2:30 want om het werk van Christus is hij de dood nabij gekomen, doordat hij zijn leven heeft gewaagd om aan te vullen wat aan uw dienstbetoon jegens mij ontbrak. (TELOS)

Er is geen enkele reden om aan te nemen dat hij door een zonde of door ongeloof ziek was geworden. Paulus schrijft aan het eind van zijn leven dat hij Trofimus ziek in Milete heeft achtergelaten.

2Ti 4:20 Erastus is in Korinthe gebleven en Trofimus heb ik in Milete ziek achtergelaten. (TELOS)

Ook van Trofimus lezen wij niets kwalijks dat de oorzaak van zijn ziekte geweest zou zijn. Paulus zelf had, naar het schijnt, een oogaandoening, maar de Heer nam die kwaal niet weg.

De leer dat geen gelovige ziek hoeft te worden of te blijven moet als dwaling worden afgewezen. Het kan dus fout zijn als men een zieke verwijt gebrek aan geloof te hebben.

Niet-genezing

Genezing is een deel van het heil dat de Heer Jezus ons schenkt. Maar als we niet in het hiernumaals genezing ontvangen, zullen wij haar bij de komst van de Heer of in het hiernamaals ontvangen. "Genezing is een geschenk, maar Gods werk door de ziekte heen is dat ook". De zangmeester Asaf beleed:

Ps 73:25  Wie heb ik [behalve U] in de hemel? Naast U vind ik nergens vreugde in op de aarde. Ps 73:26  Bezwijkt mijn lichaam en mijn hart, dan is God de rots van mijn hart en voor eeuwig mijn deel. (HSV)

Toekomst

Ziekte X

In 2018 bedacht de Wereldgezondheidsorganisatie een ziekte, de fictieve Ziekte X (Eng. Disease X) en voegde haar toe aan de lijst van bekende, gevaarlijke besmettelijke ziektes. Hiertegen bestaan nog geen vaccins of medicijnen. Ziekte X staat voor een ziekte die door een nieuwe, onbekende ziekteverwekker ontstaat en daarop wil de Wereldgezondheidsorganisatie voorbereid zijn. Bij de uitbraak van zo'n nieuwe ziekte, die zich wereldwijd verspreid of dreigt te verspreiden, treedt een bijzonder actieplan in werking: de Blauwdruk Onderzoek en Ontwikkeling (Research and Development Blueprint), dit is een internationaal plan voor onderzoek om de ziekte zo snel mogelijk te kunnen bestrijden en verdere verspreiding tegen te gaan. Bij de uitvoering van het plan komt een heel netwerk van organisaties en instellingen wereldwijd in actie: ziekenhuizen, universiteiten, overheidsministeries.

Na de uitbraak van het nieuwe coronavirus 2019-nCoV trad het actieplan in werking.

Eindtijd

In de zware tijd die kort voorafgaat aan het vrederijk van Christus zal de wereld geplaagd worden door epidemische ziekten en aandoeningen zoals zweren. De Heer Jezus heeft voorzegd dat in de tijd de pest zal voorkomen, samen met andere rampen en vreselijke dingen.

Lu 21:10  Toen zei Hij tot hen: Volk zal opstaan tegen volk en koninkrijk tegen koninkrijk. Lu 21:11 En grote aardbevingen en in verschillende plaatsen hongersnoden en pest zullen er zijn, en er zullen vreselijke dingen en grote tekenen van de hemel zijn.

De profeet Habakuk sprak:

Hab 3:3 God kwam van Theman, en de Heilige van den berg Paran. Sela. Zijn heerlijkheid bedekte de hemelen, en het aardrijk was vol van Zijn lof. Hab 3:4 En er was een glans als des lichts, Hij had hoornen aan Zijn hand, en aldaar was Zijn sterkte verborgen. Hab 3:5 Voor Zijn aangezicht ging de pestilentie, en de vurige kool ging voor Zijn voeten henen. Hab 3:6 Hij stond, en mat het land, Hij zag toe, en maakte de heidenen los, en de gedurige bergen zijn verstrooid geworden; de heuvelen der eeuwigheid hebben zich gebogen; de gangen der eeuw zijn Zijne. (SV)

Bij de vierde zegel in het laatste Bijbelboek doden de Dood en de Hades met 'de dood', dat is waarschijnlijk de dodelijke pestziekte.

Opb 6:8  En ik zag en zie, een bleekgroen paard, en hij die erop zat, zijn naam was de dood en de hades volgde hem; en hun werd macht gegeven over het vierde deel van de aarde om te doden met het zwaard en met honger en met de dood en door de wilde dieren van de aarde. (Telos)

Het paard is bleekgroen of vaal (NBG51-vertaling), de kleur van dood en ziekte. Velen lezen voor 'dood' (Grieks: thanatos) 'de pest' (Canisius-vertaling, Leidse vertaling, Willibrord-vertaling, Naardense vertaling)  of 'zwarte dood' (NBG51-vertaling), daar in elk geval drie van de vier strafgerichten (zwaard, honger, wild gedierte) genoemd schijnen te worden (vgl. Ezech. 14: 21). De oude Griekse vertaling (septuagint) neemt In Ezech. 14:21 voor het Hebreeuwse deber (d.i. verderf, zoals de pest) het Griekse woord thanatos = dood. De pest of pestachtige ziekte hier kan veroorzaakt worden door een microbiologisch wapen, een door mensen gekweekt of gevormd virus of bacil. Microbiologische wapens verspreiden virussen, bacteriën of schimmels die zich kunnen vermenigvuldigen in mens, dier of plant. In de laatste tijden vóór de verschijning van Christus komen plagen van de zeven schalen van Gods toorn over de mensen. De Egyptische plagen zijn daarbij als voorbeelden te beschouwen. Bij de eerste schaal komt 'een kwaadaardige en boze zweer aan de mensen die het merkteken van het beest hadden en die zijn beeld aanbaden.'

Opb 16:2  En de eerste ging weg en goot zijn schaal uit op de aarde, en er kwam een kwaadaardige en boze zweer aan de mensen die het merkteken van het beest hadden en die zijn beeld aanbaden. (Telos)

Vergelijk:

Ex 9:10  En zij namen as uit den oven, en stonden voor Farao’s aangezicht; en Mozes strooide die naar den hemel; toen werden er zweren, uitbrekende met blaren, aan de mensen en aan het vee; (SV)

Bij de vijfde schaal lijden de mensen pijn door hun zweren.

Opb 16:10  En de vijfde goot zijn schaal uit op de troon van het beest, en zijn koninkrijk werd verduisterd; en zij kauwden hun tongen van pijn  Opb 16:11  en lasterden de God van de hemel vanwege hun pijnen en vanwege hun zweren, en zij bekeerden zich niet van hun werken. (Telos)

Men kan daarom aannemen dat in de eindtijd de mensheid nog door bijzonder zware, smartelijke pestziekten of andere aandoeningen zal worden bezocht, die misschien ook met de hitte, die dan op de mensen drukt, als hun natuurlijke middeloorzaak samenhangen. Helaas zullen de mensen van de laatste tijd zich evenmin tot bekering laten lijden als de Farao van de uittocht. Iemand in de 19de eeuw merkte op dat in zijn tijd de cholera zo weinig boete heeft gewerkt in de door haar bezochte streken.

Christus' wederkomst en zijn Vrederijk

De wederkomst van de Heiland brengt, meer nog dan bij zijn eerste komst in nederigheid, herstel voor blinden, doven, kreupelen en stommen.

Jes 35:3  Versterk de slappe handen, verstevig de wankele knieën;  Jes 35:4  zeg tegen onbedachtzamen van hart: Wees sterk, wees niet bevreesd! Zie, uw God! De wraak zal komen, de vergelding van God; Híj zal komen en u verlossen. Jes 35:5  Dan zullen de ogen van de blinden worden opengedaan, de oren van de doven zullen worden geopend. Jes 35:6  Dan zal de kreupele springen als een hert, de tong van de stomme zal juichen. Want in de woestijn zullen wateren zich een weg banen en beken in de wildernis. (HSV)

In het vrederijk van Christus zal er genezing van de naties zijn.

Opb 22:2  In het midden van haar straat en aan beide zijden van de rivier was de boom van het leven, die twaalf vruchten draagt en elke maand zijn vrucht geeft; en de bladeren van de boom zijn tot genezing van de naties. (Telos)

Meer weten

S. I. McMillen, David E Stern, None of these diseases. The Bible's health secrets for the 21st century. Fleming H. Revell Company (2 januari 2000). Pagina's: 288.

Adèle Kamm, Blijmoedig in het lijden. Rotterdam: Bredee, 1912. Derde druk in 1914; pagina:'s 80. Beroemd boekje van een tuberculosepatiënte die het lijden blijmoedig leerde dragen. De schrijfster (1885-1911) ontsliep op 25-jarige leeftijd.  

Sonia Shah, Pandemic: Tracking Contagions from Cholera to Ebola and Beyond (2016). Geschiedenis en wetenschap van besmettelijke ziekten.

12 Ziekte en Genezing. Youtube.com: CIP.nl, 12 sept. 2014. Duur: 4 min. 9 sec. Pastoraal hulpverlener Jef de Vriese, die lijdt aan chronische lymfatische leukemie (een vorm van bloedkanker), spreekt over ziekte en genezing in het licht van de Bijbel.

Ziekte en genezing (Deel 1) – Jef de Vriese – 10 april 2021. Youtube.com: Bijbelschool Filadelfia, 15 apr. 2021. Duur: 49 min. 43 sec. Pastoraal hulpverlener Jef de Vriese, die lijdt aan chronische lymfatische leukemie (een vorm van bloedkanker), spreekt over ziekte en genezing op grond van een Bijbelgetrouwe zienswijze.

Ziekte en genezing: vragensessie (Deel 2) – Jef de Vriese – 10 april 2021. Youtube.com: Bijbelschool Filadelfia, 15 apr. 2021. Duur: 39 min. 51 sec. Jef de Vriese beantwoordt, na de lezing (zie hierboven), vragen uit de zaal.

Jef de Vriese, Ziekte en genezing. Uitgave van het Centrum voor Pastorale Counseling. Pagina's: 40. De auteur is pastoraal hulpverlener en lijdt aan chronische lymfatische leukemie (een vorm van bloedkanker).

Dick Kruijthoff, waarnemend huisarts (anno 2021), doet promotie-onderzoek naar gebedsgenezingen. Hij heeft enkele artikelen gepubliceerd op Researchgate.net.

Bronnen

H. Zeller, Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk. Tweede deel K - Z. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1872) s.v. Krank, krankheid. Tekst van dit lemma is op 18 sept. 2021 onder wijziging verwerkt.

Zakelijk woordenboek des Bijbels (Amsterdam: H. de Hoogh, 1858) s.v. Ziekte. Hieruit is op 13 november 2012 tekst genomen en verwerkt.

De wereld en de race tegen het coronavirus, Youtube.com: NOS op 3, 31 jan. 2020.