Pinehas

Pinehas (= 'koperen mond') is de naam van drie mannen in de Bijbel.

Naam. De naam, ook gespeld Pinechas en Pinchas (Eng. Phinehas), komt 25x in de Schrift voor en betekent wellicht ‘koperen mond’ van Pi en Nechas.

Verwijzingen. Dragers van de naam zijn:

1. Pinehas, een zoon van Eleazar en kleinzoon van Aäron. Zijn ijver voor de Heer deed een dodelijke plaag ophouden en verdiende hem de belofte van God van een altoosdurend priesterschap in zijn familie. Over hem, zie de paragraaf hieronder.

Geslachtslijn
Amram   Jochebed                                                                                   Aäron   Eliseba   Mozes   Mirjam                                                                                         Nadab   Abihu   Eleazar   Putiël   Ithamar                                                           Pinehas                                                         Abisua

2. Pinehas, priester en zoon van de priester Eli. Hij ontheiligde het priesterschap door zijn goddeloosheid, en werd gedood met zijn broer Hofni door de Filistijnen toen deze de ark roofden. Hij was vader van Ahitub en Ikabod; zijn vrouw, overmand door verdriet, stierf toen de laatste werd geboren. (1 Sam 1:3; 2:34; 4:4-19; 14:3).

Geslachtslijn

Aäron   Eliseba                                                                                                 Nadab   Abihu   Eleazar   Putiël   Ithamar                                                                 Pinehas                                                                         Abisua                                                                         Bukki       Eli                                                             Uzzi       Pinehas                                                             Zerahja                                                                         Merajoth       Ahitub/Ahia                                                             Amarja                                                                         Ahitub       Achimelech                                                             Zadok       Abjathar                                                             Ahimaaz       Abimelech

3. Pinehas, vader van Eleazar. Deze Eleazar was teruggekeerd uit de Babylonische ballingschap en was Ezra behulpzaam (Ezra 8:33)

Pinehas de zoon van Eleazar

De eerstgenoemde Pinehas was de oudste zoon van Eleazar en diens vrouw Putiël (Ex. 6:25), kleinzoon derhalve van Aäron. Reeds op de tocht van de Israëlieten door de woestijn, maakte Pinehas zich volgens Num. 25 zeer verdienstelijk door het doden van Zimri, een stamhoofd der Simeonieten, die met een Midianitisch meisje, Kozbi geheten, hoererij bedreef. Zijn ijver toch was oorzaak, dat Israël het verkeer met dit afgodische volk staakte, en de plaag, waardoor reeds 24.000 Israëlieten waren weggerukt, ophield.

Ps 106:28 Ook koppelden zij zich aan Baäl-Peor, zij aten de offers voor de doden. Ps 106:29 Zij verwekten de HEERE tot toorn met hun daden, zodat er een plaag onder hen uitbrak. Ps 106:30 Toen stond Pinehas op en oefende gericht en de plaag werd tot stilstand gebracht. Ps 106:31 Het is hem gerekend tot gerechtigheid, van generatie op generatie, tot in eeuwigheid. (HSV)

Afbeelding: Pinehas doorsteekt Zimri in diens slaapvertrek. In de verte dansen Israëlitische mannen met Moabitische vrouwen rond een beeld van Baäl-Peor en wordt er geofferd. Daarvóór worden Israëlitische mannen opgehangen. In werkelijkheid waren ze vermoedelijk al gedood vóórdat ze werden opgehangen. Op de voorgrond doodt Pinehas met een speer een Israëlitische man die hoereert met een Moabitische vrouw. Hierdoor stilde Pinehas Gods toorn en hield de plaag op, die 24.000 Israëlieten het  leven kostte (zie de dode lichamen op de grond. 

Ter beloning voor zijn gedrag werd hem door God een ‘verbond van vrede’ gegeven, en de opvolging in de priesterlijke bediening en het bezit van het erfelijk priesterschap in zijn geslacht verzekerd.

Nu 25:12 Zeg daarom: Zie, Ik geef hem Mijn verbond van vrede: Nu 25:13 hij, en zijn nageslacht na hem, zullen het verbond van het eeuwige priesterschap hebben, omdat hij zich voor zijn God heeft ingezet en verzoening voor de Israëlieten heeft gedaan. (HSV)

Krachtens deze belofte is hij zijn vader Eleazar als hogepriester opgevolgd, toen deze ongeveer gelijktijdig met Jozua was gestorven. Pinehas raadpleegde Jahweh voor de strafexpeditie van Israël tegen de stad Gibea.

Ri 20:27 En de Israëlieten raadpleegden de HEERE, want in die dagen bevond zich daar de ark van het verbond van God. Ri 20:28 En Pinehas, de zoon van Eleazar, de zoon van Aäron, stond in die dagen voor Zijn aangezicht en zei: Zal ik nog eens ten strijde trekken tegen mijn broeder, de Benjaminieten, of zal ik ervan afzien? En de HEERE zei: Trek op, want morgen zal Ik hem in uw hand geven. (HSV)

Zijn zoon, die na hem deze waardigheid bekleedde, heette Abisua (1 Kron. 6:4, 50).

Bronnen

P.J. Gouda Quint, Woordenboek des Bijbels, inzonderheid ten gebruike bij de Statenvertaling. Haarlem: De erven F. Bohn, 1866. Tekst van het lemma 'Pinehas' is op 21 juni 2014 verwerkt.

A New and Concise Bible Dictionary (George Morris, 1899) s.v. Phinehas. Hieruit is op 21 juni 2014 tekst genomen, vertaald en verwerkt.