Evangelie naar Lukas/Hoofdstuk 8

Evangelie naar Lukas:

• Hoofdstuk 1
• Hoofdstuk 10
• Hoofdstuk 11
• Hoofdstuk 12
• Hoofdstuk 13
• Hoofdstuk 14
• Hoofdstuk 15
• Hoofdstuk 16
• Hoofdstuk 17
• Hoofdstuk 19
• Hoofdstuk 2
• Hoofdstuk 20
• Hoofdstuk 21
• Hoofdstuk 22
• Hoofdstuk 23
• Hoofdstuk 24
• Hoofdstuk 3
• Hoofdstuk 4
• Hoofdstuk 5
• Hoofdstuk 6
• Hoofdstuk 7
• Hoofdstuk 8
• Hoofdstuk 9

---

Hoofdstuk 8 wordt hieronder samengevat en/of een of meer passages worden becommentarieerd.

Luk. 8:4-15 Gelijkenis van de zaaier

Luk. 8:4

Lu 8:4   Toen zich nu een grote menigte verzamelde en zij van alle steden naar Hem toe kwamen, sprak Hij door een gelijkenis: (Telos)

Gelijkenis. Het is een gelijkenis die de leerlingen iets meedeelt over het koninkrijk van God, zo geeft de Heer naderhand te kennen. De gelijkenissen zijn echter tevens bedoeld om hun boodschap voor de overige mensen te verbergen.

Lu 8:10  Hij nu zei: U is het gegeven de verborgenheden van het koninkrijk van God te kennen, maar tot de overigen spreek Ik in gelijkenissen, opdat zij kijkend niet kijken en horend niet verstaan. (Telos)

Luk. 8:5. Het zaad bij de weg

Lu 8:5  De zaaier ging uit om zijn zaad te zaaien. En terwijl hij zaaide, viel het ene zaad bij de weg en werd vertrapt, en de vogels van de hemel aten het op. (Telos)

Zaad. In deze gelijkenis stelt het zaad het woord van God voor, gelijk Jezus naderhand verklaart (vers 11).

En werd vertrapt. Dit gebeurt soms letterlijk, als mensen uit beleefdheid een evangelietraktaatje aannemen, het verderop weggooien. Het belandt op straat, waarna andere mensen eroverheen lopen.

Vogels van de hemel. Vogels zijn hemelwezens, ze staan symbool voor engelen, hier gevallen engelen, de gevallen engel satan, de duivel, die het woord uit het hart van de luisteraar wegneemt (vers 12).

Luk. 8:6. Het zaad op de rots

Lu 8:6  En ander zaad viel op de rots, en toen het opgroeide, verdorde het, omdat het geen vochtigheid had. (Telos)

Rots. Een symbool van sterkte, vastheid, hier van ondoordringbare hardheid, die geen water opneemt en geen wortel (vers 13) binnenlaat.

Opgroeide. In tegenstelling tot het vorige scenario is er in dit en het volgende scenario groei. Alleen, de groei is helaas tijdelijk.

Verdorde het, omdat het geen vochtigheid had. In Korinthe had Paulus gezaaid en geplant, Apollos begoten.

1Co 3:6  Ik heb geplant, Apollos heeft begoten, maar God heeft de groei gegeven. (Telos)

Het water van Gods woord is een voorwaarde voor geestelijke en zedelijke groei. Het is een groei- en reinigingsmiddel. De Heer Jezus reinigt de gemeente door het woord.

Efe 5:26  opdat Hij haar zou heiligen, haar reinigend door de wassing met water door het woord, (Telos)

Luk. 8:7. Het zaad tussen de dorens

Lu 8:7  En ander zaad viel midden in de dorens, en de dorens groeiden mee op en verstikten het. (Telos)

Dorens. Staan symbool voor 'zorgen en rijkdom en genietingen van het leven' (vers 14). Drie riskante zaken die het woord van God kunnen verstikken.

Groeiden mee op. Er is dus, evenals in het vorige scenario, enige geestelijke en zedelijke groei, maar andere zaken nemen ook toe, krijgen prioriteit. We kunnen het zo druk hebben, dat we geen tijd meer hebben (of nemen) voor Gods woord, en als deze situatie te lang duurt, kan onze groei tot staan worden gebracht en ernstig ondermijnd worden. In geestelijk opzicht krijgen we te weinig licht en levensruimte. Andere dingen staan onze geestelijke ontwikkeling in de weg.

Luk. 8:8. Het zaad in goede aarde

Lu 8:8  En ander zaad viel in de goede aarde en toen het opgroeide, bracht het honderdvoudige vrucht voort. Toen Hij dit zei, riep Hij: Wie oren heeft om te horen, laat hij horen! (Telos)

Goede aarde. Staat symbool voor 'een uitnemend en goed hart' (vers 15). Een hart dat ontvankelijk is, niet gelijk een straatweg of een rotsachtige bodem. Een hart dat ruimte geeft voor Gods woord, en niet slechts vervuld is van andere zaken.

Vrucht. Het doel van de zaaier is dat er vrucht komt. Vrucht dragen is de zin van ons leven.

Col 1:5  ... het woord van de waarheid van het evangelie  Col 1:6  dat tot u gekomen is, zoals het ook in de hele wereld vrucht draagt en groeit, evenals ook onder u, van de dag af dat u het hebt gehoord en de genade van God in waarheid hebt erkend. (Telos)

Ro 7:4  Dus bent ook u, mijn broeders, voor de wet gedood door het lichaam van Christus, opdat u aan een ander toebehoort, aan Hem die uit de doden is opgewekt, opdat wij voor God vrucht dragen. (Telos)

Luk. 8:10. Wel of niet kennen van de verborgenheden van het Koninkrijk

Lu 8:10  Hij nu zei: U is het gegeven de verborgenheden van het koninkrijk van God te kennen, maar tot de overigen spreek Ik in gelijkenissen, opdat zij ziende niet zien en horende niet verstaan. (CP)

In de volgende verzen verklaart de Heer de gelijkenis. De gelijkenis betreft het Koninkrijk van God en gaat over het verkondigde woord van God en de hoorders ervan. De gelijkenis leert ons hoe de koninkrijk van God zich uitbreidt, namelijk (a) door de verkondiging van het evangelie van het koninkrijk, het woord van God (8:11), (b) dat afwijzing en ontvangst krijgt, (c) waarbij de wereld en duivel tegenwerken, en (d) er persoonlijke omstandigheden en factoren zijn die de werking van het woord belemmeren, (e) maar door ontvankelijke, goede harten gestalte kan krijgen door de vruchten die goedhartige hoorders voortbrengen.

Ro 14:17  Want het koninkrijk van God is niet eten en drinken, maar rechtvaardigheid, vrede en blijdschap in de Heilige Geest. (Telos)

Ziende niet zien. Ze merken niet, verstaan niet. Vergelijk:

Mt 16:1 En de farizeeën en sadduceeën kwamen naar Hem toe, en om Hem te verzoeken vroegen zij Hem hun een teken uit de hemel te tonen.  Mt 16:2  Hij echter antwoordde en zei tot hen: Wanneer het avond is geworden, zegt u: Mooi weer, want de hemel is rood;Mt 16:3  en ‘s morgens: Vandaag storm, want de hemel is somber rood. Het aanzien van de hemel weet u wel te onderscheiden, maar kunt u het de tekenen der tijden niet? (Telos)

De farizeeën en sadduceeën zagen Jezus' wondertekenen, maar begrepen niet dat ze hun oorsprong in de hemel hadden.

Mt 21:32  Want Johannes is tot u gekomen in de weg van de gerechtigheid en u hebt hem niet geloofd; de tollenaars en de hoeren echter hebben hem geloofd; hoewel u dit echter hebt gezien, hebt u later ook geen berouw gehad om hem te geloven. (Telos)

Horende niet verstaan.

Mt 13:19  Als iemand het woord van het koninkrijk hoort en het niet verstaat, komt de boze en rooft weg wat in zijn hart was gezaaid; dit is hij die bij de weg is gezaaid. (Telos)

Men kan ook lezen zonder te begrijpen.

Hnd 8:30  En Filippus liep er snel heen en hoorde hem de profeet Jesaja lezen; en hij zei: Begrijpt u wel wat u leest? (Telos)

Luk. 8:11. De betekenis van het zaad

Lu 8:11  Dit nu betekent de gelijkenis: het zaad is het woord van God. (Telos)

Het zaad is het woord van God. Het woord van God en de ontvangers ervan (vers 12).

Luk. 8:12. De betekenis van het zaad bij de weg

Lu 8:12  Zij nu die bij de weg zijn gezaaid, zijn zij die horen; daarna komt de duivel en neemt het woord uit hun hart weg, opdat zij niet geloven en behouden worden. (Telos)

Dit is een verklaring van:

Lu 8:5  De zaaier ging uit om zijn zaad te zaaien. En terwijl hij zaaide, viel het ene zaad bij de weg en werd vertrapt, en de vogels van de hemel aten het op. (Telos)

Het woord kan vertrapt worden door spot.

Hnd 17:32  Toen zij nu van een opstanding van doden hoorden, spotten sommigen; en anderen zeiden: Wij zullen u daarover nog wel eens horen.  Hnd 17:33  Zo ging Paulus uit hun midden weg.  Hnd 17:34  Sommige mannen echter sloten zich bij hem aan en geloofden, onder wie ook Dionysius de Areopagiet, en een vrouw genaamd Damaris, en anderen met hen. (Telos)

Opdat zij niet geloven en behouden worden. De duivel wil mensen meeslepen naar het eeuwige verderf, de hel.

Luk. 8:13. De betekenis van het zaad op de rots

Lu 8:13  Zij nu die op de rots zijn gezaaid, zijn zij die wanneer zij horen het woord met vreugde ontvangen; en dezen hebben geen wortel, zij geloven voor een tijd, en in een tijd van verzoeking vallen zij af. (Telos)

Dit is een verklaring van:

Lu 8:6  En ander zaad viel op de rots, en toen het opgroeide, verdorde het, omdat het geen vochtigheid had. (Telos)

Met vreugde ontvangen. In een tijd waarin aan gevoel veel waarde wordt toegekend, is het goed erop te wijzen dat vreugde op zichzelf geen teken is van diepgaande én blijvende beïnvloeding door het woord van God. De heilsboodschap van God kan ons blij maken, maar het moet ook wortel schieten.

Hnd 8:6  En eendrachtig gaven de menigten acht op wat door Filippus werd gezegd, toen zij hem hoorden en de tekenen zagen die hij deed.  Hnd 8:7  Want velen van hen die onreine geesten hadden, dezen gingen luidkeels schreeuwend uit; en vele verlamden en kreupelen werden genezen.  Hnd 8:8  En er kwam grote blijdschap in die stad. (Telos)

Hopelijk heeft het woord, na die grote blijdschap, bij velen wortel geschoten.

Geen wortel. Een wortel geeft de plant een stevige stand. De wortel dient tevens tot inname van vocht. Want zonder water verdort de plant.

In een tijd van verzoeking. Op de achtergrond zien we ook hier de duivel of een demon, zoals bij het zaad bij de weg.

Mt 26:41  Waakt en bidt, opdat u niet in verzoeking komt; de geest is wel gewillig, maar het vlees is zwak. (Telos)

Mt 6:13  En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. (Telos)

Zij geloven ... en ... vallen zij af. Dit is 'geloofsafval'.

Luk. 8:14. De betekenis van het zaad tussen de dorens

Lu 8:14  Wat nu tussen de dorens valt, dat zijn zij die horen en door zorgen en rijkdom en genietingen van het leven weggaan en verstikt worden en geen rijpe vrucht dragen. (Telos)

Dit is een verklaring van:

Lu 8:7  En ander zaad viel midden in de dorens, en de dorens groeiden mee op en verstikten het. (Telos)

Weggaan. Niet bij God en Zijn woord blijven, niet langer discipelen blijven, niet langer met de Heer wandelen. Er is sprake van groei, maar andere zaken groeien mee op. Ze krijgen de overhand en verstikken het woord.

Joh 6:66  Van toen af trokken velen van zijn discipelen zich terug en wandelden niet meer met Hem. (Telos)

Geen rijpe vrucht. Er is iets van vrucht te zien, maar het blijft nogal beperkt.

Luk. 8:15. De betekenis van het zaad in de goede aarde

Lu 8:15  Wat nu in de goede aarde valt, dat zijn zij die als zij het woord horen, het in een uitnemend en goed hart bewaren en met volharding vrucht dragen. (Telos)

In de goede aarde. In de grond van goede harten.

Het woord ... bewaren. Een eerste kenmerk van ware leerlingen van Jezus.

Lu 11:27 Het gebeurde nu, toen Hij dit zei, dat een vrouw uit de menigte haar stem verhief en tot Hem zei: Gelukkig de schoot die U heeft gedragen en de borsten die U hebt gezogen. Lu 11:28 Hij echter zei: Jawel, maar veeleer gelukkig zij die het woord van God horen en bewaren. (TELOS)

Met volharding vrucht dragen. Volharding is een ander kenmerk van ware leerlingen van Jezus. In een tijd van verzoeking haken zij niet af, maar blijven de Heer trouw. Bij zorgen, rijkdom of genietingen verliezen ze het belangrijkste in het leven niet uit het oog. De dienst van God en naaste blijft hoofdzaak.

Bewaren en volharden komen ook naar voren in deze Schriftplaatsen:

Opb 3:10  Omdat u het woord van mijn volharding hebt bewaard, zal Ik ook u bewaren voor het uur van de verzoeking, dat over het hele aardrijk zal komen, om te verzoeken hen die op de aarde wonen. (Telos)

Opb 14:12  Hier is de volharding van de heiligen die de geboden van God en het geloof in Jezus bewaren. (Telos)

Luk. 8:21-22

Lu 8:20 En men berichtte Hem: Uw moeder en uw broers staan buiten en willen U zien. Lu 8:21 Hij antwoordde echter en zei tot hen: Mijn moeder en mijn broeders zijn dezen die het woord van God horen en doen. (Telos)

Mijn moeder. In geestelijke zin. Maria was de lichamelijke moeder. De opmerking van de Heer moet ons bewaren voor oververheffing van Maria, zoals in de Rooms-Katholieke Kerk is gebeurd. Vergelijk:

Lu 11:27 Het gebeurde nu, toen Hij dit zei, dat een vrouw uit de menigte haar stem verhief en tot Hem zei: Gelukkig de schoot die U heeft gedragen en de borsten die U hebt gezogen. Lu 11:28 Hij echter zei: Jawel, maar veeleer gelukkig zij die het woord van God horen en bewaren. (TELOS)

Ook deze woorden moeten ons ervoor bewaren Maria op een voetstuk te zetten.